UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Gnieźnie wyrokiem z dnia 12 stycznia 2016 roku, sygn. akt II K 1228/14 uznał skazanego T. Ż. za winnego popełnienia przestępstw i tak;

⚫: z art. 226 § 1 k.k. i za to wymierzył mu karę 2 miesięcy pozbawienia wolności.
⚫: z art. 190 § 1 k.k. i za wymierzono mu karę 2 miesięcy pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 85 § 1 i 2 k.k. i art. 86 § 1 kk. połączono orzeczone kary i wymierzono podsądnemu karę łączną w wymiarze 3 miesięcy pozbawienia wolności.

W wyrokiem tym uznano również oskarżonego P. W. za winnego popełnienia przestępstwa z art. 226 § 1 k.k. i za to na podstawie powołanego przepisu wymierzono mu karę 3 miesięcy pozbawienia wolności.

Z powyższym wyrokiem nie zgodził się obrońca P. W. , składając apelację na korzyść oskarżonego. Skarżący zarzucił orzeczeniu obrazę prawa procesowego, a także pominięcie znacznej części materiału dowodowego, jak również błędną ocenę ujawnionych dowodów, a także z ostrożności procesowej rażącą niewspółmierność kary.

Apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego P. W. od zarzutu z art. 226 §1 k.k., zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. Ł. kosztów tytułem zwrotu pomocy prawnej udzielonej z urzędu oskarżonemu P. W. nieopłaconej w części nawet w części za postępowanie apelacyjne.

Z ostrożności procesowej obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i wymierzenie podsądnemu kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

Przedmiotowy wyrok uprawomocnił się wobec skazanego T. Ż..

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego P. W. okazała się tylko o tyle konieczna, że doprowadziła do złagodzenia przez Sąd odwoławczy wymierzonej oskarżonemu sankcji karnej. Wywody skarżącego nie zdołały podważyć przekonania o winie i sprawstwie podsądnego.

Na wstępie należy zauważyć, że postępowanie dowodowe w niniejszej sprawie zostało przeprowadzone prawidłowo. Sąd I instancji rozważył wszystkie dowody i okoliczności ujawnione w toku rozprawy, na ich podstawie poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne oraz należycie wykazał winę oskarżonego w zakresie przypisanego mu występku. Organ wyrokujący w sprawie wykorzystał wszelkie konieczne źródła dowodowe w celu odtworzenia stanu faktycznego

Ocena materiału dowodowego, dokonana przez Sąd I instancji jest wnikliwa i nie wykazuje żadnych błędów logicznych, utrzymując się w granicach swobodnej oceny dowodów chronionej art. 7 k.p.k. Przedmiotem rozważań Sądu były dowody zarówno na korzyść podsądnego, jak i wszelkie dowody im przeciwne. Wszystkie te dowody zostały ocenione zgodnie z zasadami logicznego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego z uwzględnieniem zasad wynikających z art. 2, art. 4 k.p.k. i art. 5 § 2 k.p.k. Uzasadnienie wyroku odpowiada zaś wymogom art. 424 k.p.k. i w pełni pozwala na kontrolę prawidłowości rozstrzygnięcia.

Na to, że oskarżony dopuścił się przypisanego mu występku wskazują oświadczenia dowodowe pokrzywdzonego K. D.. Z zeznań tego świadka jednoznacznie wynikają zachowania podsądnego odpowiadającego znamionom przestępstwa z art. 226 § 1 k.k. Sąd I instancji prawidłowo uznał te zeznania za prawdziwe i przydatne do ustalenia winy i sprawstwa podsądnego.

Prawdą jest, że świadek ten składając zeznania na rozprawie głównej nie pamiętał, czy P. W. wypowiadał głośno pod jego adresem znieważające wypowiedzi. Jednakże nie podważa to ustaleń faktycznych Sądu Rejonowego poczynionych na podstawie jego oświadczeń dowodowych. K. D. składał swoje zeznania na rozprawie w dniu 12 stycznia 2016 roku, a zatem kilkanaście miesięcy po zajściu, mającym miejsce w dniu 14 października 2014 roku (k.179). Jest to wystarczający okres aby zapomnieć szczegóły wydarzeń, które ma się zrelacjonować. W trakcie tego przesłuchania odczytano mu jego zeznania złożone, krótko po zdarzeniu, w postepowaniu przygotowawczym. Wymowa ówczesnej jego relacji z przebiegu zajścia jest jednoznacznie obciążająca oskarżonego. Zeznał on wówczas „ Około godziny 20.25 osadzeni z celi nr 14 zaczęli uderzać w okno celi, krzyczeli wulgarnie rymowanki pod moim adresem. Ja podszedłem pod drzwi i zauważyłem przez wizjer, że pod drzwiami stoją T. Ż. i P. W.. (…) Ja wiem, że wulgarne rymowanki krzyczeli wspólnie: Ż. i W.. Potrafię rozpoznać po głosie, widziałem też ich przez wizjer. ( k.10). Na rozprawie te zeznania w pełni podtrzymał. Sąd odwoławczy, tak jak i zresztą Sąd I instancji, nie dopatrzyli się racjonalnych przesłanek świadczących, że K. D. zeznając na policji mógł świadomie skłamać.

Obrońca ma rację, że z faktu niezłożenia przez podsądnego odwołania od decyzji o ukaraniu karą dyscyplinarną nie można wnioskować o jego sprawstwie, czy winie. Dokumentacja obrazująca tok postępowania dyscyplinarnego ( k.3), a także wskazane przez obrońcę zeznania świadków K. M. (1) ( k.180) oraz A. A. ( k.181) wskazują, że podsądny kwestionował to, że dopuścił się znieważanie funkcjonariusza Służby Więziennej i jednocześnie zaakceptował karę dyscyplinarną wymierzoną mu za to zachowanie Powyższy błąd w rozumowaniu Sądu Rejonowego nie podważa przekonania o jego winie i sprawstwie. Niewiarygodność linii obrony oskarżonego wynika z jego rażącej sprzeczności z zeznaniami K. D..

Wbrew temu, co sugeruje obrońca, Sąd I instancji nie uznał zeznań K. M. (2) oraz A. A. za wskazujące na sprawstwo podsądnego . Z treści pisemnych motywów zaskarżonego wyroku wynika, że Sąd Rejonowy przyjął, że ich zeznania potwierdzają treść dokumentacji obrazującej przebieg postępowania dyscyplinarnego ( s. 3 uzasadnienia zaskarżonego wyroku). Zeznania świadków opisują jedynie przebieg wskazanego postępowania, w tym stanowisko podsądnego, co do stawianego mu zarzutu. Zastrzeżenia obrońcy są zatem bezpodstawne.

Sąd I instancji prawidłowo podważył relacje procesowe złożone przez skazanego T. Ż. z uwagi na ich sprzeczność z wiarygodnymi zeznaniami świadka K. D.. Sama zgodność relacji procesowych skazanego z wyjaśnienia oskarżonego nie przemawia za uznaniem ich za niewiarygodne. Relacje procesowe skazanego z uwagi na ich sprzeczność z wiarygodnym materiałem dowodowym stanowiły wyraz solidarności ze współosadzonym w tej samej celi.

Sąd Okręgowy znalazł podstawy do złagodzenia wymierzonej podsądnemu kary pozbawienia wolności, jednak nie w sposób wnioskowany przez obrońcę. Rażąca niewspółmierność kary występuje wówczas, gdy orzeczona kara jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, ale nie uwzględnia jednak w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy, innymi słowy- gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą ( vide: wyrok SN z dnia 11 kwietnia 1985 r., V KRN 178/85, OSNKW 7-8/1985, poz.60). Nie chodzi przy tym o każdą ewentualną różnicę ocen co do jej wymiaru, ale różnice tak zasadniczej natury, że karą dotychczas wymierzoną nazwać by można niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować ( vide: wyrok SN z dnia 2 lutego 1995 r. II KRN 198/94). Z taką sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie z uwagi na wysokość wymiaru sankcji karnej( o czym szerzej w dalszej części niniejszego uzasadnienia).

Wbrew temu, co sugeruje obrońca w niniejszej sprawie jedyną sprawiedliwą karą wobec podsądnego jest kara bezwzględna pozbawienia wolności. W niniejszej sprawie nie ma podstaw do warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności, nawet w oparciu o względniejszy dla podsądnego przepis art. 69 § 1 k.k. w brzmieniu do 30 czerwca 2015 roku.

Już sam fakt uprzedniej karalności oskarżonego i popełnienie, stanowiącego przedmiot niniejszego postępowania, umyślnego przestępstwa w trakcie odbywania przez niego kary pozbawienia wolności, uniemożliwia przyjęcie, że zachodzą przesłanki z art.69 § 1 k.k. Mimo odbywania kary pozbawienia wolności, podsądny nie podjął krytycznej refleksji, skutkującej powstrzymaniem się od popełnienia kolejnego czynu zabronionego. Oskarżony swoją postawą dobitnie wykazał, że zastosowanie środków probacyjnych w jego przypadku jest całkowicie bezcelowe. P. W. dopuścił się czynu społecznie szkodliwego w stopniu znacznym poprzez znieważenie funkcjonariusza służby więziennej w trakcie wykonywania przezeń obowiązków służbowych. Wymierzenie oskarżonemu kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania osiągnęłoby skutek w postaci wzmocnienia w oskarżonym poczucia bezkarności, opartego na błędnym przeświadczeniu, że żadna kara realnie wykonywana (a więc jedynie dolegliwa) nie może go spotkać. Oskarżony musi być zatem poddawany dalszej resocjalizacji w warunkach penitencjarnych.

Zdaniem Sądu Odwoławczego przeciwko warunkowemu zawieszeniu orzeczonej kary pozbawienia wolności przemawia ponadto wzgląd na społeczne oddziaływanie kary. Orzeczenie kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, przy uwzględnieniu karalności P. W., w odczuciu społecznym potraktowane zostałoby jako pobłażanie sprawcom dokuczliwych przestępstw, i to sprawcom wielokrotnie powracającym na drogę przestępstwa, wiodąc do niepożądanych społecznie rezultatów.

Sąd odwoławczy złagodził wymierzoną karę pozbawienia wolności obniżając ją do dolnej granicy przewidzianej za przestępstwo zarzucane podsądnemu, mianowicie 1 miesiąca pozbawienia wolności. Sankcja karna w tym wymiarze odpowiada stopniowi karygodności oraz zawinienia i będzie realizowała cele prewencyjne. Oskarżony wulgarnie znieważył funkcjonariusza publicznego, któremu z racji osadzenia w zakładzie karnym winien był posłuszeństwo. Tego rodzaju zachowanie jawi się jako zuchwałe i wskazujące na poczucie bezkarności podsądnego.

Sąd Okręgowy dostrzega okoliczności popełnienia przestępstw, które determinują zdecydowanie ujemną ocenę zachowania oskarżonego. Znieważanie funkcjonariusza służby więziennej w trakcie pełnienia przez niego obowiązków zasługuje na dezaprobatę i musi spotkać się ze zdecydowaną odpłatą prawnokarną, uwzględniającą jednak starannie stopień społecznej szkodliwości czynu. W ocenie Sądu Okręgowego, stopień społecznej szkodliwości w niniejszej sprawie nie przedstawia się jako na tyle wysoki, aby orzec karę bezwzględną pozbawienia wolności w wymiarze 3 miesięcy pozbawienia wolności . Za przyjęciem tej oceny przemawiało to, że działanie oskarżonego nie charakteryzowało się szczególną agresywnością,. P. W. podjął swe działanie impulsywnie. Zachowania przestępcze podjęte przez oskarżonego nie polegały na metodycznie realizowanych zamachach na pokrzywdzonego , lecz wynikały z frustracji podsądnego, spowodowanej niemożnością obejrzenia meczu piłkarskiego. Tego rodzaju frustracja była spotęgowana izolacją w zakładzie karnym i związanym z tym stresem. Te okoliczności nie usprawiedliwiają zachowania P. W., lecz skłaniają do jego łagodniejszej oceny.

Kształtując wymiar sankcji karnej należało wziąć pod uwagę młody wiek podsądnego. Oczywiście młodocianość samoistnie nie przemawia za złagodzeniem sankcji karnej. Młody wiek oskarżonego nie usprawiedliwia jego zachowania. Jednakże skłania do obrania łagodniejszej optyki przy ustalaniu sprawiedliwego wymiaru kary.

Sąd Okręgowy na podstawie §17 ust.2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokata rzecz adwokata A. Ł. , kwotę 516,60 zł ( brutto) tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Sąd Okręgowy na podstawie art.626 §1 k.p.k. i art.634 k.p.k. zwolnił oskarżonego od obowiązku zwrotu Skarbowi Państwa wyłożonych kosztów postępowania odwoławczego i od obowiązku uiszczenia opłaty za I instancję.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy:

I. Zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że obniżył orzeczoną oskarżonemu karą do 1 miesiąca pozbawienia wolności ,

II. w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymał w mocy,

III. zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. Ł. kwotę 516, 60 zł ( w tym VAT) tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną oskarżonemu w postępowaniu odwoławczym,

IV. zwolnił oskarżonego od obowiązku zwrotu Skarbowi Państwa wyłożonych koszów postępowania odwoławczego i od obowiązku uiszczenia opłaty za II instancję.

SSO Sławomir Jęksa SSO Leszek Matuszewski SSO Bożena Ziółkowska

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE