Sygn. akt VI Gz 183/17
Dnia 06 września 2017 r.
Sąd Okręgowy w Toruniu Wydział VI Gospodarczy
w składzie następującym:
Przewodniczący SSO Jerzy P. Naworski (spr.)
Sędziowie: SO Danuta Jarosz- Czarcińska, SO Zbigniew Krepski
po rozpoznaniu w dniu 06 września 2017 r. w Toruniu
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z powództwa J. K.
przeciwko (...) sp. z o.o. Oddział w Polsce w T.
o zapłatę
na skutek zażalenia powoda na postanowienie Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 26 lipca 2017 r., sygn. akt V GC 1742/16
postanawia
uchylić zaskarżone postanowienie
Jerzy P. Naworski
Zbigniew Krepski Danuta Jarosz-Czarcińska
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy odrzucił pozew przeciwko (...) sp. z o.o. Oddział w Polsce w T. na podstawie art. 199 § 2 k.p.c. uznając, że oddział nie ma zdolności sądowej (k. 61).
W zażaleniu na to postanowienie powód zarzucił mu naruszenie:
1. art. 199 § 2 k.p.c. przez jego błędne zastosowanie i niesłuszne odrzucenie pozwu w sytuacji, gdy Sąd pierwszej instancji jest właściwy do rozpoznania sprawy, gdyż roszczenie przeciwko przedsiębiorcy zagranicznemu związane jest z prowadzoną działalnością jego oddziału na terytorium RP, a ponadto oznaczenie pozwanego jest wystarczające do przyjęcie, że roszczenie dochodzone w sprawie zostało zgłoszone przeciwko podmiotowi zagranicznemu, a nie przeciwko jego oddziałowi funkcjonującemu w Polsce,
2. art. 70 § 1 k.p.c. przez nie wezwanie go do uzupełnienia braku zdolności sądowej pozwanego.
Wskazując na te zarzuty skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie Sądowi Rejonowemu sprawy do rozpoznania oraz o zasądzenie od pozwanego kosztów postepowania zażaleniowego (k. 64-67).
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Zażalenie jest zasadne.
Sąd pierwszej instancji jako podstawę odrzucenia pozwu wskazał art. 199 § 2 k.p.c. uznając, że brak zdolności sądowej pozwanego nie może być usunięty. W związku z tym podstawę odrzucenia pozwu powinien stanowić art. 199 § 1 pkt 3 in principio k.p.c. Kwestia ta, jak i to, czy w rachubę wchodzi usuwalny czy nieusuwalny brak przesłanki procesowej, ma charakter wtórny. W pierwszej kolejności należy bowiem przesądzić, czy oddział przedsiębiorcy zagranicznego ma zdolność sądową, a w dalszej odpowiedzieć na pytanie, czy pozwanie oddziału przedsiębiorcy zagranicznego jest równoznaczne z pozwaniem oddziału, czy jedynie ze wskazaniem, że dochodzone roszczenie pozostaje w związku z działalnością tego oddziału.
Podstawę prawną działalności oddziałów przedsiębiorców zagranicznych w Polsce stanowią przepisy rozdziału 6 (art. 85-92) ustawy z dnia 4 lipca 2004 r. o działalności gospodarczej (tekst jedn. Dz. U z 2016, poz. 1829 ze zm.). Zgodnie z art. 85 ust. 1 tej ustawy, dla wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedsiębiorcy zagraniczni mogą, na zasadzie wzajemności, o ile ratyfikowane umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej, tworzyć oddziały z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Przedsiębiorca zagraniczny tworzący oddział może wykonywać działalność gospodarczą wyłącznie w zakresie przedmiotu działalności przedsiębiorcy zagranicznego (art. 86). Odział przedsiębiorcy zagranicznego działający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest wpisany do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym (art. 36 pkt 14 i art. 38 pkt 14 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r. poz. 700 ze zm.). Ponieważ żaden przepis prawa nie przyznaje oddziałowi przedsiębiorcy zagranicznego działającemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zdolności prawnej nie jest on niepełną osobą prawną (art. 33 1 § 1 k.p.c.), a tym samym nie ma statusu przedsiębiorcy (art. 43 1 k.c.). W świetle art. 64 § 1 1 k.p.c. oddział przedsiębiorcy zagranicznego nie ma też zdolności sądowej. Mimo tego nie powinna być kwestionowana teza o możliwości pozwania przedsiębiorcy zagranicznego działającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przy pomocy oddziału przed polskim sądem.
Odział, o którym mowa, jest jednostką organizacyjną przedsiębiorcy zagranicznego, stanowiącą przedłużenie jego działalności na terytorium Polski. W związku z tym działalność oddziału musi być traktowana jak działalności samego przedsiębiorcy zagranicznego, a pozwanie oddziału jak pozwanie przedsiębiorcy zagranicznego. Mutatis mutandis sytuacja jest podobna do polskiego przedsiębiorcy mającego oddział, jeżeli roszczenie jest związane z działalnością tego oddziału (ar. 33 k.p.c.).
Zgodzić trzeba się więc ze skarżącym, że w sprawie pozwanym jest przedsiębiorca zagraniczny ( (...) LTD), a nie pozbawiany zdolności sądowej jego odział w Polsce. Zasadny jest więc zarzut naruszenia art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c. przez jego zastosowanie, co powoduje konieczność uchylenia zaskarżonego postanowienia na podstawie art. 386 § 1 w zw. z art. 397 § 2 zd. 1 k.p.c.
Jerzy P. Naworski
Zbigniew Krepski Danuta Jarosz-Czarcińska
(...)
(...)
(...)
(...)
(...)
(...)