Sygn. akt VI U 1920/16
Dnia 4 października 2016 r.
Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący SSO Ewa Milczarek
Protokolant – sekr. sądowy Sylwia Sawicka
po rozpoznaniu w dniu 4 października 2016 r. w Bydgoszczy
na rozprawie
odwołania: J. L.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.
z dnia 15 czerwca 2016 r., znak: (...)
w sprawie: J. L.
przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.
o wysokość emerytury
1) zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że zobowiązuje organ rentowy do obliczenia wysokości emerytury ubezpieczonej J. L. według zasad obowiązujących w dniu 5 maja 2016r. przewidujących kwartalną waloryzację kapitału początkowego i składek na ubezpieczenie emerytalne,
2) stwierdza, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.
Na oryginale właściwy podpis.
Zaskarżoną decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. ustalił wysokość i podjął wypłatę emerytury od dnia (...) r., tj. od dnia następnego po rozwiązania stosunku pracy.
W odwołaniu od decyzji ZUS z dnia 26 czerwca 2015 r. ubezpieczony zarzucił organowi rentowemu zaniżenie wysokości świadczenia. W konsekwencji ubezpieczony domagał się zmiany zaskarżonej decyzji w zakresie wysokości emerytury oraz terminu wypłaty emerytury.
W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania. W zaskarżonej decyzji organ rentowy ustalił wysokość i podjął wypłatę emerytury od dnia (...)r., tj. od dnia następnego po rozwiązaniu stosunku pracy. Wysokość emerytury w decyzji z dnia 5.05.2016 r. przyznającej prawo do emerytury wyniosła 1307,88 zł przy zastosowaniu kwartalnej waloryzacji o której mowa w art. 25 ustawy emerytalnej. Natomiast wysokość emerytury ustalonej zaskarżoną decyzją i wyniosła 1229,76 zł. i wynikała z zastosowania waloryzacji rocznej kapitału początkowego z uwagi na podjecie wypłaty emerytury od dnia (...)r.
Sąd Okręgowy ustalił i rozważył, co następuje:
Stan faktyczny w niniejszej sprawie pozostawał w zasadzie bezsporny.
Ubezpieczona J. L. po raz pierwszy złożył wniosek o emeryturę w dniu 24.03. 2016 r. (k. 1 akt rentowych). Wskazany wniosek został załatwiony decyzją ZUS z dnia 5.05.2016 r., przyznającą ubezpieczonej emeryturę od dnia (...)r., tj. od daty nabycia prawa do emerytury. Świadczenie zostało ustalone w kwocie tj. 1307,88 zł. Organ rentowy pouczył ubezpieczoną, iż wypłata emerytury podlega zawieszeniu, gdyż ubezpieczona kontynuuje zatrudnienie, zaś w celu podjęcia wypłaty emerytury należy przedłożyć w oddziale ZUS świadectwo pracy lub zaświadczenie potwierdzające fakt rozwiązania stosunku pracy. Ubezpieczona rozwiązała stosunek pracy ze swoim pracodawcą z dniem 31.05.2016 r. dostarczyła organowi rentowemu niezbędne dokumenty. Pozwany w dniu 15.06. 2016 r. wydał decyzję o podjęciu wypłaty, w której ponownie ustalił wysokość wypłacanej emerytury i wznowił wypłatę emerytury od dnia (...)r. w kwocie 1229,76 zł, niższej niż poprzednio ustalona kwota emerytury w decyzji z dnia 5.05.2016 r.
W świetle powyższych ustaleń Sąd Okręgowy uznał żądanie odwołania za uzasadnione. Nie budzi wątpliwości, iż pierwszorazową decyzją przyznającą ubezpieczonej emeryturę była decyzja z dnia 5.05. 2015 r. W ocenie Sądu świadczenie emerytalne powinno zostać wyliczone według zasad obowiązujących w dniu wydania decyzji pierwszorazowej, tj. według zasad przewidujących waloryzację kwartalną świadczenia.
Sąd Okręgowy stwierdził, iż działanie organu rentowego, który w efekcie wydania kolejnej decyzji ustalającej wysokość emerytury, obniżył jej wysokość, było nieprawidłowe.
Zasady ustalania świadczenia powinny być, zdaniem Sądu Okręgowego, stosowane z dnia przyznania prawa do emerytury, tj. 5.05.2015 r. Zatem od tego dnia świadczenie emerytalne zostało nabyte przez ubezpieczoną w wysokości wskazanej w decyzji, według zasad waloryzacji emerytury przewidzianych w artykule 25a ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Decyzja ta, co do zasady, nie została zakwestionowana przez żadną ze stron niniejszego postępowania.
Stosownie do treści art. 25a ust.1 ustawy o emeryturach rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przy ustalaniu wysokości emerytury kwota składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego po dniu 31 stycznia roku, za który przeprowadzono ostatnią waloryzację, o której mowa w art. 25, jest waloryzowana kwartalnie. Ustęp 2 ww. przepisu stanowi, iż w przypadku ustalania wysokości emerytury:
1)w pierwszym kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za trzeci kwartał poprzedniego roku;
2)w drugim kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za czwarty kwartał poprzedniego roku;
3)w trzecim kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za pierwszy kwartał danego roku;
4)w czwartym kwartale danego roku - ostatniej kwartalnej waloryzacji składek dokonuje się za drugi kwartał danego roku.
Należy podkreślić, że ubezpieczona nabyła prawo do emerytury z dniem (...)r. Organ rentowy bezzasadnie zatem w późniejszej decyzji, obliczył ubezpieczonej świadczenie na nowo według waloryzacji rocznej, przyjmując że ubezpieczona nabyła świadczenie z dniem(...)r. Tymczasem ubezpieczona nabyła prawo do świadczenia w maju 2016 r., a zostało ono zawieszone z powodu kontynuowania przez nią stosunku pracy. Sąd miał przy tym na uwadze wykładnię prezentowaną w postanowieniach Sądu Najwyższego z dnia 6 października 2015, sygn. III UZP 9/15, oraz z dnia 3 listopada 2015 r., sygn. III UZP 12/15, w uzasadnieniach których Sąd Najwyższy wskazał, że kwotę emerytury w systemie zdefiniowanej składki ustala się tylko raz. Podobnie Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 3 marca 2016 r. (sygn. akt III AUa 520/15) stwierdził, że kwotę emerytury w systemie zdefiniowanej składki ustala się tylko (jedynie) raz, albo w dniu nabycia prawa do świadczenia, albo w dniu realizacji ryzyka (obecnie jedynym ryzykiem jest rozwiązanie stosunku pracy). Tak ustalona już raz emerytura może być już tylko powiększona w przypadku dalszego opłacania składek w sposób podany w art. 108 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
Sąd Okręgowy w pełni podziela stanowiska prezentowane w postanowieniach Sądu Najwyższego oraz w wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie. Nie można uznać zasadności twierdzeń organu rentowego, że w sytuacji, gdy ubezpieczona nie kwestionowała, co do zasady, prawidłowości ustalenia podstawy wymiaru emerytury obliczonej na podstawie art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, przyznanej jej od dnia (...) i zawieszonej z uwagi na kontynuowanie przez nią zatrudnienia u dotychczasowego pracodawcy, to wyliczenie ponownego świadczenia emerytalnego w dniu wydania zaskarżonej decyzji z dnia 15.06. 2016 r. jest prawidłowe. Wysokość emerytury ubezpieczonej w systemie zdefiniowanej składki ustalona została prawidłowo w decyzji z dnia 5.05.2016r. W przypadku ubezpieczonej, która przeszła na emeryturę w maju danego roku, niedopuszczalnym było zastosowanie przez organ rentowy waloryzacji rocznej, ta bowiem byłaby możliwa gdyby ubezpieczona przechodziła na emeryturę (uzyskała ją) w czerwcu 2016 r. Tymczasem ubezpieczona uzyskała prawo do świadczenia (została jej ona przyznana) już w maju 2016 r., czego wyrazem była decyzja ZUS z dnia 5.05.2016r., a jego wypłata została jedynie zawieszona z uwagi na kontynuowanie przezeń zatrudnienia. Nie było więc podstaw do dokonywania waloryzacji rocznej, w efekcie zastosowania której ubezpieczona uzyskałaby świadczenie w wysokości niższej, aniżeli to obliczone w oparciu o waloryzację kwartalną.
Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku.
Wobec wadliwego i niezgodnego z przepisami prawa działania organu rentowego, który w zaskarżonych decyzjach bez podstawy prawnej, ponownie ustalał wysokość już raz przyznanej ubezpieczonej emerytury, Sąd Okręgowy na podstawie art. 118 ust. 1a ustawy emerytalnej ustalił odpowiedzialność tego organu za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.
SSO Ewa Milczarek