Sygn. akt III Ca 643/17

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 1 marca 2017 r. , w sprawie Dz Kw 4174/17 Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi oddalił wniosek o zawieszenie postępowania , utrzymał w mocy zaskarżony wpis i ustalił, iż uczestnicy ponoszą koszty postępowania zgodnie ze swoim udziałem w sprawie .

Postanowienie to zapadło na skutek skargi uczestników postępowania – I. F. i P. F. na wpis dokonany przez referendarza sądowego w Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi dnia 10 stycznia 2017 r. , w sprawie Dz. Kw. 45919/16, którym w dziale IV księgi wieczystej (...) wpisano hipotekę przymusową na kwotę 11.231,09 zł na rzecz Hurtowni (...) spółka jawna R. R., M. G., I. G. w Ł..

Do wniosku o wpis dołączono:

1.  nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 22 grudnia 1999 r. w sprawie XVIII NG 4915/99 , którym Sąd Rejonowy w Łodzi nakazał W. F. Agencja Budowlana (...) w Ł. aby zapłacił na rzecz Z. R. i R. R. – wspólników spółki cywilnej Hurtownia (...) w Ł. kwotę 1.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 20 grudnia 1998 r. do dnia zapłaty , kwotę 1.560,30 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 5 stycznia 1999 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 2.054,20 zł tytułem zwrotu kosztów procesu ; któremu to nakazowi w dniu 24 marca 2000 r. nadano klauzulę wykonalności zasądzając od dłużnika na rzecz wierzyciela kwotę 200 zł tytułem kosztów postępowania klauzulowego;

2.  postanowienie Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi z dnia 31 lipca 2006 r. , w sprawie XIII GCo 178/06, którym prawomocnemu nakazowi zapłaty z dnia 22 grudnia 1999 r. nadano klauzule wykonalności przeciwko spadkobiercom W. I. F. i P. F. z ograniczeniem ich odpowiedzialności do wartości objętego majątku spadkowego wraz z postanowieniem z dnia 28 grudnia 2015 r. , którym sprostowano oczywistą omyłkę powstałym w tym pierwszym postanowieniu;

3.  wypis z Krajowego Rejestru Sądowego , z którego wynika przekształcenie dotychczasowego wierzyciela we wnioskodawcę.

Apelację od tego postanowienia złożyli uczestnicy postępowania P. F. i I. F.. Zarzucili Sądowi Rejonowemu naruszenie przepisu art. 233 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i pominięcie okoliczności prowadzenia spisu inwentarza po zmarłym, wobec którego wydano nakaz zapłaty, a wierzyciel został zgłoszony komornikowi w liście wierzycieli; obrazę prawa materialnego tj. art. 94 ustawy o księgach wieczystych i hipotece poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i dokonanie wpisu hipoteki podczas gdy wierzytelność, która została zabezpieczona wygasła w związku ze spłatą innych wierzytelności wchodzących w inwentarz; art. 109 ustawy o księgach wieczystych i hipotece poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i ustanowienie hipoteki przymusowej dla wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym, podczas gdy wierzyciel nie jest upoważniony do dochodzenia należności objętej nakazem zapłaty z uwagi na prowadzone postępowanie w sprawie spisu inwentarza; art. 110 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece poprzez jego błędną wykładnię i wpisanie hipoteki przymusowej na kwotę 11.231,09 zł podczas gdy suma hipoteki przewyższa więcej niż o połowę zabezpieczoną wierzytelność wraz z roszczeniami o świadczenia uboczne ponieważ odsetki w części uległy przedawnieniu. W konkluzji wnieśli o zmianę zaskarżonego postanowienia i wykreślenie skarżonego wpisu wraz z zasądzeniem kosztów postępowania.

Sąd Okręgowy zważył,

co następuje :

Apelacja jest bezzasadna. Nie doszło w szczególności do naruszenia przepisu art., 233 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i pominięcie okoliczności prowadzenia spisu inwentarza po zmarłym, wobec którego wydano nakaz zapłaty, a wierzyciel został zgłoszony komornikowi w liście wierzycieli. Przepis art. 233 k.p.c. dotyczy oceny materiału dowodowego i statuuje zasadę swobodnej oceny dowodów. Przedstawione przez wnioskodawcę dowody to wyłącznie dokumenty urzędowe. Ich prawdziwość nie została przez skarżących obalona . Nie można przez to naruszyć zasady swobodnej oceny dowodów poprzez oparcie orzeczenia o dokumenty urzędowe i pominięcie okoliczności prowadzenia spisu inwentarza po zmarłym, wobec którego wydano nakaz zapłaty, a wierzyciel został zgłoszony komornikowi w liście wierzycieli, które to okoliczności z tych dokumentów nie wynikają i w ogóle nie były przedmiotem oceny w rozumieniu przepisu art. 233 k.p.c.

Nie doszło także do naruszenia przepisu art. 94 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz.U.2016.790 z późn. zm.). Przepis ten stanowi, że wygaśnięcie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką pociąga za sobą wygaśnięcie hipoteki, chyba że z danego stosunku prawnego mogą powstać w przyszłości kolejne wierzytelności podlegające zabezpieczeniu. Zgodnie z przepisem art. 626 8 § 2 k.p.c. rozpoznając wniosek o wpis, sąd bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej. Przepis ten ma zastosowanie także w postępowaniu odwoławczym . Skarżący nie złożyli żadnego dokumenty stwierdzającego wygaśnięcie wierzytelności.

Nie naruszono przepisu art. 109 cyt. ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Stanowi on, że wierzyciel, którego wierzytelność jest stwierdzona tytułem wykonawczym, określonym w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym, może na podstawie tego tytułu uzyskać hipotekę na wszystkich nieruchomościach dłużnika (hipoteka przymusowa); jeżeli nieruchomość jest własnością Skarbu Państwa, hipoteka przymusowa może być ustanowiona w wypadkach przewidzianych w przepisach ustawowych. Wierzyciel posiada tytuł wykonawczy i może na podstawie tego tytułu uzyskać hipotekę na wszystkich nieruchomościach dłużnika. Tak też się w tej sprawie stało. Działanie wskazanego przepisu nie zostało wyłączone faktem prowadzenia postępowania o spis inwentarza po zmarłym dłużniku pierwotnym.

Nie doszło też do naruszenia zasady określonej przepisem art. 110 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Zgodnie z art. 110 1 u.k.w.h. wierzyciel może żądać wpisu hipoteki przymusowej na sumę nie wyższą niż wynikająca z treści dokumentu stanowiącego podstawę jej wpisu do księgi wieczystej. Jeżeli z dokumentu tego nie wynika wysokość sumy hipoteki, suma hipoteki nie może przewyższać więcej niż o połowę zabezpieczonej wierzytelności wraz z roszczeniami o świadczenia uboczne określonymi w dokumencie stanowiącym podstawę wpisu hipoteki na dzień złożenia wniosku o wpis hipoteki. Powołany powyżej przepis rozróżnia dwie sytuacje: gdy w dokumencie, który stanowi podstawę wpisu, jest określona suma hipoteki przymusowej i gdy w dokumencie tym jest stwierdzona jedynie wysokość wierzytelności, która ma podlegać zabezpieczeniu hipoteką przymusową. W przedmiotowej sprawie zachodzi sytuacja druga i wierzyciel może żądać wpisu hipoteki na sumę nieprzewyższającą więcej niż o połowę kwotę wierzytelności wraz z określonymi w dokumencie, stanowiącym podstawę wpisu, roszczeniami o świadczenia uboczne ( odsetki od zasądzonej w orzeczeniu sądu kwoty i przyznane wierzycielowi koszty postępowania). W celu ustalenia sumy hipoteki, której wpisu może się domagać wierzyciel, należy obliczyć wysokość wszystkich roszczeń stwierdzonych w dokumencie stanowiącym podstawę wpisu na dzień składania wniosku o wpis. Suma hipoteki nie może przewyższać 150 % tak ustalonej kwoty. Wysokość sumy hipoteki musi wyliczyć wierzyciel i podać we wniosku o wpis. Wnioskodawca w sposób prawidłowy wyliczył wysokość sumy hipoteki przymusowej. Wierzyciel obliczył i podał we wniosku wysokość wszystkich roszczeń stwierdzonych w nakazie zapłaty i zażądał wpisu hipoteki przymusowej o wysokości 11231,09 zł. Suma hipoteki przymusowej nie przewyższa 150 % ustalonej kwoty wszystkich roszczeń wynikających z nakazu zapłaty.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 w zw z art. 13 § 2 k.p.c. oddalił apelację.