UZASADNIENIE

W dniu 14 września 2015 roku powód (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. złożył pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym przeciwko R. D., domagając się od niego zapłaty kwoty 1.069 złotych wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi za okres od dnia 12 lipca 2013 roku do dnia zapłaty oraz kosztami procesu. Powód za podstawę swojego roszczenia wskazał zawartą między stronami umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu B. (...) [E39] 95-100 o nr rejestracyjnym (...), potwierdzoną polisą o nr (...), wskazując jednocześnie, iż pozwany nie uiścił na rzecz powoda należnej z ww. tytułu składki.

pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym – k. 2-3 akt

W dniu 23 października 2015 roku referendarz sądowy Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny w sprawie o sygn. akt: VI Nc-e 1793781/15 wydał nakaz zapłaty, w którym orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

nakaz zapłaty z dnia 23.10.2015r. – k. 4 akt

Od powyższego nakazu zapłaty pozwany R. D. wniósł sprzeciw, w którym zaskarżył wydany nakaz zapłaty w całości. W uzasadnieniu pozwany wskazał, że dnia 12 czerwca 2013 roku drogą mailową wypowiedział umowę polisy ubezpieczeniowej (...) o nr (...) dotyczącą pojazdu marki B. (...) (E39) o numerze rejestracyjnym (...), zawartą z powodem w dniu 13 czerwca 2012 roku. Jednocześnie pozwany wskazał, że tego samego dnia, tj. 12 czerwca 2013 roku, zawarł umowę z Towarzystwem (...) o numerze polisy (...) oraz opłacił składkę ubezpieczenia za okres od dnia 13 czerwca 2013 roku do dnia 12 czerwca 2014 roku. Pozwany podniósł także, iż w okresie od 2013 roku do 29 października 2015 roku nie otrzymał od powoda żadnego pisma, informującego o zadłużeniu z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia.

sprzeciw od nakazu zapłaty – k. 5v-6 akt

Wobec skutecznego wniesienia sprzeciwu i utraty mocy nakazu zapłaty w całości – postanowieniem z dnia 9 grudnia 2015 roku Sąd Rejonowy Lublin Zachód w Lublinie przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Gdyni, jako sądowi właściwości ogólnej.

postanowienie – k. 10 v akt

Po wpłynięciu sprawy do Sądu Rejonowego w Gdyni powód usunął braki formalne pozwu i podtrzymał swoje żądanie. Powód wskazał, że strony zawarły umowę ubezpieczenia o nr (...) wskutek braku wypowiedzenia umowy o nr (...), a zatem na podstawie tzw. klauzuli prolongacyjnej, umocowanej w art. 28 ust. 1 Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Powód potwierdził przy tym, iż otrzymał od pozwanego, za pośrednictwem poczty elektronicznej, w dniu 12 czerwca 2013 roku wypowiedzenie umowy ubezpieczenia o nr (...), jednakże, jak wskazał powód, wypowiedzenie to nie zostało uznane za skuteczne, gdyż nastąpiło z przekroczeniem ustawowego terminu – tj. w ostatnim dniu trwania polisy. Powód wskazał jednocześnie, iż informował pozwanego o konieczności sprostowania złożonego wypowiedzenia poprzez zmianę jego podstawy prawnej (art. 28 a ww. ustawy) oraz wskazania prawidłowego numeru wypowiadanej polisy.

Powód wniósł także o przyznanie wynagrodzenia pełnomocnikowi w wysokości wyższej, niż minimalna stawka wynagrodzenia radcy prawnego, motywując swoje żądanie nakładem pracy poczynionym w niniejszej sprawie.

odpowiedź na sprzeciw pozwanego – k. 34-35 akt

Pozwany, w uzupełnieniu sprzeciwu od nakazu zapłaty z dnia 2 sierpnia 2016 roku, podtrzymał swoje stanowisko, wskazując, iż umowę ubezpieczenia zawartą z powodem wypowiedział na podstawie art. 28a Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i polskim Biurze Ubezpieczycieli komunikacyjnych dnia 12 czerwca 2013 roku. Pozwany wskazał także, iż wypowiedzenie przez niego złożone w pełni odzwierciedlało wolę rezygnacji z kontynuowania umowy, czego potwierdzeniem było zawarcie kolejnej, z innym ubezpieczycielem. Nadto pozwany wskazał, że dnia 7 października 2014 roku ponownie przesłał wypowiedzenie zawartej między stronami umowy. Zdaniem pozwanego, nawet gdyby przyjąć prolongatę umowy, ewentualny okres, za który powód mógłby domagać się zapłaty składki ubezpieczeniowej, to okres jednego dnia.

uzupełnienie sprzeciwu od nakazu zapłaty – k. 44-45 akt

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 12 czerwca 2013 roku pomiędzy (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. a R. D. doszło do zawarcia umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych na okres od dnia 13 czerwca 2012 roku do dnia 12 czerwca 2013 roku, dotyczącej pojazdu marki B. o numerze rejestracyjnym (...), na potwierdzenie czego wystawiona została polisa o numerze (...).

niesporne, a nadto: wniosek ubezpieczeniowy – k. 29-32 akt

W dniu 12 czerwca 2013 roku R. D., za pośrednictwem poczty elektronicznej, wypowiedział umowę ubezpieczenia OC o numerze polisy (...); oświadczenie to dotarło do adresata (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. w tym samym dniu.

niesporne, a nadto: wypowiedzenie – k. 55 akt, odpowiedź zwrotna – k. 56 akt

Tego samego dnia, tj. 12 czerwca 2013 roku R. D. zawarł z Towarzystwem (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W. umowę obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej pojazdów mechanicznych na okres od dnia 13 czerwca 2013 roku do dnia 12 czerwca 2014 roku, dotyczącą wyżej opisanego pojazdu, czego potwierdzeniem jest polisa o numerze (...).

niesporne, a nadto: polisa ubezpieczeniowa – k. 58 akt

(...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. uznało, że wypowiedzenie wyżej opisanej umowy przez R. D. nastąpiło po terminie, w związku z czym zawarta została następna umowa ubezpieczenia na kolejne 12 miesięcy, tj. na okres od dnia 13 czerwca 2013 roku do 12 czerwca 2014 roku – na potwierdzenie czego wystawiona została polisa o numerze (...). Polisa ta wskazywała jako wysokość składki ubezpieczeniowej kwotę 1.069,00 złotych, płatną do dnia 11 lipca 2013 roku.

dowód: polisa ubezpieczeniowa o numerze (...) – k. 78 akt

W dniu 7 października 2014 roku R. D. za pośrednictwem poczty elektronicznej wysłał na adres pełnomocnika (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. wypowiedzenie umowy wypowiedzenie umowy ubezpieczenia OC o numerze polisy (...), wskazując jednocześnie jako datę tego wypowiedzenia 12 czerwca 2013 roku. Powyższe było dopełnieniem wymogów formalnych stawianych przez ubezpieczyciela.

dowód: korespondencja mailowa – k. 46 akt, wypowiedzenie umowy ubezpieczenia OC o numerze polisy (...) – k. 47 akt, zeznania R. D. – k. 67-68 akt

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny będący podstawą rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, Sąd ustalił na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego w postaci dokumentów przedłożonych przez strony w toku postępowania. Sąd uznał te dokumenty za w pełni wiarygodne i niebudzące wątpliwości co do ich autentyczności, jak i prawdziwości twierdzeń w nich zawartych, tym bardziej, że nie były one kwestionowane w zakresie ich mocy dowodowej przez żadną ze stron postępowania, zatem – brak było podstaw do odmowy dania im wiary.

Sąd dopuścił także dowód z zeznań R. D., na podstawie których ustalił okoliczności wypowiedzenia umowy ubezpieczenia. Zeznania pozwanego były spójne, logiczne i konsekwentne, poparte także złożonymi dokumentami, wobec czego Sąd dał im wiarę w całości.

W niniejszej sprawie bezspornym było, że pomiędzy stronami doszło do zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów na okres od dnia 13 czerwca 2012 roku do dnia 12 czerwca 2013 roku, na potwierdzenie czego wystawiona została polisa o numerze (...). Poza sporem pozostawało również to, że pozwany w dniu 12 czerwca 2013 roku złożył wypowiedzenie umowy ubezpieczenia oraz, że zawarł on umowę ubezpieczenia OC na dalszy okres z innym ubezpieczycielem. Spór w sprawie sprowadzał się natomiast do ustalenia czy umowa ubezpieczenia o numerze polisy (...), pomimo wypowiedzenia złożonego przez pozwanego, uległa przedłużeniu na okres kolejnych 12 miesięcy, tj. okres od 13 czerwca 2013 roku do dnia 12 czerwca 2014 roku, a tym samym, czy powodowi należy się z tego tytułu składka ubezpieczeniowa.

W ocenie Sądu powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie w przeważającej części.

Zgodnie z art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Zgodnie natomiast z art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 392 ze zm.) posiadacz pojazdu mechanicznego jest obowiązany zawrzeć umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem posiadanego przez niego pojazdu. Umowę ubezpieczenia OC zawiera się na okres 12 miesięcy (art. 26 ust. 1 ustawy). Na podstawie zaś art. 28 ust. 1 ustawy, jeżeli posiadacz pojazdu mechanicznego nie później niż na jeden dzień przed upływem okresu 12 miesięcy, na który umowa została zawarta, nie powiadomi na piśmie zakładu ubezpieczeń o jej wypowiedzeniu, uważa się, że została zawarta następna umowa na kolejne 12 miesięcy. Stosownie jednak do brzmienia art. 28a ww. ustawy jeżeli posiadacz pojazdu mechanicznego w tym samym czasie jest ubezpieczony w dwóch lub więcej zakładach ubezpieczeń, przy czym co najmniej jednak z umów ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych została zawarta w trybie art. 28 ust. 1, umowa zawarta w tym trybie może zostać przez niego wypowiedziana na piśmie.

O ile zatem poprzedni reżim prawny nie dawał możliwości wypowiedzenia umowy w sytuacji, gdy ubezpieczony nie dochował przewidzianego ustawą terminu na wypowiedzenie umowy, o tyle obowiązująca w znowelizowanym brzmieniu Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych w art. 28 wyraźnie wskazuje na możliwość jej wypowiedzenia w sytuacji, gdy posiadacz pojazdu mechanicznego jest w tym samym czasie ubezpieczony w dwóch lub więcej zakładach ubezpieczeń, a co najmniej jedna z umów ubezpieczenia OC została zawarta w trybie art. 28 ustawy.

W niniejszej sprawie, jak wskazano wyżej, poza sporem pozostawał fakt, iż pozwany w dniu 12 czerwca 2013 roku złożył powodowi oświadczenie o wypowiedzeniu umowy, a powód z oświadczeniem tym się zapoznał. Okolicznością bezsporną było także zawarcie przez pozwanego kolejnej umowy ubezpieczenia z innym ubezpieczycielem, przy jednoczesnym opłaceniu składki ubezpieczeniowej. W tej sytuacji niezgodne z ratio legis art. 28a Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, a przede wszystkim sprzeczne z wyraźną i uzewnętrznioną wolą pozwanego, byłoby zatem uznanie za skuteczną prolongatę umowy w trybie milczącej zgody z jednoczesnym kwestionowaniem skuteczności złożonego przez pozwanego wypowiedzenia. O ile bowiem przyznać należy, iż pozwany istotnie nie dochował obowiązku złożenia rezygnacji do dnia 11 czerwca 2013 roku (dzień ten był ostatnim dniem poprzedzającym upływ okresu ubezpieczenia), a w konsekwencji doszło do przedłużenia tej umowy, o tyle w dniu 12 czerwca 2013 roku pozwany w sposób prawidłowy i dostateczny wyraził wolę rezygnacji z umowy zawartej z powodem. Pozwany, celem wypowiedzenia umowy, posłużył się prawidłowym formularzem, wypełnił wszystkie istotne rubryki, a w treści formularza stanowczo wyraził wolę przerwania umowy ubezpieczeniowej. Analizując przedmiotową należy mieć na uwadze art. 65 kodeksu cywilnego, który stanowi, że oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje. Założenie, iż wypowiedzenie umowy złożone powodowi było nieskuteczne (umotywowane nadto nie tyle treścią tego oświadczenia, co rzekomym niespełnieniem wymogu formalnego podania prawidłowego numeru polisy) jest zatem nie tylko sprzeczne z niewątpliwą wolą pozwanego, ale również z zasadami współżycia społecznego i dobrymi obyczajami, których kontrahenci umowy winni przestrzegać. Nie bez znaczenia jest przy tym fakt, że powód w zakresie łączącej stron umowy, jest profesjonalistą. Profesjonaliście stawia się bowiem wyższe wymagania – tak prawne jak i etyczne.

Nadto wskazać należy, iż pozwany w przedmiotowej sprawie nie miał nawet fizycznej możliwości przedstawienia innego niż wskazany przez niego, numeru polisy, ponieważ zwyczajnie go jeszcze nie znał. Polisa jest przecież potwierdzeniem zawartej umowy, generowanym i przesyłanym ubezpieczonemu w późniejszym czasie.

Na marginesie dodać należy, iż postępowanie powoda przed wniesieniem pozwu nie wskazywało na to, że wypowiedzenia umowy przez pozwanego nie uznał za skuteczne, bowiem pozwany w sposób konsekwentny i spójny wykazywał, iż – po wyjaśnieniu sytuacji – wzywany był jedynie do dopełnienia wymogów formalnych, tj. naniesienia innego numeru polisy, co pozostawać miało bez znaczenia dla mocy prawnej złożonego przez niego w dniu 12 czerwca 2013 roku wypowiedzenia umowy. Wzywany przez pełnomocnika powoda, ostatecznie dnia 7 października 2014 roku drogą elektroniczną dopełnił żądanej formalności. Powyższe, jak już wspomniano, nie wywołało jednak żadnych nowych konsekwencji prawnych, bowiem umowa stron, w drodze wypowiedzenia, rozwiązana została 12 czerwca 2013 roku.

Jak wynika z treści art. 28 a ust. 2 w przypadku wypowiedzenia umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych zgodnie z ust. 1, zakład ubezpieczeń może żądać zapłaty składki ubezpieczeniowej za okres, przez który ponosił odpowiedzialność.

Skoro umowa uległa przedłużeniu ale jednocześnie została wypowiedziana, przyjąć należy, że w niniejszej sprawie powód ponosił odpowiedzialność ubezpieczeniową przez jeden dzień. Sąd zasądził zatem od pozwanego, na podstawie art. 28a ust. 1 i 2 ustawy z dn. 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych (…) kwotę 3,00 złotych (iloraz żądanej składki i ilości dni w roku) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 14 czerwca 2013 roku do dnia zapłaty, w pozostałym zakresie, powództwo jako niezasadne, na podstawie art. 28a ust. 1 i 2 a contrario przedmiotowej ustawy, zostało oddalone.

O kosztach postępowania Sąd orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu i na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108 k.p.c. obciążył nimi powoda, jako stronę przegrywającą postępowanie.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE

ZARZĄDZENIE