UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 16 września 2014 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w G. odmówił ubezpieczonej J. W. (1) prawa do zasiłku macierzyńskiego za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego od 18 lipca 2014 r. do
28 sierpnia 2014 r. oraz prawa do zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego od dnia 29 sierpnia 2014 do 26 lutego 2015 r. W uzasadnieniu swojej decyzji organ rentowy podniósł, że odmowa wnioskowanego świadczenia spowodowana została niezłożeniem
w przypisanym terminie przez ubezpieczoną wniosku o zasiłki.

Od powyższej decyzji J. W. (1) złożyła odwołanie podnosząc, że przekonana była o tym, że wniosek złożony po urodzeniu dziecka obejmował całość rocznego zasiłku macierzyńskiego.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Sąd Rejonowy w Gorzowie Wielkopolskim wyrokiem z dnia 20 stycznia 2015 r. oddalił odwołanie ubezpieczonej.

U podstaw powyższego wyroku legły następujące ustalenia faktyczne:

J. W. (1) podlega ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. W dniu 28 lutego 2014 r. urodziła dziecko. Wobec wniosku z dnia 6 marca 2014 r. o wypłatę zasiłku macierzyńskiego organ rentowy dokonała wypłaty zasiłku macierzyńskiego przez okres 20 tygodni ( 140 ) dni od dnia 28 lutego 2014r do 17 lipca 2014r. W dniu 12 września 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G. wpłynął wniosek skarżącej o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego od 18 lipca 2014 do
28 sierpnia 2014 oraz zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego od dnia 29 sierpnia 2014 r. do 26 lutego 2015 r. Do wniosku dołączono zaświadczenie ojca dziecka
z dnia 21 października 2013 r. o zamiarze niekorzystania z urlopu rodzicielskiego przez wskazany okres we wniosku drugiego rodzica. J. W. (2) nie wiedziała, że złożenie wniosku o zasiłki obwarowane jest ustawowym terminem. Miała też świadomość, że pierwszy wniosek nie obejmował całości zasiłku macierzyńskiego.

Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy zważył, iż odwołanie podlegało oddaleniu.

Sąd Rejonowy wskazał, że zgodnie z § 18 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 02 kwietnia 2012 r. w sprawie określania dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłat zasiłków z ubezpieczenia społecznego (Dz. U. z 2012 r. poz. 444) dowodami stanowiącymi podstawę przyznania i wypłaty zasiłku macierzyńskiego przysługującego ubezpieczonemu za okres ustalony przepisami Kodeksu Pracy jako okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego albo dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, w razie gdy zasiłek macierzyński za okres bezpośrednio poprzedzający okres objęty wnioskiem o udzielenie takiego urlopu był pobierany przez tego ubezpieczonego są w przypadku ubezpieczonego niebędącego pracownikiem – wniosek ubezpieczonego złożony płatnikowi zasiłku macierzyńskiego przed terminem rozpoczęcia korzystania z tego zasiłku, za okres ustalony przepisami Kodeksu Pracy jako okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego albo dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.

W ocenie Sądu I instancji przy interpretacji w/w przepisu należy przede wszystkim uwzględnić charakter prawa ubezpieczenia społecznego. Jest ono bowiem prawem ścisłym, stąd zarówno warunki nabycia prawa do świadczeń, jak też wysokość tychże świadczeń
i zasady ich wypłaty są sformalizowane. Takie cechy przepisów prawa ubezpieczeń społecznych, jak:

a) bezwzględnie obowiązujący charakter norm prawnych zawartych w przepisach prawa ubezpieczenia społecznego,

b) wyłączenie możliwości ich wykładania z uwzględnieniem reguł słuszności (zasad współżycia społecznego),

c) ukształtowanie treści stosunków ubezpieczeń społecznych ex lege,

d) niedopuszczalność zawierania co do nich ugód,

powodują konieczność ich ścisłego, a więc, co do zasady - w zgodzie z dosłownym brzmieniem - stosowania zgodnie z jego celem. Ponieważ w przypadku ubiegania się
o prawo do zasiłku macierzyńskiego w przypadku osób niebędących pracownikami jedynym dowodem stanowiącym podstawę przyznania wnioskowanego świadczenia jest prawidłowo złożony wniosek, należy uznać, że na beneficjentach tego świadczenia ciąży szczególny obowiązek dbałości i dołożenie należytej staranności w terminowym i rzetelnym złożeniu owego wniosku.

Sąd Rejonowy przenosząc rozważania prawne na grunt niniejszej sprawy wskazał, że J. W. (2) za pośrednictwem swego męża K. W. złożyła wniosek po upływie blisko miesiąca od dnia rozpoczęcia korzystania z urlopu macierzyńskiego. Podała, że nie wiedziała, że złożenie wniosku wymaga dochowania terminu oraz, że działała
w przekonaniu, że pierwotny wniosek obejmował całość okresu za który przysługuje zasiłek macierzyński. W ocenie Sądu I instancji taka argumentacja nie zwalniała wnioskodawczyni od dochowania przypisanego terminu i na niej to właśnie - jako beneficjentce świadczenia
i osobie szczególnie zainteresowanej uzyskaniem prawa do zasiłku - ciążył obowiązek dochowania należytej staranności w dbałości o własne interesy, tym bardziej, że kwestie związane z wprowadzeniem nowych przepisów dotyczących spornego świadczenia, były nagłaśniane w mediach i środkach masowego przekazu.

Jednocześnie Sąd Rejonowy podkreślił, że brak możliwości w sprawach
z ubezpieczenia, stosowania przy wykładni tych przepisów, zasad współżycia społecznego, nie daje możliwości przywrócenia wnioskodawczyni terminu do złożenia spornego wniosku ze względów bytowych i moralnych, na które to wnioskodawczyni powoływała się
w odwołaniu. Sąd nie dał wiary argumentacji powódki , iż nie miała ona świadomości że pierwszy wniosek nie obejmował całości zasiłku macierzyńskiego albowiem na podstawie przeprowadzonego postępowania dowodowego Sąd ustalił, że wniosek z dnia 6 marca 2014 r. zawierał określenie czasokresu którym objęty jest ten wniosek, a adnotacji odnośnie tego terminu, dokonał mąż wnioskodawczyni działający w jej imieniu.

Od powyższego rozstrzygnięcia w 19 lutego 2015 r. apelację wniosła ubezpieczona zaskarżając wyrok w całości i zarzucając mu:

1. Naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia, tj.:

a) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i ustalenie faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy na skutek wyprowadzenia ich z innych ustalonych faktów wbrew zasadom doświadczenia życiowego i regułom prawidłowego wnioskowania wywołane wybiórczą, dowolną oceną dowodów a także pobieżną pozostałych dowodów i spowodowany tym błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia a polegający na:

- przyjęciu, że J. W. (1) miała świadomość, że pierwszy wniosek nie obejmował całości zasiłku macierzyńskiego,

- pominięciu, że pierwotnie wolą J. W. (1) było objęte uzyskanie wszelkich świadczeń macierzyńskich, tj. zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego i w ten sposób sformułowała ona swój wniosek,

- pominięciu, że gdy K. W. zjawił się w siedzibie ZUS celem dostarczenia wniosku J. W. (1) o przyznanie zasiłku macierzyńskiego, na polecenie pracownicy ZUS dokonał on wpisu czasokresu, na który przyznany ma zostać zasiłek macierzyński,

- pominięciu, że K. W. umocowany był przez J. W. (1) jedynie do dostarczenia wypełnionego wniosku o przyznanie zasiłku, nie zaś do dokonywania zmian
w tym zakresie

2. Sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, polegająca na przyjęciu, że J. W. (1) miała świadomość, że pierwszy wniosek nie obejmował całości zasiłku macierzyńskiego, podczas gdy nie miała ona wiedzy dot. nakazania przez pracownicę ZUS K. W. do wprowadzenia zmian
w treści wniosku, mimo że nie był on do takiej czynności umocowany.

3. Naruszenie przepisów prawa materialnego, przy ustalonym stanie faktycznym, tj.:

a) art. 65 k.c. poprzez dokonanie nieprawidłowej wykładni oświadczenia woli J. W. (1) i ustalenie, że pierwszy jej wniosek nie obejmował całości zasiłku macierzyńskiego, podczas gdy w rzeczywistości celem jej było uzyskanie świadczeń macierzyńskich w pełnym zakresie

b) art. 65 k.c. w zw. z art. 104 k.c. poprzez odmowę uwzględnienia, iż K. W. nie był umocowany przez J. W. (1) do dokonywania zmian w zakresie treści wniosku,
a uczynił to na polecenie pracownika ZUS, wskutek czego brak umocowania powoduje nieważność w tej części czynności dokonanej przez K. W., polegającej na wpisaniu czasokresu żądania zasiłku macierzyńskiego; a nadto, że J. W. (1) nie potwierdziła czynności dokonanych przez K. W.;

c) art. 85 k.c. poprzez niedostrzeżenie konstrukcji tzw. posłańca i brak zwrócenia uwagi na fakt, iż w przedmiotowym stanie faktycznym doszło do zniekształcenia oświadczenia J. W. (1) przez K. W., jako osobę użytą do przesłania tego oświadczenia, które to zniekształcenie wywołane zostało wprowadzeniem K. W. w błąd przez pracownika ZUS;

d) art. 67 ustawy z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa w zw. z § 18 pkt 2 rozporządzenia MPiPS
z dnia 02.04.2012 r. w sprawie określania dowodów stanowiących podstawę przyznania
i wypłat zasiłków z ubezpieczenia społecznego - poprzez odmowę wypłaty zasiłku ze względu na rzekome uchybienie terminu złożenia wniosku, pomimo iż powołany przepis ww. ustawy stanowi o 6-miesięcznym terminie przedawnienia roszczenia o wypłatę zasiłku macierzyńskiego, zaś termin określony w powołanym rozporządzeniu ma charakter instrukcyjny;

e) naruszenie podstawowych zasad konstytucyjnych co do hierarchii aktów prawnych a także ich wzajemnych relacji i zależności; nadanie przepisom zawartym w rozporządzeniu rangi ponad ustawowej poprzez przyjęcie niesłusznej interpretacji zawitego charakteru przepisu wskazanego w § 18 pkt 2 rozporządzenia MPiPS z dnia 02.04.2012 r. w sprawie określania dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłat zasiłków z ubezpieczenia społecznego; przyznanie ww. terminowi pierwszeństwa w stosunku do terminu przedawnienia określonego w art. 67 ustawy z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Podnosząc te zarzuty ubezpieczona wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku
i uwzględnienie odwołania, względnie z daleko posuniętej ostrożności uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania

W uzasadnieniu ubezpieczona podała, że Sąd Rejonowy dopuścił się szeregu nieprawidłowości jednocześnie powtarzając w/w zarzuty.

W odpowiedzi na apelację ubezpieczonej Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. wniósł o oddalenie apelacji w całości oraz o zasądzenie od ubezpieczonej na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, że jego zdaniem sąd pierwszej instancji wnikliwie przeprowadził postępowanie dowodowe i na jego podstawie ustalił stan faktyczny sprawy.
W uzasadnieniu orzeczenia sąd pierwszej instancji wskazał, na jakich dowodach oparł się, dlaczego dał im wiarę. Sąd nie uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, przy ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego, co jak najbardziej mieści się w granicach swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.).

Pozwany wyjaśnił, że w apelacji ubezpieczona stawia również zarzut naruszenia prawa materialnego - art. 65 k.c., art.67 ustawy z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa w zw. z § 18 pkt 2 rozporządzenia MPiPS z dnia 2.04.2012 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłat z zasiłków z ubezpieczenia społecznego przez błędną ich wykładnię i zastosowanie. Zdaniem pozwanego nietrafiony jest również zarzut naruszenia prawa materialnego, gdyż Sąd I instancji dokonał prawidłowej wykładni przywołanych
w apelacji przepisów prawa materialnego. Analiza apelacji ubezpieczonej prowadzi do wniosku, że postawione zarzuty naruszenia zarówno przepisów prawa materialnego, jak i przepisów postępowania są całkowicie chybione. Sąd pierwszej instancji dokonanej prawidłowej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i na jego podstawie ustalił stan faktyczny sprawy. Przy tak przeprowadzonym postępowaniu i okolicznościach sprawy nie można było uznać inaczej, niż uczynił to sąd pierwszej instancji. Reasumując pozwany podkreślił, że w tym stanie sprawy apelacja ubezpieczonego jest bezzasadna.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gorzowie Wielkopolskim wyrokiem z dnia 23 czerwca 2015 r. wydanym w sprawie VI Ua 17/15 orzekł:

I. Zmienia zaskarżony wyrok i poprzedzającą go decyzję pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G. z dnia 16 września 2014 roku znak (...) i przyznaje ubezpieczonej J. W. (1) prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego od dnia 18 lipca 2014 roku do dnia 28 sierpnia 2014 roku oraz za okres urlopu rodzicielskiego od dnia 29 sierpnia 2014 roku do dnia 26 lutego 2015 roku.

II. Zasądza od pozwanego na rzecz ubezpieczonej kwotę 30 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za II instancję.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja ubezpieczonej podlegała uwzględnieniu.

Na wstępie wskazać należy, że postępowanie apelacyjne jest dalszym ciągiem postępowania rozpoczętego przed sądem pierwszej instancji. Zgodnie z treścią art.
378 § 1 k.p.c., sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę w granicach apelacji; w granicach zaskarżenia bierze jednak z urzędu pod uwagę nieważność postępowania. Rozważając zakres kognicji sądu odwoławczego, Sąd Najwyższy stwierdził, iż sformułowanie „w granicach apelacji” wskazane w tym przepisie oznacza, iż sąd drugiej instancji między innymi rozpoznaje sprawę merytorycznie w granicach zaskarżenia, dokonuje własnych ustaleń faktycznych, prowadząc lub ponawiając dowody albo poprzestaje na materiale zebranym
w pierwszej instancji, ustala podstawę prawną orzeczenia niezależnie od zarzutów podniesionych w apelacji oraz kontroluje poprawność postępowania przed sądem pierwszej instancji, pozostając związany zarzutami przedstawionymi w apelacji, jeżeli są dopuszczalne, ale biorąc z urzędu pod uwagę nieważność postępowania, orzeka co do istoty sprawy stosownie do wyników postępowania (por. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2008 r., sygn. akt III CZP 49/07, OSN 2008/6/55). Dodatkowo należy wskazać, iż dokonane przez sąd pierwszej instancji ustalenia faktyczne, sąd drugiej instancji może podzielić i uznać za własne (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 października 1998 r., sygn. akt II CKN 923/97, OSNC 1999/3/60).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozstrzyganej sprawy stwierdzić należy w pierwszej kolejności, iż Sąd I instancji prawidłowo ustalił istotne dla rozstrzygnięcia sprawy fakty opierając się na należycie zgromadzonym materiale dowodowym, którego ocena nie wykraczała poza granice wskazane w art. 233 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy podzielił ustalenia Sądu I instancji i przyjął jako własne, z wyjątkiem ustalenia, że ubezpieczona miała świadomość ,że jej wniosek o zasiłek macierzyński nie obejmuje całego okresu tego zasiłku. Takie ustalenie wobec treści materiału dowodowego jawi się jako dowolne. Zeznania świadka K. W. nie pozwalają na przyjęcie, że przekazał ubezpieczonej informację o dopisaniu do wniosku z dnia 06.03.2014 roku okresu od 28.02.2014 r. do 17.07.2014r. W sprawie również brak potwierdzenia, że mąż ubezpieczonej K. W. działał jako jej pełnomocnik. Ubezpieczona zaprzeczyła, że wiedziała o adnotacji na jej wniosku z dnia 06.03.2014 roku. Wobec tego Sąd II instancji odmiennie oceniając dowody z zeznań świadka K. W., przesłuchania ubezpieczonej oraz dokumentów zgromadzonych w aktach administracyjnych uznał, że ubezpieczona nie miała świadomości, że jej wniosek obejmuje jedynie zasiłek za okres podstawowego urlopu macierzyńskiego.

Jednakże wobec treści ww. wniosku pozwany uznał, że ubezpieczona nie złożyła wniosku o dalszy zasiłek macierzyński z opóźnieniem. Ponadto pozwany powoływał się na regulacje prawne, w jego ocenie, ustanawiające obowiązek złożenia nowego wniosku o zasiłek macierzyński za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego.

Należy wskazać, że ubezpieczona swoje roszczenie wywodziła bezpośrednio z przepisów ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2014 poz. 159 ze zm.). W rozdziale szóstym w/w ustawy uregulowane bowiem zostały kwestie dotyczące zasiłku macierzyńskiego.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 1) w/w ustawy zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego urodziła dziecko. Przy czym w świetle ust. 5 w/w artykułu zasiłek macierzyński przysługuje przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, okres dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz okres urlopu rodzicielskiego, z zastrzeżeniem ust. 6. Na marginesie należy zaznaczyć, że ust. 6 nie ma w niniejszej sprawie zastosowania.

Powyższy przepis wskazuje, że okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego wynika z Kodeksu pracy.

W świetle art. 182¹ § 1 k.p. bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego pracownik ma prawo do dodatkowego urlopu macierzyńskiego w wymiarze:

1) do 6 tygodni - w przypadku, o którym mowa w art. 180 § 1 pkt 1;

2)do 8 tygodni - w przypadkach, o których mowa w art. 180 § 1 pkt 2-5.

Zgodnie z § 2 w/w artykułu dodatkowy urlop macierzyński jest udzielany jednorazowo albo w dwóch częściach przypadających bezpośrednio jedna po drugiej - w wymiarze tygodnia lub jego wielokrotności. Przy czym jak stanowi § 3 w/w artykułu dodatkowego urlopu macierzyńskiego udziela się na pisemny wniosek pracownika, składany w terminie nie krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu; pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika.

Z kolei zgodnie z art. 182 ^1a § 1 k.p. bezpośrednio po wykorzystaniu dodatkowego urlopu macierzyńskiego w pełnym wymiarze określonym w art. 182¹ § 1 k.p. pracownik ma prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 26 tygodni - niezależnie od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie. Jak wynika z § 2 w/w artykułu urlop rodzicielski jest udzielany jednorazowo albo nie więcej niż w trzech częściach, z których żadna nie może być krótsza niż 8 tygodni, przypadających bezpośrednio jedna po drugiej - w wymiarze wielokrotności tygodnia. Jednocześnie zgodnie z § 4 w/w artykułu urlopu rodzicielskiego udziela się na pisemny wniosek pracownika, składany w terminie nie krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu; pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika.

Powyższe regulacje wskazują co prawda termin do złożenia wniosku o dodatkowy urlop macierzyński oraz urlop rodzicielski, jednakże odnoszą się wyłącznie do relacji pracodawca – pracownik. Nie mogą natomiast odnosić się do sytuacji osób takich jak ubezpieczona, które prowadzą działalność gospodarczą.

Przepisy ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2014 poz. 159 ze zm.) w żaden sposób nie regulują kwestii terminu złożenia wniosku o przyznanie zasiłku macierzyńskiego za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz okres urlopu rodzicielskiego osób prowadzących działalność gospodarczą. W tym zakresie nie odsyłają wprost również do stosowania innych przepisów, w tym do kodeksu pracy.

W szczególności brak przepisu, który odsyłałby do stosowania terminów określonych w art. 182¹ § 2 k.p. i 182^1a § 4 k.p. Za taki przepis nie może zostać uznany, wyżej przytoczony art. 29 ust. 5 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Z przepisu tego bowiem jednoznacznie wynika, że przepisy kodeksu pracy stosuje się wyłącznie w zakresie okresu przez jaki przysługuje zasiłek macierzyński.

Pozwany powoływał się na termin z § 18 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2012 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2014 r. poz. 1594). Zgodnie z § 18 pkt 2 w/w rozporządzenia dowodami stanowiącymi podstawę przyznania i wypłaty zasiłku macierzyńskiego przysługującego ubezpieczonemu za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego albo dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, w razie gdy zasiłek macierzyński za okres bezpośrednio poprzedzający okres objęty wnioskiem o udzielenie takiego urlopu był pobierany przez tego ubezpieczonego jest wniosek ubezpieczonego złożony płatnikowi zasiłku macierzyńskiego przed terminem rozpoczęcia korzystania z tego zasiłku za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego albo dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.

Podstawą wydania w/w rozporządzenia był art. 59 ust. 15 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Zgodnie z tym przepisem minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określa, w drodze rozporządzenia, inne wymagane dowody stanowiące podstawę przyznania i wypłaty zasiłków.

W tym zakresie należy podkreślić, iż Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 24 marca 2015 r. wydanym w sprawie P 42/13 orzekł, że § 18 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2012 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2014 r. poz. 1594), w brzmieniu obowiązującym od 9 maja 2012 r. do 25 listopada 2013 r., w zakresie, w jakim określa termin do złożenia wniosku o wypłatę zasiłku macierzyńskiego, jest zgodny z art. 59 ust. 15 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r.
o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2014 r. poz. 159) oraz z art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Tym samym należy uznać, że brzmienie w/w przepisu rozporządzenia pozwala na stwierdzenie, że ustanawia on warunek do wypłaty zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający dodatkowemu urlopowi macierzyńskiemu, w postaci złożenia określonego wniosku we wskazanym terminie. Z uwagi na treść delegacji należy przyjąć, że termin ten ma charakter wyłącznie porządkowy, nie ma charakteru ustawowego i przyjęcie jego normatywnego charakteru stałoby w sprzeczności z zakresem delegacji ustawowej do wydania rozporządzenia. Delegacja określa jedynie obowiązek określenia w drodze rozporządzenia, „innych wymaganych dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków”. Nie może ustanowić terminu o charakterze materialno prawnym. Nie można pominąć, że przesłanki warunkujące przyznanie ubezpieczonej prawa do zasiłku macierzyńskiego za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego określone są w przepisach ustawy zasiłkowej, która reguluje materialno prawne przesłanki tego świadczenia. Przy czym przepisy przedmiotowego rozporządzenia nie mogą zmieniać regulacji ustawowej w zakresie materialno prawnych warunków do przyznania świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Rozporządzenie nie może bowiem wkraczać w materię pozostawioną do regulacji ustawowej. Tym samym nie można przyjąć, że brak spełnienia warunku złożenia wniosku w terminie z rozporządzenia stanowi o braku prawa do zasiłku.

W szczególności należy wskazać na treść art. 67 ust. 1 i 3 - 4 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, który wprost wskazuje, że roszczenie o wypłatę zasiłku chorobowego, wyrównawczego, macierzyńskiego oraz opiekuńczego przedawnia się po upływie 6 miesięcy od ostatniego dnia okresu, za który zasiłek przysługuje. Natomiast jeżeli niezgłoszenie roszczenia o wypłatę zasiłku nastąpiło
z przyczyn niezależnych od osoby uprawnionej, termin 6 miesięcy liczy się od dnia, w którym ustała przeszkoda uniemożliwiająca zgłoszenie roszczenia. Przy czym jeżeli niewypłacanie zasiłku w całości lub w części było następstwem błędu płatnika składek, o którym mowa w art. 61 ust. 1 pkt 1, albo Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, roszczenie o wypłatę zasiłku przedawnia się po upływie 3 lat.

W ocenie Sądu II instancji już sama treść w/w przepisu pozwala na przyjęcie, iż istnieje możliwość żądania wypłaty zasiłku macierzyńskiego po upływie terminu określonego w § 18 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2012 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Skoro bowiem roszczenie o zasiłek macierzyński ulega przedawnieniu w terminie późniejszym aniżeli ma zostać złożony wniosek o jego wypłatę, a żaden przepis nie wskazuje konsekwencji płynących ze złożenia wniosku o zasiłek macierzyński w terminie późniejszym niż określony w w/w rozporządzeniu nie można domniemywać konsekwencji w postaci odmowy prawa do zasiłku macierzyńskiego w przypadku jego przekroczenia.

Skoro sama ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa nie określa w sposób jednoznaczny terminów wiążących podmioty nie będące pracownikami w zakresie skutecznego składania wniosków o zasiłek macierzyński, nie można takiej regulacji dopatrywać się w przepisach w/w rozporządzenia.

W tym miejscu należy również wskazać, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych jako organ administracji publicznej ustalający prawo do świadczeń i wypłacający te świadczenia zobowiązany jest do należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych , które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków. W ocenie Sądu ubezpieczona powinna zostać pouczona o przysługującym jej uprawnieniu do dodatkowego urlopu i konieczności złożenia wniosku w przewidzianym terminie. W judykaturze sądowej podkreśla się, że organy rentowe powinny czuwać nad tym, aby strony nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa i w tym celu obowiązane są udzielać niezbędnych wyjaśnień i wskazówek. Ubezpieczona podnosiła, że nie złożyła wniosku w przepisanym terminie, gdyż nie wiedziała o takiej konieczności. Nie można się zgodzić na sytuację, że złożenie po terminie wniosku o dodatkowy zasiłek macierzyński, który to termin został umieszczony w rozporządzeniu traktującym o dowodach skutkuje pozbawieniem ubezpieczonych świadczeń, tym bardziej przy braku jakiejkolwiek informacji o jego istnieniu oraz znaczeniu. Sąd II instancji nie podziela twierdzenia Sądu Rejonowego, że obowiązek złożenia nowego wniosku o zasiłek oraz termin do złożenia takiego wniosku był powszechnie znany i nagłaśniany w mediach.

Mając na uwadze powyższe oraz fakt złożenia przez ubezpieczoną wniosków zarówno o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego jak i za okres urlopu rodzicielskiego oraz bezspornie spełnienie przesłanek określonych
w art. 29 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa Sąd uznał, iż ubezpieczonej przysługuje prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego od dnia 18 lipca 2014 roku do dnia 28 sierpnia 2014 roku oraz za okres urlopu rodzicielskiego od dnia 29 sierpnia 2014 roku do dnia 26 lutego 2015 roku.

Z tych też względów Sąd na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok i na zasadzie art. 477^{(

14 )}§ 2 k.p.c. zmienił decyzję pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G. z dnia 16 września 2014 roku znak (...) O powyższym orzeczono w pkt I wyroku.

Konsekwencją zaś powyższego i z uwagi na zasadę odpowiedzialności za wynik procesu Sąd Okręgowy na podstawie art. 98 w zw. z art. 36 ustawy z dnia 28 lipca 2008 o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1025 ze zm.) zasądził od organu rentowego na rzecz ubezpieczonej kwotę po 30,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą, o czym orzeczono w pkt II wyroku.

Skargę kasacyjną od tego wyroku wywiódł Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Zaskarżył wyrok w całości zarzucając mu naruszenie prawa materialnego, to jest § 18 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2012 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2014 r., poz. 1594), przez jego błędną wykładnię, polegającą na przyjęciu przez Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim poglądu, że przepis ten, wydany na podstawie delegacji art. 59 ust. 15 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2014 r.t poz. 159), ma charakter wyłącznie porządkowy, a nie normatywny, a zatem nie może stanowić podstawy prawnej do ustalenia braku prawa do zasiłku w razie braku spełnienia warunku złożenia wniosku w terminie w nim określonym.

Z uwagi na zgłoszony zarzut organ rentowy domagał się uchylenia zaskarżonego rozstrzygnięcia i przekazania sprawy Sądowi drugiej instancji do ponownego rozpoznania, ewentualnie o uchylenia wyroku i oddalenia apelacji ubezpieczonej.

Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 10 sierpnia 2016 r. wydanym w sprawie III UK 209/15 uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu w Gorzowie Wielkopolskim do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadniając swoje stanowisko Sąd Najwyższy stwierdził:

Skarga kasacyjna jest trafna.

Sąd Najwyższy podziela w całości zapatrywanie przedstawione w uzasadnieniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 marca 2015 r., P 42/13, OTK-A 2015, nr 3, poz. 33.

Przed szczegółowymi rozważaniami należy jednak uporządkować argumenty, którymi posłużył się Sąd Okręgowy. Trudno pozbyć się wrażenia, że doszło do pomieszania wątków. Z jednej strony, Sąd ten przywołuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego, z czego należy wnosić, że go akceptuje, z drugiej jednak strony, prezentuje racje, które w istocie negują fundamentalne tezy sądu konstytucyjnego. Analiza uzasadnienia zaskarżonego wyroku pozwala twierdzić, że Sąd odwoławczy wyróżnia dwie kategorie, pierwszą, dotyczącą relacji zachodzącej między rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia

2012 r. a art. 59 ust. 15 ustawy zasiłkowej, oraz drugą, dotykającą skutków niezachowania przez ubezpieczoną terminu do złożenia wniosku o wypłacenia zasiłku macierzyńskiego za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego. Zabieg ten może dziwić, jeśli weźmie się pod uwagę, że motywy, którymi posłużył się Trybunał Konstytucyjny zmierzały do ujednolicenia sytuacji prawnej pracowników i osób posiadających inny tytuł ubezpieczenia.

Zważywszy na wskazaną niespójność argumentacyjną trzeba przybliżyć tok rozumowania Trybunału Konstytucyjnego. W jego ocenie, biorąc pod uwagę konstytucyjne wymagania dotyczące zgodności rozporządzenia z ustawą i cel ustawy zasiłkowej, w tym zwłaszcza kluczowego dla konstrukcji zasiłku macierzyńskiego art. 29 ust. 5 i 5a oraz pozostających z nim w związku przepisów kodeksu pracy, a nadto mając na względzie treść przepisu upoważniającego (art. 59 ust. 15 ustawy zasiłkowej), należało dojść do następujących wniosków:

- po pierwsze, zgodnie z przepisami ustawy zasiłkowej zasiłek macierzyński przysługuje w trakcie okresu zasiłkowego, którym jest: 1) w wypadku pracowników - właściwy urlop, 2) a w wypadku innych ubezpieczonych - okres równoważny temu urlopowi. Okres ten ma przy tym korespondować zasadniczo, tzn. przynajmniej w założeniu (korygowanym wyraźnymi decyzjami ustawodawcy dotyczącymi w szczególności długości okresu zasiłkowego i trybu wypłacania zasiłków), z okresem faktycznego korzystania przez wnioskodawcę z zasiłku,

- po drugie, w odniesieniu do pracowników korzystanie z zasiłku macierzyńskiego w okresie zasiłkowym gwarantują generalnie przepisy kodeksu pracy, uzależniając wprost realizację prawa do urlopu od wystąpienia ze stosownym wnioskiem podającym datę rozpoczęcia urlopu, która jest zarazem początkową datą okresu zasiłkowego. W odniesieniu natomiast do ubezpieczonych niebędących pracownikami tego rodzaju gwarancję stwarza zasadniczo taka interpretacja przepisów ustawowych i wykonawczych, zgodnie z którą osoby te winny składać wniosek o przyznanie i wypłatę zasiłku macierzyńskiego przed początkiem wskazywanego w nim okresu zasiłkowego. W odniesieniu więc do wszystkich świadczeniobiorców termin końcowy złożenia wniosku o przyznanie i wypłatę zasiłku musi przypadać najpóźniej w przededniu rozpoczęcia okresu, przez który zasiłek ów ma przysługiwać,

- po trzecie, przedstawiona w uzasadnieniu niniejszego wyroku regulacja urzeczywistnia cel zasiłku macierzyńskiego (odtworzony przez Trybunał w drodze analizy rozwiązań przyjętych w ustawie). Celem tym jest zrekompensowanie ubezpieczonym utraconego bądź zmniejszonego zarobku i zabezpieczenie źródła dochodu przez okres, a zatem w trakcie przerwy w pracy lub innej działalności zarobkowej, spowodowanej koniecznością zapewnienia opieki dziecku w pierwszym okresie jego życia,

- po czwarte, skoro najpóźniejszy z możliwych ewentualnie do ustalenia terminów złożenia wniosku o przyznanie i wypłatę zasiłku macierzyńskiego wynika z ustawy, to zaskarżone przepisy rozporządzenia, wskazując jako graniczny w tym względzie ów najpóźniejszy termin, nie wprowadziły żadnej normatywnej nowości, a jedynie jednoznacznie wysłowiły to, co wyraził (prawda, że nie wprost) ustawodawca.

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, biorąc pod uwagę wskazane racje, nie do utrzymania jest pogląd, że organ wydający rozporządzenie uzależnił skorzystanie z dobrodziejstwa ustawy zasiłkowej od zachowania nieznanego w ustawie terminu, wykraczając poza granice ustawowego upoważnienia i samodzielnie dokonując regulacji godzącej w prawa osób objętych ubezpieczeniem chorobowym. W rezultacie, w ocenie Trybunału Konstytucyjnego, § 18 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2012 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa nie uzupełniał ustawy zasiłkowej, nie normował też materii przez nią pominiętej, w szczególności zaś nie rozbudowywał przesłanek (warunków) przysługiwania i korzystania z zasiłku macierzyńskiego przez ubezpieczonych niebędących pracownikami. Przepisy te wyrażają jedynie to, co z ustawy wynika, czyli, że warunkiem uzyskania świadczenia, jest złożenie wniosku w terminie.

Sumą rozważań Trybunału Konstytucyjnego stała się teza, zgodnie z którą § 18 pkt 2 rozporządzenia pozostawał w związku merytorycznym i funkcjonalnym z rozwiązaniami ustawowymi, tworząc wespół z nimi spójną, zdeterminowaną przez ustawodawcę, całość. Realizował też cel wykonania ustawy zasiłkowej, jakim jest m.in. określenie dowodów stanowiących podstawę ustalania prawa do zasiłków, a także postępowania w tych sprawach. Rozumowanie to znalazło wyraz w ostatecznej konkluzji, czyli w uznaniu, że oceniany § 18 pkt 2 rozporządzenia jest zgodny z art. 59 ust. 15 ustawy zasiłkowej oraz z art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Informacyjnie trzeba wskazać, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 marca 2015 r. dotyczył okresu od dnia 9 maja 2012 r. do dnia 25 listopada 2013 r., czyli wersji § 18 pkt 2 rozporządzenia sprzed nowelizacji obowiązującej od dnia 26 listopada 2015 r. Dokonana zmiana miała jednak charakter kosmetyczny i doprecyzowujący. W rezultacie należy uznać, że zapatrywanie przedstawione przez Trybunał Konstytucyjny zachowało aktualność.

Stanowisko zaprezentowane przez Sąd drugiej instancji stoi w ewidentnej sprzeczności z tezami wyinterpretowanymi przez Trybunał Konstytucyjny. Wychodzi ono z założenia, że ustawa zasiłkowa nie określa dla osoby prowadzącej działalność pozarolniczą terminu do złożenia wniosku o przedmiotowe świadczenia, a termin wskazany w § 18 pkt 2 rozporządzenia ma charakter wyłącznie porządkowy, a nie normatywny, w rezultacie nie wyklucza przyznania prawa do świadczenia. W ocenie Sądu Najwyższego zapatrywanie to jest błędne.

Za wywodem Trybunału Konstytucyjnego trzeba stwierdzić, że konieczność złożenia przez osobę prowadzącą działalność pozarolniczą uprzedniego wniosku o zasiłek macierzyński za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego można wyinterpretować z przepisów ustawy zasiłkowej. Nabycie prawa do zasiłku macierzyńskiego ograniczone jest zajściem odpowiedniego zdarzenia (ryzyka) ubezpieczeniowego w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, ewentualnie w okresie ochronnym. Ziszczenie się tego zdarzenia uruchamia powstanie prawa. Czym innym jest natomiast jego realizacja. Przepis art. 29 ust. 5 ustawy zasiłkowej (w wersji obowiązującej przed 2 stycznia 2016 r., w okresie objętym sporem), odnoszący się do wszystkich ubezpieczonych (w tym prowadzących pozarolniczą działalność) stanowił, że zasiłek macierzyński przysługuje przez okres ustalony przepisami kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz okres dodatkowego urlopu rodzicielskiego. Znaczy to tyle, że sytuacja prawna ubezpieczonych nie będących pracownikami została powiązana z rozwiązaniem przewidzianym w kodeksie pracy. Opiera się ono, po pierwsze, na zakreśleniu czasu trwania dodatkowego urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego, po drugie, na uwarunkowaniu korzystania z niego od złożenia pisemnego wniosku w terminie „krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu”, po trzecie, na zastrzeżeniu bezpośredniej następczości czasowej dodatkowego urlopu macierzyńskiego względem urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego wobec dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Zestawienie zatem art. 29 ust. 5 ustawy zasiłkowej z art. 1821 § 1 i 3 k.p. oraz art. 1821a § 1 i 4 k.p. pozwala na wyprowadzenie wiążących wniosków. Skoro zasiłek macierzyński (za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego) ma przysługiwać ubezpieczonej prowadzącej działalność pozarolniczą „przez okres” ustalony przepisami kodeksu pracy, to jasne jest, że w odesłaniu tym nie chodzi wyłącznie o określenie czasu trwania świadczenia. Relacja zachodząca między wspomnianymi przepisami jest dalej idąca. Chodzi o inkorporowanie na grunt ustawy zasiłkowej, a zatem wobec wszystkich ubezpieczonych, wzorca przewidzianego dla pracowników. W konsekwencji prawidłowe jest stanowisko wyrażone przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 25 marca 2015 r., a polegające na uznaniu, że podobnie jak wniosek o udzielenie dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego - wniosek ubezpieczonego niebędącego pracownikiem o przyznanie i wypłatę zasiłku macierzyńskiego „za okres ustalony przepisami kodeksu pracy jako okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego" lub „urlopu rodzicielskiego” winien być złożony przed rozpoczęciem korzystania z tego świadczenia pieniężnego, a tym samym przed początkiem okresu zasiłkowego.

Wynika to z ustawowej konstrukcji zasiłku macierzyńskiego jako przysługującego przez okres, a zatem w trakcie, zakładanej przerwy w pracy lub innej działalności zarobkowej, w związku z przyjściem na świat dziecka i koniecznością jego pielęgnacji przez pierwsze miesiące życia, ewentualnie w związku ze sprawowaniem opieki nad małym dzieckiem przyjętym na wychowanie. Stanowisko to zostało zaakceptowane również w orzecznictwie Sądu Najwyższego (zob. wyroki z dnia 9 marca 2016 r., I UK 109/15, LEX nr 2050670; z dnia 12 kwietnia 2016 r., I UK 146/15, nie publ.).

Oznacza to, że stanowisko Sądu drugiej instancji bagatelizujące znaczenie art. 29 ust. 5 ustawy zasiłkowej nie jest trafne. Warunek złożenia wniosku w odpowiednim terminie, zawarty w § 18 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2012 r. nie ma więc charakteru porządkowego, wynika bowiem z art. 29 ust. 5 ustawy zasiłkowej w związku z art. 1821 § 1 i 3 k.p. oraz art. 1821a § 1 i 4 k.p., a w rozporządzeniu został jedynie doprecyzowany. Sumą wskazanych tez jest zaś twierdzenie, że niewystąpienie do organu rentowego z wnioskiem przed terminem rozpoczęcia korzystania z zasiłku za okres ustalony przepisami kodeksu pracy jako okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego i urlopu

rodzicielskiego uzasadnia odmowę przyznania świadczenia. W tym zakresie podstawa skargi kasacyjnej okazała się trafna.

Dlatego zgodnie z art. 39815 § 1 k.p.c. i art. 108 § 2 w związku z art. 39821 k.p.c. orzeczono jak w sentencji.

SĄD OKRĘGOWY ZWAŻYŁ CO NASTĘPUJE:

Apelacja ubezpieczonej nie zasługiwała na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 398²⁰ k.p.c. sąd, któremu sprawa została przekazana, związany jest wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez Sąd Najwyższy. Nie można oprzeć skargi kasacyjnej od orzeczenia wydanego po ponownym rozpoznaniu sprawy na podstawach sprzecznych z wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez Sąd Najwyższy.

Sąd Najwyższy rozpoznając skargę kasacyjna organu rentowego wskazał, iż złożenie wniosku o dodatkowy urlop macierzyński i urlop rodzicielski musi nastąpić najpóźniej w dniu zakończenia urlopu macierzyńskiego.

Sąd Okręgowy był związany tą oceną prawną i dlatego nie znalazł podstaw do uwzględnienia apelacji. Bezspornie ubezpieczona złożyła wniosek o dodatkowy urlop macierzyński po zakończeniu urlopu macierzyńskiego.

Brak było zatem podstaw do przyznania skarżącej zasiłku macierzyńskiego za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego.

Wnioski dowodowe złożone na rozprawie apelacyjnej należało pominąć, albowiem odwołująca mogła je powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji i nie uprawdopodobniła, iż potrzeba ich powołania wynikła później ( art. 381 k.p.c. )

Twierdzenia, że ubezpieczona złożyła wniosek o dodatkowy urlop macierzyński i urlop rodzicielski pod wpływem błędu nie zostały w żaden sposób udowodnione. Natomiast twierdzenie, że złożenie wniosku o którym mowa w & 18 pkt. 2 rozporządzenia miało miejsce w dniu 06 marca 2014 r. stało w rażącej sprzeczności z niekwestionowanymi w apelacji ustaleniami dotyczącymi złożenia wniosku o te świadczenia w dniu 12 września 2014r.

Dlatego na mocy art. 385 k.p.c. orzeczono jak w pkt. I sentencji wyroku.

Biorąc pod uwagę wynik procesu Sąd obciążył ubezpieczoną kosztami procesu za postępowanie kasacyjne i odwoławcze na podstawie art. 98 & 1 k.p.c. jak w pkt. II sentencji wyroku.

SSO Barbara Janiak SSO Marek Zwiernik SSO Tomasz Korzeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE