UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 02 listopada 2015 roku, uzupełnionym pismem procesowym z dnia
17 grudnia 2015 roku, powód (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego Skarbu Państwa – Szefa Kancelarii Sejmu RP kwoty 695.210,66 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 23 kwietnia 2015 roku
do dnia zapłaty oraz kosztów procesu według norm przepisanych ( pozew – k. 2 – 3, 8, 103, pismo procesowe z dnia 17 grudnia 2015 roku – k. 125 – 126).

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dnu 22 maja 2012 roku złożył do Sądu Okręgowego w Krakowie skargę na wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 26 kwietnia 2012 roku oraz na wezwanie tego Sądu uiścił należną opłatę od wniosku w kwocie 5.000.000,00 zł ustaloną na podstawie art. 34 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku
o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Podniósł, że na mocy wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 kwietnia 2014 roku wydanego w sprawie o sygn. SK 12/13, przepis art. 34 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych utracił moc z dniem 28 kwietnia 2014 roku, ze względu na jego niezgodność z Konstytucją. Powód podkreślił, że w takim stanie rzeczy doprowadził do wznowienia postępowania przed Sądem Okręgowym
w K., które toczyło się pod sygn. XII Ga 234/12, a postanowieniem z dnia
15 października 2014 roku Sąd Okręgowy w Krakowie zmienił postanowienie w przedmiocie kosztów wydane w sprawie XII Ga 234/12 w ten sposób, że zasądził od odwołującego na rzecz skarżącego kwotę 103.000,00 zł. Powód podał, że w dniu 29 października 2014 roku została mu zwrócona kwota 4.900.000,00 zł z tytułu nadpłaconej opłaty sądowej. Podniósł, że niezgodne z prawem pozbawienie go kwoty 4.900.000,00 zł poważnie uszczupliło jego majątek i z uwagi na konieczność utrzymania płynności finansowej, wiązało się z potrzebą zwiększenia wykorzystania linii kredytowej na rachunku bieżącym o wyżej wymienioną kwotę, co z kolei wygenerowało w okresie od dnia 22 czerwca 2012 roku do dnia 29 października 2014 roku koszty w wysokości 695.210,66 zł. Powód podał, że wystąpił o zapłatę wyżej wymienionej kwoty jednak pozwany odmówił zaspokojenia jego roszczenia. Jako podstawę wywiedzionego powództwa powód wskazał w pierwszej kolejności art. 417 § 1 w związku z art. 417¹ § 1 k.c. powołując się na fakt wydania niezgodnego z prawem aktu normatywnego, a w dalszej kolejności art. 417 § 1 w związku z art. 417¹ § 2 k.c. powołując się na fakt wydania niezgodnego z prawem prawomocnego orzeczenia w sprawie Sądu Okręgowego w Krakowie o sygn. akt XII Ga 234/12 ( uzasadnienie pozwu – k. 4 – 8).

W odpowiedzi na pozew pozwany Skarb Państwa zastępowany przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych na rzecz Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa. W uzasadnieniu pozwany wskazał
w pierwszej kolejności, że źródłem wskazywanej przez powoda szkody nie może być samo wydanie niekonstytucyjnej normy prawnej zawartej w art. 34 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, gdyż ewentualny uszczerbek majątkowy doznany przez powoda należy łączyć z indywidualizacją niekonstytucyjnej normy w procesie jej stosowania w postępowaniu sądowym, toteż wykluczona jest odpowiedzialność pozwanego na podstawie art. 417¹ § 1 k.c. W dalszej kolejności pozwany podniósł, że również art. 417¹ § 2 k.c. nie może stanowić podstawy jego odpowiedzialności, gdyż powód nie wykazał przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej opartej na tym przepisie. W tym kontekście podkreślił, że powód nie dokonał identyfikacji orzeczenia Sądu wydanego w sprawie o sygn. akt
XII Ga 234/12, które wywołało po jego stronie szkodę, ani nie przedstawił koniecznego
w tym przypadku prejudykatu. Zdaniem pozwanego, biorąc pod uwagę fakt, że powód dochodzi odszkodowania począwszy od dnia 22 czerwca 2012 roku, za prejudykat nie może być uznane postanowienie z dnia 15 października 2014 roku w sprawie XII Ga 399/14 uzyskane wskutek wniesienia skargi o wznowienie postępowania i zmieniające postanowienie o kosztach procesu zawarte w wyroku z dnia 25 września 2012 roku w sprawie
XII Ga 234/12. W ocenie pozwanego powód nie wykazał również wystąpienia po jego stronie szkody w związku z koniecznością uiszczenia opłaty sądowej w sprawie XII Ga 234/12 oraz związku przyczynowego, w tym przede wszystkim, tego że był zmuszony do zwiększenia linii kredytowej, co miało wygenerować po jego stronie dodatkowe koszty ( odpowiedź na pozew – k. 136 – 147).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 05 maja 2011 roku do Trybunału Konstytucyjnego wpłynęła skarga konstytucyjna o stwierdzenie, że art. 34 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2010 roku Nr 90, poz. 594 ze zm.), w brzmieniu nadanym na mocy art. 2 ustawy z dnia 05 listopada 2009 roku o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
(Dz.U. Nr 206, poz. 1591), jest niezgodny z art. 2 w związku z art. 31 ust. 3, art. 45 ust. 1,
art. 77 ust. 2 i art. 78 Konstytucji. Przepis art. 34 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych w brzmieniu nadanym wyżej wymienioną ustawą nowelizującą stanowił, że od skargi na orzeczenie Krajowej Izby Odwoławczej przy Prezesie Urzędu Zamówień Publicznych pobiera się opłatę stałą w wysokości pięciokrotności wpisu wniesionego od odwołania w sprawie, której dotyczy skarga, z zastrzeżeniem ust. 2. Zgodnie natomiast z ust. 2 tego artykułu, jeżeli skarga, o której mowa w ust. 1, dotyczy czynności
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego podjętych po otwarciu ofert, pobiera się opłatę stosunkową w wysokości 5% wartości przedmiotu zamówienia w postępowaniu, którego skarga dotyczy, jednak nie więcej niż 5.000.000,00 zł. Sprawa zainicjowana wyżej wymienioną skargą konstytucyjną została zarejestrowana pod sygn. akt SK 12/13 ( okoliczności bezsporne).

W 2011 i 2012 roku (...) S.A. prowadził postępowanie przetargowe w celu zawarcia umowy na budowę zakładu termicznego przekształcania odpadów, w toku którego dokonał wyboru oferty złożonej przez (...) S.A.
w W., jako najkorzystniejszej. Wybór ten zakwestionowali wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia, tj. (...) S.A. w W., (...) sp. z o.o. w W., C. I. de la (...) S.A. – (...) w P.
i (...) S.A. w K., którzy wnieśli odwołanie do Krajowej Izby Odwoławczej. Wyrokiem z dnia 26 kwietnia 2012 roku wydanym w sprawie o sygn. akt
KIO 711/12, po rozpoznaniu odwołania wniesionego przez wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie w postępowaniu prowadzonym przez (...) S.A. w K., przy udziale po stronie zamawiającego (...) S.A. w W., Krajowa Izba Odwoławcza uwzględniła odwołanie i nakazała zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej złożonej przez (...) S.A. w W. oraz ponowne dokonanie czynności badania i oceny ofert, w tym odrzucenie oferty (...) S.A. ( dowody : odwołanie – k. 1 – 17 załączonych akt sprawy Sądu Okręgowego w Krakowie o sygn. XII Ga 234/12, wyrok (...)
z dnia 26 kwietnia 2012 roku wraz z uzasadnieniem – k. 192 – 208v załączonych akt sprawy Sądu Okręgowego w Krakowie o sygn. XII Ga 234/12).

W dniu 22 maja 2012 roku (...) S.A. wniósł do Sądu Okręgowego
w K. skargę na wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 26 kwietnia 2012 roku wydany w sprawie o sygn. akt KIO 711/12. Sprawa została zarejestrowana pod sygn. akt
XII Ga 234/12. Z kolei w dniu 28 maja 2012 roku (...) S.A. złożył wniosek
o częściowe zwolnienie od kosztów sądowych, tj. w zakresie opłaty od skargi w części przewyższającej kwotę 100.000,00 zł. W uzasadnieniu wniosku wskazano, że biorąc pod uwagę treść art. 34 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz wartość przedmiotu zamówienia publicznego, należna opłata od skargi wynosi 5.000.000,00 zł. Podkreślono, że z uwagi na wystąpienie w 2011 roku straty bilansowej, (...) S.A. nie jest w stanie uiścić tak wysokiej opłaty. Postanowieniem z dnia 08 czerwca
2012 roku Sąd Okręgowy w Krakowie oddalił wniosek (...) S.A.
o częściowe zwolnienie od kosztów sądowych. Zarządzeniem Przewodniczącego z dnia
08 czerwca 2012 roku, doręczonym w dniu 15 czerwca 2012 roku, (...) S.A. został wezwany do usunięcia braków skargi poprzez uiszczenie opłaty sądowej w wysokości 5.000.000,00 zł. Zarząd spółki rozważał czy uiścić wyżej wymienioną opłatę, czy też środki z których miałaby zostać sfinansowana przeznaczyć na spłatę zaciągniętych kredytów oraz bieżących zobowiązań wobec kontrahentów. Ostatecznie, w dniu 22 czerwca 2012 roku (...) S.A. uiścił na rachunek bankowy Sądu Okręgowego w Krakowie kwotę 5.000.000,00 zł tytułem opłaty sądowej od skargi w sprawie XII Ga 234/12. Wpłata nastąpiła z rachunku bankowego (...) S.A. w Banku (...) S.A. ( dowody : skarga na wyrok (...) k. 220 – 243 załączonych akt sprawy Sądu Okręgowego w Krakowie o sygn. XII Ga 234/12, wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych – k. 277 – 283 załączonych akt sprawy Sądu Okręgowego w Krakowie o sygn. XII Ga 234/12, postanowienie z dnia
08 czerwca 2012 roku – k. 432 – 435 załączonych akt sprawy Sądu Okręgowego w Krakowie o sygn. XII Ga 234/12, zarządzenie z dnia 08 czerwca 2012 roku – k. 437 załączonych akt sprawy Sądu Okręgowego w Krakowie o sygn. XII Ga 234/12, potwierdzenie odbioru – k. 446 załączonych akt sprawy Sądu Okręgowego w Krakowie o sygn. XII Ga 234/12, potwierdzenie przelewu – k. 439v załączonych akt sprawy Sądu Okręgowego w Krakowie o sygn.
XII Ga 234/12, zeznania świadka J. R. – k. 345 – 346).

W celu opłacenia wpisu sądowego w kwocie 5.000.000,00 zł (...) S.A. nie zaciągnął jakiegokolwiek kredytu. Wpis został sfinansowany ze środków posiadanych przez spółkę, które potencjalnie mogłyby zostać przeznaczone na spłatę kredytów i zobowiązań wobec kontrahentów ( dowód : zeznania świadka J. R. –
k. 345 – 346).

Wyrokiem z dnia 25 września 2012 roku wydanym w sprawie o sygn. akt
XII Ga 234/12, po rozpoznaniu skargi (...) S.A. w W. przy uczestnictwie zamawiającego (...) S.A. oraz odwołującego Konsorcjum w składzie: (...) S.A. w W., (...) sp. z o.o. w W., C. I. de la (...) S.A. – (...) w (...) S.A. w K., Sąd Okręgowy w Krakowie w uwzględnieniu skargi (...) S.A. w W. na wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 26 kwietnia 2012 roku
(KIO 711/12) zmienił zaskarżony wyrok w całości w ten sposób, że odwołanie Konsorcjum oddalił i zasądził od odwołującego się na rzecz skarżącego koszty postępowania odwoławczego w kwocie 3.600,00 zł (punkt I. wyroku) oraz zasądził od odwołującego się na rzecz skarżącego koszty postępowania skargowego w kwocie 5.003.600,00 zł (punkt II. wyroku). Postanowieniem z dnia 15 marca 2013 roku Sąd Okręgowy w Krakowie oddalił zażalenie odwołującego Konsorcjum na postanowienie o kosztach procesu zawarte w punkcie II. wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 25 września 2012 roku. Postanowieniem
z dnia 29 marca 2013 roku Sąd Okręgowy w Krakowie nadał klauzulę wykonalności wyrokowi tego Sądu z dnia 25 września 2012 roku w zakresie punktu II. co do kwoty 5.000.000,00 zł ( dowody : wyrok Sądu Okręgowego z dnia 25 września 2012 roku wraz
z uzasadnieniem – k. 941, 969 – 979 załączonych akt sprawy Sądu Okręgowego w Krakowie
o sygn. XII Ga 234/12, postanowienie z dnia 15 marca 2013 roku – k. 1134 – 1139 załączonych akt sprawy Sądu Okręgowego w Krakowie o sygn. XII Ga 234/12, postanowienie z dnia 29 marca 2013 roku – k. 1148 załączonych akt sprawy Sądu Okręgowego w Krakowie o sygn. XII Ga 234/12).

W dniu 30 kwietnia 2013 roku Komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Krakowa – Podgórza, na wniosek wierzyciela (...) S.A., wszczął postępowanie egzekucyjne (sygn. akt KM 1123/13) przeciwko dłużnikowi (...) S.A. w K. w celu zaspokojenia wierzytelności w kwocie 1.250.900,00 zł z tytułu kosztów postępowania skargowego w sprawie Sądu Okręgowego w Krakowie o sygn. akt
XII Ga 234/12 oraz wierzytelności w kwocie 900,00 zł z tytułu zwrotu kosztów postępowania odwoławczego. Tego samego dnia Komornik dokonał zajęcia rachunków bankowych oraz wierzytelności przysługujących dłużnikowi (...) S.A. w K. od jego kontrahentów. W dniu 13 maja 2013 roku, w wykonaniu zawartej ugody pozasądowej, (...) S.A. w K. uiścił na rachunek bankowy (...) S.A. kwotę 1.250.000,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania w wyżej wymienionej sprawie
o sygn. akt XII Ga 234/12. W dniu 14 maja 2013 roku (...) S.A.
złożył wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego w części dotyczącej kwoty 1.250.000,00 zł. Postanowieniem z dnia 15 maja 2013 roku Komornik umorzył postępowanie egzekucyjne zgodnie z wnioskiem wierzyciela ( dowody : wniosek egzekucyjny – k. 1 – 2, zawiadomienie o wszczęciu postępowania egzekucyjnego – k. 18, zajęcia wierzytelności – k. 24 – 70, zajęcia wierzytelności z rachunku bankowego – k. 77 – 80, wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego – k. 98 – 99, potwierdzenie przelewu – k. 107 i postanowienie z dnia 15 maja 2013 roku – k. 108 załączonych akt postępowania egzekucyjnego o sygn.
KM 1123/13).

W dniu 23 maja 2013 roku Komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Krakowa – Podgórza, na wniosek wierzyciela (...) S.A. wszczął postępowanie egzekucyjne (sygn. akt KM 1315/13) przeciwko dłużnikowi (...) sp. z o.o.
w W. w celu zaspokojenia wierzytelności w kwocie 1.250.900,00 zł z tytułu kosztów postępowania skargowego w sprawie Sądu Okręgowego w Krakowie o sygn. akt
XII Ga 234/12 oraz wierzytelności w kwocie 900,00 zł z tytułu zwrotu kosztów postępowania odwoławczego. W toku postępowania Komornik dokonał zajęcia rachunków bankowych oraz wierzytelności przysługujących dłużnikowi (...) sp. z o.o. w W. od jego kontrahentów. W dniu 12 czerwca 2013 roku (...) S.A. i (...)
Sp. z o.o. zawarły ugodę pozasądową dotyczącą uregulowania przez (...) sp. z o.o. na rzecz (...) S.A. należności w postaci kosztów sądowych w kwocie 1.250.000,00 zł zasądzonych w sprawie Sądu Okręgowego w Krakowie o sygn. akt
XII Ga 234/12. (...) sp. z o.o. zobowiązał się zapłacić na rzecz (...) S.A. kwotę 100.000,00 zł do dnia 30 czerwca 2013 roku, kwotę 200.000,00 zł do dnia 31 grudnia 2013 roku, kwotę 500.000,00 zł do dnia 30 czerwca 2014 roku i kwotę 450.000,00 zł do dnia 31 grudnia 2014 roku. Z kolei (...) S.A. zobowiązał się do złożenia wniosku o umorzenie całości postępowania egzekucyjnego w sprawie o sygn. akt KM 1315/13. W dniu 17 czerwca 2013 roku (...) sp. z o.o., w wykonaniu ugody z dnia 12 czerwca 2013 roku, przelał na rachunek bankowy (...) S.A. kwotę 100.000,00 zł. W dniu 21 czerwca 2013 roku (...) S.A. wniósł o umorzenie całości postępowania egzekucyjnego w sprawie o sygn. akt KM 1315/13. Postanowieniem z dnia 24 czerwca 2013 roku, na podstawie art. 825 k.p.c., Komornik umorzył postępowanie egzekucyjne zgodnie z wnioskiem wierzyciela ( dowody : wniosek egzekucyjny, zawiadomienie o wszczęciu postępowania egzekucyjnego, zajęcia wierzytelności, ugoda pozasądowa, wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego, potwierdzenie przelewu i postanowienie
z dnia 24 czerwca 2013 roku zawarte w załączonych postępowania egzekucyjnego w sprawie o sygn. KM 1315/13).

W dniu 29 maja 2013 roku Komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Krakowa – Podgórza, na wniosek wierzyciela (...) S.A. wszczął postępowanie egzekucyjne (sygn. akt KM 1403/13) przeciwko dłużnikowi (...) S.A. w W.
w celu zaspokojenia wierzytelności w kwocie 1.250.900,00 zł z tytułu kosztów postępowania skargowego w sprawie Sądu Okręgowego w Krakowie o sygn. akt XII Ga 234/12 oraz wierzytelności w kwocie 900,00 zł z tytułu zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.
W toku postępowania Komornik dokonał zajęcia rachunków bankowych oraz wierzytelności przysługujących dłużnikowi (...) S.A. od jego kontrahentów. W dniu 25 czerwca 2013 roku pomiędzy (...) S.A. i (...) S.A. doszło do zawarcia ugody pozasądowej dotyczącej uregulowania przez (...) S.A. na rzecz (...) S.A. należności
w postaci kosztów sądowych w kwocie 1.250.000,00 zł zasądzonych w sprawie Sądu Okręgowego w Krakowie o sygn. akt XII Ga 234/12. (...) S.A. zobowiązał się zapłacić na rzecz (...) S.A. kwotę 100.000,00 zł do dnia 30 czerwca
2013 roku, kwotę 200.000,00 zł do dnia 31 grudnia 2013 roku, kwotę 500.000,00 zł do dnia 30 czerwca 2014 roku i kwotę 450.000,00 zł do dnia 31 grudnia 2014 roku. Z kolei (...) S.A. zobowiązał się do złożenia wniosku o umorzenie całości postępowania egzekucyjnego w sprawie o sygn. akt KM 1403/13. W dniu 12 lipca 2013 roku (...) S.A.,
w wykonaniu ugody z dnia 25 czerwca 2013 roku, przelała na rachunek bankowy (...) S.A. kwotę 100.000,00 zł. W dniu 15 lipca 2013 roku (...) S.A. wniósł o umorzenie całości postępowania egzekucyjnego w sprawie o sygn. akt KM 1403/13. Postanowieniem z dnia 17 lipca 2013 roku, na podstawie art. 825 k.p.c., Komornik umorzył postępowanie egzekucyjne zgodnie z wnioskiem wierzyciela. W dniu 17 stycznia, w wykonaniu ugody z dnia 25 czerwca 2013 roku, (...) S.A. przelała na rachunek bankowy (...) S.A. kwotę 200.000,00 zł, a w dniu 30 czerwca 2014 roku kwotę 500.000,00 zł ( dowody : potwierdzenia przelewów – k. 369 – 371, a nadto wniosek egzekucyjny, zawiadomienie o wszczęciu postępowania egzekucyjnego, zajęcia wierzytelności, ugoda pozasądowa, wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego, potwierdzenie przelewu i postanowienie z dnia 17 lipca 2013 roku zawarte w załączonych postępowania egzekucyjnego w sprawie o sygn. KM 1403/13).

Postanowieniem z dnia 02 sierpnia 2013 roku wydanym w sprawie Ts 134/13 Trybunał Konstytucyjny w związku ze wstępnym rozpoznaniem na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej (...) S.A. w upadłości układowej, (...) sp. z o.o., C. I. de la (...) S.A. – (...) S.A.
o zbadanie zgodności art. 34 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
z Konstytucją postanowił wstrzymać wykonanie punktu II. wyroku Sądu Okręgowego
w K. z dnia 25 września 2012 roku w stosunku do (...) S.A. w upadłości układowej, (...) sp. z o.o. i (...) S.A. Postanowieniem z dnia 04 września 2013 roku wydanym w sprawie Ts 134/13 Trybunał Konstytucyjny uchylił wyżej wymienione postanowienie z dnia 02 sierpnia 2013 roku. W uzasadnieniu postanowienia Trybunał wskazał, że postanowieniem z dnia 23 maja 2013 roku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Krakowa – Podgórza stwierdził zakończenie postępowania egzekucyjnego wobec dłużnika (...) S.A. ze względu na zapłatę należności dochodzonej przez wierzyciela (...) S.A. Podał, że postanowieniami z dnia 24 czerwca i 17 lipca 2013 roku Komornik, na podstawie art. 825 k.p.c. umorzył postępowania egzekucyjne przeciwko (...) S.A. w upadłości układowej i (...) sp. z o.o., co stanowiło konsekwencję zawarcia w dniach 12 i 15 czerwca 2013 roku przez te spółki ugód pozasądowych z wierzycielem, dotyczących spłaty dochodzonej należności ( dowody : postanowienie TK z dnia 02 sierpnia 2013 roku wraz z uzasadnieniem – k. 1178 – 1181v załączonych akt sprawy Sądu Okręgowego w Krakowie o sygn. XII Ga 234/12, postanowienie TK z dnia 04 września 2013 roku wraz z uzasadnieniem – k. 1185 – 1186v załączonych akt sprawy Sądu Okręgowego w Krakowie o sygn. XII Ga 234/12).

Wyrokiem z dnia 15 kwietnia 2014 roku wydanym w sprawie o sygn. akt SK 12/13 Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 34 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2010 roku Nr 90, poz. 594, Nr 152, poz. 1016
i Nr 197, poz. 1307, z 2011 roku Nr 92, poz. 531, Nr 106, poz. 622, Nr 149, poz. 887, Nr 163, poz. 981 i Nr 240, poz. 1431, z 2012 roku, poz. 1101, z 2013 roku, poz. 429 oraz z 2014 roku, poz. 24 i 40) jest niezgodny z art. 45 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3, art. 77 ust. 2 i art. 78 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2014 roku, poz. 545). W uzasadnieniu wyroku wskazano, że Trybunał Konstytucyjny zdecydował o stwierdzeniu niezgodności z Konstytucją pełnego zakresu art. 34 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, co znaczy, że cała jednostka redakcyjna ustawy zostanie uchylona wraz z wejściem w życie wyroku. Tym samym wszystkie opłaty sądowe w sprawach zamówień publicznych – niezależnie od tego, czy dotyczą czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego podjętych po otwarciu ofert, czy przed tym momentem – będą obliczane według reguł określonych w art. 34 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych i będą miały charakter stały. Podkreślono, że ewentualna zmiana art. 34 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych leży w gestii ustawodawcy, co dotyczy zarówno możliwości ustalenia nowych wysokości opłat sądowych w sprawach zamówień publicznych (z cezurą etapu otwarcia ofert bądź bez tej cezury), jak również wyboru optymalnego systemu ich obliczania ( okoliczności bezsporne).

Postanowieniem z dnia 15 października 2014 roku wydanym w sprawie o sygn. akt XII Ga 399/14 Sąd Okręgowy w Krakowie, uwzględniając skargę (...) S.A. w punkcie 1. wznowił postępowanie w sprawie XII Ga 234/12 w zakresie rozstrzygnięcia
o kosztach postępowania zawartego w punkcie II. sentencji wyroku Sądu Okręgowego
w K. z dnia 25 września 2012 roku, w punkcie 2. zmienił punkt I. postanowienia
z dnia 15 marca 2013 roku wydanego przez Sąd Okręgowy w Krakowie w sprawie
XII Ga 234/12 w ten sposób, iż nadał mu brzmienie „zmienia punkt II. wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 25 września 2012 roku wydanego w sprawie XII Ga 234/12, w ten sposób, że zasądza od odwołującego na rzecz skarżącego koszty postępowania skargowego w kwocie 103.600,00 zł”. W uzasadnieniu postanowienia wskazano, iż zostało ono wydane na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 kwietnia 2014 roku
w sprawie o sygn. akt SK 12/13, w którym uznano za niezgodny z Konstytucją art. 34 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, który stanowił podstawę pobrania od (...) S.A. kwoty 5.000.000,00 zł tytułem opłaty sądowej od skargi na wyrok Krajowej Izby Odwoławczej ( dowód : postanowienie z dnia 15 października 2014 roku wraz
z uzasadnieniem – k. 33 – 37).

Pismem z dnia 16 października 2014 roku Sąd Okręgowy w Krakowie wezwał (...) S.A. do podania numeru rachunku bankowego, na który ma zostać zwrócona opłata sądowa w kwocie 4.900.000,00 zł z kwoty 5.000.000,00 zł uiszczonej w dniu 22 czerwca 2012 roku tytułem opłaty sądowej od skargi w sprawie o sygn. akt XII Ga 234/12. W dniu 29 października 2014 roku na rachunek bankowy (...) S.A. wpłynęła wyżej wymieniona kwota 4.900.000,00 zł ( dowody : pismo z dnia 16 października 2014 roku – k. 38 – 39, wydruk potwierdzenia transakcji bankowej – k. 41).

Na dzień 30 czerwca 2012 roku (...) S.A. posiadał aktywa w postaci m.in. rzeczowych aktywów trwałych o wartości 93.313.000,00 zł, długoterminowych aktywów finansowych o wartości 60.003.000,00 zł, należności krótkoterminowych z tytułu dostaw i usług w wysokości 461.513.000,00 zł, zaliczek na roboty budowlane w wysokości 19.665.000,00 zł oraz środków pieniężnych w wysokości 56.030.000,00 zł, a nadto tylko w okresie od 01 stycznia 2012 roku do 30 czerwca 2012 roku osiągnął przychód ze sprzedaży w wysokości 1.058.789.000,00 zł oraz zysk brutto ze sprzedaży w wysokości 10.117.000,00 zł. W okresie od 01 stycznia 2012 roku do 30 czerwca 2012 roku spółka poniosła stratę netto w wysokości 7.032.000,00 zł. W skróconym śródrocznym sprawozdaniu finansowym (...) S.A. za okres od 01 stycznia 2012 roku do 30 czerwca 2012 roku wskazano, że niska wartość zysku ze sprzedaży została spowodowana stosunkowo niską rentownością realizowanych kontraktów, wynikającą ze zwiększonej konkurencji na rynku usług budowlanych, wzrostem cen materiałów oraz wzrostem cen usług podwykonawców. Stwierdzono również, że sytuacja (...) S.A. w zakresie płynności finansowej nie stwarza zagrożeń dla finansowania działalności. W wyżej wymienionym okresie spółka nie miała ujemnych kapitałów własnych, co oznacza, że zobowiązania spółki nie przekraczały wartości tychże kapitałów ( dowody : skrócone śródroczne sprawozdanie finansowe (...) S.A. – k. 78 – 102, zeznania świadków J. R. – k. 345 – 346, M. J. – k. 388 – 389 i A. S. – k. 389 – 390).

W okresie od 01 stycznia 2012 roku do 30 czerwca 2012 roku (...) S.A. korzystał z linii kredytowych na rachunkach bieżących w 4 bankach, tj.: w (...) S.A. – kredyt na kwotę 40.000.000,00 zł, w (...) S.A. – kredyt na kwotę 10.000.000,00 zł, w Banku (...) S.A. – kredyt na kwotę 10.000.000,00 zł oraz w Banku (...) S.A. – kredyt na kwotę 3.000.000,00 zł. Na dzień 30 czerwca 2012 roku linia kredytowa w (...) S.A. była wykorzystana w zakresie kwoty 36.390.000,00 zł. Szacunkowa kwota odsetek od kredytu na rachunku bieżącym w (...) S.A. za okres od dnia 22 czerwca 2012 roku do dnia 29 października 2014 roku od kredytu w kwocie 5.000.000,00 zł wynosi 709.398,63 zł. Spółka posiadała rachunki bankowe w kilkunastu bankach, w tym w M., (...), Banku (...), (...) Banku, (...) S.A., N., Raiffeisen, Banku ( dowody : zaświadczenie – k. 42, skrócone śródroczne sprawozdanie finansowe (...) S.A. – k. 78 – 102, zeznania świadka J. R. – k. 345 – 346).

Pismem z dnia 13 kwietnia 2015 roku (...) S.A. wezwał Skarb Państwa – Sejm Rzeczypospolitej Polskiej do zapłaty na jego rzecz kwoty 695.210,66 zł
w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, tytułem odszkodowania za szkodę powstałą wskutek wydania aktu normatywnego (art. 34 ust. 2 ustawy o kosztach w sprawach cywilnych) niezgodnego z Konstytucją. W odpowiedzi, pismem z dnia 23 kwietnia 2015 roku Kancelaria Sejmu odmówiła zapłaty wyżej wymienionej kwoty ( dowody : pismo z dnia 13 kwietnia 2015 roku wraz z potwierdzeniem nadania – k. 103 – 107, pismo z dnia 23 kwietnia 2015 roku – k. 108).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych wyżej dowodów
z dokumentów zgromadzonych w aktach niniejszej sprawy oraz załączonych aktach sprawy Sądu Okręgowego w Krakowie o sygn. XII Ga 234/12 i aktach egzekucyjnych o sygn.
KM 1123/13, KM 1315/13 i KM 1403/13, które nie pozostawały ze sobą w sprzeczności
i których autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy nie zakwestionowała skutecznie żadna ze stron niniejszego postępowania. Wobec niekwestionowania złożonych do akt kserokopii dokumentów brak było podstaw do żądania złożenia wyżej wymienionych dokumentów w oryginale. Podstawę ustaleń faktycznych stanowiły również zeznania świadków J. R. (k. 345 – 346), M. J. (k. 388 – 389) i A. S. (k. 389 – 390), które były spójne i logiczne oraz korespondowały z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, stąd też Sąd uznał je za wiarygodne. Świadek J. R., na ile pozwalała mu pamięć, opisał okoliczności, w jakich spółka uiściła kwotę 5.000.000,00 zł tytułem opłaty sądowej, w tym przede wszystkim sytuację finansową, w jakiej spółka się wówczas znajdowała oraz wskazał, iż źródłem finansowania rzeczonej opłaty sądowej nie był jakikolwiek kredyt. Zeznania tego świadka w tym zakresie tym bardziej zasługują na wiarę, że J. R. od 2005 roku pełni w (...) S.A. funkcję głównego księgowego, a więc doskonale zna sytuację finansową spółki oraz posiadał informacje z „pierwszej ręki” dotyczące kwestii źródeł, z których spółka sfinansowała rzeczoną opłatę sądową. Z kolei zeznania świadków M. J. i A. S., którzy w 2012 roku pełnili funkcje członków zarządu (...) S.A. były przydatne, ale jedynie w niewielkim zakresie, gdyż obaj świadkowie nie pamiętali okoliczności w jakich spółka uiściła kwotę 5.000.000,00 zł tytułem opłaty sądowej, w tym nie potrafili wskazać z jakich środków spółka uiściła tę opłatę. Świadkowie ci posiadali jedynie bardzo ogólną wiedzę dotyczącą kondycji finansowej spółki.

Wskazane dowody wzajemnie się uzupełniają i potwierdzają, w zestawieniu ze sobą tworzą spójny stan faktyczny i brak jest zdaniem Sądu Okręgowego przesłanek do odmówienia im mocy dowodowej w zakresie, w jakim stanowiły one podstawę ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie.

Sąd oddalił wniosek powoda o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłych z zakresu księgowości i finansowania spółek oraz z zakresu bankowości na okoliczność „wysokości szkody poniesionej przez powoda poprzez ustalenie kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy wysokością odsetek pobranych przez (...) S.A. z tytułu wykorzystania linii kredytowej
w okresie od 22 czerwca 2012 roku do 29 października 2014 roku, a wysokością odsetek, które zostałyby pobrane, gdyby linia kredytowa w podanym zakresie była wykorzystywana
w mniejszym stopniu, tj. gdyby stanowiący podstawę oprocentowania debet był niższy
o kwotę 4.900.000,00 zł” uznając, że wyżej wymienione okoliczności nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy w rozumieniu art. 227 k.p.c. Konieczność przeprowadzenia wymienionych wyżej dowodów aktualizowałaby się dopiero wtedy, gdyby powód wykazał istnienie wszystkich przesłanek, od zaistnienia których zależy możliwość dochodzenia odszkodowania w reżimie odpowiedzialności deliktowej w ramach art. 417¹ § 1 bądź (...) § 2 k.c. i art. 417 § 1 k.c., w tym związku przyczynowego pomiędzy wydaniem wadliwego aktu normatywnego lub prawomocnego orzeczenia, a wskazywaną przez siebie szkodą, czego jednak nie uczynił. Należy również zwrócić uwagę, że analiza zaproponowanej przez powoda tezy dowodowej dotyczącej dowodów z opinii biegłych wskazuje, że dowody te zmierzają do wykazania wysokości poniesionej przez powoda szkody, odpowiadającej – wedle jego twierdzeń – wysokości odsetek uiszczonych w związku ze zwiększeniem linii kredytowej w banku (...) S.A. w okresie od 22 czerwca 2012 roku do 29 października 2014 roku o kwotę 4.900.000,00 zł. Powód nie dostrzega jednak, że wyżej wymienione okoliczności mają w niniejszej sprawie charakter drugorzędny. Spór pomiędzy stronami w zakresie szkody i związku przyczynowego zasadza się bowiem głównie na ustaleniu, nie tyle tego jaka była wysokość odsetek uiszczonych przez powoda w związku ze zwiększeniem linii kredytowej o wyżej wymienioną kwotę, ale tego, czy po pierwsze sytuacja finansowa powoda uniemożliwiła mu uiszczenie opłaty sądowej w kwocie 5.000.000,00 zł z własnych środków
i tym samym zmusiła go do skorzystania ze środków z linii kredytowej w (...) S.A. oraz po drugie, czy kwota 5.000.000,00 zł uiszczona przez powoda tytułem opłaty sądowej w sprawie XII Ga 234/12 rzeczywiście pochodziła ze środków dostępnych w ramach rzeczonej linii kredytowej. Powód nie wykazał żadnej z tych okoliczności, co czyniło niezasadnym prowadzenie postępowania dowodowego na okoliczność wysokości rzekomo poniesionej szkody, zaś opinia biegłego nie może być sama w sobie źródłem ustalania materiału faktycznego. Zdaniem Sądu w takiej sytuacji, dopuszczanie powyższych dowodów prowadziłoby jedynie do nieuzasadnionego przedłużania postępowania i generowałoby dodatkowe koszty, naruszając tym samym zasadę ekonomiki procesowe.

Sąd pominął jako nieprzydatne dowody w postaci wydruków przedstawiających wysokość odsetek naliczonych na rachunku bieżącym powoda w (...) S.A. (k. 43 – 72)
i tabele z wyliczeniem kosztów kredytu w kwocie 5.000.000,00 zł i 4.900.000,00 zł. Wydruki dotyczące odsetek nie wskazują bowiem od jakiej kwoty te odsetki zostały naliczone, natomiast wydruki przedstawiające tabele są niepodpisane, z ich treści nie wynika kto je sporządził, a w każdym razie nie zostało wykazane, aby stanowiły one dokumenty elektroniczne sporządzone na podstawie art. 7 ustawy prawo bankowe, które nie wymagają podpisu ani pieczęci.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie powód domagał się zasądzenia od pozwanego Skarbu Państwa reprezentowanego przez Kancelarię Sejmu RP kwoty 695.210,66 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 23 kwietnia 2015 roku do dnia zapłaty tytułem naprawienia szkody wynikłej z wydania aktu normatywnego, tj. art. 34 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych, który wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 kwietnia
2014 roku wydanym w sprawie o sygn. akt SK 12/13 został uznany za niezgodny
z Konstytucją, wskazując jako podstawę roszczenia art. 417 § 1 w związku z art. 417¹ § 1 k.c. Jako alternatywną podstawę wywiedzionego roszczenia powód wskazał art. 417 § 1
w związku z art. 417¹ § 2 k.c. powołując się na fakt wydania niezgodnego z prawem prawomocnego orzeczenia w sprawie Sądu Okręgowego w Krakowie o sygn. akt
XII Ga 234/12. W postępowaniu cywilnym sąd związany jest żądaniem pozwu, którego granice zakreślają okoliczności faktyczne, powołane jako podstawa tego żądania. Granice te wyznaczają zakres rozpoznania sprawy cywilnej, rozstrzyganej przez sąd w postępowaniu cywilnym, a orzekający w niej sąd nie może wychodzić ponad żądanie, ani orzekać co do przedmiotu nieobjętego żądaniem pozwu. Z uwagi na zakreśloną przez powoda podstawę faktyczną powództwa Sąd dokonał analizy zasadności roszczenia powoda zarówno przez pryzmat art. 417¹ § 1 k.c., jak i art. 417¹ § 2 k.c. oraz art. 417 1 k.c.

Zgodnie z art. 417 § 1 k.c., za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. W myśl art. 417¹ § 1 k.c., jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie aktu normatywnego, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu niezgodności tego aktu z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą. Stosownie natomiast do treści art. 417¹ § 2 k.c., jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu ich niezgodności z prawem, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej. Odnosi się to również do wypadku, gdy prawomocne orzeczenie lub ostateczna decyzja zostały wydane na podstawie aktu normatywnego niezgodnego z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą.

Podkreślić należy, że art. 417¹ § 1 k.c. potwierdza deklarację odpowiedzialności za bezprawie legislacyjne. Poza wymogiem stwierdzenia niekonstytucyjności aktu normatywnego ”we właściwym postępowaniu” nie wprowadzono jakichkolwiek innych szczególnych przesłanek dla powstania roszczenia odszkodowawczego. Nie oznacza to jednak, by zastosowanie reguł ogólnych prawa cywilnego w każdym przypadku bezprawia legislacyjnego pozwalało na dochodzenie odszkodowania przez każdego potencjalnego adresata wadliwie wydanej normy prawnej. Sam fakt uchylenia aktu normatywnego jako niezgodnego z Konstytucją nie jest wystarczający do skutecznego dochodzenia roszczenia odszkodowawczego. Tworzenie norm prawnych nie jest bowiem powiązane z konkretnymi aktami władzy publicznej wobec danej osoby, a zatem nie sposób przyjąć, aby w ten sposób nastąpiło działanie władzy publicznej skierowane przeciw tej osobie. Trzeba zatem wykazać, że nastąpiły konkretne działania władzy publicznej podjęte na podstawie aktu normatywnego wydanego niezgodnie z prawem, a skierowane wobec określonej osoby, która przez to poniosła szkodę. Samo wejście w życie niezgodnego z prawem aktu normatywnego nie może być traktowane jako wystarczająca przesłanka ustalenia związku adekwatnego pomiędzy zdarzeniem sprawczym a sytuacją potencjalnego i abstrakcyjnie ujętego adresata normy prawnej ( tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 30 maja 2003 roku, III CZP 34/03,
Prok. i Pr. 2004, nr 2, poz. 30 i w wyroku z dnia 21 listopada 2003 roku, I CK 323/02, Legalis nr 62305). Akceptując co do zasady prawidłowość przedstawionego stanowiska, należy jednak zastrzec, iż nie może być ono ujmowane zbyt kategorycznie i uogólniane na wszystkie przypadki niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją. Nie ulega bowiem wątpliwości, że przynajmniej hipotetycznie mogą zdarzyć się takie przypadki, kiedy ustawa (rozporządzenie) kształtuje bezpośrednio sytuację prawną danego podmiotu (tzw. samostosujące się akty normatywne), powodując uszczerbek w sferze jego interesów (np. gdy strona jest pozbawiona możliwości określonego działania, nie uzyskuje dostatecznie wysokich świadczeń (w porównaniu do tych, które uzyskiwałaby, gdyby akt normatywny nie był wadliwy), choćby nie wymagało to wydania przez organy władzy publicznej żadnego rozstrzygnięcia ( tak również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 października 2014 roku,
V CSK 580/13, Legalis nr 1086903). Stwierdzić jednak trzeba, że w okolicznościach niniejszej sprawy wskazane stanowisko nie będzie miało zastosowania, gdyż norma
art. 34 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych miała charakter abstrakcyjny, a ewentualna szkoda po stronie powoda mogła powstać nie poprzez sam fakt wejścia w życie i obowiązywania tego przepisu, ale wskutek jego zastosowania przez organ władzy publicznej.

W dalszej kolejności podnieść trzeba, że jeżeli na podstawie wadliwego aktu normatywnego organ władzy publicznej wydaje indywidualne rozstrzygnięcie, powodujące szkodę, to zachowaniem bezprawnym rodzącym odpowiedzialność odszkodowawczą nie jest fakt wydania aktu prawnego obejmującego ów przepis, ale rozstrzygnięcie wydane na podstawie kwestionowanego przepisu. Jeżeli więc na podstawie niekonstytucyjnej normy wydane zostanie orzeczenie sądowe w grę wchodzić będzie unormowanie szczegółowe, wynikające z art. 417¹ § 2 k.c. ( tak m.in. Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia
06 marca 2014 roku, I ACa 830/13, Legalis nr 831568). Potwierdzeniem prawidłowości wyżej wymienionego stanowiska jest również treść uzasadnienia projektu ustawy z dnia
15 września 2003 roku o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 2007), w którym wyjaśniono m.in. legislacyjne motywy leżące u podstaw redakcji art. 417¹ § 1 i 2 k.c. Wskazano tam, że „w art. 417¹ § 1 mowa jest o naprawieniu szkody, gdy jej źródłem jest sam akt normatywny, uznany następnie za niezgodny z Konstytucją RP, natomiast w § 2 zd. drugie mowa jest o naprawieniu szkody, gdy jej źródłem jest indywidualne rozstrzygnięcie wydane na podstawie aktu normatywnego niezgodnego
z Konstytucją (...), w tym zaś wypadku warunkiem żądania naprawienia szkody byłoby nie tylko stwierdzenie wskazanej niezgodności dotyczącej aktu normatywnego, ale również niezgodności z prawem indywidualnego rozstrzygnięcia, wydanego na podstawie takiego aktu normatywnego. Należy jednak podkreślić, że w świetle dyspozycji art. 417¹ § 2 zdanie drugie k.c., odpowiedzialność odszkodowawcza organu władzy publicznej, który zastosował w indywidualnej sprawie niekonstytucyjną normę prawną aktualizuje się tylko wówczas, gdy wydane przez organ rozstrzygniecie przyjęło postać prawomocnego orzeczenia sądowego lub ostatecznej decyzji administracyjnej. W przypadku natomiast, gdy działanie organu władzy publicznej w indywidualnej sprawie przybiera inną formę, to w rachubę wchodzi odpowiedzialność odszkodowawcza, o której mowa w art. 417 § 1 k.c.

Nie ulega wątpliwości, że na mocy wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia
15 kwietnia 2014 roku wydanego w sprawie o sygn. akt SK 12/13, art. 34 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych został uznany za niezgodny z art. 45 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3, art. 77 ust. 2 i art. 78 Konstytucji RP. Jak już podkreślono, w okolicznościach sprawy brak jest podstaw, aby wiązać wskazywaną przez powoda szkodę w postaci poniesienia kosztów wykorzystania linii kredytowej co do kwoty 4.900.000,00 zł jedynie z faktem wejścia w życie i obowiązywaniem art. 34 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, który stanowił, że jeżeli skarga na orzeczenie Krajowej Izby Odwoławczej przy Prezesie Urzędu Zamówień Publicznych dotyczy czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego podjętych po otwarciu ofert, pobiera się opłatę stosunkową w wysokości 5% wartości przedmiotu zamówienia w postępowaniu, którego skarga dotyczy, jednak nie więcej niż 5.000.000,00 zł. Formułując podstawę faktyczną powództwa powód wskazywał, że z uwagi na obowiązywanie niekonstytucyjnej jak się okazało normy art. 34 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, chcąc skutecznie dochodzić swoich racji w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, zmuszony był do uiszczenia opłaty sądowej w kwocie 5.000.000,00 zł, zamiast opłaty w kwocie 100.000,00 zł, którą uiściłby, gdyby niekonstytucyjna norma nie obowiązywała, co z kolei zmusiło go do wykorzystania linii kredytowej i poniesienia z tego tytułu określonych kosztów, odpowiadających wysokości odsetek od kwoty 4.900.000,00 zł. Podnieść jednak należy, że ewentualną szkodę po stronie powoda spowodowało nie uchwalenie
i obowiązywanie niekonstytucyjnego przepisu, ale raczej skonkretyzowane działania władzy publicznej podjęte na podstawie tego właśnie przepisu, a skierowane wobec powoda. Chodzi tutaj mianowicie o wydane przez Przewodniczącego w Sądzie Okręgowym w Krakowie zarządzenie z dnia 08 czerwca 2012 roku, wzywające (...) S.A. do uiszczenia opłaty sądowej od skargi na orzeczenia (...) w wysokości 5.000.000,00 zł, którego podstawą prawną w zakresie wysokości opłaty sądowej był właśnie rzeczony art. 34 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Wydanie przedmiotowego zarządzenia spowodowało konkretyzację normy art. 34 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w stosunku do powoda i tylko ono mogło potencjalnie spowodować powstanie po jego stronie szkody wywołanej koniecznością uiszczenia wyżej wymienionej kwoty. Zaznaczyć przy tym trzeba, że za akty szkodzące nie mogą być w tym przypadku uznane incydentalne lub merytoryczne rozstrzygnięcia jakie zapadały w sprawie Sądu Okręgowego w Krakowie o sygn. akt XII Ga 234/12, w tym postanowienie z dnia 08 czerwca 2012 roku o odmowie częściowego zwolnienia (...) S.A. od kosztów sądowych oraz wyrok z dnia 25 września 2012 roku. Przedmiotowe postanowienie z dnia 08 czerwca 2012 roku miało bowiem charakter uznaniowy, a powód formułując podstawę faktyczną wywiedzionego w niniejszej sprawie powództwa nie kwestionował prawidłowości tego rozstrzygnięcia i nie wywodził skutków prawnych z faktu, że nie został zwolniony od kosztów sądowych zgodnie ze swoim żądaniem. Z kolei wskazany wyrok z dnia 25 września 2012 roku został wydany kilka miesięcy po tym, jak powód uiścił na rachunek Sądu Okręgowego w Krakowie opłatę sądową w wysokości 5.000.000,00 zł. Ponadto z uwagi na treść wyroku zawarte w nim rozstrzygnięcie odnośnie kosztów postępowania jest korzystne dla powoda, gdyż zasądzono na jego rzecz od pozwanych m.in. kwotę 5.000.000,00 zł tytułem zwrotu opłaty od pozwu. W rezultacie, za działanie władzy publicznej względem powoda, podjęte na podstawie niekonstytucyjnej jak się okazało normy art. 34 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, może być uznane jedynie rzeczone zarządzenie Przewodniczącego z dnia 08 czerwca 2012 roku wzywające (...) S.A. do uiszczenia opłaty sądowej od skargi na orzeczenia (...) w wysokości 5.000.000,00 zł.
W takim stanie rzeczy, w świetle tego co wskazano wyżej, brak jest przesłanek do konstruowania odpowiedzialności deliktowej Skarbu Państwa na podstawie art. 417¹ § 2 k.c., a to z tej przyczyny, że zarządzenia przewodniczącego ustalające wymiar opłaty sądowej
i wzywające do jej uiszczenia w żadnym razie nie stanowią orzeczeń w rozumieniu Kodeksu postępowania cywilnego (dział IV (...) tytułu VI (...) k.p.c.), gdyż są obok orzeczeń drugą z postaci czynności decyzyjnych wydawanych w postępowaniu cywilnym (A. Góra – Błaszczykowska (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz do art. 362 k.p.c., Legalis). Potwierdzeniem konstatacji, że zarządzenie przewodniczącego nie stanowi orzeczenia sądowego jest treść nieobowiązującego już art. 418 k.c., który stanowił podstawę prawną odpowiedzialności Skarbu Państwa za szkody wyrządzone „przez funkcjonariusza państwowego na skutek wydania orzeczenia lub zarządzenia”. W przepisie tym wyraźnie odróżniono orzeczenie od zarządzenia. Wydanie zarządzenia z dnia 08 czerwca 2012 roku nie może zatem stanowić podstawy odpowiedzialności Skarbu Państwa, o której mowa w art. 417¹ § 2 k.c. W okolicznościach sprawy, w rachubę może więc wchodzić jedynie odpowiedzialność deliktowa Skarbu Państwa oparta na art. 417¹ § 1 k.c. lub art. 417 k.c.

W ocenie Sądu powództwo wywiedzione w oparciu o art. 417¹ § 1 k.c., ewentualnie art. 417 § 1 k.c. jest jednak niezasadne przede wszystkim z tej przyczyny, że pomimo przedstawienia stosownego prejudykatu, tj. wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 kwietnia 2014 roku wydanego w sprawie o sygn. akt SK 12/13, stwierdzającego niekonstytucyjność art. 34 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, powód nie wykazał przesłanki odpowiedzialności deliktowej Skarbu Państwa w postaci bezprawności. W myśl art. 190 ust. 1 Konstytucji, orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne, co oznacza, że mają charakter prawotwórczy w tym znaczeniu, iż norma prawna wyrażona w przepisie prawnym uznanym za niekonstytucyjny zostaje wyłączona (wyeliminowana) z systemu norm prawnie obowiązujących. Orzeczenie Trybunału ma charakter konstytutywny. Podkreślić jednak trzeba, że skutki związane z ustaleniem niekonstytucyjności normy prawnej są niejednorodne. Zgodnie z treścią art. 190 ust. 3 Konstytucji orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, jednak Trybunał może określić inny termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego, co oznacza, iż w kompetencji samego Trybunału jest określenie skutków czasowych jego orzeczeń, a w konsekwencji i skutków prawnych związanych z ustaleniem niekonstytucyjności przepisu. Przekłada się to – co oczywiste – na ocenę tego, czy dotychczasowy stan prawny należy uznać za zgodny, czy też niezgodny z Konstytucją, co z kolei wpływa na ocenę przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa określonej w art. 417¹ § 1 k.c. w postaci stwierdzenia we właściwym trybie niezgodności ustawy z Konstytucją. W konsekwencji nie można stawiać znaku równości między uchyleniem przez Trybunał Konstytucyjny określonego aktu normatywnego a bezprawnością jako przesłanką odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa ( tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 21 listopada 2003 roku, I CK 323/02, Legalis nr 62305). Bezprawność stanowiąca przesłankę odpowiedzialności odszkodowawczej za wydanie aktu normatywnego sprzecznego z Konstytucją została bowiem połączona z retrospektywnością skutków orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego. Przyjęcie prospektywnego charakteru orzeczenia Trybunału prowadzi do wniosku, że do chwili zakwestionowania normy prawnej była ona prawidłowa ( tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 września 2013 roku, I CSK 726/12, Legalis nr 924876). W takiej sytuacji, mimo legitymowania się orzeczeniem Trybunału o niekonstytucyjności danej normy prawnej, czego wymaga (...) § 1 k.c., nie byłoby możliwe udowodnienie, że działanie wyrządzające szkodę było bezprawne ( tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 maja 2009 roku, I CSK 379/08, OSNC 2009, nr 12, poz. 172). W rezultacie należało rozważyć jakie skutki, retrospektywne czy prospektywne, wywołało stwierdzenie przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 15 kwietnia 2014 roku wydanego w sprawie o sygn. akt SK 12/13, niezgodności z Konstytucją RP art. 34 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Przepis art. 190 ust. 3 Konstytucji daje wyraz zasadzie, że skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją odnosi się do dnia jego wejścia w życie ( ex nunc), jeżeli nie doszło do określenia w samym orzeczeniu innego terminu. Odniesienie przez Trybunał Konstytucyjny skutków niekonstytucyjności aktu normatywnego na przyszłość wyłącza możliwość uznania dotychczasowego stanu prawnego za niezgodny z Konstytucją ( tak Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 31 stycznia
2001 roku, P 4/99, OTK 2011, nr 1, poz. 15). W odniesieniu do odroczenia terminu utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego uznanego za niezgodny z Konstytucją przyjmuje się, że utrzymana została moc normy prawnej w okresie odroczenia. Powoduje to obowiązek jej stosowania, bez możliwości przyjmowania skutku retrospektywnego ( tak Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 02 lipca 2003 roku, K 25/01, OTK-A 2003 nr 6, poz. 60 i Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 03 lipca 2003 roku, III CZP 45/03, OSNC 2004 nr 9, poz. 136).

Zauważyć należy, że w wielu orzeczeniach Trybunał Konstytucyjny nie zamieszczał ani wyraźnie, ani pośrednio wskazań co do skutków czasowych. Z treści art. 190 ust. 4 Konstytucji wynika, że skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego może odnosić się do okresu wcześniejszego niż data wejścia w życie wyroku stwierdzającego niekonstytucyjność aktu normatywnego ( ex tunc). W orzecznictwie Sądu Najwyższego zaprezentowany został pogląd, że niezgodność aktu normatywnego z Konstytucją sięga okresu wstecznego, od chwili wejścia w życie danego aktu prawnego lub od chwili wejścia w życie Konstytucji ( tak Sąd Najwyższy w wyrokach z dnia 10 listopada 1999 roku, I CKN 204/98, OSNC 2000, nr 5, poz. 94 i z dnia 17 listopada 2004 roku, IV CK 220/04, Legalis nr 80188). Również w doktrynie dopuszczana jest możliwość przyjęcia, że przepis uznany za niezgodny z Konstytucją traci swój byt ex tunc, a więc od początku jego obowiązywania, jednak wskazuje się, że ma to miejsce w sytuacji, gdy sam tryb uchwalania ustawy był wadliwy (por. Prawo intertemporalne w orzecznictwie TK i SN, red. E. Łętowska i K. Osajda, Warszawa 2008, s. 42 i nast.). Wyrażane jest również zapatrywanie, oparte na założeniu, że do orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego ma zastosowanie zasada lex retro non agit, skoro orzeczeniom Trybunału Konstytucyjnego przypisuje się walor ustawodawcy negatywnego. Oznacza to, że w sytuacji, w której Trybunał inaczej nie postanowi, jego orzeczenie stwierdzające niekonstytucyjność przepisu wywołuje skutki ex nunc ( tak Sąd Najwyższy w wyrokach z dnia 15 marca 2000 roku, II CKN 293/00, OSNC 2000 nr 11, poz. 209 i z dnia 09 października 2003 roku, I CK 150/02, OSNC 2004 nr 7 – 8, poz. 132). Wykładnia art. 190 ust. 3 i 4 Konstytucji nie daje zatem podstaw do konstatacji, że możliwe jest wskazanie uniwersalnych reguł dotyczących intertemporalnych skutków orzeczeń Trybunału. Każdy wyrok Trybunału musi być rozpatrywany indywidualnie, przy uwzględnieniu charakteru przepisu, którego niekonstytucyjność została stwierdzona, treści samego orzeczenia, aksjologii konstytucyjnej oraz aksjologii gałęzi prawa, w której zakwestionowany przepis został usytuowany. Trybunał Konstytucyjny, oceniając charakter zasady niedziałania prawa wstecz w prawie cywilnym, podkreślił, że nie ma ona charakteru bezwzględnego, a odstąpienie od niej dopuszczalne jest w szczególności wtedy, gdy wymaga tego realizacja wartości konstytucyjnej, ocenionej jako ważniejsza od wartości chronionej zakazem retroakcji ( tak Trybunał Konstytucyjny z dnia 31 stycznia 2001 roku, P 4/99, (...) Zb. Urz. 2001, nr 1, poz. 5). W odniesieniu do utraty domniemania zgodności z Konstytucją przepisów prawa materialnego, przyjmowane jest, że nie stosuje się ich również do stanów faktycznych sprzed wejścia w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Stwierdzenie natomiast niekonstytucyjności przepisów procesowych wywiera z reguły skutki prospektywne ( tak Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 23 stycznia 2004 roku, III CZP 112/03, Legalis nr 61008 i wyroku z dnia 19 września 2013 roku, I CSK 726/12, Legalis nr 924876).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić co następuje. Po pierwsze nie może budzić wątpliwości, że art. 34 ust 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, który został wyeliminowany z obrotu prawnego na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 kwietnia 2014 roku, miał charakter normy procesowej, a nie materialnej. W postanowieniu z dnia 10 stycznia 2007 roku ( I CZ 114/06, Legalis nr 207920) Sąd Najwyższy wskazał bowiem, że przepisy ustawy z dnia 28 lipca
2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych są przepisami o charakterze procesowym. Podstawową zasadą prawa międzyczasowego w dziedzinie procesu cywilnego jest zasada bezpośredniego działania ustawy nowej. Zasada ta wyrażona została w art. XV § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1994 roku – Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 297 ze zm.). Przyjąć należy, że wskazana zasada ma znaczenie ogólne w dziedzinie w prawie procesowym cywilnym ( tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 2001 roku,
III CZP 49/00, OSNC 2001, Nr 4, poz. 53), a zatem znajduje ona również zastosowanie
w odniesieniu do przepisów ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych. Zdaniem Sądu, procesowy charakter normy art. 34 ust 2 ustawy
o kosztach sądowych w sprawach cywilnych przemawia za przyjęciem, iż wyrok Trybunału Konstytucyjnego stwierdzający jej niezgodność z Konstytucją miał charakter prospektywny. Po drugie, przedmiotowy przepis nie został uchylony z powodu wadliwości procesu legislacyjnego, co w świetle powołanych wyżej podglądów doktryny także przemawia za prospektywnym charakterem wyroku stwierdzającego jego niekonstytucyjność.

Po trzecie wreszcie, w rzeczonym wyroku, Trybunał Konstytucyjny nie określił ani późniejszego, ani wcześniejszego niż data ogłoszenia wyroku, terminu utraty mocy obowiązującej przepisu art. 34 ust 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, pomimo, że mógł to uczynić na podstawie art. 190 ust. 3 Konstytucji. Z punktu widzenia rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, najistotniejsze jest przy tym to, że Trybunał nie skorzystał z możliwości określenia wcześniejszego niż data ogłoszenia orzeczenia terminu utraty mocy obowiązującej art. 34 ust 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, a tym samym jednoznacznego nadania swojemu wyrokowi charakteru retroaktywnego. Jak wskazał Sąd Najwyższy w powołanym już wyroku z dnia 21 listopada 2003 roku ( I CK 323/02, Legalis nr 62305), zasadą jest, że stwierdzenie niekonstytucyjności określonego aktu normatywnego działa na przyszłość, natomiast wyjątki od zasady prospektywnego działania orzeczenia Trybunału mogą wynikać z samego orzeczenia, w którym stwierdzono utratę mocy obowiązującej z datą wsteczną. Podobne stanowisko zajął Z. R. wskazując, że jeżeli Trybunał inaczej nie postanowi, to jego orzeczenie – stwierdzające niekonstytucyjność przepisu – wywołuje skutki ex nunc (zob. Z. Radwański, Odpowiedzialność odszkodowawcza za szkody wyrządzone przy wykonywaniu władzy publicznej w świetle projektowanej nowelizacji kodeksu cywilnego, RPEiS 2004, z. 2, s. 12). Podnieść przy tym trzeba, że wprawdzie w Polsce nie przyjęto występującego w niektórych państwach demokratycznych rozwiązania, że niekonstytucyjna norma prawna jest nieważna od samego początku, to jednak nie ulega wątpliwości, że Konstytucja uprawnia do stosowania tego rozwiązania, skoro pozostawia samemu Trybunałowi możliwość określenia „innego terminu utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego”, w tym terminu wcześniejszego niż data ogłoszenia orzeczenia, co w takim przypadku determinuje charakter orzeczenia jako skutecznego ex tunc (tak G. B. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III część 1. Zobowiązania, red.
M. G., W. 2013, s. 502 – 503). W tym kontekście należy zwrócić uwagę, że dotychczas Trybunał kilkukrotnie wykorzystywał możliwość określenia retroaktywnych skutków wydanego orzeczenia (zob. np. orzeczenie z dnia 23 września 2003 roku wydane
w sprawie o sygn. akt K 20/02), wyrażając w ten sposób wolę nadania temu orzeczeniu skutków wstecznych, czego jednak nie uczynił w przypadku przedmiotowego wyroku z dnia 15 kwietnia 2014 roku wydanego w sprawie o sygn. akt SK 12/13. Nie można pominąć również faktu, że w uzasadnieniu wyroku w sprawie o sygn. akt SK 12/13 Trybunał nie tylko nie wyraził, ale nawet nie zasygnalizował, aby jego wolą było nadanie temu wyrokowi skutku retrospektywnego, co jest o tyle istotne, że rozpoznawał przedmiotową sprawę jako skargę konstytucyjną konkretnego podmiotu, którego obowiązki zostały ukształtowane w oparciu
o normę art. 34 ust 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Wręcz przeciwnie. W uzasadnieniu rzeczonego wyroku wskazano, że Trybunał Konstytucyjny zdecydował o stwierdzeniu niezgodności z Konstytucją pełnego zakresu art. 34 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, co znaczy, że cała jednostka redakcyjna ustawy zostanie uchylona wraz z wejściem w życie wyroku. Podkreślono również, że tym samym wszystkie opłaty sądowe w sprawach zamówień publicznych – niezależnie od tego, czy dotyczą czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego podjętych po otwarciu ofert, czy przed tym momentem – będą obliczane według reguł określonych w art. 34 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych i będą miały charakter stały. Treść wskazanego wywodu zaprezentowanego w wyroku Trybunału z dnia 15 kwietnia 2014 roku jednoznacznie wskazuje, że wolą Trybunału było nadanie temu wyrokowi charakteru prospektywnego, skoro Trybunał wyraźnie odniósł wydane rozstrzygnięcie do jego skutków w przyszłości. Powyższe orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wyłącza możliwość uznania dotychczasowego stanu prawnego za niezgodny z Konstytucją RP, a tym samym w odniesieniu do zdarzeń zaistniałych w czasie poprzedzającym wejście w życie orzeczenia Trybunału nie można przyjąć, że nastąpiło stwierdzenie we właściwym trybie niezgodności ustawy z Konstytucją RP, co wyklucza możliwość konstruowania odpowiedzialności odszkodowawczej.
W rezultacie, pomimo, że art. 34 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych został formalnie derogowany, to jednak nie można zaprzeczyć, że przed ogłoszeniem wyroku Trybunału w sprawie o sygn. akt SK 12/13 przepis ten formalnie obowiązywał i tym samym wywierał skutki względem tych podmiotów, które z uwagi na wartość przedmiotu sporu (wartość przedmiotu zamówienia publicznego) zobowiązane były do uiszczenia opłaty sądowej od skargi na orzeczenie (...) w wysokości 5.000.000,00 zł. Działanie organu władzy publicznej, tj. Przewodniczącego w Sądzie Okręgowym w Krakowie oparte o wyżej wymieniony przepis art. 34 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, polegające na wydaniu zarządzenia ustalającego wysokość wpisu sądowego w sprawie powoda na kwotę 5.000.000,00 zł oraz wzywającego do jego uiszczenia, nie może być zatem uznane za działanie bezprawne. Wykluczone jest zatem przypisanie odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbowi Państwa. Nie można przy tym pominąć faktu, że w przypadku powoda negatywne dla niego skutki wyżej wymienionego niekonstytucyjnego przepisu, obowiązującego do chwili wejścia wyroku Trybunału w życie zostały naprawione w toku postępowania wznowieniowego jakie toczyło się przed Sądem Okręgowym w Krakowie w sprawie o sygn. akt XII Ga 399/14, w następstwie którego powodowi zwrócono kwotę 4.900.000,00 zł, a więc różnicę pomiędzy kwotą 5.000.000,00 zł jaką uiścił tytułem wpisu w sprawie o sygn. akt XII Ga 234/12, a kwotą 100.000,00 zł jaka w świetle wyżej wymienionego wyroku Trybunału była należna.

W dalszej kolejności wskazać trzeba, że nawet gdyby uznać, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 kwietnia 2014 roku wydany w sprawie o sygn. akt SK 12/13 wywołał skutek retrospektywny, a tym samym pozwanemu można przypisać bezprawność, to i tak nie prowadziłoby to do uznania wywiedzionego powództwa za zasadne, wobec nie wykazania istnienia normalnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem organu władzy publicznej podjętym na podstawie niekonstytucyjnego przepisu, a wskazywaną przez powoda szkodą. Podkreślić trzeba, że dysponowanie przez poszkodowanego odpowiednim prejudykatem w rozumieniu art. 417¹ § 1 k.c., tj. retrospektywnym orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego stwierdzającego niezgodność z Konstytucją określonej normy prawnej, nie przesądza jeszcze automatycznie o powodzeniu powództwa odszkodowawczego przeciwko Skarbowi Państwa, ponieważ konieczne jest jeszcze wykazanie pozostałych przesłanek deliktowej odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego, przede wszystkim związku przyczynowego między działaniem władzy publicznej skierowanym do powoda i opartym na niekonstytucyjnej normie prawnej, a oznaczoną szkodą.

Zgodnie z art. 361 § 1 k.c., zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Kryterium adekwatności, jakie zostało przyjęte przez ustawodawcę w art. 361 § 1 k.c. odwołuje się do „normalnych” następstw działania i zaniechania wywołującego szkodę. Innymi słowy adekwatne są „normalne” następstwa działania i zaniechania, z którego szkoda wynikła. Oznacza to, że z grupy wszelkich możliwych skutków danego zdarzenia znaczenie mają
(i rodzą odpowiedzialność odszkodowawczą, gdy spełnione zostaną pozostałe przesłanki) tylko te, które stanowią normalne następstwa danego działania i zaniechania, a więc tylko niektóre ze wszystkich możliwych skutków danego zdarzenia. Z oczywistych względów ograniczenie takie jest niezbędne, bowiem bez niego granice odpowiedzialności odszkodowawczej sięgałyby bardzo daleko, co nie dałoby się pogodzić ani z realiami ekonomicznymi, ani nawet z poczuciem sprawiedliwości. Odpowiedzialność za szkodę nie może więc obejmować wszelkich następstw, które pozostają w ogólnym związku przyczynowym z danym zdarzeniem – często mogą to być następstwa odległe w czasie
i przestrzeni. Dla stwierdzenia istnienia związku przyczynowego nie wystarcza więc jakiekolwiek powiązanie przyczynowe między zachowaniem poszkodowanego a powstaniem lub zwiększeniem szkody, gdyż musi to być związek przyczynowy normalny w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. ( tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 03 lipca 2008 roku, IV CSK 127/08,
M. Praw. 2009, nr 19, s. (...) ). Konieczność badania „normalności” związku przyczynowego, a więc przesłanki odpowiedzialności z art. 361 § 1 k.c., występuje tylko wówczas, gdy między badanymi zjawiskami w ogóle istnieje obiektywny związek przyczynowy. Jeżeli badany skutek nastąpiłby również mimo braku zdarzenia wskazanego jako jego przyczyna, nie można uznać istnienia związku przyczynowego między tymi zdarzeniami ( tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 czerwca 2008 roku, V CSK 18/08,
LEX nr 424431). W takiej sytuacji więc, na skutek nieistnienia związku przyczynowego,
w ogóle nie powstaje odpowiedzialność odszkodowawcza.

Następstwo przyczynowo – skutkowe ma charakter normalny w rozumieniu
art. 361 § 1 k.c. wówczas, gdy w danym układzie stosunków i warunków oraz w zwyczajnym biegu rzeczy, bez zaistnienia szczególnych okoliczności, szkoda jest zwykle następstwem określonego zdarzenia. Ustawodawca nie wskazał bliższych kryteriów budowania tych hipotez, pozostawiając je wiedzy i doświadczeniu życiowemu składu orzekającego, stosowanym odpowiednio do okoliczności sprawy. Dla ustalenia czy w danym stanie rzeczy występuje adekwatny związek przyczynowy w pierwszej kolejności należy przy pomocy testu „conditio sine qua non” zbadać, czy pomiędzy określonymi elementami sytuacji faktycznej
w ogóle zachodzi jakakolwiek obiektywna zależność, a zatem, czy badany skutek stanowi obiektywne następstwo zdarzenia, które wskazano jako jego przyczynę. Jeśli odpowiedź jest negatywna, to znaczy jeśli badany skutek nastąpiłby również, mimo nieobecności tej „przyczyny”, należy stwierdzić, że nie występuje żaden obiektywny związek przyczynowy
i nie ma potrzeby dalszego badania, czy występuje związek przyczynowy „adekwatny”
w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. Konieczność badania „normalności” związku przyczynowego, a więc przesłanki odpowiedzialności z art. 361 § 1 k.c., występuje bowiem tylko wówczas, gdy między badanymi zjawiskami w ogóle istnieje obiektywny związek przyczynowy.
W sytuacji pozytywnego stwierdzenia istnienia obiektywnego powiązania pomiędzy kolejnymi faktami (pozostawania pomiędzy nimi w związku kauzalnym) należy następnie dokonać swoistej selekcji powiązań (następstw kauzalnych) na „normalne” i „nienormalne”. Prawnie doniosłe są bowiem tylko następstwa normalne, typowe. Natomiast odrzucamy te, które są nienormalne (niezwykłe) – wówczas bowiem nie zachodzi związek przyczynowy i to niezależnie od istnienia innych przesłanek odpowiedzialności ( tak Sąd Najwyższy w wyroku
z dnia 19 czerwca 2008 roku, V CSK 18/08, LEX nr 424431). W ocenie Sądu, na gruncie spraw o odszkodowanie za wydanie aktu normatywnego niezgodnego z Konstytucją nie jest dopuszczalne przyjmowanie i stosowanie w tym zakresie jakiegokolwiek automatyzmu odpowiedzialności. Każdorazowo, dla stwierdzenia istnienia przesłanki normalnego związku przyczynowego pomiędzy wadliwym aktem prawnym a szkodą, nieodzowne jest przeprowadzenie oceny, o jakiej mowa w art. 361 § 1 k.c., a więc zbadanie, czy szkoda nastąpiłaby także wtedy, gdyby nie wydano aktu normatywnego niezgodnego z Konstytucją.

W ocenie Sądu brak jest podstaw do przyjęcia, że pomiędzy zastosowaniem wobec powoda niezgodnego z Konstytucją przepisu art. 34 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku
o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, które przejawiało się nałożeniem na niego obowiązku uiszczenia kwoty 5.000.000,00 zł tytułem opłaty sądowej od skargi na orzeczenia (...), a wskazywaną przez niego szkodą polegającą na konieczności zwiększenia zadłużenia linii kredytowej o kwotę 4.900.000,00 w okresie od dnia 22 czerwca 2012 roku do dnia 29 października 2014 roku i w związku z tym poniesienia z tego tytułu kosztów w wysokości 695.210,66 zł, zachodzi adekwatny związek przyczynowy oraz, że rzeczywiście poniósł powyższą szkodę, na co wskazują następujące okoliczności. Należy zwrócić uwagę, że wedle twierdzeń powoda, w związku z koniecznością uiszczenia opłaty sądowej w łącznej kwocie 5.000.000,00 zł musiał on zwiększyć zadłużenie linii kredytowej otwartej w Banku (...) S.A., gdyż jak argumentował „pozbawienie go tak wysokiej kwoty, stanowiło poważne uszczuplenie jego majątku, co w przypadku przedsiębiorcy zawsze niesie za sobą ryzyko utraty płynności finansowej (…), a zakłócenie to musiało zostać zbilansowane poprzez zwiększenie wykorzystania linii kredytowej na rachunku bieżącym”. Z twierdzeń powoda wynika zatem, że najpierw uiścił on opłatę sądową w kwocie 4.900.000,00 zł + 100.000,00 zł (z rachunku w Banku (...)), a dopiero w późniejszym czasie, dla zbilansowania tego uszczerbku majątkowego i zachowania swojej płynności finansowej, zwiększył o wyżej wymienioną kwotę zadłużenie linii kredytowej na rachunku bieżącym w (...).

W pierwszej kolejności należy jednak zwrócić uwagę, że powód nie wykazał, aby rzeczywiście na skutek konieczności uiszczenia wyżej wymienionej kwoty tytułem opłaty sądowej, zwiększył zadłużenie rzeczonej linii kredytowej. Faktem jest, że w dniu 22 czerwca
2012 roku powód dokonał przelewu łącznej kwoty 5.000.000,00 zł na rachunek Sądu Okręgowego w Krakowie tytułem opłaty sądowej od skargi na orzeczenia (...) (k. 40).
Ze skróconego śródrocznego sprawozdania finansowego (...) S.A. za okres od 01 stycznia 2012 roku do 30 czerwca 2012 roku wynika, że w tym okresie (...) S.A. korzystał z linii kredytowej na rachunkach bieżących w 4 bankach, w tym m.in. w (...) S.A. – kredyt na kwotę 40.000.000,00 zł, przy czym na dzień 30 czerwca 2012 roku linia kredytowa w (...) S.A. była wykorzystana w zakresie kwoty 36.390.000,00 zł (k. 93). W tym kontekście trzeba podnieść, że okoliczność, iż powód uiścił kwotę 5.000.000,00 zł tytułem opłaty sądowej nie dowodzi sama przez się, że rzeczywiście w następstwie tego zdarzenia, nastąpiło zwiększenie zadłużenia linii kredytowej w (...). Dla wykazania lub przyjemniej uprawdopodobnienia tej okoliczności, powód powinien był przedłożyć chociażby wyciąg z przedmiotowej linii kredytowej, z którego wynikałoby, że po dniu 15 czerwca 2012 roku, tj. po dacie doręczenia mu postanowienia Sądu Okręgowego
w K. oddalającego jego wniosek o częściowe zwolnienie od kosztów sądowych
w sprawie o sygn. akt XII Ga 234/12 oraz zarządzenia Przewodniczącego wzywającego go do usunięcia braków skargi poprzez uiszczenie opłaty sądowej w wysokości 5.000.000,00 zł, dokonał on zwiększenia zadłużenia linii kredytowej w (...) o tę samą kwotę. Takiego dowodu powód jednak nie przedstawił. Dowodem w tym zakresie nie może być wystawione przez (...) zaświadczenie (k. 42), gdyż w żadnym razie nie wynika z niego, że powód wydał dyspozycję obciążenia linii kredytowej na rachunku bieżącym w tym banku o kwotę 5.000.000,00 zł, a jedynie, że szacunkowa kwota odsetek od kredytu na tym rachunku od wyżej wymienionej kwoty w okresie od 22 czerwca 2012 roku do dnia 29 października 2014 roku wynosi 709.398,63 zł. W rezultacie nie jest możliwe ustalenie, jak kształtowała się wysokość zadłużenia powoda na linii kredytowej w (...), kiedy dokładnie powstało zadłużenie na tej linii kredytowej wynoszące na dzień 30 czerwca 2012 roku 36.390.000,00 zł oraz wreszcie, czy po dniu 15 czerwca 2012 roku, kiedy to powód dowiedział się, iż dla skutecznego wniesienia skargi na orzeczenie (...) musi uiścić kwotę 5.000.000,00 zł, o tę samą kwotę zwiększyło się zadłużenie na rzeczonej linii kredytowej. Tylko wykazanie przez powoda wskazanych okoliczności, a szczególnie ostatniej z nich, pozwalałoby na konstruowanie jakiegokolwiek powiązania kauzalnego pomiędzy uiszczeniem przez niego kwoty 5.000.000,00 zł, a rzekomą koniecznością zwiększenia linii kredytowej, będącą następstwem zapłacenia tej kwoty i w związku z tym poniesieniem z tego tytułu określonych kosztów. Podnieść przy tym trzeba, że twierdzeń powoda w zakresie, w jakim wskazywał na fakt zwiększenia zadłużenia linii kredytowej w (...) o kwotę 5.000.000,00 zł nie potwierdzili przesłuchani na jego wniosek świadkowie. Świadek M. J. i A. S. nie posiadali w tym zakresie żadnej wiedzy, natomiast świadek J. R., który od 2005 roku pełni funkcję głównego księgowego (...) S.A. stwierdził, że spółka nie zaciągnęła jakikolwiek kredytu w celu sfinansowania rzeczonej opłaty sądowej. Świadek ten wyjaśnił przy tym, że po otrzymaniu wezwania z Sądu zobowiązującego do uiszczenia wpisu w kwocie 5.000.000,00 zł, spółka stanęła przed dylematem, czy środki finansowe którymi dysponowała przeznaczyć na opłacenie tego wpisu czy też na spłatę kredytów i zobowiązań wobec kontrahentów. Ostatecznie zdecydowano o uiszczeniu opłaty sądowej. Jak już jednak podkreślono, brak jest jakiegokolwiek dowodu, który wskazywałby, że w późniejszym czasie spółka obciążyła którąkolwiek z posiadanych linii kredytowych o kwotę 5.000.000,00 zł, stanowiącą równowartość przedmiotowej opłaty. Znamienne jest przy tym to, że świadek J. R. w toku przesłuchania nie potwierdził twierdzeń pozwu wskazujących, że po uiszczeniu opłaty sądowej, w celu utrzymania płynności finansowej, w tym konieczności realizacji zobowiązań wobec kontrahentów (które miały być uregulowane m.in. z kwoty 5.000.000,00 zł przeznaczonej ostatecznie na zapłatę wpisu), doszło do obciążenia którejkolwiek z linii kredytowych posiadanych przez spółkę, w tym szczególnie linii kredytowej w (...). Jednocześnie nie zostało udowodnione, aby zmniejszenie stanu posiadanych przez powoda środków finansowych na skutek uiszczenia przedmiotowego wpisu sądowego, spowodowało jakiekolwiek opóźnienie czy zwłokę w płatnościach na rzecz kontrahentów, czego następstwem byłoby naliczanie przez nich odsetek ustawowych czy umownych od niezaspokojonych w terminie należności.

Po drugie, powód nie wykazał w przekonujący sposób, iż jego sytuacja finansowa była tak trudna, że konieczność uiszczenia opłaty sądowej w sprawie Sądu Okręgowego w Krakowie o sygn. akt XII Ga 234/12, wiązała się z potrzebą zwiększenia wykorzystania linii kredytowej na rachunku bieżącym o kwotę odpowiadającą wartości tej opłaty oraz, że uiszczenie rzeczonej opłaty spowodowało zachwianie jego płynności finansowej skutkujące potrzebą zaciągnięcia dodatkowego kredytu. Dla wykazania tych okoliczności powód nie zaoferował w istocie żadnych miarodajnych dowodów, w tym przede wszystkim dowodu z opinii biegłego, który posiadając specjalistyczną wiedzę, dokonałby oceny sytuacji finansowej powoda w pierwszej połowie 2012 roku i ustalił, jaki wpływ na tę sytuację miało uiszczenie przedmiotowej opłaty sądowej. Przesłuchani na wniosek powoda świadkowie wskazywali wprawdzie, że w 2012 roku sytuacja finansowa spółki była trudna, jednak jak już podkreślono, świadkowie M. J. i A. S. posiadali jedynie ogólną wiedzę w tym zakresie, zaś świadek J. R. zeznając na wyżej wymienione okoliczności odwoływał się do skróconego śródrocznego sprawozdania finansowego spółki, przyznając jednocześnie, że spółka nie posiadała ujemnych kapitałów własnych, co oznacza, że jej zobowiązania nie przekraczały wartości tych kapitałów. Powód próbował wykazać, że w drugiej połowie 2012 roku jego sytuacja finansowa nie była dobra, powołując się na okoliczność, iż w tym okresie poniósł stratę. Istotnie, ze skróconego śródrocznego sprawozdania finansowego (...) S.A. za okres od 01 stycznia 2012 roku do 30 czerwca 2012 roku wynika, że w tym okresie spółka poniosła stratę netto w wysokości 7.032.000,00 zł (k. 83). W opinii Sądu sam fakt poniesienia przez dany podmiot straty
w danym okresie sprawozdawczym nie świadczy jeszcze o trudnej sytuacji takiego podmiotu. Ocena sytuacji ekonomicznej podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą wymaga bowiem analizy wielu kryteriów i czynników mających wpływ na tę sytuację. Zdaniem Sądu analiza przedstawionego przez powoda skróconego śródrocznego sprawozdania finansowego za okres od 01 stycznia 2012 roku do 30 czerwca 2012 roku nie pozwala na przyjęcie, że we wskazanym okresie powód znajdował się w tak trudnej sytuacji finansowej, że nie był
w stanie wyasygnować z własnych środków kwoty 4.900.000,00 zł na opłacenie opłaty sądowej w sprawie Sądu Okręgowego w Krakowie o sygn. akt XII Ga 234/12.
Z załączonych do sprawozdania finansowego bilansu oraz rachunku zysków i strat wynika, że na dzień 30 czerwca 2012 roku (...) S.A. posiadał aktywa w postaci m.in. rzeczowych aktywów trwałych o wartości 93.313.000,00 zł, długoterminowych aktywów finansowych o wartości 60.003.000,00 zł, należności krótkoterminowych z tytułu dostaw
i usług w wysokości 461.513.000,00 zł, zaliczek na roboty budowlane w wysokości 19.665.000,00 zł oraz środków pieniężnych w wysokości 56.030.000,00 zł, a nadto tylko
w okresie od 01 stycznia 2012 roku do 30 czerwca 2012 roku osiągnął przychód ze sprzedaży w wysokości 1.058.789.000,00 zł oraz zysk brutto ze sprzedaży w wysokości
10.117.000,00 zł. W sprawozdaniu wskazano, że niska wartość zysku ze sprzedaży została spowodowana stosunkowo niską rentownością realizowanych kontraktów, wynikającą ze zwiększonej konkurencji na rynku usług budowlanych, wzrostem cen materiałów oraz wzrostem cen usług podwykonawców. Stwierdzono również, że sytuacja (...) S.A. w zakresie płynności finansowej nie stwarza zagrożeń dla finansowania działalności. Z punktu widzenia rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, spośród przywołanych danych bilansowych (...) S.A. w okresie od 01 stycznia 2012 roku do
30 czerwca 2012 roku, najistotniejsze znaczenie ma fakt, że podmiot ten w dniu 30 czerwca 2012 roku dysponował wolnymi środkami pieniężnymi w kwocie 56.030.000,00 zł, co zdaniem Sądu świadczy o tym, iż uszczuplenie jego majątku o kwotę 5.000.000,00 zł uiszczoną tytułem opłaty sądowej nie pociągało za sobą konieczności zwiększania zadłużenia linii kredytowej o tę samą kwotę.

Nawet jednak gdyby przyjąć istnienie normalnego związku przyczynowego pomiędzy uiszczeniem przez powoda kwoty 5.000.000,00 zł tytułem opłaty sądowej w sprawie Sądu Okręgowego w Krakowie o sygn. akt XII Ga 234/12, a koniecznością zwiększenia przez niego linii kredytowej w (...) o tę kwotę, to wskazać należy, że w związku z uiszczeniem tej opłaty sądowej powód ostatecznie w istocie nie odniósł szkody, a doszło do jego wzbogacenia, ponieważ z jednej strony Sąd Okręgowy w Krakowie zwrócił mu kwotę 4.900.000,00 zł, a z drugiej strony jego przeciwnicy procesowi przekazali mu z tytułu zwrotu kosztów procesu, obejmujących uiszczoną przez powoda opłatę od skargi, w ramach zawartych ugód kwoty znacznie przekraczające wskazywany przez powoda koszt zwiększenia zadłużenia linii kredytowej. Brak jest także podstaw do ustalenia istnienia normalnego związku przyczynowego pomiędzy uiszczeniem przez powoda powyższej opłaty w zakresie kwoty 4.900.000,00 zł, a poniesieniem przez niego kosztów zwiększenia linii kredytowej we wskazanym przez niego okresie, tj. od dnia 22 czerwca 2012 roku do dnia 29 października 2014 roku, które oszacował on na kwotę 695.210,66 zł. W pierwszym rzędzie należy bowiem zwrócić uwagę, że wyrokiem z dnia 25 września 2012 roku wydanym w sprawie o sygn. akt
XII Ga 234/12, Sąd Okręgowy w Krakowie w uwzględnił skargę (...) S.A. na wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 26 kwietnia 2012 roku (KIO 711/12) zmienił zaskarżony wyrok w całości w ten sposób, że odwołanie Konsorcjum oddalił i zasądził od odwołującego się na rzecz skarżącego koszty postępowania odwoławczego w kwocie 3.600,00 zł (punkt I. wyroku) oraz zasądził od odwołującego się na rzecz skarżącego koszty postępowania skargowego w kwocie 5.003.600,00 zł (punkt II. wyroku), natomiast postanowieniem z dnia z dnia 29 marca 2013 roku Sąd Okręgowy w Krakowie nadał klauzulę wykonalności wyżej wymienionemu wyrokowi w zakresie punktu II. co do kwoty 5.000.000,00 zł. Jak wynika z ustalonych okoliczności, na podstawie wydanych mu tytułów wykonawczych (...) S.A. wszczął egzekucję przeciwko swoim przeciwnikom w sprawie o sygn. akt XII Ga 234/12, tj. (...) S.A. w K., (...) sp. z o.o. w (...) S.A. w W., domagając się od każdego z nich kwoty 1.250.000,00 zł (tj. ¼ z kwoty 5.000.000,00 zł jaką powód uiścił tytułem opłaty sądowej, a która została zasądzona na jego rzecz od przeciwników wyżej wymienionym wyrokiem wydanym w sprawie o sygn. akt XII Ga 234/12). W dniu 13 maja 2013 roku, w wykonaniu zawartej ugody pozasądowej, (...) S.A. w K. uiścił na rachunek bankowy (...) S.A. kwotę 1.250.000,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania w wyżej wymienionej sprawie o sygn. akt XII Ga 234/12,
w następstwie czego umorzono postępowanie egzekucyjne względem tego dłużnika. W toku postępowania egzekucyjnego, w dniu 12 czerwca 2013 roku, (...) S.A. zawarł ugodę z (...) sp. z o.o., a w dniu 25 czerwca 2013 roku ugodę z (...) S.A., na mocy których każdy z tych dłużników zobowiązał się do spłaty na rzecz (...) S.A. należności w postaci kosztów sądowych w kwotach po 1.250.000,00 zł zasądzonych w sprawie Sądu Okręgowego w Krakowie o sygn. akt XII Ga 234/12 w ratach, tj. kwotę 100.000,00 zł do dnia 30 czerwca 2013 roku, kwotę 200.000,00 zł do dnia 31 grudnia 2013 roku, kwotę 500.000,00 zł do dnia 30 czerwca 2014 roku i kwotę 450.000,00 zł do dnia 31 grudnia 2014 roku. W dniu 17 czerwca 2013 roku (...) sp. z o.o. uiścił na rzecz (...) S.A. kwotę 100.000,00 zł, a w dniu 11 lipca 2013 roku taką samą kwotę zapłacił (...) S.A. Ponadto, w dniu 17 stycznia 2014 roku, w wykonaniu ugody z dnia 25 czerwca 2013 roku, (...) S.A. przelała na rachunek bankowy (...) S.A. kwotę 200.000,00 zł, zaś w dniu 30 czerwca 2014 roku kwotę 500.000,00 zł. Jak już podkreślono, powód formułując podstawę faktyczną swojego roszczenia utrzymywał, że z uwagi na konieczność uiszczenia kwoty 4.900.000,00 zł tytułem opłaty sądowej musiał zwiększyć zadłużenie linii kredytowej na rachunku bieżącym w okresie od dnia 22 czerwca 2012 roku do dnia 29 października 2014 roku, co wygenerowało łączny koszt w wysokości 695.210,66 zł. Z przytoczonych wyżej okoliczności dotyczących prowadzonych przez powoda postępowań egzekucyjnych wynika jednak, że powód, w związku z rzekomym zwiększeniem zadłużenia linii kredytowej z powodu konieczności uiszczenia opłaty sądowej, nie musiał utrzymywać tego zadłużenia w całym wskazanym przez siebie okresie, tj. do dnia 29 października 2014 roku, kiedy to otrzymał od Sądu Okręgowego w Krakowie zwrot kwoty 4.900.000,00 zł, gdyż począwszy od 13 maja 2013 roku dłużnicy zwracali mu sukcesywnie zasądzone na jego rzecz koszty sądowe. Nawet więc gdyby uznać, że powód, w związku z koniecznością utrzymania płynności finansowej po uiszczenia opłaty sądowej w kwocie 4.900.000,00 zł musiał zwiększyć zadłużenie swojej linii kredytowej o tę kwotę, to nie ma podstaw do przyjęcia, że zadłużenie pozostające w związku z potrzebą uiszczenia rzeczonej opłaty sądowej, utrzymywało się przez cały okres od dnia 22 czerwca 2012 roku do dnia 29 października 2014 roku w tej samej wysokości, tj. 4.900.000,00 zł, skoro było sukcesywnie spłacane przez jego przeciwników w sprawie o sygn. akt XII Ga 234/12. Chybione są zatem twierdzenia powoda wskazujące, że spłata przez przeciwników procesowych zasądzonych od każdego z nich na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym opłaty w kwocie
5.000.000,00 zł, nie miała znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, co wynika przede wszystkim z faktu, że powód zdefiniował swoją szkodę jako wartość odsetek od kredytu w kwocie 4.900.000,00 zł za okres od dnia 22 czerwca 2012 roku do dnia 29 października 2014 roku. Spłacanie przez przeciwników procesowych zasądzonych od nich kosztów sądowych powodowało, że powód mógł zmniejszać zadłużenie na linii kredytowej, co z kolei skutkowało zaprzestaniem naliczania odsetek od spłaconych kwot, a na skutek wskazanych wyżej dokonywanych przez przeciwników procesowych wpłat w ramach zawartych ugód, poza zwróconą mu z Sądu Okręgowego w Krakowie kwotą 4.900.000,00 zł uzyskał jeszcze kwotę w łącznej wysokości 2.150.000,00 zł od przeciwników procesowych, co pozwala na konstatację, że stan jego majątku na skutek zaistniałych zdarzeń zainicjowanych stanowiącym przedmiot sprawy bezprawiem legislacyjnym uległ w istocie zwiększeniu.

W dalszej kolejności, analizując istnienie związku przyczynowego pomiędzy uiszczeniem przez powoda opłaty sądowej w sprawie Sądu Okręgowego w Krakowie o sygn. akt XII Ga 234/12 a rzekomym zwiększeniem obciążenia linii kredytowej i poniesieniem z tego tytułu kosztów w wysokości 695.210,66 zł, należy zwrócić jeszcze uwagę na dwie istotne kwestie. Po pierwsze, jak wynika ze skróconego śródrocznego sprawozdania finansowego (...) S.A. za okres od 01 stycznia 2012 roku do 30 czerwca 2012 roku, wskazane w tym sprawozdaniu zadłużenie linii kredytowej na rachunku powoda w (...) S.A. wynoszące na dzień 30 czerwca 2012 roku 36.390.000,00 zł było wymagalne do dnia 15 lutego 2013 roku, co oznacza, że do tego dnia powód musiał dokonać spłaty tego zadłużenia. Gdyby więc przyjąć, że wyżej wymieniona kwota 36.390.000,00 zł obejmowała także kwotę 5.000.000,00 zł uiszczoną przez powoda tytułem opłaty sądowej, w tym kwotę 4.900.000,00 zł, to z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością, powód spłacił tę kwotę najpóźniej w dniu 15 lutego 2013 roku, wykorzystując w tym celu posiadane środki pieniężne lub zewnętrzne źródła finasowania. W rezultacie, nawet jeżeli powód w późniejszym czasie dalej korzystał z linii kredytowej, to nie ma podstaw do przyjęcia, aby zadłużenie występujące na tej linii po dniu 15 lutego 2013 roku, pozostawało w jakimkolwiek związku z uiszczeniem przez niego rzeczonej opłaty sądowej w wyżej wymienionej sprawie o sygn. akt XII Ga 234/12. Po drugie natomiast, trzeba zwrócić uwagę, że jak twierdzi powód, po uiszczeniu opłaty sądowej w kwocie 5.000.000,00 zł zwiększył on zadłużenie linii kredytowej na rachunku bieżącym w (...). Godzi się jednak zauważyć, że w tym czasie powód posiadał aż cztery linie kredytowe na rachunkach bieżących w różnych bankach, z których linie na rachunkach w Banku (...) S.A. i Banku (...)
(...) S.A. nie były w ogóle wykorzystane, a linia w Banku (...) S.A. z limitem 10.000.000,00 zł, była wykorzystana na dzień 30 czerwca 2012 roku do kwoty
9.266.000,00 zł. Wobec nieprzedstawienia przez powoda dowodów potwierdzających wydanie dyspozycji zadłużenia linii kredytowej w (...) o kwotę 5.000.000,00 zł, nie jest możliwe ustalenie, że rzeczywiście doszło i kiedy do obciążenia linii kredytowej powoda w tym banku ani na jaką kwotę, ani czy potencjalnie powód nie obciążył taką kwotą linii kredytowej w Banku (...) S.A., co jest o tyle istotne, że wartości oprocentowania kredytów na tych liniach kredytowych z pewnością nie były tożsame, co oznacza, że różny był także ich koszt. Powód nie wyjaśnił przy tym, z jakich przyczyn rzekomo zdecydował się na zwiększenie zadłużenia właśnie na linii kredytowej w (...), a nie w innym banku.

Mając na względzie całokształt powyższych okoliczności Sąd doszedł do przekonania, iż powód nie wykazał przesłanek odpowiedzialności pozwanego przemawiających za uwzględnieniem powództwa w niniejszej sprawie, co implikowało jego oddalenie.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. oraz art. 99 k.p.c.
w związku z art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 08 lipca 2005 roku o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa (Dz.U. z 2016 roku, poz. 1313) i § 6 ust. 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 roku, Nr 490 ze zm.), które ma zastosowanie
w niniejszej sprawie z mocy § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych
(Dz.U. z 2015 roku, poz. 1804 ze zm.), zasądzając od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa kwotę 7.200,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

W tym stanie rzeczy, mając na uwadze powyższe ustalenia faktyczne i rozważania prawne, Sąd na podstawie powołanych wyżej przepisów, orzekł jak w sentencji wyroku.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE