Sygn. akt VIII Ua 35/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 marca 2017 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Zofia Kubalska

Sędziowie: SO Danuta Dadej – Więsyk (spr.)

SR del. do SO Marta Łopuszyńska

Protokolant: st. sekr. sąd. Małgorzata Sobczuk

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 marca 2017 roku w L.

sprawy z odwołania A. H. przedstawiciela ustawowego małoletniego Ł. H.

przeciwko (...) Zespołowi do Spraw Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności w L.

o ustalenie niepełnosprawności

na skutek apelacji wniesionej przez A. H. przedstawiciela ustawowego małoletniego Ł. H.

od wyroku Sądu Rejonowego Lublin - Zachód w Lublinie VII Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 3 listopada 2015 roku sygn. akt VII U 336/14

zmienia zaskarżony wyrok i poprzedzające go orzeczenie o niepełnosprawności (...) Zespołu do Spraw Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności w L. z dnia 11 lutego 2014 roku znak (...) (...) w ten sposób, że zalicza małoletniego Ł. H. do osób niepełnosprawnych do dnia 22 października 2015 roku, przyjmując że niepełnosprawność istnieje od dnia 1 maja 2002 roku, symbol przyczyny niepełnosprawności (...) oraz stwierdza, że małoletni wymaga konieczności stałego współdziałania na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji

Danuta Dadej – Więsyk Zofia Kubalska Marta Łopuszyńska

Sygn. akt VIII Ua 35/16

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 3 listopada 2015 r. Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie oddalił odwołanie A. H. przedstawiciela ustawowego Ł. H. od orzeczenia (...)Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w L. z dnia 11 lutego 2014 r. znak: (...) (...) utrzymującego w mocy orzeczenie (...) do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w B., którym nie zaliczył Ł. H. do osób niepełnosprawnych.

Sąd Rejonowy ustalił i zważył, co następuje:

Wnioskodawczyni A. H. jest matką Ł. H. urodzonego (...) Orzeczeniem z dnia13 grudnia 2013 r. (...) do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w L. nie zaliczył Ł. H. do osób niepełnosprawnych. Stwierdzono, iż stan zdrowia dziecka i sprawność organizmu nie powodują konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji, edukacji oraz nie powoduje konieczności stałej, długotrwałej opieki, pomocy innej osoby w związku z ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji (orzeczenie - k. 26 akt (...)).

W dniu 19 grudnia 2013 r. A. H. złożyła odwołanie od powyższego orzeczenia i wniosła o zaliczenie jej syna do osób niepełnosprawnych (odwołanie – k.25 akt (...)). W wyniku tego odwołania (...) Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w L. wydał zaskarżone orzeczenie.

Postanowieniem z dnia 15 września 2014 r. Sąd Rejonowy z urzędu dopuścił dowód z opinii biegłych neurologa i pulmonologa, którym zlecił ustalenie czy Ł. H. jest osobą niepełnosprawną, jeśli tak, to dlaczego, od kiedy, jak długo niepełnosprawność ta będzie trwała oraz czy ze względu na stan zdrowia wymaga on stałego współudziału na co dzień opiekuna w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji lub też, czy stan zdrowia Ł. H. powoduje konieczność stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji (k.13).

Biegła B. Z. – specjalista pediatrii i neurologii, na podstawie zebranego wywiadu i badania zaopiniowała, że nie ma podstaw do uznania syna wnioskodawczyni za osobę niepełnosprawną z przyczyn neurologicznych (k. 18).

Biegła G. Ż. – specjalista chorób płuc i pediatrii również nie stwierdziła u syna wnioskodawczyni stanu zdrowia, który kwalifikowałby go do osób niepełnosprawnych, jak chciałaby jego matka (k.19).

Biegła stwierdziła, że syn wnioskodawczyni jest osobą, która (...), jednak jego stan zdrowia jest dobry. Powyższe nie sprowadza bowiem na niego niepełnosprawności.

Do opinii powyższych skarżąca wniosła zastrzeżenia (k. 30).

Sąd Rejonowy opinie biegłych w całości uznał za wiarygodne, podkreślając, iż wydanie swoich opinii biegli poprzedzili zapoznaniem się z aktami sprawy, zgromadzoną dokumentacją medyczną oraz przebadaniem małoletniego Ł. H.. Swoje stanowisko wyczerpująco i przekonywująco uzasadnili.

Sąd Rejonowy uznał, iż odwołanie wnioskodawczyni nie jest zasadne i nie zasługuje na uwzględnienie. Powołując się na treść art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721, z późn. zm.) wskazał, iż osoby, które nie ukończyły 16 roku życia zaliczane są do osób niepełnosprawnych, jeżeli mają naruszoną sprawność fizyczną lub psychiczną o przewidywanym okresie trwania powyżej 12 miesięcy, z powodu wady wrodzonej, długotrwałej choroby lub uszkodzenia organizmu, powodującą konieczność zapewnienia im całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych w sposób przewyższający wsparcie potrzebne osobie w danym wieku. Stosownie zaś do §1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 lutego 2002 roku w sprawie kryteriów oceny niepełnosprawności u osób w wieku do 16 roku życia (Dz. U. Nr 17, poz. 162), oceny niepełnosprawności u osoby w wieku do 16 roku życia, dokonuje się na podstawie następujących kryteriów: przewidywanego okresu trwania upośledzenia stanu zdrowia z powodu stanów chorobowych, wymienionych
w cytowanym rozporządzeniu, przekraczającego 12 miesięcy, niezdolności do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, takich jak samoobsługa, samodzielne poruszanie się, komunikowanie z otoczeniem, powodującej konieczność zapewnienia stałej opieki lub pomocy, w sposób przewyższający zakres opieki nad zdrowym dzieckiem w danym wieku albo znacznego zaburzenia funkcjonowania organizmu wymagającego systematycznych i częstych zabiegów leczniczych i rehabilitacyjnych w domu i poza domem.

W świetle zgromadzonego w sprawie niniejszej materiału dowodowego Sąd Rejonowy stwierdził, iż Ł. H. nie może być zaliczony do osób niepełnosprawnych.

W tych okolicznościach, na podstawie art. 477 14 §1 k.p.c., Sąd I instancji orzekł jak w wyroku.

Apelację od powyższego wyroku złożyła przedstawicielka ustawowa małoletniego Ł. A. H..

W apelacji zaskarżyła wyrok Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 3 listopada 2015 r., w całości.

Zarzucała błędne zastosowanie Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 lutego 2002 r. w sprawie kryteriów oceny niepełnosprawności u osób w wieku do 16 roku życia (Dz. U. z 2002 r. nr 17, poz. 162, zm.: Dz.U. z 2009 r., Nr 226, poz. 1829), niedokonanie w sprawie wszechstronnej i wnikliwej oceny zebranego materiału dowodowego:

1) błędne zastosowanie § 1. pkt. 2 w/wym. ustawy

2) pominięcie § 1 pkt. 3 w/wym. ustawy

3) pominięcie § 2 pkt. 2 w/wym. ustawy.

Wnosiła o uchylenie wyroku w całości, uznanie zasadności odwołania i zakwalifikowanie syna Ł. H. do osób niepełnosprawnych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna i skutkuje zmianą zaskarżonego wyroku.

W pierwszej kolejności stwierdzić należy, iż zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy z dnia sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tj. Dz. U. z 2016 r. póz. 2046) osoby, które nie ukończyły 16 roku życia zaliczane są do osób niepełnosprawnych, jeżeli mają naruszoną sprawność fizyczną lub psychiczną o przewidywanym okresie trwania powyżej 12 miesięcy, z powodu wady wrodzonej, długotrwałej choroby lub uszkodzenia organizmu, powodującą konieczność zapewnienia im całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych w sposób przewyższający wsparcie potrzebne osobie w danym wieku. Zgodnie natomiast z § l rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia l lutego 2002 r. w sprawie kryteriów oceny niepełnosprawności u osób w wieku do 16 roku życia (Dz. U. Nr 17, póz. 162), wydanym na podstawie art. 4a ust. 2 ww. ustawy oceny niepełnosprawności u osoby w wieku do 16 roku życia, zwanej dalej "dzieckiem", dokonuje się na podstawie następujących kryteriów:

1) przewidywanego okresu trwania upośledzenia stanu zdrowia z powodu stanów chorobowych, o których mowa w § 2, przekraczającego 12 miesięcy,

2) niezdolności do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, takich jak: samoobsługa, samodzielne poruszanie się, komunikowanie z otoczeniem, powodującej konieczność zapewnienia stałej opieki lub pomocy, w sposób przewyższający zakres opieki nad zdrowym dzieckiem w danym wieku, albo

3) znacznego zaburzenia funkcjonowania organizmu, wymagającego systematycznych i częstych zabiegów leczniczych i rehabilitacyjnych w domu i poza domem.

Zgodnie z paragrafem 2 pkt 2 do stanów chorobowych, które uzasadniają konieczność stałej opieki lub pomocy dziecku, należą m.in. wrodzone lub nabyte ciężkie choroby metaboliczne, układu krążenia, oddechowego, moczowego, pokarmowego, układu krzepnięcia i inne znacznie upośledzające sprawność organizmu, wymagające systematycznego leczenia w domu i okresowo leczenia szpitalnego.

Zdaniem Sądu Okręgowego wywołane przed Sądem I instancji opinie dotyczące stanu zdrowia uprawnionego Ł. H., w szczególności biegłej specjalisty chorób płuc i alergologii, zostały wydane bez uwzględnienia wszystkich kryteriów, wynikających z powołanych przepisów, w oparciu o które dokonuje się oceny niepełnosprawności u osoby w wieku do 16 roku życia. Skutkowało to koniecznością przeprowadzenia przez Sąd Okręgowy dodatkowego dowodu z łącznej opinii biegłych lekarzy specjalistów pulmonologa oraz alergologa. Postanowieniem z dnia 22 czerwca 2016 r. Sąd Okręgowy zlecił biegłym wypowiedzenie się czy Ł. H. jest osobą niepełnosprawną tj. o naruszonej sprawności fizycznej lub psychicznej o przewidywanym okresie trwania powyżej 12 miesięcy, z powodu wady wrodzonej, długotrwałej choroby lub uszkodzenia organizmu, powodującej konieczność zapewnienia mu całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych w sposób przewyższający w sprawie potrzebne osobie w danym wieku. Oceny niepełnosprawności biegli mieli dokonać przy uwzględnieniu przewidywanego okresu trwania upośledzenia stanu zdrowia Ł. H. z powodu zdiagnozowanych u niego stanów chorobowych z zastrzeżeniem, że do stanów chorobowych, które uzasadniają konieczność stałej opieki lub pomocy dziecku, należą wrodzone lub nabyte (...), wymagające systematycznego leczenia w domu i okresowo leczenia szpitalnego, przekraczającego 12 miesięcy, jego niezdolności do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, takich jak: samoobsługa, samodzielne poruszanie się, komunikowanie z otoczeniem, powodującej konieczność zapewnienia stałej opieki lub pomocy w sposób przewyższający zakres opieki nad zdrowym dzieckiem w danym wieku albo znacznego zaburzenia funkcjonowania organizmu, wymagającego systematycznych i częstych zabiegów leczniczych i rehabilitacyjnych w domu i poza domem (k. 107).

W opinii biegłych specjalistów laryngologa-alergologa dr med. E. T. i specjalisty chorób płuc dr n. med. A. R. z dnia 31 sierpnia 2016 r. ustalono, iż u badanego zdiagnozowano (...) Stwierdzono niepełnosprawność Ł. H. od 1 maja 2002 r. do 22 października 2015 r. Jako przyczynę niepełnosprawności wskazano(...) W opinii wskazano, iż jest on systematycznie leczony specjalistycznie, stale ambulatoryjnie oraz wielokrotnie wymagał leczenia szpitalnego, a ostatni jego pobyt miał miejsce w 2013 r. Wymaga on stałego codziennego przyjmowania leków (...). Z treści wynika, iż schorzenie występujące u badanego znacznie upośledza jego sprawność organizmu, a w okresie pomiędzy 25 listopadem 2013 r. a 22 października 2015 r. nie nastąpiła istotna poprawa w przebiegu(...) Konkludując na podstawie przeprowadzonego badania, dokumentacji medycznej z powodu(...) biegli stwierdzili u Ł. H. znaczny stopień upośledzenia sprawności organizmu, wymagające systematycznego leczenia w domu i okresowego leczenia szpitalnego, uzasadniające konieczność stałej pomocy dziecku. Biegli stwierdzili nadal niepełnosprawność Ł. H. z powodu schorzeń(...)od 25 listopada 2013 r. do 22 października 2015 r. (k. 113, 114).

Do powyższej opinii strony nie wniosły zastrzeżeń.

Dowód przeprowadzony przez Sąd Okręgowy pozwolił na zmianę ustaleń Sądu I instancji.

Sąd uznał opinię biegłych z dnia 31 sierpnia 2016 r. za miarodajną i wyczerpującą, odpowiadającą kryteriom dotyczącym oceny niepełnosprawności i tym samym przyjął ją za podstawę rozstrzygnięcia. Opinia ta została wydana przez wybitnych specjalistów z zakresu wiodących schorzeń badanego dot.(...) Biegli po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną, całością akt orzeczniczych (...) do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności, czym nie dysponowali biegli opiniujący przed Sądem Rejonowym po przebadaniu uprawnionego wydali opinię uzasadniając ją w sposób stanowczy, logiczny i przekonywujący.

Wymogów tych nie spełniają opinie biegłych specjalistów chorób płuc i alergologii z 13 lipca 2015 r. i specjalisty chorób płuc z 23 stycznia 2015 r. będące podstawą ustaleń Sądu Rejonowego. W opiniach uwzględniono jedynie niektóre kryteria dotyczące oceny niepełnosprawności. Opinie nie zawierają m.in. odniesienia do zaburzeń funkcjonowania organizmu wymagającego systematycznych i częstych zabiegów leczniczych i rehabilitacyjnych w domu i poza domem. Tym samym jako niepełne nie zasługują na uwzględnienie.

Z opinii lekarzy biegłych sądowych z dnia 31 sierpnia 2016 r. jednoznacznie wynika, iż u badanego zdiagnozowano(...)Stwierdzono przy tym niepełnosprawność Ł. H. od 25 listopada 2013 r. do 22 października 2015r., jako przyczynę niepełnosprawności wskazano(...). W opinii wskazano, iż badany jest systematycznie leczony specjalistycznie, stale ambulatoryjnie oraz wielokrotnie wymagał leczenia szpitalnego. Wymaga on stałego codziennego przyjmowania (...) Z treści opinii wynika ponadto, iż schorzenie występujące u Ł. H. znacznie upośledza jego sprawność organizmu, a w okresie pomiędzy 25 listopada 2013 r. do 22 października 2015 r. nie nastąpiła istotna poprawa w przebiegu (...) Biegli stwierdzili u Ł. H. znaczny stopień upośledzenia sprawności organizmu, wymagające systematycznego leczenia w domu i okresowego leczenia szpitalnego, uzasadniające konieczność stałej pomocy dziecku. Przedmiotowa opinia jednoznacznie wskazuje, iż Ł. H. od 1 maja 2002 r. do 22 października 2015 r. zdaniem biegłych był osobą niepełnosprawną.

W sprzeczności z treścią opisanej opinii nie stoi opinia biegłej neurolog z 28 stycznia 2015 r. gdyż dotyczy chorób współistniejących, innych niż stwarzających przyczynę niepełnosprawności.

W świetle poczynionych ustaleń Sąd Okręgowy uznał, iż małoletni Ł. H. może być zaliczony do osób niepełnosprawnych, co skutkowało zmianą zaskarżonego wyroku i poprzedzającego go orzeczenia o niepełnosprawności (...) Zespołu do Spraw Orzekania o stopniu niepełnosprawności w L. z dnia 11 lutego 2014 r.

Mając na względzie powyższe na mocy powołanych przepisów oraz w oparciu o treść art. 386 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji.