UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił ubezpieczonemu G. K. prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy z dnia(...). o emeryturach i rentach z FUS

W uzasadnieniu decyzji wskazano, że powód nie spełnił jedynie warunku posiadania 15 letniego stażu pracy w szczególnych warunkach, bowiem nie zaliczono mu jako takiej pracy w okresie od (...). do (...)., w (...)z uwagi na braki formalne zaświadczenia o pracy w szczególnych warunkach dotyczących tego okresu zatrudnienia oraz okresu od(...)r. do (...) w Przedsiębiorstwie (...) w B. uwagi na brak świadectwa pracy w szczególnych warunkach.

W odwołaniu od tej decyzji powód wniósł o jej zmianę i przyznanie prawa do emerytury z uwagi na to, że w spornych okresach pracował stale i w pełnym wymiarze czasu w warunkach szczególnych. Ponadto podał, w odpowiedzi na zobowiązanie sądu, że pracował jako spawacz od (...). do (...). w (...) Przedsiębiorstwie (...) w B..

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony G. K., urodzony (...), zatrudnił się w (...) Przedsiębiorstwie (...) w B. w dniu(...). jako młodociany, uczęszczając do przyzakładowej szkoły zawodowej, w zawodzie montera instalacji wentylacyjnych. W trakcie nauki został on przyuczony do spawania, jakkolwiek nie zdobył formalnych uprawnień, bowiem potwierdzenie ich dokumentem nie było wymagane w tym zakładzie. Po ukończeniu szkoły ubezpieczony zatrudnił się od (...)r. w (...) Przedsiębiorstwie (...) w charakterze montera instalacji i urządzeń wentylacyjno-klimatyzacyjnych. Praca ubezpieczonego, zatrudnionego w charakterze montera, polegała w istocie na dokonywaniu montażu poprzez spawanie. Ubezpieczony wykonywał prace spawalnicze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, spawając elementy instalacji wentylacyjnych, odpylania i odżużlania wykonywanych na zlecenie innych zakładów. Ubezpieczony nie wykonywał w okresie od (...)r. do (...). innych prac. Razem z ubezpieczonym pracowali w tym zakładzie świadkowie J. P. i A. J.. W świadectwie pracy z dnia (...)r. pracodawca wpisał, że w okresie zatrudnienia ubezpieczony wykonywał pracę blacharza.

dowód: umowa o pracę, kolejne angaże na stanowisku montera, świadectwo pracy w aktach osobowych powoda prowadzonych w (...) Przedsiębiorstwie (...) oraz zeznania świadków J. P. k.(...), A. J. k.(...), zeznania powoda k.(...), zapis A/V na płycie k.(...)

Następnie, od (...)r. ubezpieczony zatrudnił się w Przedsiębiorstwie (...) w B. i pracował tam do (...). Formalnie zatrudniono go jako ślusarza spawacza ale faktycznie ubezpieczony wykonywał wyłącznie prace spawalnicze stale w pełnym wymiarze czasu pracy co najmniej 8 godzin dziennie. Ubezpieczony spawał, podobnie jak w trakcie zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...), elementy instalacji wentylacyjnych. Ubezpieczony pracował też na budowach zagranicznych w(...) ( w ramach urlopów bezpłatnych), gdzie oddelegowany został przez pracodawcę. Razem z ubezpieczonym pracowali świadkowie W. K. i W. P.. W świadectwie pracy z dnia (...)r. wpisano, że ubezpieczony pracował jako ślusarz-spawacz. Ubezpieczony otrzymywał dodatki za prace w szczególnych warunkach i posiłki regeneracyjne.

dowód: umowa o pracę, kolejne angaże na stanowisku montera, świadectwo pracy w aktach osobowych powoda prowadzonych w Przedsiębiorstwie (...) w B., karty wynagrodzeń w aktach rentowych, zeznania świadków W. K. k. (...). i W. P. k.(...), zeznania powoda k.(...), zapis A/V na płycie k.(...)

Ubezpieczony złożył wniosek o emeryturę(...) r.

dowód: wniosek w aktach rentowych powoda.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów w aktach osobowych powoda oraz w jego aktach rentowych , których prawdziwości strony nie kwestionowały oraz zeznań świadków, bowiem były one zgodnie spójne, wzajemnie się uzupełniały z zeznaniami powoda i znajdowały potwierdzenie w dokumentach zgromadzonych w aktach sprawy. Świadkowie pracowali razem z powodem stąd ich zeznania stanowiły miarodajny dla ustalenia stanu faktycznego w sprawie dowód. Zeznania powoda jako zgodne z zeznaniami świadków i znajdujące potwierdzenie w zebranych w sprawie dowodach z dokumentów również zasługiwały na wiarę. Fakt, że w świadectwie pracy wystawionym przez (...) Przedsiębiorstwo (...) w B. wpisano, że ubezpieczony pracował w charakterze blacharza nie może przemawiać przeciwko uznaniu tego okresu pracy jako okresu pracy w szczególnych warunkach, bowiem zeznania świadków W. J. P.i A. J., którzy pracowali razem z ubezpieczonym i na bieżąco obserwowali jego pracę, w sposób nie budzący wątpliwości potwierdziły, że faktycznie w okresie (...). do(...). w (...) Przedsiębiorstwie (...) w B. ubezpieczony pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako spawacz. Podobnie w okresie pracy w Przedsiębiorstwie (...) w B. ubezpieczony wykonywał wyłącznie czynności spawacza, co potwierdzili bezspornie świadkowie W. K. i W. P..

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, zdaniem Sądu Okręgowego, w sposób niebudzący wątpliwości, że powód w spornych okresach od(...). do (...)r. w (...) Przedsiębiorstwie (...) w B. i od(...)r. do (...). w Przedsiębiorstwie (...) w B. wykonywał pracę w szczególnych warunkach wymienioną w dziale XIV pkt. 12 wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 8.02.1983r. w sprawie w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, podobnie taka prace wykonywał w trakcie zatrudnienia od (...)r. do (...). w Przedsiębiorstwie (...) w B..

Pozycja 12 cyt. załącznika A do prac w szczególnych warunkach zalicza prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowowodorowym.

Sąd dokonał następnie oceny ustalonego stanu faktycznego w kontekście przepisów art.184 i 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Zgodnie z treścią art. 184. ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku ubezpieczonym urodzonym po dniu (...)r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32-34, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.( art. 184 ust. 2)

Zgodnie z treścią art.32 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy -ubezpieczonym urodzonym przed dniem (...)r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 ( 65 lat dla mężczyzn, 60 lat dla kobiet.) W myśl ustępu 2 art.32 cytowanej ustawy dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ustępie 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Przepisy rozporządzenia wykonawczego Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r, które nadal zachowały swoją moc na warunkach określonych w art. 32 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, mają zastosowanie do wszystkich pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, a okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Niemniej jednak należy wskazać, iż w przypadku, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczeń potwierdzających okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach z przyczyn od siebie niezależnych, art. 472 i 473 k.p.c. umożliwiają ustalenie tych okoliczności w drodze postępowania odwoławczego przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z powołanymi przepisami w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych każdy fakt mający wpływ na prawo do świadczenia lub jego wysokość może być dowodzony wszelkimi środkami, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe. Zaliczenie nieudokumentowanych, spornych okresów pracy w szczególnych warunkach do stażu pracy uprawniającego do wcześniejszej emerytury wymaga dowodów niebudzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych. Nie ulega wątpliwości, że w postępowaniu o świadczenie emerytalno-rentowe dopuszczalne jest – jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale z 27 maja 1985 r. (III UZP 5/85, LEX nr14635) – przeprowadzenie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy z powodu jego likwidacji lub zniszczenia dokumentów dotyczących zatrudnienia.

Okres pracy w warunkach szczególnych można również ustalić w postępowaniu sądowym na podstawie akt osobowych pracownika.

W myśl § 4 ust.1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Skoro postępowanie dowodowe potwierdziło fakt pracy powoda w szczególnych warunkach o których mowa w dziale XIV pkt.12 załącznika A do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r., w okresach od (...). do(...) r. w (...) Przedsiębiorstwie (...) w B. i od(...)r. do (...). w Przedsiębiorstwie (...) w B. to okresy te łącznie przekraczają okres 15 letni wymagany do uzyskania prawa do emerytury w obniżonym wieku. Organ rentowy nie kwestionował spełnienia przez powoda pozostałych warunków uzyskania prawa do emerytury i dlatego, biorąc pod uwagę fakt, że powód wniosek o emeryturę złożył (...)r., Sąd Okręgowy na podstawie art. 477^{(

14)}§2 k.p.c. zmienił zaskarżona decyzję i orzekł jak w punkcie 1 wyroku.

Na zasadzie art. 118 ust 1 a ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS Sąd Okręgowy orzekł o braku odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji z uwagi na brak świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach, co wymagało przeprowadzenia postępowania dowodowego przed Sądem na okoliczność charakteru pracy ubezpieczonego w spornych okresach.

SSO Ewa Milczarek

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE