UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 18 marca 2016 roku Sąd Rejonowy w Kaliszu w sprawie
z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O. przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O. o zapłatę w pkt I – zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 6.981,80 zł
z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 2 listopada 2013 roku do dnia zapłaty, w pkt II - zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.460,29 zł tytułem zwrotu kosztów procesowych oraz w pkt III – nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kaliszu kwotę 130,00 zł tytułem zwrotu części kosztów sądowych.

U podstaw powyższego orzeczenia leżały poczynione przez Sąd Rejonowy ustalenia faktyczne, w świetle których powód (...) Sp. z o.o. z/s O. W.. w następstwie przelewu wierzytelności nabył od firmy (...)
z/s w L. wierzytelności wobec pozwanego wynikające z tytułu braku płatności kwoty objętej fakturą VAT nr (...) z dnia 18.10.2013 r. Wierzytelność wynikała z usługi wykonanej przez cedenta na rzecz pozwanego w jego pojeździe (...) M. (...) .

W 2013 roku cedent wykonywał na rzez pozwanej spółki następujące prace tj. belka siłownika tylnej osi plus dwie sztuki podpór. Prace były wykonywane w samochodzie ciężarowym marki (...) M. (...). Prace te zostały wykonane w całości. To był samochód prototypowy, pozwany przeprowadzał zmianę jego funkcjonalności tj. w miejsce kół tylnej osi zostały zamontowane koła skrętne. Cedent wykonał w pojeździe belkę
do siłownika, który sterował tymi kołami. W celu wykonania tych prac, kilkakrotnie był
w stacji serwisowej pozwanego, ustalając z pracownikami serwisu szczegóły tych prac. Pozwany wykonał zlecone prace, a odebrał je J. G.. Nie wnosił żadnych zastrzeżeń, nie było żadnych reklamacji. Nie robił do tego żadnych czynności poprawkowych. Nakład finansowy na materiały nie był znaczny, najbardziej znaczącym czynnikiem cenotwórczym była robocizna. Te prace, które wykonywał cedent, to był prototyp, stąd na początku
nie określił ich wartości. Stawka godzinowa cedenta to 70,00 zł netto. Przy tym prototypie pracował przez 72 godziny, stąd należność na fakturze określił na kwotę 5.660,00 zł. netto. Była to faktura VAT nr (...) z dnia 18.10.2013 r. na kwotę 6.961,80 zł. Przedmiotową fakturę pozostawił pod nieobecność J. G. w serwisie jego pracownikowi. Dopiero dnia 20.01.2014 r. otrzymał od J. G. sms-a o treści „czy znajdzie pan czas w tym tygodniu pogadać o fakturze”. Cedent od kilku lat stosował stawkę godzinową 70,00 zł. netto i ta stawka była aprobowana przez pozwanego. W identyczny sposób
za wcześniejsze prace pozostawiał faktury, odbierali to pracownicy serwisu. Z serwisu otrzymywał ustne zlecenia; nigdy nie było umów pisemnych i nigdy nie było problemów
z terminem realizacji zleceń jak i z zastosowanymi przez cedenta stawkami. Nigdy
w stosunku do jego prac, pozwany nie składał żadnych reklamacji. Należność objęta fakturą VAT nr (...) w żadnej części nie została cedentowi zapłacona.

Na podstawie opinii biegłego z dziedziny mechaniki samochodowej dopuszczonej
na okoliczność dotyczące charakteru i rozmiaru wykonanych prac i ich niewadliwego wykonania oraz ich niezbędności, a nadto należnego z tego tytułu wynagrodzenia, uzasadnionego charakterem, rozmiarem tych prac, których dotyczy faktura VAT nr (...)
z dn. 18.10.2013 r. Sąd Rejonowy ustalił, że zakres i charakter prac był niezbędny
do wykonania, aby zamontować tylną oś skrętną do samochodu ciężarowego marki M. (...). Wszystkie prace wykonywane były prawidłowo, co potwierdza zleceniodawca oraz fakt, że pojazd po przeróbce jest eksploatowany. Całkowity koszt wykonania opisanych robot z kosztami dodatkowymi oraz z uwzględnieniem faktu, że jest
to rozwiązanie prototypowe wynosi 7.420,82 zł. brutto. Pozwany co do w/w opinii biegłego nie zajął żadnego stanowiska.

Sąd Rejonowy uznał, że przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że cedent należycie wywiązał się z zobowiązania z tytułu umowy o dzieło,
za co nie otrzymał wynagrodzenia.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany, zaskarżając go w całości.

Skarżący zarzucił wyrokowi:

1. bezpodstawne i nieuzasadnione przyjęcie, iż pozwanego łączyła z C. D. dodatkowa umowa o dzieło, której przedmiotem było wykonanie dodatkowych prac związanych z modyfikacją uchwytów drugiej osi skrętnej pojazdu za dodatkowym wynagrodzeniem, podczas gdy wykonanie dodatkowych prac było objęte podstawowym stosunkiem prawnym łączącym pozwanego z C. D. objętym fakturą VAT nr (...),

2. naruszenie przepisów prawa procesowego, poprzez odmówienie wiary zeznaniom świadka J. G., jako niewiarygodne, nieprzekonywujące i pozostające
w sprzeczności z uznanym za wiarygodny materiałem dowodowym, podczas
gdy taka odmowa w żaden sposób nie została przez sąd uzasadniona i wyjaśniona,
co oznacza brak wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego i co oznacza brak podstaw do odmowy wiarygodności tym zeznaniom, co jest szczególnie istotne zważywszy na fakt, że z zeznań świadka jednoznacznie wynika, że powodowi nie przysługuje wynagrodzenie dochodzone w toku niniejszego postępowania, albowiem uprawnienia do takiego wynagrodzenia nie nabył C. D..

Wskazując powyższe skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa i przyznanie kosztów zastępstwa procesowego za obydwie instancje według norm przepisanych.

Strona powodowa wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja częściowo zasługiwała na uwzględnienie.

Pomimo prawidłowo poczynionych ustaleń faktycznych w zakresie określenia wartości nakładów pracy wykonanej przez poprzednika powoda (cedenta) na rzecz pozwanego
w oparciu o łączącą ich umowę o dzieło w postaci modyfikacji tylnej osi samochodu ciężarowego, Sąd Rejonowy zasądzając kwotę pozostałą do wypłaty błędnie nie uwzględnił uprzednio wypłaconej na rzecz powoda z tego tytułu kwoty 2.583,00 zł określonej jako wynagrodzenie za wykonanie uchwytów osi skrętnej. Kwota wynikająca z tej faktury
w całości została zapłacona przez pozwanego.

W tym zakresie zatem uznać należało za zasadny zarzut błędów w ustaleniach faktycznych, co spowodowało konieczność skorygowania zaskarżonego rozstrzygnięcia. Prawidłowo ustaloną na podstawie opinii biegłego kwotę 7.420,82 zł brutto przysługującą
z tytułu wynagrodzenia za wykonanie dzieła należało bowiem pomniejszyć o otrzymaną wcześniej od pozwanego z tego tytułu kwotę 2.583,00 zł.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że strony w przedmiotowej umowie o dzieło zawartej ustnie nie ustaliły wysokości wynagrodzenia za wykonanie tego dzieła ani też kryteriów jego ustalenia. Bezsporne w sprawie było, że cedent otrzymał
od kierownika serwisu zlecenie wykonania prac polegających na modyfikacji elementów tylnej osi samochodu ciężarowego ze stałej na skrętną oraz że cedent wykonał je w całości.
Z uwagi na nietypowość i prototypowy charakter prac polegający na dostosowaniu belki tylnej pojazdu tak, aby z dotychczasowej belki stałej stała się belką skrętną, strony nie mogły oszacować kosztów realizacji prac, a tym samym wynagrodzenia cedenta w chwili zawierania umowy, a także aż do ich ukończenia.

Z opinii biegłego z dziedziny mechaniki samochodowej wynika, że zlecona praca wymiany osi wykonywana była przy samochodzie testowym, a wszystkie zastosowane przez cedenta rozwiązania były prototypowe. W związku z tym wykonawca me dysponował żadną dokumentacją, a modyfikacje podczas realizacji zamówienia wprowadzane były
po oględzinach, wykonanych pomiarach i dokumentacji fotograficznej przerabianego układu pojazdu. Prototypowy charakter prac potwierdziły również zeznania świadków. Jak wynika
z zeznań świadka C. D. – cedenta, który wykonywał te prace, polegały one
na wykonaniu belki siłownika tylnej osi plus dwie sztuki podpór w samochodzie. Z uwagi
na prototypowy charakter pojazdu, taki charakter miały również wykonane przez cedenta prace. Zakres prac był ustalany z pracownikami stacji serwisowej pozwanego w miarę
ich postępu. Również z zeznań świadka J. G. wynika, że prace, na które została wystawiona faktura o nr (...) tj. belka siłownika tylnej osi plus dwie sztuki podpór/kostek zostały przez C. D. wykonane zgodnie ze zleceniem. Świadek potwierdził,
że zrealizowanie zlecenia wymagało wykonania prac określonych w fakturze nr (...). Świadek zeznał, że początkowo wynagrodzenie zostało między stronami określone wstępnie na kwotę 1.900,00 zł brutto. Jak wynika z pozostałego materiału dowodowego taka wysokość wynagrodzenia mogła być określona wyłącznie w sposób szacunkowy z uwagi
na prototypowy charakter prac i brak możliwości stwierdzenia w ostatecznym kształcie, jakiego nakładu pracy będzie wymagała ich realizacja.

Niesporny między stronami był natomiast przedmiot umowy, tj. jakiego rodzaju dzieło zostało zlecone powodowi. Pozwany potwierdził, że cedent wykonał całość zleconych
mu prac, a zatem obejmujących zarówno wykonanie uchwytów tylnej osi skrętnej objętych fakturą nr (...), jak i wykonanie uchwytów tylnej osi skrętnej objętych fakturą nr (...). Kluczowe znaczenie w sprawie miała zatem okoliczność ustalenia wysokości wynagrodzenia przysługującemu cedentowi za tak określony zakres prac.

Stosownie do art. 628 § 1 k.c. wysokość wynagrodzenia za wykonanie dzieła można określić przez wskazanie podstaw do jego ustalenia. Jeżeli strony nie określiły wysokości wynagrodzenia ani nie wskazały podstaw do jego ustalenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że strony miały na myśli zwykłe wynagrodzenie za dzieło tego rodzaju.
Jeżeli także w ten sposób nie da się ustalić wysokości wynagrodzenia, należy się wynagrodzenie odpowiadające uzasadnionemu nakładowi pracy oraz innym nakładom przyjmującego zamówienie.

Z uwagi na to, że strony nie określiły wynagrodzenia ani sposobu i podstaw jego obliczenia, a wykonane przez cedenta dzieło w postaci modyfikacji elementów tylnej osi samochodu ciężarowego miało charakter prototypowy, brak było możliwości określenia wynagrodzenia odpowiadającego zwykłemu wynagrodzeniu za dzieło tego samego rodzaju. W tej sytuacji w świetle dyrektywy zawartej w art. 628 § 1 k.. cedentowi przysługiwało wynagrodzenie odpowiadające uzasadnionemu nakładowi pracy.

Biegły w opinii określił koszt prac cedenta łącznie na kwotę 7.420,82 zł. Przy czym opinia ta nie była przez strony kwestionowana. Z uwagi na to, że pozwany zapłacił z tytułu wynagrodzenia kwotę 2.583,00 zł , do zasądzenia pozostaje różnica, t. j. kwota 4.873,82 zł.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w pkt I w ten sposób, że zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.873,82 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 2 listopada 2013 roku do dnia zapłaty,
a w pozostałym zakresie oddalił powództwo (punkt 1.I. wyroku). Na podstawie art. 385 k.p.c. Sąd Okręgowy w pozostałej części oddalił apelację jako bezzasadną (punkt 2 wyroku)

W konsekwencji zmianie uległo rozstrzygnięcie o kosztach procesu, które należało rozliczyć w oparciu o art. 100 k.p.c. i stosunkowo rozdzielić między stronami odpowiednio
do wyniku sporu. Koszty poniesione przez powoda wyniosły 4.460,29 zł, w tym opłata sądowa od pozwu – 250,00 zł, wynagrodzenie biegłego – 2.993,29 zł, oplata skarbowa
od pełnomocnictwa – 17,00 zł ,wynagrodzenie pełnomocnika powoda – 1.200,00 zł ustalone na podstawie § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r.
w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 490). Pozwany poniósł koszty zastępstwa prawnego w wysokości 1.217 zł, w tym opłata skarbowa
od pełnomocnictwa – 17,00 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika – 1.200,00 zł ustalone
na podstawie § 6 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej prze radcę prawnego ustanowionego z urzędu. (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 491). Łącznie koszty poniesione przez strony wyniosły 5.677,29 zł. Powód wygrał w 70% (z dochodzonej pozwem kwoty 6.961,80 zł zasądzono kwotę 4.873,82 zł). Pozwany powinien w zakresie, w jakim przegrał spór, tj. w 70 % ponieść koszty procesu,
co odpowiada kwocie 3.974,10 zł. Z uwagi na to, że pozwany poniósł koszty w wysokości 1.217,00 zł, powinien zwrócić powodowi kwotę 2.703, 10 zł. Z tego względu Sąd Okręgowy zmieniając zaskarżony wyrok zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.703, 10 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (punkt 1.II wyroku).

O nieuiszczonych kosztach (koszt podróży świadka C. D. w wysokości 130,00 zł) Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r.
o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010 r. nr 90, poz. 594).z zastosowaniem w/w art. 100 k.p.c., nakazując pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kaliszu odpowiednio do zakresu przegranej sporu: od powoda – 39 zł,
a od pozwanego – 91 zł (punkt 1.III. wyroku).

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł w oparciu
o art. 100 k.p.c., rozdzielając je stosunkowo między stronami odpowiednio do zakresu wygranej w sprawie. Pozwany poniósł w postępowaniu apelacyjnym koszty w wysokości 1.450,00 zł, w tym 250,00 zł – opłata sądowa od apelacji oraz 1.200,00 zł – wynagrodzenie pełnomocnika (§ 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, Dz. U. 2015 r., poz. 1804), powód zaś koszty wynagrodzenia pełnomocnika w wysokości 1.200,00 zł (§ 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, Dz. U. 2015 r., poz. 1800), co daje łącznie 2.650,00 zł. Apelacja pozwanego została uwzględniona w 30% (z zaskarżonej kwoty
6.961,80 zł uwzględniono kwotę 2.123,98 zł). Pozwany powinien zatem w pozostałym zakresie 70% ponieść koszty procesu, co odpowiada kwocie 1.855,00 zł. Z uwagi na to,
że pozwany poniósł koszty w wysokości 1.450,00 zł, powinien zwrócić powodowi pozostałą kwotę 405,00 zł i taką też kwotę Sąd Okręgowy zasądził od pozwanego na rzecz powoda tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego (punkt 3 wyroku).