Sygn. I C 215/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 czerwca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Słupsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

SSO Beata Kopania

Protokolant:

sekr. sądowy Anna Karwacka

po rozpoznaniu w dniu 29 czerwca 2017 r. w Słupsku

na rozprawie

sprawy z powództwa J. J.

przeciwko W. G., M. K., J. K., D. L., H. L., M. S. (1), J. R. (1), J. C. (1) i E. W.

o ochronę dóbr osobistych

1.  oddala powództwo;

2.  nie obciąża powoda kosztami procesu;

3.  przyznaje radcy prawnemu M. C. ze Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Słupsku kwotę 3.960 zł powiększoną
o stawkę VAT tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej powodowi
z urzędu;

4.  wobec pozwanego M. K. wyrok jest zaoczny.

Na oryginale właściwy podpis

Sygn. akt IC 215/16

UZASADNIENIE

Powód, J. J. wniósł do Sądu Rejonowego w Słupsku pozew o ochronę dóbr osobistych. Wskazał, że od kilku lat mieszkańcy i znajomi ze S. dokuczają mu, kierują wobec niego przezwiska i włamują się do jego mieszkania. Doszło nawet do pobicia powoda.

Pismem procesowym z dnia 11 maja 2015r. wskazał jako pozwanych, J. R. (1), E. W., B. L., T. G., M. J., W. G., H. L., L. S., A. C., M. S. (2), J. K., M. K., A. J., T. S., J. C. (2) i P. B. (1). Podał, że osoby te naruszyły jego dobra osobiste w postaci czci, godności i zdrowia.

Wskutek powyższego Sąd Rejonowy w Słupsku postanowieniem z dnia 15 czerwca 2015r. uznał się niewłaściwym i przekazał sprawę do Sądu Okręgowego w Słupsku według właściwości rzeczowej i miejscowej.

Pismem procesowym z dnia 24 sierpnia 2016r. powód, reprezentowany przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu, wskazał, że cofa pozew w stosunku do P. B. (2), A. C., T. G., A. J., M. J., T. S. i L. S..

W stosunku do pozostałych pozwanych podtrzymał swe stanowisko i wskazał, że:

- J. R. (2) w styczniu 2010r. na klatce schodowej naruszył dobra osobiste powoda poprzez publiczne stwierdzenie, że „widać na filmie jak wali gruchę”. Następnie w dniach 12 i 13 września 2010r. dokonał zniszczenia drzwi do mieszkania powoda, a także wyzywał znajomą od „prostytutek”, wskazując, że „knur ją wyruchał”, a także, że „prostytutka mu marynarkę i spodnie kupiła”. W związku z takim zachowaniem powód domaga się od J. R. (2) przeprosin oraz zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kwotę 5.000 zł. oraz świadczenia na wybrany przez sąd cel charytatywny w kwocie 5.000 zł.;

- E. W. naruszyła dobra osobiste powoda w ten sposób, że w skierowanym do niego piśmie użyła zwrotu „twoją znajomą knur wyruchał”, a nadto w dniu 12 lutego 2012r. drogą wiadomości sms wysłanej z nr (...) używała wobec powoda słów niecenzuralnych w postaci wyzywania od „pedałów” i „debili”. W związku z powyższym powód domaga się od pozwanej przeprosin oraz świadczenia na cel społeczny wybranej przez sąd instytucji w kwocie 5.000 zł.;

- D. L. w dniu 7 sierpnia 2010r. w kościele w P. podczas uroczystości ślubnej publicznie naruszyła dobra osobiste powoda, nazywając go „eunuchem”. Nadto w dniu 22 listopada 2014r. w sklepie (...) publicznie nazwała powoda „szmatą” dodając, że jego znajomą „knur wyruchał”;

- W. G. w dniu 7 sierpnia 2010r. w kościele w P. podczas uroczystości ślubnej publicznie naruszył dobra osobiste powoda, nazywając go „eunuchem”. Nadto wraz z kobietą o imieniu R. powiedział, że wyjęli ze skrzynki pocztowej korespondencję kierowaną do powoda. W związku z powyższym powód domaga się zasądzenia od pozwanego na swoją rzecz kwoty 5.000 zł. przeprosin oraz świadczenia na cel charytatywny na rzecz instytucji wybranej przez sąd w kwocie 5.000zł.;

- H. L. w dniu 7 sierpnia 2010r. w kościele w P. podczas uroczystości ślubnej publicznie naruszył dobra osobiste powoda, nazywając go „eunuchem”. W związku z tym powód domaga się zasądzenia od pozwanego na swoją rzecz kwoty 5.000 zł., przeprosin oraz zasądzenia kwoty 5.000 zł. na wskazany przez sąd cel charytatywny;

- M. S. (2), M. K. oraz J. K. naruszyli dobra osobiste powoda w ten sposób, że publicznie określali jego znajomą „prostytutką”, dodając że „knur ją wyruchał, a także „ że „prostytutka mu marynarkę i spodnie kupiła”. Nadto M. S. (2) przed blokiem zamieszkałym ówcześnie przez powoda publicznie krzyczała, że jest „eunuchem”, a także, że zrobią film, „jak mu rurkę będą obcinać”. W związku z powyższym domaga się zapłaty od pozwanych na swoją rzecz kwoty po 5.000 zł., przeprosin oraz świadczenia na cel charytatywny na rzecz instytucji wybranej przez sąd w kwocie 5.000zł.;

- J. C. (1) naruszyła dobra osobiste powoda w ten sposób, że na dworu (...) w dniu 7 kwietnia 2011r., stojąc za czekającym w kolejce przed kasą biletową powodem, w obecności innych osób mówiła, że jego znajomą „knur wyruchał”, a także, „żeby się za nią nie brał”. W związku z powyższym domaga się zapłaty od pozwanej na swoją rzecz kwoty 5.000 zł., przeprosin oraz świadczenia na cel charytatywny na rzecz instytucji wybranej przez sąd w kwocie 5.000zł.

Pismem procesowym z dnia 27 września 2016r. powód wskazał, że domaga się od pozwanych przeprosin o treści „Niniejszym przepraszam J. J. za używanie wobec niego słów uznanych za obelżywe, insynuowania mu nieobyczajnego zachowania a także sugerowania związku z osobą trudniącą się prostytucją”. Podał również, że od pozwanej B. L. domaga się zasądzenia na jego rzecz kwoty 5.000 zł., zapłaty świadczenia na cel charytatywny w kwocie 5.000 zł. oraz przeprosin.

Postanowieniem z dnia 29 sierpnia 2016r. Sąd Okręgowy w Słupsku umorzył postępowanie wobec P. B. (2), A. C., T. G., A. J., M. J., T. S. i L. S. wobec cofnięcia co do tych pozwanych pozwu.

Pozwany, J. R. (1), wniósł o oddalenie powództwa. Zaprzeczył, by uczestniczył w zdarzeniach opisanych przez powoda w pozwie.

Pozwana, E. W., wniosła o oddalenie powództwa. Przyznała, że około 5 lat temu w kłótni z powodem mogła wobec niego użyć słów wulgarnych, jednak wynikało to z faktu, iż powód przyjechał do niej w nocy pod dom, żądając rozliczenia się ze spadku po matce. Zaprzeczyła, by kierowała do niego list oraz smsy o obraźliwej treści.

Pozwana, D. L., wniosła o oddalenie powództwa, wskazując, że nie zna powoda. Podała, że nie uczestniczyła w uroczystości kościelnej opisanej przez powoda, a także w zdarzeniu w Biedronce. Wskazała, iż powód jest dla niej całkowicie obcym człowiekiem. Podkreśliła, że w 2013r. powód nękał jej córkę, zaś w 2014r. fałszywie oskarżył jej syna (k. 323 – 324).

Pozwany, W. G., wniósł o oddalenie powództwa. Zaprzeczył, by uczestniczył w zdarzeniach opisanych przez powoda, w tym w uroczystości ślubnej w P. w dniu 7 sierpnia 2010r.

Pozwany, H. L. , wniósł oddalenie powództwa. Wskazał, że nie uczestniczył w uroczystości kościelnej w P. w dniu 7 sierpnia 2010r. Zaprzeczył, by kiedykolwiek obraził powoda wulgarnymi słowami, czy czynami. Jednocześnie podkreślił, że w 2013r. jego córka była nękana przez powoda. Jednakże postępowanie wobec J. J. zostało umorzone wskutek ustalenia, że nie popełnił on przestępstwa z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia ((...)). Nadto wskazał, że w 2014r. powód fałszywie oskarżył jego syna o pobicie, ostatecznie jednak cofnął swe twierdzenia, przez co postępowanie o sygn. (...)zostało umorzone (k. 264 – 265).

Pozwany, J. K., wniósł o oddalenie powództwa. Zaprzeczył, by kiedykolwiek wobec powoda używał słów wulgarnych cytowanych przez powoda. Podkreślił, że nie wie, kto kupuje powodowi garderobę. Wskazał, że niejednokrotnie pomagał powodowi, np. w sprawach w ZUSie, a kilka miesięcy wcześniej pożyczał mu wiertarkę. Zatem, do chwili otrzymania odpisu pozwu w niniejszej sprawie pozwany uważał, że łączą go poprawne relacje z powodem (k. 279).

Pozwana, M. S. (2), wniosła o oddalenie powództwa. Zaprzeczyła, by brała udział w zdarzeniach opisywanych przez powoda.

Pozwana, J. C. (1) wniosła o oddalenie powództwa. Zaprzeczyła, by uczestniczyła w zdarzeniu opisanym przez powoda. Podkreśliła, że powód od kilku lat wszczynał awantury w swoim mieszkaniu położonym w S. przy ul. (...), o czym była powiadamiana policja. Pozwana nie rozmawiała z nim, obawiała się go i unikała (k. 315).

Pozwany, M. K. nie stawił się na rozprawę i nie przedstawił stanowiska w zakresie zgłoszonego żądania.

Sąd ustalił:

W dniu 17 marca 2006r. powód został uznany przez (...) ds. Orzekania o Niepełnosprawności w S. za osobę niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym na stałe. Z uwagi na niezdolność do pracy powód pobiera rentę w kwocie około 1.000 zł. miesięcznie.

Dowód: orzeczenie o niepełnosprawności z dnia 17 marca 2006r., k. 28, zaświadczenie ZUS z dnia 4 grudnia 2014r., k. 38.

Powód do kwietnia 2016r. mieszkał w S. przy ul. (...) i był skonfliktowany z sąsiadami.

Często zgłaszał policji, że jest nękany przez innych. Zarzucał, iż zakłada mu się podsłuch, że pierze się w jego pralce, że ktoś ukradł mu telefon, że miał milion złotych i chciał kupić karetkę dla MSWiA, ale pieniądze mu zabrano. Zgłaszał też, że był na uroczystości ślubnej w P., a tam kierowano do niego wyzwiska „eunuch”.

Dowód: zeznania świadka, R. B. 01:49:58 , 01:54:07 01:55:48 protokół rozprawy z dnia 22 listopada 2016r., k. 338, zeznania świadka P. S. 01:56:52 protokół rozprawy z dnia 22 listopada 2016r., k. 338 – 338v, przesłuchanie pozwanej J. C. (1) 00:57:41 protokół rozprawy z dnia 29 czerwca 2017r., k. 459v.

Powód kierował pisma do różnych instytucji z informacją, że jest traktowany przez sąsiadów i znajomych w poniżający sposób. Pismo takie skierował m.in. do Ministra Sprawiedliwości. Ministerstwo to przekazało w dniu 15 maja 2013r. pismo powoda do Prokuratury Generalnej w W. z uwagi na fakt, że zawierało ono informacje o możliwości popełnienia przestępstwa. Ta z kolei, pismem z dnia 22 maja 2013r., pismo powoda z dnia 4 kwietnia 2013r. przekazała do Prokuratury Okręgowej w S. celem dalszego rozpoznania „zgodnie z kompetencjami”.

Dowód: pisma Ministerstwa Sprawiedliwości z dnia 15 maja 2013r., k. 25, pismo Prokuratury Generalnej w W. z dnia 22 maja 2013r., pismo Prokuratora Okręgowego w S. z dnia 29 maja 2013r., k. 27.

W dniu 8 marca 2012r. powód zgłosił się na Szpitalny Oddział Ratunkowy Wojewódzkiego Szpitala (...) w S. z powierzchniowym urazem powieki i okolicy oczodołowej. W szpitalu stwierdzono, że uraz powoda powstał wskutek pobicia.

Dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego, k. 33, zaświadczenie lekarskie, k. 34.

Dnia 31 października 2014r. powód zgłosił się do lekarza z informacją, że dnia 22 października 2014r. został pobity przez trzech mężczyzn przy klatce schodowej przy ul. (...) w S.. Wskazał, że został uderzony pięścią w brzuch, wskutek czego upadł na schody, po czym był bity laską. Lekarz stwierdził u powoda pobiegnięcia krwawe powłok jamy brzusznej od urazów zadanych narzędziem, bądź tez wskutek uderzenia o schody.

Dowód: opinia lekarska, k. 43 – 45.

Od kilkunastu lat powód poddawany był rehabilitacji z uwagi na stan po aloplastyce stawu biodrowego lewego (2000) oraz z uwagi na zmiany zwyrodnieniowe stawu biodrowego prawego, przewlekłych zespołów bólowych kręgosłupa.

Dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego, k. 37, karta informacyjna leczenia szpitalnego (...) MSWiA w Z., k. 38.

Powód od grudnia 2012r. do października 2013r. uporczywe wykonywał do J. Ś., córki D. i H. L., połączenia telefoniczne o różnych porach dnia i nocy, wysyłał smsy, śledził, kierował słowa obraźliwe, groził pozbawieniem życia oraz uszkodzeniem ciała, czym wzbudził u pokrzywdzonej uzasadnione poczucie zagrożenia. W związku z takim zachowaniem, na skutek zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa złożonego przez J. Ś. toczyło się postępowanie o sygn. (...), które zostało umorzone na podstawie art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 31 § 1 k.k. wobec stwierdzenia, że sprawca nie popełnił przestępstwa, albowiem z uwagi na chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe lub inne zakłócenie czynności psychicznej nie mógł rozpoznać znaczenia swego zachowania.

Dowód: zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, k. 266, postanowieni o umorzeniu dochodzenia z dnia 30 grudnia 2013r., k. 267.

Powód oraz jego siostra, E. W. (pozwana) są w konflikcie od wielu lat. Około 5 lat temu, w późnych godzinach wieczornych, powód naszedł ją w domu, wszczynając awanturę w sprawach spadkowych. Pozwana wezwała wówczas policję, która nakazała powodowi opuszczenie posesji.

Około 3 lata temu E. W. zadzwoniła do powoda z informacją, że zmarła ich siostra, co powód skomentował obraźliwymi słowami i być może wtedy przez telefon pozwana skierowała do niego słowa, że jest „głupi”.

Dowód: przesłuchanie pozwanej E. W., 00:36:17 protokół rozprawy z dnia 29 czerwca 2017r., k. 458v.

Sąd zważył:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Powód oparł żądanie na instytucji ochrony dóbr osobistych.

Zgodnie z art. 24 § 1 k.c. ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

Z powyższej regulacji wynika, że przesłankami ochrony dóbr osobistych jest zagrożenie lub naruszenie tego dobra oraz bezprawność zagrożenia lub naruszenia. Okoliczność zagrożenia lub naruszenia konkretnego dobra osobistego winna udowodnić strona powoda. Strona pozwana zaś, w ramach podjętej obrony, winna obalić domniemanie bezprawności zagrożenia lub naruszenia.

Powód nie udowodnił, by po stronie pozwanych nastąpiło zachowanie, które naruszałoby, bądź zagrażałoby dobrom osobistym powoda. Powód nie przedstawił żadnego dowodu potwierdzającego, by doszło do zdarzeń przez niego opisanych, a przesłuchanie powoda było nielogiczne, a miejscami wręcz wyraźnie sprzeczne z dowodami, które sam powód przywołał.

Co do uroczystości ślubnej w P. z dnia 7 sierpnia 2010r., na której pozwani w osobach D. L., W. G. i H. L. mieli nazywać powoda „eunuchem” stwierdzić należy z całą stanowczością, iż twierdzenia powoda nie polegają na prawdzie.

Powód wskazał, że w uroczystości tej brał udział razem z D. D. (2), a pozwani słowo „eunuch” kierowali do niego w kościele podczas uroczystości.

Z zeznań świadka, D. D. (2), wynika bowiem wprost, iż to ona uczestniczyła w tej uroczystości, że był to ślub jej chrześnicy i miał charakter rodzinny. Nie było tam zatem, ani powoda, ani pozwanych. Co więcej świadek zeznała, że wprawdzie nawiązała znajomość internetową w powodem w latach 2010 – 2011, to jednak nigdy się z nim nie spotkała, nie widziała go „na żywo”.

W tym stanie rzeczy stwierdzić należy, że brak jest jakichkolwiek podstaw do uznania, że przesłuchanie powoda w zakresie zdarzenia w kościele w P. polegało na prawdzie.

Co do zachowanie pozwanej, D. L. w listopadzie 2014r. w sklepie (...), to zawnioskowany przez powoda świadek, K. P., nie potwierdziła, by po stronie pozwanej miało miejsca zachowanie opisywane przez powoda, tj. by pozwana nazywała go „szmatą” oraz, by informowała osoby przebywające w sklepie, że „znajomą powoda knur wyruchał”. Zatem i te twierdzenia należy uznać za gołosłowne.

Powód nie przedstawił też dowodów na poparcie twierdzeń, że pozwany, J. R. (1) w styczniu 2010r. na klatce schodowej naruszył dobra osobiste powoda oraz, by w dniach 12 i 13 września 2010r. dokonał zniszczenia drzwi do mieszkania powoda, a także by w tych dniach wyzywał znajomą od „prostytutek”, wskazując, że „knur ją wyruchał”, a także, że „prostytutka mu marynarkę i spodnie kupiła”. Za niewiarygodne uznać należy również twierdzenia, iż pozwany W. G. z kobietą o imieniu R. wyjmował korespondencję ze skrzynki powoda, a także M. S. (2), M. K. oraz J. K. ubliżali powodowi przed klatką schodową, czy przed blokiem. Okoliczności powyższych w żaden sposób nie wykazali zawnioskowani przez powoda świadkowie osobach policjantów, R. B. i P. S.. Świadkowie ci zeznali jedynie, że powód zgłaszał na policji, iż jest nękany np. poprzez zakładanie mu się podsłuchu, pranie w jego pralce, poprzez kradzież telefonu, czy też kradzież kwoty 1.000.000 zł. Zarzuty te uznać należy za niedorzeczne. Nadto nie dotyczą one tych stawianych pozwanych w tymże postępowaniu.

Za absurdalne i nonsensowne uznać należy również przesłuchanie powoda w zakresie zarzutów stawianych pozwanej, J. C. (1) i jej spotkania z powodem w kolejce na stacji PKP w G..

Z kolei w zakresie zarzutów stawianych E. W., stwierdzić należy, że nie zostały one udowodnione. Z przesłuchania pozwanej wynika wprawdzie, iż strony są w konflikcie oraz, że pozwana być może kierowała do pozwanego słowa obraźliwe, ale było to około 5 lat temu, kiedy w późnych godzinach powód naszedł ją w domu, wszczynając awanturę w sprawach spadkowych. Pozwana podała, że wówczas została wezwana policja, która nakazała powodowi opuszczenie posesji. Pozwana podała również, że około 3 lata temu dzwoniła do brata z informacją, że zmarła ich siostra, co powód skomentował obraźliwymi słowami i być może pozwana skierowała do niego słowa, ze jest „głupi”. Brak jest jednak dowodu na to, że pozwana w dniu 12 lutego 2012r. wysyłała do powoda sms o obraźliwej treści oraz, by skierowała do niego list również w obraźliwym tonie. Powód nie przedstawił, ani wspomnianej wiadomości sms, ani listu. Natomiast operator T - M. odmówił informacji, na kogo był rejestrowany numer przywołany przez powoda, tj. numer (...), a także, czy w tej dacie były wysyłane wiadomości sms na numer (...) i o jakiej treści.

Stwierdzić zatem należy, iż zachowanie opisane przez powoda nie zostało należycie udowodnione, zaś zachowanie opisane przez pozwaną, nie naruszyło, w ocenie sądu, dóbr osobistych powoda w postaci czci, godności i zdrowia. Zachowanie obu stron było dynamiczne i ekspresyjne, odbywało się jedynie w obecności samych stron, tj. powoda i E. W.. Miało charakter kłótni rodzeństwa. W konsekwencji powyższego stwierdzić należy, że nie stanowiło wystarczającej podstawy do wysnucia wniosku, iż naruszyło wskazane wyżej dobra osobiste powoda.

W konsekwencji powyższych rozważań, wobec uznania, że powód nie wykazał (nie udowodnił), by po stronie pozwanych wystąpiło zachowanie, które naruszyło, bądź zagroziło dobrom osobistym powoda, sąd, na podstawie art. 24 k.c. stosowanego a contrario, powództwo J. J. oddalił.

Jednocześnie, mając na uwadze trudną sytuację materialną powoda, tj. okoliczność, iż pobiera on rentę w wysokości 1.000 zł. miesięczne oraz, że jest osobą chorą z uwagi stan po aloplastyce stawu biodrowego lewego (2000), a także z uwagi na zmiany zwyrodnieniowe stawu biodrowego prawego i przewlekłych zespołów bólowych kręgosłupa, co wymaga wydatków na leki, sąd uznał, że zachodzą przesłanki do nieobciążania powoda kosztami procesu w oparciu o treść art. 102 k.p.c. Dlatego też nie obciążył powoda powstałymi kosztami.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu rozstrzygnięto na podstawie par 2 ust. 3, par 6 pkt 6 oraz par 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j Dz.U z 2015r. poz. 617), obowiązującego na moment wniesienia powództwa. Na wynagrodzenie fachowego pełnomocnika złożyło się wynagrodzenie w kwocie 3.600 zł. za roszczenia pieniężne (suma roszczeń: 85.000 zł.) oraz wynagrodzenie w kwocie 360 zł. za roszczenie dotyczące przeproszenia o tej samej treści w stosunku do każdego z pozwanych. Należność fachowego pełnomocnika została powiększona o podatek VAT.

Na oryginale właściwy podpis