UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 19 października 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił Z. L., po rozpoznaniu wniosku z dnia 1sierpnia 2016 r, prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, podnosząc, że wnioskodawca jest częściowo trwale niezdolny do pracy, a niezdolność ta trwa od 1 lipca 2012 roku, a zatem powstała po upływie 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia.

/ decyzja – k. nienum. akt ZUS/

W dniu 31 października 2016 roku wnioskodawca złożył odwołanie od powyższej decyzji, podnosząc występowanie dolegliwości powodujące jego niezdolność do pracy. / odwołanie k. 2/

Odpowiadając na odwołanie pismem z dnia 16 listopada 2016 roku organ rentowy wnosił o jego oddalenie argumentując, jak w zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie k. 3

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Z. L. urodził się w dniu (...), z wykształcenia jest technikiem budowlanym.

(okoliczności bezsporne)

W dniu 1 sierpnia 2016 roku ubezpieczony złożył wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy.

(wniosek - k. 1 akt ZUS)

Orzeczeniem lekarza orzecznika z dnia 30 września 2016 r ustalono, że ubezpieczony jest trwale częściowo niezdolny do pracy, a ta niezdolność trwa od 1 lipca 2012 r.

(orzeczenie lekarza orzecznika – k. nienum. akt ZUS)

Orzeczeniem Komisji Lekarskiej z dnia 14 października 2016 r ustalono, że ubezpieczony jest trwale częściowo niezdolny do pracy a ta niezdolność trwa od 1 lipca 2012 r.

(orzeczenie komisji lekarskiej – k. nienum. akt ZUS)

Wnioskodawca posiada ponad 30 letni okres składkowy i nieskładkowy.

(okoliczność przyznana – protokół rozprawy z dnia 7.04.17 – k. 64, karta przebiegu zatrudnienia – k. 19,23 plik IV akt rentowych)

W okresie od 1 maja 2007 r do 30 czerwca 2012 r wnioskodawca pobierał rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

( okoliczność bezsporna)

Ostatnie ubezpieczenie wnioskodawcy ustało w dniu 12 lipca 2003 r.

(okoliczność bezsporna)

U wnioskodawcy w trakcie badania neurologicznego stwierdza się wyraźne zaniki mięśni obu dłoni, szczególnie kłębów kciuka ze zmianami troficznymi głównie w prawej dłoni. Tego rodzaju zaburzenia troficzne i zaniki mięśni nie powstają z dnia na dzień, są procesem wielomiesięcznym. Rozpoznano obustronny zespół cieśni nadgarstka ze znacznym ograniczeniem sprawności manualnej, co powoduje trwałą, biorąc pod uwagę wiek wnioskodawcy) całkowitą niezdolność do pracy od daty złożenia wniosku (1.08.2016). Z reguły dolegliwości tego rodzaju mają charakter stały. Poprawa po zabiegu jest krótkotrwała. Stwierdzone objawy w istotnym stopniu ograniczają sprawność manualną wnioskodawcy.

W protokole badania Komisji Lekarskiej z dnia 14.10.2016 r opisywano ograniczenie sprawności ruchowej obu dłoni, które oceniono jako zaburzenia czynnościowe. W świetle dalszych zmian w zakresie obu dłoni , które były obserwowane w badaniu biegłego objawy te wynikały z masywnego uszkodzenia obu nerwów pośrodkowych. Ponieważ nie można na podstawie dokumentacji leczenia określić czasu ich powstania należy z tego powodu orzekać całkowitą niezdolność do pracy od daty złożenia wniosku.

Wnioskodawca ma ewidentny niedowład mięśni i powinien być już wcześniej operowany. Wyznaczony termin zabiegu operacyjnego nie zależy od niego. Przy tego typu dolegliwościach nie jest zdolny do wykonywania jakiejkolwiek pracy.

/pisemna opinia biegłego neurologa – k. 23 – 27, opinia pisemna uzupełniającą – k. 60, ustna uzupełniająca opinia tego biegłego – e- prot. z dnia 19.05.2017 r 00:01:36 – 00:07:10/

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny dowodów i zważył, co następuje :

Odwołanie jest zasadne.

Przesłanki nabycia uprawnień do renty z tytułu niezdolności do pracy określa przepis art. 57 ust. 1. ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U z 2016/887) . Zgodnie z tym przepisem renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który:

1) jest niezdolny do pracy,

2) ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, oraz

3) niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-4, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, przy czy całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, zaś częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (art. 12).

Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne /art. 13 ust. 1/.

Niezdolność do pracy orzeka się na okres nie dłuższy niż 5 lat, z zastrzeżeniem ust. 3.

Niezdolność do pracy orzeka się na okres dłuższy niż 5 lat, jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy przed upływem tego okresu/art. 13 ust. 2 i 3/

Zdefiniowanie pojęcia "poziom kwalifikacji", użytego w tym przepisie ma istotne znaczenie, bowiem stanowi ono podstawę do ustalania rodzajów prac, które są w zasięgu możliwości ubezpieczonego, mimo stwierdzanego upośledzenia sprawności organizmu, a co za tym idzie, do ustalenia czy ograniczenie zdolności do pracy można zakwalifikować, jako znaczne. O poziomie posiadanych kwalifikacji do pracy decyduje nie tylko wykształcenie, lecz także uzyskana poprzez przyuczenie do zawodu umiejętność wykonywania specjalistycznej, kwalifikowanej pracy, także pracy fizycznej. Niższy jest zatem poziom kwalifikacji osób wykonujących proste prace fizyczne, niewymagające przyuczenia zawodowego niż poziom kwalifikacji osób wykonujących prace wymagające określonych specjalistycznych umiejętności nabywanych na podstawie przygotowania zawodowego./tak SA w wyroku z dnia 19 listopada 2015 r , III AUa 786/15, Lex nr 1950585/.

Częściowo niezdolny do pracy jest pracownik, który w wyniku choroby ma w istotny sposób ograniczoną zdolność do pracy w pełnym wymiarze czasu pracy. Może on natomiast wykonywać zatrudnienie niżej kwalifikowane, o niższych zarobkach, w obniżonym wymiarze godzin. Wykonywanie pracy o takim charakterze nie świadczy o odzyskaniu zdolności do pracy./tak SA w Szczecinie w wyroku z dnia 19 stycznia 2016 r, III Aua 342/15, Lex nr 2026205/

Stosownie do art. 58 ust. 1 warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej:

1)1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat;

2)2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat;

3)3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat;

4)4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat;

5)5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Na mocy ust. 2 art. 58 okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy; do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej.

Zgodnie z art. 58 ust. 3 jeżeli ubezpieczony nie osiągnął okresu składkowego i nieskładkowego, i którym mowa w ust. 1 warunek posiadanego wymaganego okresu uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony został zgłoszony do ubezpieczenia przed ukończeniem 18 lat albo w ciągu 6 miesięcy po ukończeniu nauki w szkole ponadpodstawowej, ponadgimnazjalnej lub w szkole wyższej oraz do dnia powstania niezdolności do pracy miał, bez przerwy lub z przerwami nieprzekraczającymi 6 miesięcy, okresy składkowe i nieskładkowe.

Zgodnie zaś ust. 4 art. 58 przepisu ust. 2 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Z kolei w oparciu o art. 57 ust. 2 określonego w art. 57 ust. 1 pkt. 3 warunku aby niezdolność do pracy powstała we wskazanych okresach albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ich ustania nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Zgodnie z art. 59 cytowanej ustawy osobie, która spełniła warunki określone w art. 57, przysługuje:

1) renta stała - jeżeli niezdolność do pracy jest trwała;

2) renta okresowa - jeżeli niezdolność do pracy jest okresowa.

Istotą sporu była kwestia ustalenia rodzaju niezdolności do pracy wnioskodawcy, bowiem od niej była uzależniona przesłanka okresu powstania niezdolności do pracy (wymóg 18 miesięcznego okresu).

Stwierdzona bowiem u wnioskodawcy przez organ rentowy częściowa niezdolność do pracy powodowała brak prawa do wypłaty renty z uwagi na niespełnienie warunku z art. 57 ust. pkt 3 ustawy emerytalnej.

Na okoliczność oceny stanu zdrowia wnioskodawcy Sąd przeprowadził dowód z opinii biegłego neurologa.

Na podstawie tej opinii ustalono, że u wnioskodawcy w trakcie badania neurologicznego stwierdza się wyraźne zaniki mięśni obu dłoni, szczególnie kłębów kciuka ze zmianami troficznymi głównie w prawej dłoni. Tego rodzaju zaburzenia troficzne i zaniki mięśni nie powstają z dnia na dzień, są procesem wielomiesięcznym. Rozpoznano obustronny zespół cieśni nadgarstka ze znacznym ograniczeniem sprawności manualnej, co powoduje trwałą (z uwagi na wiek wnioskodawcy i ustalenie, że tego rodzaju dolegliwości z reguły mają charakter trwały, a poprawa po zabiegu operacyjnym jest krótka), całkowitą niezdolność do pracy od daty złożenia wniosku (1.08.2016). Stwierdzone objawy w istotnym stopniu ograniczają sprawność manualną wnioskodawcy.

W protokole badania Komisji Lekarskiej z dnia 14.10.2016 r także opisywano ograniczenie sprawności ruchowej obu dłoni, które oceniono jako zaburzenia czynnościowe. W świetle dalszych zmian w zakresie obu dłoni , które były obserwowane w badaniu biegłego objawy te wynikały z masywnego uszkodzenia obu nerwów pośrodkowych. Ponieważ nie można na podstawie dokumentacji leczenia określić czasu ich powstania należy z tego powodu orzekać całkowitą niezdolność do pracy od daty złożenia wniosku.

Sąd, oceniając zgromadzony materiał dowodowy, w pełni uznał wartość dowodową opinii powołanego w sprawie biegłego.

W ocenie Sądu złożone do sprawy opinie – podstawowa i uzupełniające nie zawierają żadnych braków i wyjaśniają wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

Biegły opinię wydał po przeprowadzeniu stosownych badań i analizie dostępnej, złożonej przez wnioskodawcę dokumentacji lekarskiej, w tym przedstawionych wyników i wywiadu lekarskiego. Określił schorzenia występujące u badanego oraz ocenił jej znaczenie dla jego zdolności do pracy i jej terminu, odnosząc swą ocenę do poziomu jego kwalifikacji zawodowych. Zdaniem Sądu, opinie biegłego są rzetelne, sporządzone zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym ich przedmiot, a wynikające z nich wnioski są logiczne i prawidłowo uzasadnione.

W ocenie Sądu rozpoznającego przedmiotową sprawę organ rentowy nie przedstawił żadnych zasadnych argumentów w celu skutecznego podważenia wydanych w sprawie ekspertyz. Zarzuty organu sprowadzały się jedynie do własnej odmiennej oceny stanu zdrowia oraz do kwestionowania jedynie końcowej konkluzji opinii.

Dlatego też Sąd nie odmówił tym opiniom wiarygodności i mocy dowodowej, nie znalazł też usprawiedliwionych przesłanek do dopuszczenia dowodu z opinii innego biegłego neurologa tylko z tego powodu, że ocena stanu zdrowia dokonana przez organ rentowy jest odmienna od opinii dotychczasowego biegłego i stanowi jedynie polemikę z twierdzeniami opinii. W sprawie zostały sporządzone opinia pisemna, która była dwukrotnie merytorycznie uzupełniana – pisemnie i ustnie, a organ rentowy miał możliwość zadawania biegłemu pytań. Biegły odniósł się do zgłaszanych zastrzeżeń, w szczególności do przeprowadzonego badania przez Komisję Lekarską, wskazał także, że wnioskodawca winien być poddany aktualnie zabiegowi operacyjnemu, jednak nie ma on wpływu na wyznaczony termin tej operacji z uwagi na realia w służbie zdrowia.

Podnoszona okoliczność przez organ rentowy, że biegły w 2014 r, wydając opinię w innej sprawie wskazywał na częściową niezdolność do pracy, pozostaje bez wpływu na rozstrzygnięcie, bowiem aktualny wniosek dotyczy 2016 roku, a stan zdrowia wnioskodawcy mógł ulec pogorszeniu po upływie dwóch lat.

Należy przypomnieć, że celem postępowania sądowego jest wykazanie na podstawie obiektywnych dowodów w postaci opinii biegłych, jaki jest faktyczny stopień niezdolności do pracy, natomiast lekarz orzecznik czy komisja lekarska dokonuje oceny stanu zdrowia jako reprezentant jednej ze stron procesu. Nie może stanowić o dyskwalifikacji opinii biegłego tylko fakt, że lekarz orzecznik, czy komisja lekarska orzekła odmiennie niż wynika to z opinii biegłego, która została sporządzona w sposób prawidłowy i odzwierciedla rzeczywisty stan zdrowia wnioskodawcy.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem SN potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej opinii. Niezadowolenie strony z opinii biegłego nie uzasadnia powołania innego biegłego ( wyrok SN z dnia 5 czerwca 2002 roku I CR 562/74 LEX nr 7607; wyrok SN z dnia 4 sierpnia 1999 roku I PKN 20/99 OSNP 2000/22/807).

Z powyższych względów Sąd oddalił wniosek organu rentowego o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego.

Skoro zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje, że wnioskodawca jest trwale całkowicie niezdolny do pracy i posiada ponad 30 letni okres składkowy i nieskładkowy spełnia wszystkie warunki do przyznania renty.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, na postawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., orzekł jak w sentencji wyroku, przyznając stałą rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od dnia 1 sierpnia 2016 r– na podstawie art. 57, 59 w zw. z art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Zarządzenie: odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć peł. ZUS wraz z aktami rentowymi