UZASADNIENIE

Strona powodowa(...) i (...) w P. domagały się od pozwanej H. K. zapłaty kwoty 24.606,09 złotych.

W uzasadnieniu podali, że do obowiązków pracowniczych pozwanej będącej do 30.04.2011r. dyrektorem Szkoły należało m.in. zamawianie biletów miesięcznych dla uczniów tej placówki. Prawidłowe wykonanie powyższego obowiązku wymagało weryfikacji przez pozwaną uprawnień do otrzymania wskazanych biletów przez poszczególnych uczniów, zgodnie z Zarządzeniem Nr 0151-471/2008 Burmistrza B. z 20.10.2008r. w sprawie form organizowania transportu szkół oraz umowy z dnia zawartej pomiędzy (...), a PKS S.A. w K.. Na podstawie w/w dokumentów pozwana zamówiła od 01.09.2008r. do 31.08.2011r. bilety miesięczne na rzecz nieuprawnionych do ich otrzymania dzieci, bowiem krąg uczniów uprawnionych został określony w § 1 w/w Zarządzenia Burmistrza B., a nadto w przepisie art. 17 ust. 2 i 3, 3a Ustawy z dnia 07.09.1991r. o systemie oświaty.

Powyższe działanie pozwanej skutkowało szkodą w mieniu (...) na łączną kwotę 24.606,09 złotych. Na powyższą kwotę składa się wartość biletów zamówionych przez pozwaną na rzecz nieuprawnionych uczniów od 01.09.2008 do 31.08.2011r.

Pozwana w swych wyjaśnieniach z dnia 20.10.2011r. stwierdziła, że brak jest podstaw do żądania od niej zapłaty powyższej kwoty, nie polega to na prawdzie bo to pozwana samodzielnie składała zamówienia, nie były one aprobowane przez pracowników powoda.

Pozwana H. K. wniosła o oddalenie powództwa.

W uzasadnieniu podała, że zgodnie z przepisami Ustawy o systemie oświaty zobowiązanym do dowozu uczniów do szkoły jest Gmina.

Burmistrz Gminy w dniu 20.11.2008r. wydał Zarządzenie w sprawie dopuszczalnych form organizowania transportu uczniów do szkół, zgodnie z którym miał być realizowany dowóz uczniów do (...)w P..

Zarządzenie wyznaczało jako jego realizatora Zastępcę Burmistrza (§ 4) i nie ustalało innego kręgu osób odpowiedzialnych za jego wykonanie. Załącznik do zarządzenia określał tylko środki, transport i trasę jazdy. Powodowie nie wykazują czy pozwana była w ogóle adresatem tego zarządzenia, mimo że na powodach spoczywa ciężar dowodu z myśl art. 6 k.c. Nadto umowę na dowóz uczniów do szkół z PKS zawiązała Gmina, natomiast rola dyrektorów szkół, w tym pozwanej ograniczała się do złożenia przez pozwaną zamówienia na bilety miesięczne w kasie biletowej PKS.

Żaden z aktów i dokumentów, na które powołuje się powód nie precyzuje kto i w jaki sposób miał dokonać pomiaru odległości miejsca zamieszkania ucznia do placówki szkolnej czy opiekuńczej.

Na rozprawie w dniu 21.03.2012r. pozwana podniosła zarzut przedawnienia za okres od 23.12.2008r. do 23.12.2011r. oraz bezzasadności od 29.04.2011r. kiedy pozwana przestała pełnić funkcję dyrektora.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

Pozwana H. K. zatrudniona była u strony powodowej ad. 2 w(...)w P. od 01.09.1978r. jako nauczyciel, a od 01.01.1991r. do 29.04.2011r. pełniła funkcję dyrektora (...) im. M. K. (1) w P..

(dowód: akta osobowe pozwanej, zeznania pozwanej k. 153);

Obowiązki pozwanej wynikające z pełnienia przez nią funkcji dyrektora szkoły, określone były w Statucie Szkoły w § 4 tegoż statutu. M.in. do obowiązków pozwanej należało kierowanie bieżącą działalnością dydaktyczno- wychowawczą i opiekuńczą szkoły, sprawowanie nadzoru pedagogicznego nad działalnością nauczycieli i wychowawców, przewodniczenie w Radzie Pedagogicznej, realizowanie uchwał rady pedagogicznej, jeżeli są zgodne z prawem oświatowym, niezgodne zaś wstrzymuje i powiadamia o tym fakcie organ prowadzący, powierzanie stanowiska wicedyrektora społecznego i odwoływanie go po zasięgnięciu opinii organu prowadzącego oraz rady pedagogicznej, zatrudnianie i zwalnianie nauczycieli i pracowników niepedagogicznych zgodnie z odrębnymi przepisami, przyznawanie nagród i wymierzanie kar pracownikom szkoły, dysponowanie środkami finansowymi, opracowywanie arkuszu organizacyjnego, dbanie o powierzone mienie, wydawanie poleceń służbowych, dokonywanie oceny pracy nauczycieli, mianowanie nauczycieli realizowanie pozostałych zadań wynikających z ustawy "Kata Nauczyciela", kontrolowanie spełniania obowiązku szkolnego i wydawanie decyzji administracyjnych w zakresie zezwolenia na realizację obowiązku szkolnego poza szkołą i przeprowadzanie egzaminu klasyfikacyjnego, reprezentowanie szkoły na zewnątrz, tworzenie Rady Szkoły pierwszej kadencji, współpracowanie z Radą Rodziców, Radą Pedagogiczną i Samorządem Uczniowskim, rozstrzyganie spraw spornych i konfliktowych pomiędzy organami, przestrzeganie postanowień statutu w sprawie rodzaju nagród i kar stosowanych wobec uczniów, podejmowanie decyzji o zawieszeniu zajęć dydaktycznych z zachowaniem warunków określonych odrębnymi przepisami, prowadzenie dokumentacji pedagogicznej zgodnie z odrębnymi przepisami.

(dowód: Statut Szkoły w aktach sprawy);

W dniu 20.10.2008r. Burmistrz B. wydał Zarządzenie nr 0151-471/2008 w sprawie dopuszczalnych form organizowania transportu do szkół.

(dowód: zarządzenie k. 12);

Organizacja dojazdu uczniów do szkół należała do zadań własnych gminy.

(dowód: zeznania św. K. W.-S. k. 86v-87,

(...) k. 87-88, M. K. k. 105-107,M. Z. k. 106v-107, M. S. k. 107-108, (...) k. 140-148, stron k. 151-153 );

Do obowiązku dyrektorów szkół należało przedstawianie wykazu uczniów uprawnionych do dowozu do szkoły, zgodnie z zasadami określonymi w Zarządzeniu Burmistrza B. z dnia 20.10.2008r.

(dowód: zeznania św. K. S. k. 85-86, (...) k. 87v-88, M. K. k. 105-106, M. Z., M. S. k. 106v-108, (...) k. 140v-141, stron k. 151-153);

Wykaz uczniów uprawnionych do korzystania z dowozu do szkoły dyrektorzy sporządzali na podstawie oświadczeń rodziców oraz wykazu adresów uczniów.

(dowód: zeznania św. M. K. k. 105-107, M. Z., M. S. k. 106v-107, stron k. 151-153);

Na podstawie przedstawionych przez pozwaną wykazów uczniów uprawnionych do dowozu do szkoły, powodowa Gmina B. zawarła umowę z Przedsiębiorstwem Komunikacji Samochodowej S.A. w K. na sprzedaż biletów miesięcznych dla uczniów szkół, dla których organem prowadzącym jest Gmina B..

Zgodnie z umową, zamówienia na bilety składane były przez dyrektorów szkół w kasie biletowej PKS, zaś należność za bilety regulowała Gmina B. na podstawie faktury VAT.

(dowód: umowa k. 7-8);

W dniu 16.09.2011r. Gmina B. dokonała pomiaru odległości drogi uczniów do S. w P..

(dowód: protokół k. 15, zeznania J. W., A. U. k. 78-80);

Pomiaru dokonano w ten sposób, że busem spod szkoły z wyzerowanym licznikiem jechano pod adres z wykazu i wpisywano ilość kilometrów, jeśli nie można było podjechać pod dom, dodawano około 100 m do pomiarów. Przedstawiciel szkoły nie był obecny przy tych pomiarach

(dowód: zeznania J. W., A. U. k. 16-17 );

Sąd zważył

Niesporne w sprawie jest, że pozwana H. K. pełniła funkcję dyrektora (...) w P. od 01.01.1991r. do 29.04.2011r. Poza sporem jest, że do obowiązków własnych Gminy należała organizacja bezpłatnego dowozu dzieci do szkół podstawowych i gimnazjalnych.

Bezsporne jest, że Zarządzeniem z dnia 20.10.2008r. Burmistrz B. ustalił formy organizowania transportu do szkół.

Niesporne jest też, że Gmina B. zawarła umowę z Przedsiębiorstwem Komunikacji Samochodowej S.A. w K. dotyczącą zasady sprzedaży biletów miesięcznych dla uczniów szkół, dla których organem prowadzącym jest Gmina B. i zgodnie z tą umową zamówienia na bilety miesięczne będą składane przez dyrektorów szkół w kasie biletowej.

Sporna pozostaje natomiast okoliczność czy roszczenie powodów jest zasadne.

Na wstępie podnieść należy, że powodowie nie wskazali podstawy prawnej roszczenia, jednakże z treści uzasadnienia pozwu wynika, iż odpowiedzialność pozwanej wywodzą z przepisów kodeksu pracy, wskazując na naruszenie przez pozwaną obowiązków pracowniczych.

W myśl art. 114 k.p. pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych, ze swojej winy wyrządził szkodę ponosi odpowiedzialność materialną według zasad określonych w przepisach niniejszego rozdziału.

Wobec czego pracownik ponosi odpowiedzialność na podstawie wyżej cytowanych przepisów art. 114 -119 k.p. wówczas, gdy pracodawca udowodni okoliczności uzasadniające tę odpowiedzialność tj. naruszenie obowiązków pracowniczych, winę pracownika, wysokość rzeczywistej szkody oraz normalny związek przyczynowy.

W przedmiotowej sprawie powodowie nie udowodnili powyższych okoliczności.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy wskazuje, że pozwana nie naruszyła obowiązków pracowniczych.

Szczegółowe obowiązki pozwanej jako dyrektora(...) w P. zostały ujęte w § 4 Statutu Szkoły w P.. Nie wynika z niego, aby do obowiązków pracowniczych pozwanej należało "zamawianie biletów miesięcznych dla uczniów", a tym bardziej mierzenie odległości pomiędzy miejscem zamieszkania ucznia uprawnionego, a szkołą.

Organizacja bezpłatnego dowozu dzieci do szkół podstawowych i gimnazjów zgodnie z zasadami określonymi w art. 17 ust. 3 i 3a Ustawy o systemie oświaty należała do obowiązków gminy. Realizując ten obowiązek Burmistrz B. w dniu 20.10.2008r. wydał Zarządzenie w sprawie dopuszczalnych form organizowania transportu do szkół, a wykonanie tego zarządzenia powierzono Zastępcy Burmistrza.

W oparciu o to zarządzenie powodowa Gmina B. zawarła z Przedsiębiorstwem Komunikacji Samochodowej S.A. w K. umowę na sprzedaż biletów miesięcznych, z § 2 tejże umowy wynikało, że zamówienia na te bilety miesięczne składane będą przez dyrektorów szkół, zaś należność za bilety regulowana będzie przez Gminę.

Zatem rola dyrektora szkoły według wyżej opisanych zasad ograniczała się do złożenia zamówienia.

Z zeznań świadków M. K., M. Z., M. S., K. S., K. W.- S. wynika, że dyrektorzy szkół - w tym pozwana- sporządzali wykazy uprawnionych uczniów do dowozu do szkoły, według oświadczeń rodziców oraz miejsca zamieszkania uczniów, przy czym dyrektorzy nie byli obowiązani dokonywać pomiarów odległości pomiędzy miejscem zamieszkania uprawnionego ucznia, a szkołą.

Zeznania świadków należy uznać za wiarygodne, bowiem znajdują uzupełnienie w pozostałym materiale dowodowym, a w szczególności w zeznaniach stron.

Jak zeznała R. S. - słuchana w charakterze strony powodowej - "zasady wskazywania odległości miejsca zamieszkania ucznia od szkoły nie są nigdzie ściśle określone, nie ma też przepisu, który nakładałby na dyrektorów placówek, w tym pozwanej, do obowiązku mierzenia odległości między miejscem zamieszkania, a szkołą. (vide: k-151v)

Również z zeznań pozwanej wynika, że ani statut, ani zarządzenie Burmistrza nie nakłada na nią obowiązku weryfikowania oświadczeń rodziców o uprawnieniu dzieci do dowodu, a tym bardziej dokonywania pomiaru tych odległości (vide: k-153). Pozwana przekazywała wykazy uczniów do Urzędu Gminy, który decydował które dzieci będą dowożone transportem własnym Gminy, a które komunikacją publiczną bezpłatnie; zamówienia składanie przez nią w PKS dotyczyły uczniów korzystających z komunikacji publicznej.

Nadto podniosła, iż przez okres 5 lat ten sposób jej pracy w tym zakresie nie był kwestionowany, choć szkoła podlegała kontroli organu prowadzącego (vide: k-152v-153).

Zatem - zdaniem Sądu - powodowie nie wykazali, aby pozwana naruszyła obowiązki pracownicze albowiem do naruszenia dochodzi wówczas, gdy pracownik działał sprzecznie z ciążącym na nim obowiązku lub nie podejmował działania mimo, że powinien to uczynić.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy nie wykazał, by do obowiązków pozwanej należało weryfikowanie oświadczeń rodziców, na podstawie których sporządzała wykazy uczniów, a tym bardziej, że ciążył na niej obowiązek pomiaru odległości pomiędzy szkołą, a miejscem zamieszkania uczniów. Podobne stanowisko wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11.05.1977r. IV PR 109/77 Lex 14384, w którym stwierdził że zgodnie z art. 114 i 115 k.p. pracownik ponosi odpowiedzialność za szkodę poniesioną przez zakład pracy tylko w razie zawinionego niewykonania obowiązków pracowniczych, pozostających w związku przyczynowym ze szkodą. Z samego faktu powstania szkody , gdy nie zachodzi szczególna odpowiedzialność za mienie powierzone, nie można domniemywać winy pracownika, jak również niedopełnienia przez niego obowiązków.

Ponieść również należy, że powodowie nie wykazali wysokości powstałej szkody. Jako podstawę wyliczenia szkody powodowie wskazali dokonanie pomiarów przez pracowników Urzędu Gminy w dniu 16.09.2011r. pomiędzy miejscem zamieszkania a szkołą.

Jak wynika z zeznań św. A. W. i A. U. pomiary dokonywane były w ten sposób, że kierowca wyjeżdżał spod szkoły busem z wyzerowanym licznikiem i jechał pod adres wskazany na wykazie; sprawdzono jaką odległość podaje licznik i wpisywaną ją w metrach (vide: k-79-80 i k-15).

Zasługuje na uwzględnienie zarzut pozwanej, iż dokonane pomiary są niewiarygodne, bowiem każdy z nich zamyka się końcówką "0", tym bardziej iż z zeznań A. W. i A. U. wynika że "w kilku wypadkach nie dojechano pod sam dom, ale wtedy dom był w zasięgu naszego wzroku i dodaliśmy do wskazań wartości licznika około 100m" (vide: k-80).

Powodowie nie wskazali też sposobu wyliczenia szkody określonej na kwotę 24 606,09zł, mimo iż zgodnie z art. 119 k.p. odszkodowanie ustala się w wysokości wyrządzonej kwoty, jednak nie może ono przewyższać kwoty trzymiesięcznego wynagrodzenia przysługującego pracownikowi w dniu wyrządzenia szkody.

Pracownik odpowiada materialnie tylko wówczas, gdy zaistnieją łącznie wszystkie wyżej wymienione przesłanki odpowiedzialności. Ciężar dowodu w przedmiocie ich zaistnienia oraz wysokości powstałej szkody spoczywają zgodnie z przepisem art. 116 k.p. na pracodawcy, który dochodzi odszkodowania.

Tymczasem w przedmiotowej sprawie powodowie nie udowodnili okoliczności uzasadniających zasadność roszczenia odszkodowawczego od pozwanej. Wprawdzie z zeznań zawnioskowanych przez powodów świadków K. W.-S., B. H.-S. wynika, że w ich ocenie pozwana miała obowiązek weryfikowania wykazów uczniów, a nawet pomiarów odległości miejsca zamieszkania od szkoły (vide: k-141,142).

Sąd nie dał wiary tym zeznaniom, albowiem świadkowie ci nie byli przełożonymi pozwanej, jej pracodawcą; stanowiły one jedynie subiektywną ocenę świadków, nie potrafili wskazać dokumentu lub przepisu, z którego wynikały te obowiązki pozwanej. Dodatkowo świadek B. H.-S. pełni funkcję wiceburmistrza i była odpowiedzialna za wykonanie zarządzenia Burmistrza z dnia 20.10.2008r. o organizacji dowozu uczniów do szkoły.

Zasługuje również na uwzględnienie zarzut przedawnienia zgłoszony przez pozwaną.

W myśl art. 291 § 1 z. 2 k.p. roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jednakże roszczenia pracodawcy o naprawienie szkody wyrządzonej przez pracownika wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych ulegają przedawnieniu z upływem 1 roku od dnia, w którym pracodawca powziął informację o wyrządzeniu przez pracownica szkody; nie później jednak niż z upływem 3 lat od jej wyrządzenia, zatem niezależnie od powzięcia przez pracodawcę wiadomości o wyrządzeniu szkody i jej sprawcy roszczenie o jej naprawienie przedawnia się z upływem 3 lat od wyrządzenia szkody, tj. od powstania skutku w postaci uszczerbku w majątku pracodawcy, będącego następstwem zachowania się pracownika. Powodowie wnieśli pozew w dniu 23.12.2011r. domagając się zapłaty za okres od 1.09.2008r. do 31.08.2011r.

Zatem uznać należy, iż roszczenie powódki za okres od 1.09.2008r. do 23.11.2008r. uległo przedawnieniu.

Mając na uwadze przytoczone wyżej okoliczności faktyczne i prawne Sąd oddalił powództwo jako niezasadne.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c., zasądzając je od powodów na rzecz pozwanej, w tym koszty zastępstwa w kwocie 3 600zł ustalone stosownie do przepisu § 6 pkt. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, 17zł opłaty od pełnomocnictwa.

Na podstawie art. 13 ust. 1 u.o.k.s.c. nakazano powodowi uiścić opłatę sądową w wysokości 1 231zł.

Wobec tego orzeczono jak w sentencji.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE