UZASADNIENIE

Powód Skarb Państwa – Prokuratura Okręgowa w Ostrołęce, reprezentowany przez Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej (obecna nomenklatura) 26 września 2016 r. wniósł przeciwko pozwanej (...) SA w P. pozew o zapłatę kwoty 99.337,32 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu, do dnia zapłaty oraz kosztów zastępstwa procesowego. Uzasadniając pozew powód wskazał, że żądana kwota stanowi karę umowną. Podstawą faktyczną żądania jej zapłaty był § 17 ust. 3 pkt 3.2. umowy stron numer (...) O. dostawy energii elektrycznej na potrzeby Prokuratury Okręgowej w Ostrołęce zawartej po przeprowadzeniu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego (k. 25v.). Stosownie do jego treści, pozwany miał zapłacić powodowi karę umowną w wysokości 1% maksymalnego wynagrodzenia brutto (183.958, 25 zł) za każdy rozpoczęty dzień opóźnienia w przypadku nie podjęcia w terminie, o którym mowa w § 5 ust. 2 umowy (niezwłocznie, nie później, niż 14 dni po otrzymaniu pełnomocnictwa) – złożenia w imieniu własnym oraz Prokuratury zgłoszenia Operatorowi Systemu Dystrybucyjnego zawarcia umowy sprzedaży, zgłoszenia w imieniu Prokuratury Operatorowi Systemu Dystrybucyjnego wniosku o świadczenie usługi dystrybucji energii, reprezentowania Prokuratury w tym procesie na podstawie udzielonego i dostarczonego pełnomocnictwa. Sposób naliczenia kary wg żądania pozwu obrazują karty: 7, 10, 12 akt sprawy: objął on według założenia powoda okres od 20 listopada 2013 r., do 13 stycznia 2014 r., przemnożone przez 1.839, 58 zł za jeden dzień opóźnienia, co w rezultacie stanowiło o kwocie żądania pozwu – 99.337, 32 zł. Dopełnienie czynności zgłoszenia nowej umowy sprzedaży energii przez pozwaną dla Prokuratury Okręgowej w Ostrołęce i jednostek podległych oraz rozpoczęcie jej sprzedaży, wobec upływu terminu obowiązywania poprzednio zawartej umowy, miało nastąpić od 1 grudnia 2013 r.

28 listopada 2016 r. Sąd Okręgowy w Ostrołęce Wydział I Cywilny, wskutek wniosku zawartego w pozwie, wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, sygn. akt I Nc 149/16, uwzględniający żądanie zapłaty z pozwu w całości.

Pozwana (...) SA w P. wniosła skutecznie od nakazu zapłaty sprzeciw. W sprzeciwie żądała oddalenia powództwa. Podniosła w nim, że – rzekomo mające miejsce – opóźnienie w wykonaniu umowy było następstwem dostarczenia przez powoda w dniu 30 października 2013 r. na żądanie pozwanego z 28 października 2013 r. niepełnych dokumentów koniecznych do uruchomienia procedury zmiany dostawy energii elektrycznej. Wśród dokumentów, jakich miało zabraknąć – wskazała dokument pełnomocnictwa (załączony w kopii do pozwu, k. 59 akt sprawy). Powód miał też nie wskazać pozwanemu numerów punktów poboru energii elektrycznej (tzw. (...)) każdej z jednostek Prokuratury odbierających energię. Numery te są przypisywane na stałe poszczególnemu odbiorcy w chwili rozpoczęcia odbierania przez niego energii i nie ulegają zmianom w razie zmiany dostawcy prądu. Strony nie określiły daty zmiany sprzedawcy. W ostatniej kolejności pozwany podniósł zarzut miarkowania kary umownej na podstawie art. 484 § 2 k.c. z uwagi na jej rażącą wygórowaną wysokość stanowiącą 54 % łącznej kwoty wynagrodzenia umownego, gdy powódka nie wykazała szkody wobec opóźnienia w procedurze zmiany sprzedawcy.

Nadto pozwana wniosła o zasądzenie od powoda kosztów procesu z uwzględnieniem zastępstwa prawnego przez zawodowego pełnomocnika będącego radcą prawnym wg norm przepisanych.

Tak zaprezentowane stanowiska strony podtrzymały do zamknięcia rozprawy. Dwie rozprawy, w dniach 7 lutego oraz 28 marca 2017 r. wyczerpały inicjatywę dowodową stron ukierunkowaną na dowodzenie okoliczności spornych. Nadto – w zakresie przebiegu i rozstrzygnięcia wydanego w równolegle prowadzonej w tut. Sądzie pomiędzy tymi samymi stronami – sprawy sygn. akt I C 840/15 Sąd Okręgowy przeprowadził postępowanie dowodowe z urzędu. Pozwana cofnęła własny wniosek o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka M. M. (1), swojego byłego pracownika, który, co wynika z zeznań innych, przesłuchanych świadków, bezpośrednio obsługiwała powoda w opisanych, newralgicznych, dla bytu roszczenia kwestiach. Dowód ten ostatecznie nie został dlatego przeprowadzony, a zaliczka na jego przewidywany koszt w kwocie 703, 00 zł – została zwrócona pozwanemu, wobec nie wykorzystania. W efekcie należy uznać że postępowanie dowodowe, wyczerpujące w całości inicjatywę stron, nadto uzupełnione czynnościami podjętymi przez Sąd z urzędu – było zupełne.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Sytuację będącą przedmiotem obecnej rekonstrukcji poprzedziło tzw. uwolnienie w Polsce rynku sprzedaży energii elektrycznej. W jego realiach, w okresie przed zawarciem umowy z pozwanym, Prokuratura Okręgowa w Ostrołęce zawarła odrębne umowy dystrybucji i kupna energii elektrycznej dla podległych sobie pięciu jednostek rejonowych. Umowy o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej zawarte zostały wtedy osobno dla każdej z jednostek (Prokuratur Rejonowych). Następnie (między innymi) Prokuratura Okręgowa w Ostrołęce w 2013 roku wzięła udział w zorganizowanym przez Centrum Usług (...) w W. postępowaniu przetargowym o udzielenie zamówienia publicznego na zakup energii elektrycznej dla wszystkich jednostek (pięciu Prokuratur Rejonowych, jednej Prokuratury Okręgowej) okręgu (...). W postępowaniu tym, jako najkorzystniejsza, została wybrana oferta pozwanej (...) SA w P.. W następstwie, 28 października 2013 r. pomiędzy Prokuraturą Okręgową w Ostrołęce, a spółką akcyjną (...) została podpisana umowa nr (...) O. dostawy energii elektrycznej na potrzeby Prokuratury Okręgowej w Ostrołęce. Umowa została zawarta na czas określony – od dnia jej podpisania do 30 września 2017 r. lub wyczerpania kwoty wynagrodzenia pozwanej określonej w § 10 ust. 3 umowy (§ 14 ust. 1). Zgodnie z § 5 ust. 1 umowy (...) SA w P. zobowiązała się do:

- złożenia Operatorowi Systemu Dystrybucyjnego (przewodów dostarczających prąd do budynków poszczególnych jednostek) w imieniu własnym oraz Prokuratury Okręgowej w Ostrołęce zgłoszenia o zawarciu (nowej) umowy na sprzedaż energii elektrycznej,

- złożenia w imieniu Prokuratury Okręgowej w Ostrołęce wniosku o zawarcie umowy o świadczenie usług dystrybucyjnych z Operatorem Systemu Dystrybucyjnego;

- reprezentowania Prokuratury Okręgowej w Ostrołęce przed Operatorem Systemu Dystrybucyjnego w procesie zmiany sprzedawcy energii elektrycznej, które to czynności miały zostać podjęte niezwłocznie, tj. nie później niż w terminie 14 dni po otrzymaniu przez pozwanego od powoda pełnomocnictwa do podjęcia opisanych powyżej czynności (§ 5 ust. 2 umowy). Tym Operatorem Systemu Dystrybucyjnego w realiach sprawy pozostał (...) SA w W.. Dokument pełnomocnictwa został załączony w kopii do pozwu (k. 59). Opisane czynności, do których konieczne było udzielenie pełnomocnictwa, jak wynika z ich treści nadanej umową, obejmowały wstępny etap wdrożenia postanowień umowy stron – zawiadomienie Operatora Sieci Dystrybucyjnej (kabli przesyłowych) o zawarciu przez strony omawianej niniejszym umowy oraz złożenia w imieniu powoda do tegoż Operatora Sieci Dystrybucyjnej wniosku o świadczenie w wykonaniu tej umowy na rzecz powoda usług dystrybucji energii elektrycznej. Wykonanie przez pozwanego wobec Operatora Sieci Dystrybucyjnej tego, wstępnego, sprowadzającego się do sygnalizacji dokonanej zmiany, etapu umowy, objętego jej § 5 ust. 1 otwierało następnie drogę do wdrożenia jej kolejnego etapu – objętego § 5 ust. 3 i definiowanego przez strony, jako procedura zmiany sprzedawcy. Rozróżnienie tych dwóch etapów realizacji umowy stron było istotne, bowiem odnosiły się do każdego z nich z osobna dalsze postanowienia umowy przewidujące karę umowną za ich nie wykonanie zawarte w §17 ust. 3 umowy. Różne rodzaje kar umownych przewidywał cały § 17 umowy. W realiach sprawy analizy wymagał jej § 17 ust. 3. W przedmiotowym procesie zastosowanie miał, jako podstawa faktyczna żądania zapłaty oraz podstawa faktyczna wyroku, § 17 ust. 3 pkt 3.2. umowy stron numer (...) O. dostawy energii elektrycznej na potrzeby Prokuratury Okręgowej w Ostrołęce. Stosownie do jego treści, pozwany miał zapłacić powodowi karę umowną w wysokości 1% maksymalnego wynagrodzenia brutto (wynoszącego 183.958, 25 zł) za każdy rozpoczęty dzień opóźnienia w przypadku nie podjęcia czynności w terminie, o którym mowa w § 5 ust. 2 umowy (niezwłocznie, nie później, niż 14 dni po otrzymaniu pełnomocnictwa) – czyli właśnie złożenia Operatorowi Systemu w imieniu własnym oraz Prokuratury zgłoszenia zawarcia umowy sprzedaży, zgłoszenia w imieniu Prokuratury wniosku o świadczenie usługi dystrybucji energii, reprezentowania przy tym Prokuratury w tym procesie na podstawie udzielonego i dostarczonego pełnomocnictwa. Była to zatem czynność faktyczna, techniczna – sygnalizacja umożliwiająca inicjację procedury zmiany sprzedawcy. Wdrożenie tego etapu umowy stron, umożliwiało rozpoczęcie kolejnego – przeprowadzenie procedury zmiany sprzedawcy, o czym z kolei stanowił § 5 ust. 3 umowy oraz sankcjonujący jego niewykonanie stosowną, odrębną karą umowną § 17 ust. 3 pkt 3.1 umowy. Stosownie, do § 17 ust. 3 pkt 3.1 umowy analogiczną w sposobie naliczenia do objętej przedmiotowym pozwem, karę umowną pozwany za każdy rozpoczęty dzień opóźnienia miał zapłacić powodowi w przypadku przedłużającej się o co najmniej 10 dni kalendarzowych procedury zmiany sprzedawcy z przyczyn leżących po stronie pozwanego. W wykonaniu tej części umowy wiążącej się z dokonaniem w imieniu powoda z Operatorem Systemu Dystrybucyjnego dalszych czynności i uzgodnień pozwany, jako wykonawca zobowiązał się do dokonania wszelkich czynności i uzgodnień z Operatorem Sieci Dystrybucyjnej niezbędnych do przeprowadzenia takiej procedury. W przypadku zaistnienia okoliczności uniemożliwiających lub opóźniających zmianę sprzedawcy pozwana miała niezwłocznie poinformować o tym fakcie powoda w formie pisemnej oraz podjąć w jego imieniu niezbędne w tym zakresie czynności (§ 5 ust. 3 umowy). Tej ostatniej kary umownej, naliczonej na podstawie § 17 ust. 3 pkt 3.1 umowy, dotyczył proces w sprawie sygn. akt I C 840/15 tutejszego Sądu Okręgowego. Według pozwu z 18.05.2015 r. w tej sprawie (k. 163 – 172 akt sprawy, kopia) Skarb Państwa za okres opóźnienia od 1 grudnia 2013 r., do 1 lutego 2014 r., wynoszący 62 dni w rozpoczęciu przez pozwanego sprzedaży powodowi energii elektrycznej żądał zapłaty kwoty 114.053, 96 zł. Żądana tym sposobem wysokość kary umownej została obliczona w oparciu o § 17 ust. 3.1 umowy określającej jej wysokość na 1% maksymalnego wynagrodzenia brutto opisanego w § 10 ust. 3 umowy za każdy rozpoczęty dzień opóźnienia w przypadku przedłużającej się o, co najmniej 10 dni kalendarzowych, procedury zmiany sprzedawcy z przyczyn leżących po stronie wykonawcy. Procedura zmiany sprzedawcy miała się przedłużyć o 62 dni kalendarzowe, gdyż wykonawca rozpoczął sprzedaż energii elektrycznej do wszystkich jednostek Prokuratury Okręgowej w Ostrołęce z dniem 1 lutego 2014 r., zamiast z datą 1 grudnia 2013 r. Powód obciążył, więc pozwaną, jako wykonawcę karą umowną w kwocie 114.053.96 zł (183,958.25 zł x1% x 62 dni). Nieprawomocnym wyrokiem z 16 marca 2016 r., sygn. I C 840/15 Sąd Okręgowy w Ostrołęce uwzględnił powództwo w całości zasądzając na rzecz powoda karę umowną za okres od 1 grudnia 2013 r., do 1 lutego 2014 r. W niniejszej sprawie, jak sygnalizowano, spór stron ogniskował się tymczasem wokół ustalenia zakresu normowania § 17 ust. 3 pkt 3.2 umowy. Dlatego złożony przez pozwaną na pierwszej rozprawie w dniu 7 lutego 2017 r. wniosek o połączenie dwóch wskazanych spraw, niniejszej oraz sygn. akt I C 840/15 z uwagi na brak tożsamości przedmiotowej, różne stadia zaawansowania oraz osoby referentów na podstawie art. 219 k.p.c. został oddalony (k. 147).

30 października 2013 r. do Prokuratury Okręgowej w Ostrołęce wpłynęło pismo pozwanego z 28 października 2013 r. zawierające wniosek o przygotowanie i przesłanie wskazanych w nim dokumentów: pełnomocnictwa – według załączonego do pisma wzoru, dokumentów nadania numerów NIP, REGON, KRS, kopii wypowiedzenia obowiązującej dotychczas umowy, o ile miałaby być zawarta na czas nieokreślony (umowa powoda obowiązywała do 30 listopada 2013 r.) oraz uzupełnienie brakujących danych w zakresie numerów punktów poboru energii elektrycznej ( (...)), na adres Biura (...) SA oraz poczty elektronicznej (tomasz.kilanowski@ enea.pl), w – nieprzekraczanym – terminie do 4 listopada 2013 r.

30 października 2013 r. dwutorowo, elektronicznie, na wskazany adres poczty elektronicznej oraz pisemnie, na adres Biura po przygotowaniu przez odpowiedzialnego za obsługę czynności z pozwanym pracownika Prokuratury Okręgowej w Ostrołęce, Prokurator Okręgowa w Ostrołęce przesłała żądane dokumenty, w tym tabelę z numerami (...) poszczególnych, podległych jednostek Prokuratury oraz pełnomocnictwo, którego kopię załączono do pozwu na karcie 59. Informacje te pozyskiwała oraz wnioskowane dokumenty przesłała ze strony powoda pracownik B. P.. Wysłanie wskazanej korespondencji drogą pocztową potwierdziło zestawienie przesyłek poleconych nadanych przez powoda 30 października 2013 r. (k. 178). Z kolei odbiór maila zawierającego wskazane dane i dokumenty (k. 66) potwierdził zwrotny komunikat komputera adresata z tego samego dnia (k. 213). Wiadomość mailowa została przy tym wysłana na adres osoby wskazanej w piśmie pozwanego z 28 października 2013 r., jako prowadzącej sprawę, tj. T. K.. Z tego też adresu powód otrzymał w tym samym dniu potwierdzenie odbioru. Prokuratura Okręgowa w Ostrołęce nie otrzymała już od pozwanego żadnej dalszej korespondencji w przedmiocie danych niezbędnych do zgłoszenia zmiany sprzedawcy dostawcy energii elektrycznej, następnie czynności i uzgodnień o świadczenie usług dystrybucyjnych. Nie została poinformowana o ewentualnych dalszych oczekiwaniach pozwanego, czy problemach związanych ze zmianą sprzedawcy energii elektrycznej. Osoby kierujące w tym zakresie poczynaniami powoda były wobec tego przekonane, iż pozwany dopełnił wszelkich czynności faktycznych i prawnych związanych ze zmianą sprzedawcy energii i to pozwany od 1 grudnia 2013 r. jest dostarczycielem energii elektrycznej do jednostek prokuratury okręgu (...).

Wobec niedostarczenia faktur za dostawę energii elektrycznej od 1 grudnia 2013 r. Prokuratura Okręgowa w Ostrołęce 27 lutego 2014 r. przesłała drogą elektroniczną pozwanej zapytanie o przyczynę ich braku. W odpowiedzi pozwana poinformowała, że sprawa zostanie wyjaśniona z biurem rozliczeń. Z uwagi na dalsze milczenie pozwanej, powód ponownie w dniu 12 marca 2014 r. zwrócił się drogą elektroniczną do przedstawiciela (...) SA o wyjaśnienie przyczyny braku faktur. Ponownie nie uzyskał żadnej odpowiedzi. Kolejne zapytanie w kwestii braku faktur przesłał 25 marca 2014 r. Również pozostało ono bez odpowiedzi. Dopiero w kwietniu 2014 r. do Prokuratury Okręgowej w Ostrołęce wpłynęły z (...) SA faktury – za okres od 1 lutego 2014 r. Pozwana nadal nie poinformowała powoda, dlaczego nie wystawiła faktur za grudzień 2013 roku oraz styczeń 2014 roku.

Pismem z 28 kwietnia 2014 r. (...) SA w W. poinformowała powoda o niedopełnieniu przez (...) SA obowiązku zgłoszenia zawarcia nowej umowy sprzedaży energii elektrycznej dla punktów poboru energii jednostek Prokuratur okręgu (...). Konsekwencją tego była konieczność zawarcia przez powoda rezerwowej umowy sprzedaży energii elektrycznej z (...) SA oraz (...) SA na okres od 1 grudnia 2013 roku do 31 stycznia 2014 roku na mniej korzystnych, aniżeli uzyskane w analizowanym postępowaniu przetargowym warunkach.

Pismem z 29 kwietnia 2014 r. Prokuratura Okręgowa w Ostrołęce zwróciła się do pozwanego o wyjaśnienie sytuacji. W odpowiedzi 8 maja 2014 r. (...) SA poinformowała, jakoby dane przekazane przez Prokuraturę były niepełne, co miało uniemożliwić podjęcie działań mających na celu rozpoczęcie zmiany sprzedawcy. Poinformowała, iż świadczy usługi sprzedaży energii elektrycznej dopiero od 1 lutego 2014 r.

Dalsze pisma wymieniane przez strony cementowały tak zarysowane stanowiska. Pismem z 14 maja 2014 r. powód poinformował, że wbrew stanowisku pozwanej, przesłał wszystkie wymagane dane, prawidłowo oznaczone i kompletne. Zwrócił się o wskazanie, które z danych okazały się rzekomo niepełne, skoro pozwana nie zgłaszała jakichkolwiek uwag w tym zakresie. Wobec milczenia pozwanej, 27 maja 2014 roku, wystosował kolejne pismo. Pismem z 3 czerwca 2014 r. (...) SA podtrzymała swoje stanowisko z pisma z 8 maja 2014 roku oraz dodatkowo wskazała, jakoby kontaktowała się telefonicznie w zakresie uzupełnienia danych.

Jedyny kontakt, jaki nastąpił ze strony pozwanej spółki akcyjnej z Prokuraturą Okręgową w Ostrołęce w 2013 r. dotyczący przekazania informacji i dokumentów na potrzeby realizacji zmiany sprzedawcy energii elektrycznej miał faktycznie miejsce tylko w dniu 28 października 2013 r. i związany był z kompletowaniem dokumentacji do zawarcia umowy. Pozwana do czasu zmitygowania przez Prokuraturę nie zwróciła się z żadnymi uwagami dotyczącymi przekazanych danych, dokumentów, ani nie informowała o ewentualnych problemach ze zmianą sprzedawcy, pomimo, że zgodnie z umową wykonawca miał niezwłocznie poinformować o takim fakcie powoda – w formie pisemnej – oraz podjąć w jego imieniu niezbędne w tym zakresie czynności, co nie miało miejsca. Osoba zajmująca się bezpośrednią obsługą powoda z ramienia pozwanego, ww. M. M. (1) przestała natomiast pracować w (...) SA.

W następstwie powyższego, Prokuratura Okręgowa w Ostrołęce zawarła rezerwowe umowy na dostawę energii elektrycznej dla podległych jednostek ze spółkami (...) SA oraz (...) SA. Na ich podstawie, w okresie od 1 grudnia 2013 r., do 31 stycznia 2014 r., zakupiła łącznie energię elektryczną, za którą zapłaciła 12.365,26 zł brutto. Zgodnie z umową z pozwaną, w analogicznym okresie, za zakup tej samej ilości energii od (...) SA, Prokuratura Okręgowa zapłaciłaby 7.353.97 zł brutto, tj. o 5 011.29 zł brutto mniej.

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie :

oświadczeń stron, które nie były sporne, zawartych we wnoszonych pismach, pozwie (k. 5-13), sprzeciwie od nakazu zapłaty (k. 116-118); następujących dowodów: umowy nr (...) O. z dnia 28.10.2013 r. (k. 21-26), specyfikacji istotnych warunków zamówienia (k. 28-53), zestawienia numerów (...) z numerami liczników (k. 27, 56-57), pisma pozwanego z 28.10.2013 r. z wnioskiem o dane i dokumenty (k. 54), pełnomocnictwa dla spółki akcyjnej (...) (k. 55), pisma odpowiadającego powoda z 30.10.2013 r. (k. 58-65), maili powoda (k. 66-72, 78, 81-82, 86, 95), korespondencji stron (k. 73-77, 79-80, 83-85, 87-93, 104, 106), pism będących korespondencją powoda z (...) SA (k. 94-100), wezwania do zapłaty (k. 101-102, 105), noty księgowej (k. 103), faktur (k. 140-145), zestawienia nadanych przez powoda przesyłek (k. 178), wydruku platformy zgłaszania zmian sprzedawcy energii (k. 194-204), potwierdzenia odbioru przez pozwaną maila od powoda (k. 213), zeznań świadków: B. P. (k. 148-150), G. G. (k. 150-151), T. K. (k. 152-154), P. N. (k. 154-155), J. R. (k. 155-156), A. Z. (k. 156-157); z akt sprawy sygn. akt I C 840/15 tut. Sądu (w potwierdzonych za zgodność kopiach): pozwu (k. 164-172), wyroku (k. 218).

٭ ٭ ٭

Zrekonstruowany w opisany sposób na podstawie wskazanych dowodów stan faktyczny był pomiędzy stronami niesporny za wyjątkiem okoliczności podejmowania przez pozwaną czynności, celem wykonania umowy w okresie pomiędzy dniem 30 października 2013 r. (data przesłania przez powoda uzupełnionej wg żądania pozwanego dokumentacji oraz danych (...)), a 1 lutego 2014 r. (niesporna data rozpoczęcia sprzedaży energii elektrycznej przez pozwanego powodowi i jego jednostkom organizacyjnym). Ciężar dowiedzenia okoliczności, że we wskazanym okresie mające niewątpliwie miejsce nie dostarczanie przez pozwaną powodowi energii elektrycznej było przyczyną opóźnienia po stronie pozwanej – zgodnie z ogólną regułą dowodzenia wg art. 232 k.p.c. – obciążał powoda. Trzeba uznać, że powód ciężar ów zrealizował. Na potrzeby powyższej tezy, w pierwszej kolejności, ocenić słuszność zarzutu pozwanej zaniechania przez powoda podania numerów ewidencyjnych punktów poboru energii elektrycznej ( (...)) w procesie zmiany sprzedawcy energii. Następnie – twierdzenia pozwanej o braku należytej staranności przy wykonaniu umowy polegającej na nie złożeniu dokumentu pełnomocnictwa.

Postępowanie dowodowe jednoznacznie wykazało, że twierdzenia pozwanej w powyższym generował wyłącznie użytek obrony w obecnym procesie. Nie potwierdzają ich żadne dowody, nawet wskazane przez pozwanego. Świadek wnioskowany w pozwie – B. P. zeznała o procesie wdrażania umowy z pozwanym w sposób korelujący z treścią pozyskanych do akt dokumentów. Są to zeznania adekwatne, dokładne, spójne i logiczne. Dlatego brak podstaw pozbawiania ich przymiotu wiarygodności. Z kolei drugi ze świadków wskazanych w pozwie, G. G. zeznał, że numer (...) jest indywidualny, unikatowy i niezmienny. Raz wygenerowany – pozostaje przypisany do odbiorcy. Tak więc, pozyskany przez jednostki powoda dla poprzednio obowiązujących umów – musiał pozostać niezmieniony i w okresie obowiązywania umowy z pozwaną. Świadkowie wnioskowani przez pozwanego, T. K., P. N., J. R., A. Z. (k. 152) ogólnie odnoszą się w swoich zeznaniach do znanych i bez tego postanowień umowy załączonej do pozwu. Nie znali konkretnych realiów jej wdrażania, które decydowały przecież o zasadności roszczenia. W części formułowali wypowiedzi z odwołaniem się do znanych sobie ogólnych procedur, schematów postępowania, bez konkretnej wiedzy o tym, czy zadziałały one w niniejszej sprawie. Tłumaczyli brak konkretnej wiedzy w tej dziedzinie dużą ilością klientów pozwanego, około 2, 5 mln odbiorców, upływem czasu. Sygnalizowali jednak silnie świadomość konieczności zachowania formy pisemnej w sekwencji realizacji wzajemnych uprawnień i obowiązków stron wynikających z omowy. O ile tymczasem powód dowiódł, że w odpowiedzi na wezwanie pozwanego z 28 października 2013 r. – pisemnie, w sposób zgodny z umową – na to wezwanie zareagował przesyłając 30 października 2013 r. wszelkie żądane dane, w tym numery (...), pełnomocnictwo (zeznania świadka B. P., dokumenty załączone do pozwu, zwłaszcza sygnalizowane pełnomocnictwo), o tyle pozwany nie udowodnił, by dokumenty tym sposobem przesłane były nieadekwatne do wykonania umowy. Twierdzenia pozwanego w tym zakresie nie zostały, więc udowodnione. Znamienne może tu pozostawać dokonane mocą decyzji procesowej pozwanej cofnięcie własnego wniosku o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka M. M. (1). Według zeznań wnioskowanej przez pozwanego świadka A. Z. zajmującej się w przedsiębiorstwie pozwanego analizowaną sprawą od około 2016 r., wcześniej, w tym również w krytycznym okresie lat 2013 i 2014, to tymczasem M. M. (1) zajmowała się umową z powodem (k. 156). Czynności te u powoda wykonała pracownica Prokuratury Okręgowej B. P., która jako świadek potwierdziła je w zeznaniach złożonych w sprawie. Wysłanie wskazanej korespondencji drogą pocztową potwierdza jednak także zestawienie przesyłek poleconych nadanych przez powoda 30 października 2013 r. (k. 178). Z kolei odbiór maila zawierającego podobnie wskazane dane i dokumenty z tego samego dnia (k. 66) – co również kwestionowała pozwana – potwierdza zwrotny komunikat komputera adresata z tego samego dnia (k. 213). M. został przy tym wysłany na adres i do osoby wskazanej w piśmie pozwanego z 28 października 2013 r., jako prowadząca sprawę, czyli T. K. (k. 54). Pozwana w żaden sposób nie kwestionowała kompletności pozyskanych tym sposobem dokumentów i danych. Twierdzeniom pozwanej przeczą też zasady doświadczenia życiowego. Niesporne jest w ich kontekście, że po 30 października 2013 r. powód już żadnych innych danych, ani dokumentów pozwanej nie przesłał. Tymczasem, równie niespornie, można ustalić, że pozwana od 1 lutego 2014 r. rozpoczęła realizację umowy w zakresie jej celu, czyli dostarczania powodowi energii elektrycznej. Skoro tak, zasób pozyskanych w dniu 30 października 2013 r. danych i dokumentów musiał być do tego wystarczający. Zwłaszcza wobec sygnalizowanej, dużej liczby klientów pozwanej (2, 5 mln odbiorców) wykluczającej prowadzenie indywidualnych dochodzeń. Obecne twierdzenia pozwanej o rzekomej konieczności jakiegoś jeszcze ich uzupełniania są, przeto nie tylko sprzeczne ze zgromadzonymi dowodami, ale również nieracjonalne. Pozwana tylko raz zwróciła się do powódki, w dniu 28 października 2013 r. o przygotowanie i przesłanie wskazanych w piśmie dokumentów oraz uzupełnienie brakujących danych, które dotyczyły: opisanego już pełnomocnictwa, decyzji o nadaniu nr. NIP, REGON oraz tabeli nr. (...) (k. 54). Pozwana będąc podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą w ściśle określonym zakresie, winna dysponować odpowiednią kadrą pracowniczą do wykonania umowy. W ramach udzielonego sobie pełnomocnictwa do obowiązków pozwanej należało m. in.: złożenie Operatorowi Systemu Dystrybucyjnego w imieniu własnym i Prokuratury Okręgowej w Ostrołęce zgłoszenia o zawarciu umowy sprzedaży energii elektrycznej, wniosków o świadczenie usług dystrybucyjnych, reprezentowania powoda w procesie zmiany sprzedawcy energii elektrycznej przed Operatorem Systemu Dystrybucyjnego (§5 ust. 1 i 2 umowy). Do tak ukształtowanych obowiązków należał jednak również i ten, by w razie okoliczności uniemożliwiających lub opóźniających zmianę sprzedawcy – niezwłocznie – informować o tym powoda. Jak wynika z poczynionych ustaleń, pozwana nie podjęła żadnych działań, aż do dnia, gdy powódka zasygnalizowała brak faktur z pobór energii. Dalsze zdarzenia, które zaszły: po stronie powoda zmuszonego do zawarcia umowy na mniej korzystnych warunkach z innym dostawcą energii, po stronie pozwanej – gorączkowo nadrabiającej własne opóźnienia w tym zakresie, co udało się ze skutkiem na 1 lutego 2014 r., były skutkiem opisanych zaniechań pozwanej stanowiących nienależyte wykonanie umowy przez sprzedawcę, trzeba przyjąć, nieprzygotowanego w wystarczającym stopniu do bezkolizyjnego, szybkiego zaistnienia na szerokim rynku sprzedaży energii.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Zgodnie z umową z 28 października 2013 r. nowym sprzedawcą energii elektrycznej dla wszystkich jednostek Prokuratury Okręgowej w Ostrołęce została spółka akcyjna (...) – według stawek wskazanych w umowie. Cel umowy był znany zawierającym ją stronom. Definiowało go oznaczenie umowy i jej § 1 ust. 1. Stosownie doń, umowa miała na celu odstawę energii elektrycznej na potrzeby Prokuratury Okręgowej w Ostrołęce. Umowa wg jej §14 ust. 1 została zawarta na czas określony od dnia jej podpisania, czyli 28 października 2013 r., do 30 września 2017 r. Dotychczasowe umowy na sprzedaż energii elektrycznej obowiązywały do 30 listopada 2013 roku. Zatem od 1 grudnia 2013 roku, stosownie do ujawnionego opisanym sposobem zgodnego zamiaru stron, sprzedaż energii na rzecz Prokuratur Prokuratury Okręgowej w Ostrołęce, powinna być prowadzona przez nowego operatora – spółkę akcyjną (...) w P.. Tak się nie stało, co było bezsporne między stronami. Według powyższych ustaleń, faktyczne przyczyny tego stanu rzeczy leżały po stronie organizacji pracy w obrębie przedsiębiorstwa pozwanej. Wskazany w umowie termin rozpoczęcia dostawy energii przez pozwaną – mógł być zachowany. Pozwana otrzymała wszelkie koniecznego do jego wdrożenia dane pismem oraz mailem powoda z 30 października 2013 r., przed upływem zakreślonego przez siebie w piśmie z 28 października 2013 r. – nieprzekraczalnego – terminu dnia 4 listopada 2013 r. Z zeznań wzmiankowanego wyżej świadka G. G., pracownika (...) SA, który ze strony tego podmiotu zajmował się realizacją zgłoszenia umowy stron, k. 151, wynika, że w analizowanym wypadku, zmiana sprzedawcy nastąpiłaby 14 dni licząc od dnia zgłoszenia. Zeznania świadka w tym zakresie są wiarygodne. W ich toku świadek potwierdził autentyczność sygnowanych przez siebie, jako kierownika (...) SA w W. dokumentów z k. 99 i 100 akt sprawy. Z pism wynika tymczasem, że pozwana zgłosiła nową umowę sprzedaży energii elektrycznej z powodem 13 stycznia 2014 r. Okazało się to wystarczające do tego, by po około 2 tygodniach, tj. 1 lutego 2014 r. pozwana mogła już sprzedawać energię powodowi. Po raz kolejny przecząc twierdzeniom pozwanej, pisma zarazem nie sygnalizują jakichkolwiek nieprawidłowości w zakresie wskazanych numerów (...).

Zgodnie z treścią §5 ust. 3 umowy pozwana zobowiązana była do dokonania czynności i uzgodnień z ww. Operatorem (...) Dystrybucyjnych niezbędnych do przeprowadzenia procedury zmiany. W przypadku zaistnienia okoliczności uniemożliwiających lub opóźniających zmianę niezwłocznie powinna poinformować o tym fakcie powódkę w formie pisemnej oraz podjąć w jej imieniu niezbędne w tym zakresie czynności. Do tak ukształtowanych obowiązków pozwanej należał więc również i ten, by w razie okoliczności uniemożliwiających lub opóźniających zmianę sprzedawcy – niezwłocznie – poinformować o tym powoda. Jak wynika z poczynionych ustaleń, pozwana nie podjęła żadnych działań w tym przedmiocie, aż do dnia, gdy powódka zasygnalizowała brak faktur z pobór energii. Sygnalizacja nie miała jednak wpływu na wdrożenie sprzedaży ze skutkiem na 1 lutego 2014 r. Nawet więc w razie wystąpienia ewentualnych, dalszych braków dokumentacji, danych, co w realiach procesu trzeba zakładać tylko czysto teoretycznie, brak terminowej sygnalizacji ich wystąpienia powodowi również byłby zaniechaniem obciążającym pozwaną. Opisane zaniechania pozwanej w tym zakresie składają się na nienależyte wykonanie umowy będące dla powoda wymierną szkodą – bowiem rodziły konieczność zawarcia umów dodatkowych, zabezpieczających. Pozwana nie miała, dlatego podstaw – co czyniła na użytek niniejszego postępowania – upatrywać przyczyny nie wykonania przez siebie umowy w postępowaniu strony przeciwnej. Sygnalizowanych przez pozwaną, wyłącznie w kategorii własnych twierdzeń, okoliczności nie sposób, dlatego uznać za okoliczność zwalniającą z odpowiedzialności za nie wykonanie umowy w terminie. Należy jednak mieć w uwadze, że wg postanowień umowy czynności pozwanej wdrażające umowę w życie miały dwojaki charakter. Techniczny – zgłoszenia samego faktu zawarcia umowy oraz materialnoprawny – czynności i uzgodnień w imieniu powoda z Operatorem (...) Dystrybucyjnych. Dopiero ich łączna realizacja warunkowała rozpoczęcie przez pozwaną sprzedaży energii. Analizowane w ramach żądania obecnego pozwu czynności, do których konieczne było udzielenie pełnomocnictwa, jak wynika z ich treści nadanej umową, obejmowały wstępny etap wdrożenia postanowień umowy stron – zawiadomienie Operatora Sieci Dystrybucyjnej (kabli przesyłowych) o zawarciu umowy oraz złożenia w imieniu powoda do tegoż Operatora Sieci Dystrybucyjnej wniosku o świadczenie w wykonaniu tej umowy na rzecz powoda usług dystrybucji energii elektrycznej. Na tym kończył się pierwszy etap realizacji umowy. Dopiero wykonanie przez pozwanego wobec Operatora Sieci Dystrybucyjnej tego, wstępnego, sprowadzającego się do sygnalizacji dokonanej zmiany, etapu umowy, objętego jej § 5 ust. 1 otwierało drogę do wdrożenia jej kolejnego etapu. Ten drugi etap był objęty § 5 ust. 3 umowy i określony przez strony, jako procedura zmiany sprzedawcy. Składały się na nią czynności i uzgodnienia z Operatorem Sieci Dystrybucyjnej przedsiębrane w imieniu powoda. Rozróżnienie tych dwóch etapów realizacji umowy stron było konieczne. Odnosiły się bowiem do każdego z nich z osobna dalsze postanowienia umowy stron przewidujące karę umowną za nie wykonanie zawarte w §17 ust. 3 umowy. W niniejszym procesie zastosowanie miał, jako podstawa faktyczna żądania zapłaty oraz podstawa faktyczna wyroku, § 17 ust. 3 pkt 3.2. umowy stron numer (...) O. dostawy energii elektrycznej na potrzeby Prokuratury Okręgowej w Ostrołęce. Stosownie do jego treści, pozwany miał zapłacić powodowi karę umowną w wysokości 1% maksymalnego wynagrodzenia brutto (183.958, 25 zł) za każdy rozpoczęty dzień opóźnienia w przypadku nie podjęcia czynności w terminie, o którym mowa w § 5 ust. 2 umowy (niezwłocznie, nie później, niż 14 dni po otrzymaniu pełnomocnictw) – czyli właśnie złożenia w imieniu własnym oraz Prokuratury Operatorowi zgłoszenia zawarcia umowy sprzedaży, zgłoszenia w imieniu Prokuratury wniosku o świadczenie usługi dystrybucji energii, reprezentowania przy tym Prokuratury w tym procesie na podstawie udzielonego i dostarczonego pełnomocnictwa. Była to faktyczna, techniczna w swej istocie sygnalizacja umożliwiająca inicjację procedury zmiany sprzedawcy z Operatorem Systemu. O przeprowadzeniu procedury zmiany sprzedawcy stanowił z kolei § 5 ust. 3 umowy oraz sankcjonujący jego niewykonanie stosowną, odrębną karą umowną § 17 ust. 3 pkt 3.1 umowy. Stosownie do niego, analogiczną w sposobie naliczenia do objętej przedmiotowym pozwem, karę umowną pozwany za każdy rozpoczęty dzień opóźnienia miał zapłacić powodowi w przypadku przedłużającej się o co najmniej 10 dni kalendarzowych procedury zmiany sprzedawcy z przyczyn leżących po stronie pozwanej. W wykonaniu tej części umowy wiążącej się z dokonaniem w imieniu powoda czynności, uzgodnień, pozwany, jako wykonawca zobowiązał się do dokonania tych wszelkich czynności i uzgodnień z Operatorem Sieci Dystrybucyjnej niezbędnych do sprzedawania przez pozwanego Prokuraturze Okręgowej energii.

Odrębność wskazanych sformułowań nie może jednak pozostawać w kolizji z celem umowy, jakim jest zapewnienie powodowi dostawy prądu od nowego sprzedawcy. Rozpoczęcie tej dostawy musiały poprzedzić wskazane dwa etapy, łącznie składające się na okres oczekiwania na dokonaną umową zmianę. Końcem drugiego z etapów, procedury zmiany sprzedawcy, winien stać się dzień, w jakim traciła moc poprzednio zawarta przez powoda umowa, czyli 1 grudnia 2013 r. Od niego rozpoczął się dla pozwanego okres opóźnienia w wykonaniu tego punktu umowy. Zasadnie w tym zakresie podstawę żądania powoda zasądzenia od pozwanego kary umownej stanowił cytowany § 17 ust. 3 pkt 3.1 umowy, co było przedmiotem procedowania i wyroku Sądu Okręgowego w Ostrołęce w sprawie sygn. akt I C 840/15. Skoro tak, to te same okoliczności faktyczne – nie mogły być podstawą obecnego żądania zapłaty kary umownej w niniejszym procesie przy podstawie faktycznej różnej od sprawy sygn. akt I C 840/15 w ten sposób, że żądanie zapłaty uzasadniał § 17 ust. 3 pkt 3.2 umowy. Czyniłoby to odpowiedzialność umowną pozwanej z tytułu kary umownej sprzeczną z art. 484 § 2 k.p.c., co w tym zakresie słusznie podnosiła pozwana. Byłaby to wówczas kara nazbyt dolegliwa, prowadząca do podwójnego karania umownego za zaniechanie w tym samym okresie i skutku. Powód, jako założoną datę zakończenia biegu wymagalności terminu, po upływie, którego uznał, że pozwana nie dopełniła obowiązku będącego pierwszym etapem wdrożenia zmiany dostawcy energii wskazał dzień 19 listopada 2013 r. Stanowisko w tym przedmiocie kilkukrotnie artykułował w pozwie – por. k. 7, 10 oraz 12 akt sprawy. Przyjęty termin przypadł po wskazanym w piśmie pozwanego z 28 października 2013 r. dniu 4 listopada 2013 r., jako – nieprzekraczalnym – terminie dostarczenia koniecznych danych i dokumentów. Takie założenie przez powoda terminu wymagalności tej części zobowiązania było dopuszczalne, bowiem nie sprzeciwiające się treści przepisów art. 476 k.c. oraz art. 353¹ k.c. Jakkolwiek, stosownie do § 5 ust. 2 umowy czynności swoje pozwany miał obowiązek podjąć w tym zakresie w terminie nie później, niż 14 dni od otrzymania pełnomocnictwa, co nastąpiło 30 października 2013 r. Stanowisko powoda w tym przedmiocie mogło, zatem być sformułowane nawet bardziej restrykcyjnie dla pozwanej. Stanowiskiem tym, jako wskazaniem podstawy faktycznej pozwu, stanowiącej z kolei o kwotowej wysokości żądania pozwu, zgodnie z art. 321 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy pozostał, jednak związany. Stosownie do tego aprobując stanowisko powoda z pozwu (por. k. 12 akt sprawy), zgodnie z przepisem art. 111 § 1 oraz § 2 k.c. trzeba było zdefiniować rozpoczęcie wymagalności obowiązku pozwanej. Według, zatem art. 111 § 1 k.c. i założenia powoda, skoro termin zaniechanej, jeszcze nie wymagalnej aktywności pozwanej kończył się 19 listopada 2013 r., to zgodnie z art. 111 § 2 k.c. wymagalność roszczenia ma miejsce od 20 listopada 2013 r. Ten termin skończył się zaś wymagalnością terminu opóźnienia wykonania drugiego, materialnoprawnego w charakterze, etapu realizacji umowy stron, który przypadł, jak wspomniano, na 1 grudnia 2013 r. Łącznie, więc w niniejszym procesie, w ramach kary umownej naliczonej na podstawie § 17 ust. 3 pkt 3.2 umowy powód mógł żądać skutecznie kary za 11 dni, w okresie – 20 (włącznie) – 30 (włącznie) listopada 2013 r. Po tym dniu, od 1 grudnia 2013 r., mógł skutecznie żądać zasądzenia kary umownej naliczonej kwotowo na tych samych zasadach, zbieżnej odnośnie stawki za opóźnienie dzienne – lecz na podstawie innej podstawy faktycznej, czyli 17 ust. 3 pkt 3.1 umowy. Tak też, skutecznie, choć nieprawomocnie, powód uzyskał wyrok zasądzający za okres od 1 grudnia 2013 r. wydany w dniu 16 marca 2017 r. w sprawie sygn. akt I C 840/15. Na posiedzeniu w dniu 5 kwietnia 2017 r., przed ogłoszeniem wyroku w sprawie Sąd Okręgowy na podstawie art. 224 § 2 k.p.c. z urzędu przeprowadził dowód z akt sprawy sygn. I C 840/15 Sądu Okręgowego w Ostrołęce w zakresie k. 229, to jest nieprawomocnego wyroku Sądu I. instancji – Sądu Okręgowego w Ostrołęce kończącego wskazane postępowanie, na okoliczność jego treści, bowiem pozew wszczynający postępowanie w sprawie został zaliczony do materiału dowodowego sprawy postanowieniem z rozprawy w dniu 28 marca 2017 r. (k. 215), sprawa była prowadzona z udziałem tożsamych stron, co niniejszy proces, zatem fakt i treść wydanego wyroku była stronom znana, o czym jedynie strony nie zawiadomiły Sądu orzekającego. Nie było, przeto żadnych podstaw, materialnoprawnych, ni procesowych, by udzielać ponownie powodowi ochrony prawnej w tym samym okresie opóźnienia pozwanej w ramach obecnego procesu bazującego na innym sformułowaniu umowy.

W związku z opóźnieniem wykonania umowy we wskazanym okresie z przyczyn leżących po stronie pozwanej, które kwalifikować trzeba jednoznacznie i niewątpliwie, jako zawinione – co najmniej niedbalstwo – zgodnie z § 17 ust. 3 pkt 3.2 umowy oraz art. 483§1 k.c. i art. 484§1 k.c. pozwana ma obowiązek zapłacić na rzecz powoda karę umowną – we wskazanej wysokości. Pozwana jest kapitałową spółką prawa handlowego. Jej profesjonalizm i system organizacyjny winien pozwalać oczekiwać profesjonalnych efektów realizowania umowy, których zabrakło. Miejsce rzetelności, jakiej trzeba oczekiwać od profesjonalisty o tak dużej skali działalności, w realiach procesu, zajęła próba dowodzenia braku własnej odpowiedzialności powoływaniem wątpliwych podstaw mających zwalniać z odpowiedzialności za zaciągnięte zobowiązanie. Brak zarazem, wbrew oczekiwaniu pozwanej, było w sprawie podstaw miarkowania kary na podstawie art. 484 §1 k.c., czy art. 484 § 2 k.c. w dalej idący sposób, aniżeli opisany wyżej. Sprzeciwiał się temu szereg względów. Wskazać w tym kontekście należy postawę pozwanej w obliczu niewątpliwego, oczywistego uchybienia własnym obowiązkom wynikającym z umowy stron. Postawa ta sprowadzała się do prób przerzucenia odpowiedzialności za zaistniały stan rzeczy na stronę powodową, zasadnie i słusznie dochodzącą ochrony własnych praw podmiotowych gwarantowanych umową. Miała ona miejsce nie tylko w procesie, aż do zamknięcia rozprawy, ale również w trakcie wymiany przez strony kolejnych pism mającej służyć wyjaśnieniu rozbieżności w dziedzinie wykonania przez pozwaną umowy. Była to postawa nie tylko sprzeczna z zasadami lojalności, rzetelności w relacjach kontrahentów o tak poważnym, choć odmienną miarą ważonym statusie, ale sprzeczna w realiach procesu z przepisami prawa. Podlega, dlatego ocenie w kategorii realizacji przez pozwaną umowy stron. Nadto, zgodnie z art. 3 k.p.c., pozwana obowiązana była przecież i niniejszym dokonywać czynności procesowych zgodnie z dobrymi obyczajami, dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek. Powyższe ustalenia faktyczne i oceny jednoznacznie prowadzą do wniosku, że nawet wobec Sądu tego nie uczyniła. Nie sposób zakładać, by taka postawa mogła jeszcze być premiowana dalej idącymi, niż i tak mająca miejsce, redukcjami kwoty kary. Brak było podstaw dalszego miarkowania kary, bowiem we wskazanym, objętym niniejszym wyrokiem zasądzającym, okresie zobowiązanie nie zostało wykonane. Co więcej, powód zmuszony był zawrzeć umowę dodatkową, zabezpieczającą zakup energii z dodatkowego źródła po znacząco wyższej cenie. Kara nie jest też rażąco wygórowana. Uwzględnia natomiast właściwości zobowiązania, jego szczególną specyfikę z uwagi na osoby stron. Strony połączyła umowa sprzedaży energii elektrycznej, o znacznej kwocie wartości przedmiotu, wyjściowo korzystna dla każdej z nich. Powód zawierając umowę zyskiwał dostawcę tańszego, przez co oszczędzał na kupnie energii. Z kolei pozwany – kontrahenta rokującego na terminowe, niewątpliwe zapłaty wszelkich, znaczących kwotowo, wystawionych za sprzedany prąd faktur. Zarazem jednak dostawcę specyficznego, mogącego w praktyce funkcjonowania stosować wieloraki w środkach odziaływania przymus wobec osób poddanych jego władzy. Przez to bardziej wymagającego, odnośnie ciągłości, pewności dostawy, niż przeciętna osoba fizyczna, czy prawna. Z racji, oczywistego, profilu działalności, charakteru i wagi prowadzonych postępowań, powód musi pozostawać w pewności odnośnie tego, że zaplecze jego funkcjonowania w żadnym momencie nie zawiedzie i pozostanie stabilne. Zaopatrzenie w energię elektryczną jest nieodłączonym elementem tego zaplecza. Postępowanie pozwanej, m. in. we wskazanym okresie, powoda takiego, podstawowego, wsparcia pozbawiło. Kara umowna za zaniechanie wykonania własnego zobowiązania w tym zakresie pozostaje, więc zgodna z charakterem umowy, właściwościami zobowiązania i jego stron. Ma sens i zgodny z umową, akceptowany przez strony przy zawarciu umowy, cel. Zasądzona kwota będzie w tym kontekście spełnić rolę stymulującą wykonanie zobowiązań, rolę represyjną w postaci sankcji za nienależyte (nieterminowe) wykonanie umowy, zwłaszcza, że powód poniósł szkodę. Z. pozwanej, by aktywności i zaangażowania nie ograniczała jedynie do etapu pozyskiwania nowych klientów. Pozwana jako sprzedawca energii, w dobrze pojętym własnym interesie ma możliwość stosowania także różnych, dotkliwych sankcji, które nierzadko wdraża, włącznie ze wstrzymaniem dostawy energii mogącym prowadzić w przypadku osób wobec, których zostało wdrożone do równie dotkliwych konsekwencji. Zatem nie powinno dziwić, że naruszenie przez nią umowy rodzi równie odczuwalną dolegliwość.

Sposób naliczenia kary umownej, poza podstawnością żądania oraz kwestią miarkowania samej kary, nie był przedmiotem sporu. Sąd Okręgowy uznał dlatego, iż jej wysokość była zasadna i odpowiada przyjętemu matematycznemu wyliczeniu: 11 dni (20 – 30.11.2013 r) x 1.839, 58 zł/jeden dzień opóźnienia (1% maksymalnego wynagrodzenia brutto wynoszącego wg § 10 ust. 3 umowy 183.958, 25 zł za jeden dzień opóźnienia), co dało zasądzone 20.235, 38 zł.

Zgodnie z art. 455 k.c., jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. O żądaniu odsetkowym orzeczono, dlatego w nawiązaniu do terminu wymagalności należności określonego w wezwaniu do zapłaty z 23 lutego 2016 r., k. 101 (w terminie do 10 marca 2016 r.) kwoty żądanej obecnym pozwem, którego odbiór pozwany potwierdził pismem z 15 marca 2016 r., wezwania nie wykonując. Zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie, zgodnie z żądaniem pozwu, od dnia wniesienia pozwu w sprawie było tym samym zgodne z art. 481 §1 i §2 k.c. Skoro powód, jako termin rozpoczęcia biegu roszczenia odsetkowego wskazał termin późniejszy, tj. dzień wniesienia pozwu 26 września 2016 r., żądanie to – podobnie – było wiążące (art. 321§1 k.p.c.).

Z powyższych względów orzeczono jak w pkt. I. wyroku zasądzając od pozwanej (...) SA w P. na rzecz powoda Skarbu Państwa – Prokuratury Okręgowej w Ostrołęce kwotę 20.235,38 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od dnia 26 września 2016 r., do dnia zapłaty, tytułem kary umownej w związku z zawinionym nie wykonaniem umowy stron we wskazanym okresie, będącym konsekwencją co najmniej niedbalstwa pozwanej wyrażającego się zaangażowaniem sił i środków w natężeniu nie wystarczającym do wykonania w ustalonym przez strony terminie przedmiotu umowy, który przecież był znany i został przezeń jako przedsiębiorcę zajmującego się tego rodzaju działalnością profesjonalnie przyjęty. W pozostałej części, tj. odnośnie żądania zasądzenia kary umownej za okres od 1 grudnia 2013 r., do 13 stycznia 2014 r. w pkt. II. wyroku powództwo oddalono z uwagi na nie ziszczenie się przesłanek obciążenia pozwanego karą umowną według wskazanej, jako podstawa faktyczna powództwa § 17 ust. 3.2 umowy stron.

W pkt. IV. wyroku Sąd Okręgowy na podstawie art. 84 ust. 1 i 2. ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych zwrócił pozwanej (...) SA w P. ze Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Ostrołęce kwotę 703,00 złote tytułem nie wykorzystanej zaliczki na przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka M. M. (1).

O kosztach procesu orzekł w pkt. III., V. i VI. wyroku na podstawie art. 100 k.p.c. Powód wygrał sprawę co do zasady, pozwana wnosiła bowiem o oddalenie powództwa w całości. Zasądzenie roszczenia nastąpiło jednak w stosunku do pierwotnie żądanej wysokości w ułamku wynoszącym 20, 37 %. Co do 79, 63 % kwoty roszczenia orzeczenie wydane w sprawie jest dla powoda niekorzystne i uznać trzeba, że w tej części to pozwana wygrała proces. Powyższe uprawniało do przyjęcia, że wynik procesu jest w 20, 37 % korzystny dla powoda, w 79, 63 % korzystny dla pozwanej. Faktycznie poniesione przez powoda koszty procesu zamykają się kwotą 7.200, 00 zł (powód zwolniony z opłaty od pozwu), natomiast dla pozwanej 7.2170, 00 zł, w obu wypadkach, jako koszt zastępstwa prawnego stosownie do §6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości na podstawie § 2 pkt 6. rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych – z uwagi na datę wniesienia pozwu rozporządzenie stosowane według najwyższej, obowiązującej wówczas stawki – oraz w przypadku pozwanej dodatkowo kwotę 17 zł tytułem zwrotu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Dla powoda z odwołaniem się jeszcze do przepisu art. 32 ust. 3 i 4 w zw. z art. 125 ust. 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2016 r. o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej. Po przemnożeniu przez ww. przeliczniki należne od strony przeciwnej koszty procesu wyniosły dla powoda 1.466, 64 zł, dla pozwanej – 5.746, 89 zł. Dokonując rozliczenia, Sąd potrącił należności stron ze wskazanego tytułu (stosownie do stanowiska SN – uzasadnienie wyroku z 21.02. 2002 r. I PKN 932/00 OSNP 2004/4/63), co skutkowało ostatecznie zasądzeniem od powoda na rzecz pozwanej kwoty 4.280, 25 zł., jako zwrot kosztów procesu w pkt. III. wyroku.

W pkt. V. wyroku Sąd Okręgowy na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazał pobrać od pozwanej rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Ostrołęce kwotę 1.011,77 zł tytułem części opłaty od pozwu od uwzględnionej części powództwa, natomiast w pozostałej części, zgodnie z art. 113 ust. 2, ust. 5 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w pkt. VI. wyroku opłatą od pozwu obciążył Skarb Państwa.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE