UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 5 maja 2016 r. skierowanym przeciwko (...) S.A. w W., powódka J. T. wniosła o zasądzenie kwoty 22.050,00 zł tytułem odprawy rentowej, jak również zasądzenie zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych. Argumentując na rzecz powództwa, powódka wskazała, że odmowa wypłaty odprawy pieniężnej jest dla niej krzywdząca i nie znajduje uzasadnienia w powszechnie obowiązujących przepisach prawa. Według powódki, do nabycia prawa do odprawy nie jest konieczne, aby rozwiązano stosunek pracy z powodu przejścia pracownika na rentę. Pomiędzy przejściem na rentę, a rozwiązaniem stosunku pracy musi istnieć związek czasowy. Związek czasowy jest zachowany, jeżeli pracownik przechodzi na rentę po pewnym czasie po ustaniu stosunku pracy, lecz następuje to bezpośrednio po okresie nieprzerwanego pobierania zasiłku chorobowego, zapoczątkowanego jeszcze w trakcie trwania stosunku pracy. Według powódki, decydujące znaczenie dla nabycia prawa do odprawy ma zatem przejście na rentę połączone z definitywnym ustaniem stosunku pracy, czyli zmiana pracowniczego statusu na rzecz statusu rencisty ( pozew k. 2-3).

Nakazem z dnia 18 maja 2016 r. wydanym w postępowaniu upominawczym, Sąd nakazał pozwanemu (...) S.A. w W., aby zapłacił powódce J. T. kwotę 22.050,00 zł tytułem odprawy rentowej (nakaz zapłaty k.18).

W sprzeciwie od wydanego nakazu zapłaty, pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości, jak również zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu zajętego stanowiska pozwany podkreślił, że pomiędzy ustaniem stosunku pracy powódki, a spełnieniem przez nią warunków uprawniających do uzyskania renty z tytułu niezdolności do pracy, nie istnieje ani związek czasowo-przyczynowy ani funkcjonalny. Zdaniem pozwanego, decyzja o przyznaniu renty została wydana po prawie 2 latach od ustania stosunku pracy, ponadto po rozwiązaniu umowy o pracę oraz po upływie okresów pobierania zasiłków chorobowego i rehabilitacyjnego, była ona zarejestrowana jako osoba bezrobotna w okresie od 8 czerwca 2015 r. do 31 sierpnia 2015 r. W związku z powyższym doszło do przerwania bezpośredniego związku przyczynowego i funkcjonalnego pomiędzy ustaniem stosunku pracy, a przejściem na rentę. Według pozwanego, decydujące znaczenia dla nabycia prawa do odprawy rentowej na fakt, że w związku z ustaniem stosunku pracy następuje zmiana statusu pracowniczego ma rzecz statusu rencisty. Natomiast, bezpośrednim następstwem ustania umowy o pracę z powódką była zmiana jej statusu z pracowniczego ma status osoby bezrobotnej (odpowiedź na pozew k. 23-27).

W piśmie z dnia 10 października 2016 r. powódka rozszerzyła żądanie pozwu i wniosła o zasądzenie od pozwanego także odsetek ustawowych od dochodzonej kwoty od daty wytoczenia powództwa do dnia zapłaty (pismo procesowe k. 106-106v).

Na rozprawie w dniu 5 grudnia 2016 r. Sąd bezskutecznie nakłaniał strony do ugodowego zakończenia sporu ( protokół rozprawy k.118).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. T. była zatrudniona w (...) S.A. (poprzednio: (...) S.A.) w okresie od 1 października 1980 r. do 30 grudnia 2013 r., ostatnio na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony na stanowisku głównego specjalisty ds. administracji płacowej.

Miesięczne wynagrodzenie brutto powódki liczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy wynosiło 5.368,07 zł .

Stosunek pracy łączący powódkę z pozwanym uległ rozwiązaniu w dniu 30 grudnia 2013 r. na podstawie art.1 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (świadectwo pracy k. 4, zaświadczenie k. 47, porozumienie w sprawie rozwiązania umowy o pracę w ramach dobrowolnych odejść k. 48).

W trakcie zatrudnienia J. T. była niezdolna do pracy z powodu choroby.

Powódka od 31 grudnia 2013 r. do 12 czerwca 2014 r. pobierała zasiłek chorobowy, a od dnia 13 czerwca 2014 r. do 7 czerwca 2015 r. pobierała świadczenie rehabilitacyjne .

Z uwagi na okoliczność, że powódce kończyło się świadczenie rehabilitacyjne, i nie była pewna czy uzyska prawo renty, a w konsekwencji prawa do świadczenia przedemerytalnego powódka postanowiła zarejestrować się w Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna. W okresie od 8 czerwca 2015 r. do 31 sierpnia 2015 r. powódka pobierała zasiłek dla bezrobotnych.

Decyzją z dnia 3 grudnia 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. przyznał powódce J. T. rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 1 września 2015 r. Renta miała przysługiwać do 30 listopada 2017 r. (lista okresów nieskładkowych k. 2, zaświadczenie o wypłaconych zasiłkach /świadczeniach za okres po ustaniu ubezpieczenia k. 6, decyzja k. 7-8, zaświadczenie k. 49, informacja k. 96, zeznania powódki J. T. k.119-121, zapis audio-video k.124).

W dniu 14 grudnia 2015 r. powódka złożyła do pracodawcy wniosek o nadanie statusu rencisty (...) S.A. i jednocześnie wniosła o wypłatę odprawy pieniężnej (wniosek k. 9-10).

(...) S.A. poinformowała powódkę, że nie spełnia warunków do uznania za rencistę i odmówiła przyznania odprawy rentowej (pismo k. 11).

Pomimo skierowania do pozwanego przedsądowego wezwania do zapłaty, (...) S.A. nie wypłaciła powódce odprawy pieniężnej (przesądowe wezwanie do zapłaty k. 12, pismo z dnia 25 stycznia 2016 r. k. 14, pismo z dnia 22 lutego 2016 r. k. 15, pismo z dnia 2 marca 2016 r. k. 16).

Zgodnie z treścią § 61 ust.1 i ust.5 pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę przysługuje jednorazowa odprawa pieniężna w wysokości do 25 lat pracy-150% podstawy wymiaru, powyżej 25 lat do 30 lat pracy -300% podstawy wymiaru, powyżej 30 lat pracy-450% podstawy wymiaru.

Odprawa określona w ust. 1 nie może być niższa niż odprawa wynikająca z art. 92¹k.p. (Ponadzakładowy Układ Zbiorowy Pracy k. 51-49).

Powódka po raz pierwszy w życiu wystąpiła z wnioskiem o wypłatę odprawy rentowej (zeznania powódki J. T. k. 119-121, zapis audio-video k. 124).

Stan faktyczny w sprawie niniejszej został ustalony przez Sąd na podstawie przedstawionych przez strony dokumentów oraz ich kserokopii, których wiarygodności nie kwestionowała żadna ze stron postępowania, podstaw ku temu nie znalazł z urzędu także Sąd.

Ponadto Sąd oparł się na zeznaniach powódki J. T.. W ocenie Sądu zeznania powódki stanowią wiarygodny i pełnowartościowy materiał dowodowy. W warstwie istotnej dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy są logiczne, spójne tworząc przy tym zwięzłą i przejrzystą treść.

Sąd zważył, co następuje:

Roszczenie powódki J. T. zasługuje na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie stan faktyczny nie był sporny dla stron postępowania. Istotne było rozstrzygnięcie, w niespornym stanie faktycznym, czy zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa powódka z dniem rozwiązania stosunku pracy 30 grudnia 2013 r. nabyła prawo do odprawy rentowej.

Zgodnie z art. 92¹§1 kp pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia.

Pracownik, który otrzymał odprawę, nie może ponownie nabyć do niej prawa (art. 92 ¹§2 k.p.)

W pierwszej kolejności należy wskazać, że do powstania prawa do odprawy emerytalno-rentowej bez znaczenia jest to, z czyjej inicjatywy dochodzi do rozwiązania stosunku pracy. Nie ma znaczenia też to czy w momencie ustania stosunku pracy albo w okresie bezpośrednio go poprzedzającym wolą pracownika było ubieganie się o emeryturę czy rentę lub też to, czy w przeświadczeniu o takich intencjach pracownika pozostawał zatrudniający go zakład (wyrok SN z dnia 11 stycznia 2001 r., I PKN 187/00, OSNP Nr 18/2002, poz. 429). Ponadto jak wskazuje Sąd Najwyższy, przepis art. 92¹ § 1 k.p. używa pojęcia „ustanie stosunku pracy” co wskazuje, że szerszej ujmuje to zdarzenie i stąd nie wyklucza innych przyczyn ustania stosunku pracy (rozwiązania za porozumiem stron, czy wypowiadania). Zgodnie z nim prawo do odprawy nie jest warunkiem przejścia na rentę, lecz określonym związkiem, a ten to nie tylko związek przyczynowy, lecz również czasowy (postanowienie SN z dnia 9 maja 2008 r., II PK 12/08, LEX nr 829108). Zatem w ocenie Sądu nie ma znaczenia, że stosunek pracy ustał w związku ze skorzystaniem przez powódkę z programu „dobrowolnych odejść”.

W dalszej kolejności należało rozważyć, czy pomiędzy rozwiązanym przez strony w dniu 30 grudnia 2013 r. stosunkiem pracy, a powstałą w dniu 31 grudnia 2013 r. niezdolnością powódki do pracy i nabyciem prawa do renty w dniu 1 września 2015 r., zachodził związek czasowy i funkcjonalny.

Przede wszystkim należy zauważyć, że prawo do odprawy rentowej może powstać dopiero po przyznaniu danej osobie renty inwalidzkiej. Trzeba też zauważyć, że często w razie długotrwałej choroby pracownika już po rozwiązaniu stosunku pracy, nie może być jeszcze podjęta decyzja o przyznaniu renty np. z uwagi na korzystanie przez pracownika z zasiłku chorobowego. Niewątpliwie podobna sytuacja miała miejsce w niniejszej sprawie, ponieważ stosunek pracy pomiędzy stronami ustał w dniu 30 grudnia 2013 r., a od 31 grudnia 2013 r. do 12 czerwca 2014 r. powódka nieprzerwanie przebywała na zwolnieniu chorobowym. Ponadto powódka po upływie okresu pobierania zasiłku chorobowego pobierała świadczenie rehabilitacyjne, a później zasiłek dla bezrobotnych z Urzędu Pracy. Nie może to oznaczać, że automatycznie przekreślone zostało jego prawo do odprawy rentowej.

W jednym ze swoich wyroków Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, że ustawodawca nie wyjaśnił jak należy rozumieć „związek” między rozwiązaniem stosunku pracy a nabyciem przez pracownika prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej. Podkreślił, że odprawa przysługuje pracownikowi w związku z nabyciem prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej, a nie pracownikowi, który nabył już prawo do tych świadczeń lub też w chwili nabycia tego prawa. Oznacza to, że ustawodawca zakłada, iż odprawa przysługuje także po rozwiązaniu stosunku pracy, a więc tym samym osobom, które pracownikami już nie są. Ponadto Sąd Najwyższy wskazał, że powstanie prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej nie musi mieć miejsca bezpośrednio po rozwiązaniu stosunku pracy, byleby między tym rozwiązaniem a powstaniem prawa do tych świadczeń zachodził „związek”. Może być to związek przyczynowy i czasowy, ale wystarczy także związek funkcjonalny, gdyż w przeciwnym razie ustawodawca posłużyłby się bardziej restryktywną z punktu widzenia interesów pracowników formułą prawną, wymagającą np. by rozwiązanie stosunku pracy następowała „z powodu” (z przyczyny) nabycia prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej bądź też z powodu podjęcia przez strony (stronę) stosunku pracy działań zmierzających do uzyskania przez pracownika emerytury lub renty inwalidzkiej i uzyskania przez niego takiego świadczenia (wyrok SN z dnia 8 grudnia 1993 r., I PRN 111/93, OSNCP 1994 nr 12, poz. 243). W innym orzeczeniu Sąd Najwyższy wyjaśnił, że przesłankami nabycia prawa do odprawy rentowej są rozwiązanie stosunku pracy, przyznanie prawa do renty i związek funkcjonalny między nimi. Przyznanie prawa do renty może więc nastąpić po pewnym czasie od ustania stosunku pracy, byle między nimi występował związek funkcjonalny. Prawo do odprawy powstaje w chwili spełnienia wszystkich jego przesłanek, a więc w dacie przyznania prawa do renty, jeżeli następuje to po pewnym czasie od rozwiązania stosunku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 lipca 2012 r., I PK 24/12, LEX nr 1352162).

W stanie faktycznym rozpoznawanej sprawy, powódka spełniła przesłanki do nabycia odprawy rentowej. W ocenie Sądu, nie pozbawia ją odprawy fakt, że renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy została jej przyznana od 1 września 2015 r., a więc po dwóch latach od daty ustania stosunku pracy. Fakt, że orzeczenie o rencie zostało wydane po rozwiązaniu umowy o pracę nie miało znaczenia i nie niwelowało związku pomiędzy rozwiązaniem stosunku pracy, a przejściem na rentę. Roszczenie o zapłatę odprawy emerytalnej (rentowej) jest wymagane od dnia rozwiązania stosunku pracy także wtedy, gdy orzeczenie przyznające rentę zostało wydane później (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 kwietnia 1998 r., I PKN 508/97, OSNP 1999/8/267, Pr.Pracy 1999/6/37). Podobnie okoliczność, że renta została przyznana dopiero od 1 września 2015 r. też nie ma większego znaczenia, ponieważ wcześniej powódka od 31 grudnia 2013 r. do 12 czerwca 2014 r. pobierała zasiłek chorobowy, a od 13 czerwca 2014 r. do 7 czerwca 2015 r. świadczenie rehabilitacyjne, natomiast od 8 czerwca 2015 r. do 31 sierpnia 2015 r. korzystała z zasiłku dla bezrobotnych. Z powyższego wynika, że decyzja o przyznaniu renty została odsunięta w czasie. Godzi się zauważyć, iż niewątpliwie okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych zaburzał związek czasowy, jednak jak zostało wykazane w toku postępowania powódka zmierzała do uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego, a to oznacza, że związek funkcjonalny został zachowany. Jak oświadczyła przesłuchiwana na rozprawie J. T. „kończyło mi się świadczenie rehabilitacyjne, wiadomo jak jest z ZUS-em, mogłam nie dostać renty, a gdybym nie dostała to nie mogłabym dostać świadczenia przedemerytalnego, bo warunkiem było półroczne bycie na zasiłku dla bezrobotnych. Nie wiedziałam jak będę się czuła, czy będę na rencie czy wezmę świadczenie przedemerytalne, czy pójdę do pracy, nie mogłam zostać bez środków, do emerytury miałam 3 lata”.

Podkreślić nadto należy, że odprawa rentowa ma charakter powszechny, ponieważ przysługuje raz w życiu każdemu pracownikowi. Powódka wystąpiła po raz pierwszy z wnioskiem o odprawę rentową, a zatem jej żądanie zasługuje na uwzględnienie.

Wobec powyższego w ocenie Sądu istniał związek pomiędzy rozwiązaniem stosunku pracy, a nabyciem przez powódkę uprawnień do renty i w związku z tym należało zasądzić na jej rzecz odprawę rentową w wysokości 22.050,00 zł (4.900 zł –kwota wynagrodzenia zasadniczego × 450%-§61 ust. 1 (...)).

W punkcie 2 wyroku, na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 98 kpc, Sąd obciążył stronę pozwaną nieuiszczonymi kosztami sądowymi, nakazując uiszczenie na rzecz Skarbu Państwa – Kasy Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie Warszawy kwoty 1.103 zł tytułem nieuiszczonej opłaty sądowej od pozwu, od której powódka była zwolniona z mocy ustawy.

Natomiast w punkcie 3 wyroku Sąd na podstawie art. 477²§1 kpc nadał wyrokowi w punkcie 3 rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 5.368,07 zł, stanowiącej równowartość jednomiesięcznego wynagrodzenia powódki.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

k rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 1 września 2015 r. Renta miała przysługiwać do 30 listopada 2017 r. (lista okresów nieskładkowych k. 2, zaświadczenie o wypłaconych zasiłkach /świadczeniach za okres po ustaniu ubezpieczenia k. 6, decyzja k. 7-8, zaświadczenie k. 49, informacja k. 96, zeznania powódki J. T. k.119-121, zapis audio-video k.124).