Sygnatura akt II AKa 251/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 września 2017 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA Barbara Krameris (spr.)

Sędziowie: SSA Stanisław Rączkowski

SSA Andrzej Kot

Protokolant: Iwona Łaptus

przy udziale prokuratora Prokuratury Regionalnej Urszuli Piwowarczyk-Strugały

po rozpoznaniu w dniu 27 września 2017 r.

sprawy D. P.

oskarżonego z art. 280 § 2 kk i art. 189 § 1 kk w związku z art. 11 § 2 kk

J. Ł.

oskarżonego z art. 280 § 2 kk i art. 189 § 1 kk w związku z art. 11 § 2 kk

na skutek apelacji wniesionych przez prokuratora i oskarżonych

od wyroku Sądu Okręgowego w Świdnicy

z dnia 9 maja 2017 r. sygn. akt III K 143/16

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

1)  podwyższa karę pozbawienia wolności wymierzoną oskarżonemu J. Ł. za przestępstwo z art. 280 § 2 k.k. i art. 189 § 1 k.k. i art. 288 § 1 k.k. i art. 289 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. do lat 5 (pięciu).

2)  eliminuje z podstawy prawnej wymiaru kary orzeczonej wobec oskarżonego D. P. przepisy art. 60 § 1 i § 6 pkt 2 k.k. i na podstawie art. 280 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierza mu karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności.

I.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy.

II.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonych kar pozbawienia wolności zalicza oskarżonym okresy rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie:

1.  D. P. od 3 października 2016 r. do 27 września 2017 r.,

2.  J. Ł. od 4 października 2016 r. do 27 września 2017 r.,

I.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. W. S. 600 (sześćset) złotych z tytułu kosztów nieopłaconej obrony z urzędu oskarżonego J. Ł. w postępowaniu odwoławczym oraz 138 zł tytułem zwrotu VAT.

II.  zwalnia oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze zaliczając wydatki na rachunek Skarbu Państwa.

UZASADNIENIE

D. P. został oskarżony o to, że :

I.  w dniu 2 października 2016 roku w J. i W., województwo (...), działając wspólnie i w porozumieniu z J. Ł. dokonał rozboju na osobie taksówkarza C. J. zamawiając uprzednio kurs i następnie jadąc taksówką wyżej wymienionego, w ten sposób, że grożąc pokrzywdzonemu natychmiastowym użyciem przemocy, a następnie stosując przemoc w postaci szarpania, trzymania za głowę i popychania, przyłożył nóż o długości około 30 centymetrów do szyi pokrzywdzonego i trzymając go w trakcie trwania zdarzenia oraz kierując pod jego adresem groźby pozbawienia życia i zdrowia w postaci obcięcia palca, jak również groźby pozbawienia życia i zdrowia mające na celu nie zawiadamianie przez pokrzywdzonego organów ścigania dokonał zaboru w celu przywłaszczenia samochodu osobowego marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...) o wartości około 40 000 złotych, dwóch telefonów komórkowych o wartości po 400 złotych każdy, laptopa o wartości 1 000 złotych, pieniędzy w kwocie 1 000 złotych, CB-radia o wartości 1 500 złotych oraz złotego łańcuszka o wartości 8 000 złotych, jak również żądał wydania złotego sygnetu przy czym dwa telefony komórkowe, laptop i CB-radio w trakcie trwania zdarzenia wyrzucił za okno samochodu, jak również dokonał zniszczenia wyżej wymienionego samochodu w trakcie jego prowadzenia na łączną kwotę 2 636 złotych oraz pozbawił pokrzywdzonego C. J. wolności, w ten sposób, że w trakcie dokonywania przestępstwa rozboju zamknął go w bagażniku samochodu osobowego marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...) i woził w nim pokrzywdzonego po okolicy oraz zamierzał przywiązać wyżej wymienionego do drzewa liną

tj. o przestępstwo z art. 280 § 2 k.k. i art. 189 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

J. Ł. został oskarżony o to, że :

II.  w dniu 2 października 2016 roku w J. i W., województwo (...), działając wspólnie i w porozumieniu z D. P. dokonał rozboju na osobie taksówkarza C. J. zamawiając uprzednio kurs i następnie jadąc taksówką wyżej wymienionego, w ten sposób, że grożąc pokrzywdzonemu natychmiastowym użyciem przemocy, a następnie stosując przemoc w postaci szarpania, trzymania za głowę i popychania, przyłożył nóż o długości około 30 centymetrów do szyi pokrzywdzonego i trzymając go w trakcie trwania zdarzenia oraz kierując pod jego adresem groźby pozbawienia życia i zdrowia w postaci obcięcia palca, jak również groźby pozbawienia życia i zdrowia mające na celu nie zawiadamianie przez pokrzywdzonego organów ścigania dokonał zaboru w celu przywłaszczenia samochodu osobowego marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...) o wartości około 40 000 złotych, dwóch telefonów komórkowych o wartości po 400 złotych każdy, laptopa o wartości 1 000 złotych, pieniędzy w kwocie 1 000 złotych, CB-radia o wartości 1 500 złotych oraz złotego łańcuszka o wartości 8 000 złotych, jak również żądał wydania złotego sygnetu przy czym dwa telefony komórkowe, laptop i CB-radio w trakcie trwania zdarzenia wyrzucił za okno samochodu, jak również dokonał zniszczenia wyżej wymienionego samochodu w trakcie jego prowadzenia na łączną kwotę 2 636 złotych oraz pozbawił pokrzywdzonego C. J. wolności, w ten sposób, że w trakcie dokonywania przestępstwa rozboju zamknął go w bagażniku samochodu osobowego marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...) i woził w nim pokrzywdzonego po okolicy oraz zamierzał przywiązać wyżej wymienionego do drzewa liną

tj. o przestępstwo z art. 280 § 2 k.k. i art. 189 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

Sąd Okręgowy w Świdnicy wyrokiem z 9 maja 2017 r., sygn.. akt: III K 143/16 uznał:

I.  D. P. i J. Ł. za winnych tego, że w dniu 2 października 2016 roku w J. i W., województwo (...), działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu dokonali rozboju na osobie taksówkarza C. J. w ten sposób, że po zamówieniu kursu jadąc taksówką grozili pokrzywdzonemu natychmiastowym użyciem przemocy, przy czym J. Ł. siedząc za kierującym autem pokrzywdzonym przytrzymując głowę C. J. przyłożył mu do szyi nóż o długości około 30 centymetrów żądając wydania pieniędzy, zatrzymania auta i nakazując opuszczenie miejsca kierowcy oraz wypowiadając – w trakcie trwania zdarzenia – pod adresem pokrzywdzonego groźby pozbawienia życia i zdrowia mające na celu nie zawiadamianie przez C. J. organów ścigania dokonali zaboru – w celu przywłaszczenia – pieniędzy w kwocie 600 złotych oraz złotego łańcuszka o wartości 8 000 złotych, w także żądali wydania złotego sygnetu, przy czym dokonali zniszczenia mienia należącego do pokrzywdzonego w postaci dwóch telefonów komórkowych o wartości po 400 złotych każdy, laptopa o wartości 1 000 złotych, CB-radia o wartości 1 500 złotych, które to urządzenia w trakcie trwania zdarzenia wyrzucili za okno samochodu, a także dokonali zaboru – w celu krótkotrwałego użycia samochodu pokrzywdzonego marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...) o wartości około 40 000 złotych porzucając go następnie w W. w stanie uszkodzonym – wartość szkody 2 584,50 złotych -, po uprzednim pozbawieniu pokrzywdzonego C. J. wolności, w ten sposób, że w trakcie dokonywania przestępstwa rozboju zamknęli go w bagażniku tego samochodu i wozili w nim pokrzywdzonego po okolicy, po czym zamierzali przywiązać C. J. linką do drzewa pozostawiając go w lesie, to jest za winnych popełnienia czynu z art. 280 § 2 k.k. i art. 189 § 1 k.k. i art. 288 § 1 k.k. i art. 289 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i za czyn ten na podstawie art. 280 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierzył J. Ł. karę 4 (czterech) lat pozbawienia wolności a D. P. na tejże podstawie przy zastosowaniu art. 60 § 1 i § 6 pkt 2 k.k. karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. zaliczył:

D. P. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres jego rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 03 października 2016 r. do dnia 9 maja 2017 r.,

J. Ł. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 04 października 2016 r. do dnia 9 maja 2017 r.

III.  na podstawie art. 46 § 1 k.k. zobowiązał J. Ł. i D. P. do naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem C. J. poprzez zapłatę na jego rzecz kwoty 14 484,50 zł (czternaście tysięcy czterysta osiemdziesiąt cztery złote pięćdziesiąt groszy) w częściach równych;

IV.  na podstawie art. 230 § 2 k.p.k. zwrócił:

1.  D. P. dowody rzeczowe w postaci:

a)  telefonu komórkowego marki S. o numerze (...);

b)  pary butów marki N. koloru czarnego z białą podeszwą;

c)  spodenek typu 3/4 koloru szarego;

d)  bluzy z kapturem (...);

e)  spodenek koloru czarnego (...);

f)  czapki z daszkiem N.;

g)  saszetki biodrowej;

h)  spodenek dresowych (...);

opisanych poz. 1-8 k 479 akt sprawy;

1.  J. Ł. dowody rzeczowe w postaci:

a)  noża kuchennego;

b)  spodenek F&F typu 3/4;

opisanych poz. 9-10 k 479 akt sprawy;

1.  C. J. dowody rzeczowe w postaci:

a)  koszuli dżinsowej marki (...) koloru niebieskiego;

b)  spodni dżinsowych marki (...) koloru niebieskiego;

c)  dywaników pojazdu;

opisanych poz. 11-12 k 479 oraz poz. 4 k 480 akt sprawy;

I.  zwolnił oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych zaliczając wydatki poniesione w sprawie przez Skarb Państwa od chwili wszczęcia postępowania - na rachunek tegoż Skarbu Państwa.

Powyższy wyrok zaskarżyli oskarżeni oraz prokurator.

Prokurator Rejonowy w Wałbrzychu zaskarżył wyrok w całości na niekorzyść oskarżonych J. Ł. i D. P..

Na podstawie art. 427 § 2 i 438 pkt 3 i 4 k.p.k. zarzucił:

Wobec oskarżonego J. Ł. i D. P. .

1. błąd w ustaleniach faktycznych przyjęty za podstawę orzeczenia, mający wpływ na treść tego orzeczenia, a polegający na całkowitym pominięciu przez Sąd Okręgowy treści opinii biegłego psychologa, wydanej na potrzeby prowadzonego postępowania, a dotyczącej skutków w psychice pokrzywdzonego jakie wywołało zdarzenia z dnia 2 października 2016 r. i działanie oskarżonych, co doprowadziło do nieuwzględnienia wniosków zaprezentowanych w treści opinii biegłego na ten temat w zakresie wymiaru kary względem oskarżonych.

2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na treść tego orzeczenia, a polegający na przyjęciu, że oskarżeni J. Ł. i D. P. swoim zachowaniem z dnia 2 października 2016 r. nie mieli zamiaru dokonać zaboru w celu przywłaszczenia samochodu osobowego należącego do pokrzywdzonego marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...) o wartości 40.000 złotych.

Wobec oskarżonego D. P. .

3. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na treść tego orzeczenia, a polegający na przyjęciu, że wobec oskarżonego D. P. zaistniały okoliczności przemawiające za nadzwyczajnym złagodzeniem kary z uwagi na jego młody wiek i aspekt wychowawczy, jaki winna za sobą nieść kara pozbawienia wolności podczas gdy wysunięcie na pierwszy plan wychowawczej funkcji kary orzekanej wobec młodocianego nie eliminuje przy jej orzekaniu zasad prewencji ogólnej.

4. rażącą niewspółmierność kary polegająca na wymierzeniu oskarżonemu D. P. kary 2 lat pozbawienia wolności, a więc kary poniżej dolnego zagrożenia za popełnienie przestępstwa z art. 280 § 2 k.k. na skutek przecenienia okoliczności łagodzących leżących po stronie oskarżonego D. P., przy jednoczesnym niedostrzeżeniu okoliczności obciążających; co doprowadziło do wymierzenia kary nie odpowiadającej celom i nie uwzględniającej ustawowych dyrektyw wymiaru kary.

Wobec oskarżonego J. Ł. .

5.  rażącą niewspółmierność kary 4 lat pozbawienia wolności przez przecenienie okoliczności łagodzących, a nieuwzględnienie wielu okoliczności obciążających, w tym sposobu wykonania czynu, osobowości sprawcy, uprzedniej karalności oraz nieuwzględnienie prewencji ogólnej.

Na podstawie art. 427 § 1 k.p.k. i art. 437 § 1 i 3 k.p.k. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez przyjęcie w opisie czynu przypisanego sprawcom, iż swoim zachowaniem z dnia 2 października 2016 r. dopuścili się między innymi zaboru w celu przywłaszczenia samochodu osobowego należącego do pokrzywdzonego C. J. marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...) o wartości 40.000 zł (opis tak jak w akcie oskarżenia) i przyjęcie kwalifikacji prawnej z art. 280 § 2 k.k. i art. 189 § 1 k.k. i art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i za to na podstawie art. 280 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierzenie J. Ł. kary 10 lat pozbawienia wolności, a D. P. na tej samej podstawie kary 7 lat pozbawienia wolności.

Obrońca oskarżonego D. P. zaskarżył wyrok w całości.

1.na podstawie art. 427 § 2 oraz art. 438 pkt 3 k.p.k. zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił - mający wpływ na treść orzeczenia błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę, polegający na uznaniu oskarżonego D. P. za winnego popełnienia czynu polegającego m.in. na zaborze w celu przywłaszczenia złotego łańcuszka o wartości 8.000 zł, podczas gdy zebrany materiał dowodowy nie dawał wystarczającej podstawy do takich ustaleń;

a w przypadku nieuwzględnienia powyższego zarzutu:

2.rażącą niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego D. P. represji karnej, wynikającą z orzeczonej wobec oskarżonego bezwzględnej kary 2 lat pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 427 § 1 k.p.k. oraz art. 437 k.p.k. wniósł o:

1.zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu; ewentualnie o uchylenie wyroku we wskazanym zakresie i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania celem ustalenia rzeczywistej wartości zabranego w celu przywłaszczenia łańcuszka złotego należącego od pokrzywdzonego;

ewentualnie:

2.o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie w stosunku do oskarżonego D. P. kary pozbawienia wolności przy uwzględnieniu dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania kary.

Obrońca oskarżonego J. Ł. zaskarżył wyrok w części dotyczącej kary, zarzucając – na podstawie art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca surowość orzeczonej kary pozbawienia wolności znacznie odbiegającą od wysokości kary orzeczonej współoskarżonemu D. P.; wnosząc o jej złagodzenie.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Wobec złożenia wniosku o doręczenie wyroku z uzasadnieniem jedynie przez Prokuratora, niniejsze uzasadnienie dotyczy tylko apelacji złożonej przez oskarżyciela publicznego.

Apelacja Prokuratora jest w znacznej części zasadna, tj. w zakresie rażącej niewspółmierności kar wymierzonych obu oskarżonym. Wbrew zarzutom skarżącego prawidłowe są ustalenia Sądu orzekającego w przedmiocie braku zamiaru zaboru w celu przywłaszczenia przez oskarżonych samochodu (taksówki), stanowiącego własność pokrzywdzonego. Wywody zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku przystają do dowodów ujawnionych w sprawie. Przede wszystkim sami oskarżeni, którzy w zasadzie przyznali się do napadu rabunkowego, opisali jego przebieg i podejmowane kolejno działania konsekwentnie wskazywali, że ich celem było „skrojenie taksówkarza”, a nie zabór samochodu. Chcieli go porzucić, czy pozostawić w takim miejscu, by utrudnić kierowcy podjęcie działań, po czynie. To, ze nie pozostawili auta w miejscu wcześniej umówionym, wynikało nie ze zmiany zdania, ale z okoliczności których wcześniej nie zaplanowali. Po nieudanej próbie przywiązania C. J. do drzewa i zaatakowaniu wszystkich przez rój szerszeni, salwowali się ucieczka. Pokrzywdzony osobno, a oskarżeni samochodem pokrzywdzonego. Auto porzucili w miejscu, w którym zostało uszkodzone, co stało się bez woli oskarżonych.

Nie ma zatem obiektywnych przesłanek, które pozwalałyby na przypisanie oskarżonym zamiaru zaboru samochodu pokrzywdzonego, i uznaniu, że stanowił on przedmiot rabunku.

Niewątpliwie wymierzone oskarżonym kary pozbawienia wolności są rażąco niewspółmierne w rozumieniu art. 437 pkt 4 k.p.k. i orzeczenie w tym zakresie wymagało zmiany, w kierunku zaostrzenia kar, choć nie w granicach 10 i 7 lat pozbawienia wolności (odpowiednio co do oskarżonych J. Ł. i D. P.) – wnioskowanych przez Prokuratora.

Słuszna jest krytyka zawarta w apelacji dotycząca zastosowania wobec oskarżonego D. P. nadzwyczajnego złagodzenia kary z art. 60 § 1 k.k. i wymierzenia mu kary 2 lat pozbawienia wolności za zbrodnię z art. 280 § 2 k.k. Okoliczności popełnienia tego czynu oraz osobowość sprawcy przemawiają przeciwko zastosowaniu tej instytucji.

W myśl art. 60 § 1 k.k. Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary w stosunku do młodocianego, jeżeli przemawiają za tym względy określone w art. 54 § 1 k.k. In concreto taka sytuacja nie zachodzi. Oskarżony D. P. (ur. (...)) w chwili czynu miał ukończone 19 lat. Jako sprawca młodociany na pewno nie miał w pełni ukształtowanej osobowości, posiadał słabiej rozwinięty zespół kontroli i hamowania zachowań. Nie był asertywny, uległ namowie kolegi, by dokonać napadu na taksówkarza. Poddał się negatywnemu wpływowi starszego oskarżonego, ale jego rola w przestępstwie w miarę upływu czasu wzrastała. Najpierw zgoda i bierność, aż do pełnej aktywności we współdziałaniu, chociaż rola J. Ł. była zdecydowanie nadrzędna.

W judykaturze utrwalony jest pogląd, że prymat celów wychowawczych wobec sprawców nieletnich i młodocianych nie oznacza nakazu orzekania kar łagodnych, nie wyraża dyrektywy szczególnej nakazującej pobłażliwe traktowanie takich sprawców.

Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy art. 54 § 1 k.k. nie eliminuje zasad wymiaru kary określonych w art. 53 k.k., a jedynie na pierwszym miejscu spośród wymienionych w tym przepisie dyrektyw stawia względy wychowawcze. Zatem „młodocianość” i „względy wychowawcze”, nie mają samodzielnego bytu jako podstawa szczególnego kształtowania wymiaru kary (złagodzenia kary), a stanowią jedynie punkt wyjściowy i muszą być zestawione z pozostałymi okolicznościami podmiotowymi i przedmiotowymi mającymi znaczenie dla wymiaru kary. Przy czym istotnymi przesłankami przy ustaleniu kary młodocianemu sprawcy winien być stopień jego zdemoralizowania, tryb życia przed popełnieniem przestępstwa, zachowanie po, motywy i sposób działania. Czynniki te mogą przeważyć tak dalece, że zasadne będzie wymierzenie nawet bardzo młodemu wiekiem sprawcy kary w górnych granicach ustawowego zagrożenia (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z 4 maja 2005 r., II KK 454/04; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 10 stycznia 2013 r., II AKa 499/12, Lex nr 1246654).

Oskarżony D. P. w miejscu zamieszkania posiadał dobrą opinię. Od pewnego czasu pozostawał tylko pod pieczą dziadka, bo dawno utracił matkę, a ojciec stworzył nową rodzinę i mieszka w Niemczech. Do popełnienia rozboju na osobie taksówkarza namówił go kolega J. Ł.. W toku napadu był również aktywny, tj. trzymał nóż, wyrzucał przez okno samochodu przedmioty należące do taksówkarza, pilnował by nie uciekł. Nie stosował wobec pokrzywdzonego aktów przemocy, sam był zaskoczony przebiegiem zdarzeń. W toku postępowania przeprosił pokrzywdzonego. Wcześniej nie miał kontaktów z wymiarem sprawiedliwości. Jednakże czyn jakiego się dopuścił wskazuje na taki poziom zdemoralizowania, który wymaga trafnej reakcji karnej. Słusznie w apelacji zwraca się uwagę na wielką traumę jaką przeżył pokrzywdzony taksówkarz, który przez kilka godzin napastowany przez sprawców, umieszczony w bagażniku obawiał się o własne życie.

Sposób działania oskarżonych jakkolwiek bez stosowania siły fizycznej w postaci bicia – ale groźby użycia noża, wyrządził u pokrzywdzonego duży uszczerbek na zdrowiu psychicznym. Boi się on wykonywać zawodu taksówkarza. Czyn oskarżonych jest groźny, cechuje się wysokim stopniem społecznej szkodliwości. Kara która zostaje wymierzona nie może przekroczyć stopnia winy sprawcy, ale tez ma spełnić właściwe cele ogólnoprewencyjne. Okoliczności popełnienia czynu przez młodocianego sprawcę przeczą możliwości stosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary. Prymat względów wychowawczych w kształtowaniu rozmiaru sankcji w tej konkretnej sprawie, nie wyraża się w wymierzeniu kary pozbawienia wolności poniżej granic ustawowego zagrożenia.

Dlatego też Sąd Okręgowy nie tracąc z pola widzenia osoby młodocianego sprawcy, ale i wagi czynu, którego się dopuścił, uchylił orzeczenie o nadzwyczajnym złagodzeniu kary i wymierzył oskarżonemu D. P. karę 3 lat pozbawienia wolności. W przekonaniu Sądu odwoławczego kara ta dla tego młodego człowieka pozwoli na jego resocjalizację i będzie ostrzeżeniem na przyszłość.

Wymierzenie mu kary 7 lat pozbawienia wolności, czego domagał się Prokurator, byłaby wyłącznie odwetem, a przecież kara ma spełnić funkcję represyjną i wychowawczą wobec sprawcy, by skłonić go do przestrzegania prawa po opuszczeniu zakładu karnego.

Wydaje się też, że odwet nie spełnia pozytywnych celów w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Te ostatnie uwagi odnoszą się po części także do oskarżonego J. Ł.. Kara 4 lat pozbawienia wolności rzeczywiście raziła łagodnością, ale żądanie orzeczenia kary 10 lat pozbawienia wolności jest in concreto nieuprawnione i nie przystaje do sądowych dyrektyw wymiaru kary określonych w art. 53 k.k.

To prawda, że oskarżony J. Ł. był pomysłodawcą napadu rabunkowego na taksówkarza, to on czyn zaplanował, namówił do udziału oskarżonego D. P., a także zaopatrzył się w nóż, którym posłużył się do przestraszenia pokrzywdzonego taksówkarza. Jako nieletni przebywał w Izbie Dziecka, a potem w Zakładzie (...), Jest również sprawcą młodocianym. W chwili czynu nie ukończył 20-go roku życia. Był karany za przestępstwa z art. 288 § 1 k.k. i z art. 178 § 1 k.k.

Dotychczasowy sposób życia oskarżonego J. Ł., jak też rodzaj i okoliczności popełnienia rozboju, sytuują go w kręgu osób wysoce zdemoralizowanych, wymagających dłuższej izolacji od społeczeństwa. Szereg okoliczności opisanych w apelacji należy do tych, które znamionują przestępstwo rozboju. Mają dla wymiaru kary znaczenie o ile dają się stopniować, a w konsekwencji wpływają na stopień winy sprawcy. Niewątpliwie tenże stopień winy jest wysoki i ma wpływ na wymiar kary.

Żądanie kary 10 lat pozbawienia wolności jest oczywiście wygórowane w realiach niniejszej sprawy. Oskarżony jest też osobą młodocianą. Posiada negatywną przeszłość. Nie można jednak przekreślać jego szans na powrót do społeczeństwa, a to byłoby skutkiem orzeczenia kary 10 lat pozbawienia wolności. Zważyć trzeba, że kara 5 lat pozbawienia wolności, która Sąd odwoławczy uznał za spełniająca wymogi art. 53 § 1 k.k. jest też karą długoterminową. Od oskarżonego zależeć będzie, czy kara taka spełni funkcje wychowawcze, zmieni jego system wartości i pozwoli na ponowną adaptację w społeczeństwie.

Uszło uwagi skarżącego, że z praktyki wiadomo, iż zbyt surowe karanie sprawców młodocianych może pogłębić ich demoralizację, a celem kary winna być ich resocjalizacja, oczywiście bez pominięcia funkcji represyjnej kary za czyny, których się dopuścili.

Z tych względów Sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w części dotyczącej orzeczenia o karze w stosunku do obu oskarżonych w sposób opisany w części dyspozytywnej wyroku.

W pozostałej części wyrok utrzymano w mocy.

O kosztach nieopłaconej obrony z urzędu oskarżonego J. Ł. w postępowaniu odwoławczym orzeczono na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy – Prawo o adwokaturze.

Zwolnienie oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, uzasadnia ich trudna sytuacja majątkowa (art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. i art. 17 ustawy o opłatach w sprawach karnych).

SSA Stanisław Rączkowski SSA Barbara Krameris SSA Andrzej Kot