Sygn. akt II K 562/17

Uzasadnienie wyroku z dnia 11 października 2017 r.

D. Z. (1) została oskarżona o to, że w dniu 19 grudnia 2014 roku w W., woj. (...), w celu uzyskania dla siebie pożyczki, przedłożyła w Oddziale Banku (...) przy ul. (...) w W. poświadczające nieprawdę zaświadczenie o zatrudnieniu w firmie (...), a faktycznie pracownikiem tej firmy nie była, uzyskując na tej podstawie pożyczkę w wysokości 50.000,00 zł, działając na szkodę (...) SA, tj. o czyn z art. 297 § 1 kk.

Na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 19 grudnia 2014 r. D. Z. (1) zawarła z (...) Bankiem (...) SA umowę pożyczki nr (...), na podstawie której udzielono jej pożyczki gotówkowej w kwocie 50.000 zł. Okres kredytowania ustalono na 72 miesiące. Do wniosku o udzielenie tej pożyczki D. Z. (1) dołączyła dwa zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach, jedno z dnia 13 listopada 2014 r. potwierdzające jej zatrudnienie na czas nieokreślony z miesięcznym wynagrodzeniem netto 5.557,25 zł w (...) Sp. z o.o. w P. oraz drugie, datowane na dzień 18 grudnia 2014 r., z treści którego wynikało, że jest ona zatrudniona na stanowisku dyrektora dystrybucji w niepełnym wymiarze czasu pracy ½ etatu w Fundacji (...) w B. z wynagrodzeniem średnim miesięcznym netto w wysokości 3.619,72 zł. D. Z. (1) nie była natomiast w tym podmiocie zatrudniona, lecz pozostawała w zatrudnieniu w spółce (...).

Zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach z Fundacji (...), a przedstawione do wniosku o umowę pożyczki, zostało podpisane przez D. Z. (1), natomiast treść tego dokumentu w formie pisma ręcznego nie została przez nią nakreślona.

Zadłużenie wynikające z zaciągniętej pożyczki gotówkowej było spłacane regularnie i całkowita jej spłata nastąpiła w dniu 20 grudnia 2016 r.

D. Z. (1) jest osobą dotychczas nie karaną.

Powyższy stan faktyczny ustalony został na podstawie: zeznań M. L. (k. 136-137); opinii z zakresu badania pisma ręcznego (k. 88-114); informacji z ZUS (k. 5); umowy pożyczki wraz z załącznikami (k. 38); zaświadczenia o zatrudnieniu datowane 18.12.2014 r. (k. 37); pisma z (...) Banku (...) SA z dnia 23.05.2017 r. (k. 123); pisma z (...) Banku (...) SA z dnia 22.09.2017 r. (k. 177); informacji z K. (k. 179).

W toku postępowania przygotowawczego D. Z. (1) nie przyznała się do popełnienia zarzucanego jej czynu i wyjaśniła, że opisane powyżej zaświadczenie o zatrudnieniu widzi po raz pierwszy. Jednocześnie zaprzeczyła, aby była zatrudniona w miejscu i na stanowisku w nim wskazanym. (k. 104-105, 118-119)

Sąd zważył, co następuje:

Wymowa zebranego w sprawie materiału dowodowego w postaci zeznań M. L. i przywołanych powyżej dowodów z dokumentów jest jednoznaczna, pozwalająca na dokonanie kategorycznych ustaleń faktycznych. Wynika z niego, iż D. Z. (1), ubiegając się o pożyczkę gotówkową, przedłożyła w oddziale banku zaświadczenie o zatrudnieniu i wysokości zarobków z zakładu pracy, w którym faktycznie nie była zatrudniona. Powyższe zaświadczenie konieczne było natomiast dla wykazania wyższych dochodów, o czym świadczy treść wniosku o pożyczkę, gdzie wynagrodzenie to wskazano jako dochód dodatkowy (k. 38). W tych zatem okolicznościach wyjaśnienia oskarżonej stanowiły li tylko przyjętą przez nią linię obrony mającą uwolnić ją od odpowiedzialności karnej. Pozostałe dowody nie budziły jakichkolwiek wątpliwości co do ich wiarygodności, ani też co do prawdziwości zawartych w nich informacji. Także opinia biegłych z zakresu badania pisma ręcznego oceniona została jako dowód w pełni rzetelny.

Występek z art. 297 § 1 kk, pod zarzutem popełnienia którego stanęła oskarżona, polega na takim działaniu sprawcy, który w celu uzyskania dla siebie lub kogo innego, od banku lub jednostki organizacyjnej prowadzącej podobną działalność gospodarczą na podstawie ustawy albo od organu lub instytucji dysponujących środkami publicznymi - kredytu, pożyczki pieniężnej, poręczenia, gwarancji, akredytywy, dotacji, subwencji, potwierdzenia przez bank zobowiązania wynikającego z poręczenia lub z gwarancji lub podobnego świadczenia pieniężnego na określony cel gospodarczy, instrumentu płatniczego lub zamówienia publicznego, przedkłada podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego, instrumentu płatniczego lub zamówienia. Występek ten jest zagrożony karą pozbawienia wolności do lat 5.

W przedmiotowej sprawie niewątpliwie doszło do wypełnienia znamion w/w czynu, D. Z. (1) w celu uzyskania dla siebie pożyczki, przedłożyła w oddziale banku poświadczające nieprawdę zaświadczenie o zatrudnieniu w firmie (...), faktycznie pracownikiem tej firmy nie będąc, i uzyskując na tej podstawie pożyczkę.

Zarówno wina oskarżonej, jak i stopień społecznej szkodliwości jej czynu nie są jednak znaczne, zaś okoliczności popełnienia przestępstwa w świetle zgromadzonego jeszcze na etapie postępowania przygotowawczego materiału dowodowego nie budzą żadnych wątpliwości.

Odnosząc się do stopnia winy należało wziąć pod uwagę, że oskarżona nie miała wyłączonej ani ograniczonej zdolności rozpoznawania znaczenia swojego czynu i możliwości pokierowania nim. D. Z. (1) przedłożyła w Banku dwa zaświadczenia o swoim zatrudnieniu i zarobkach, jedno stwierdzające prawdziwe okoliczności, i drugie, które zawierało informacje nieprawdziwe. Drugi z dokumentów nie był zatem jedynym, którym wykazywała ona swoją zdolność kredytową, ani też wiodącym, albowiem pierwszy z nich wskazywał na znacznie wyższe dochody i to dochody ze źródła podstawowego. Ponadto następstwa tego czynu nie były na tyle doniosłe, aby sprzeciwiały się uznaniu, że stopień społecznej szkodliwości tego czynu nie był znaczny. D. Z. (1) dokonywała regularnej spłaty tego zobowiązania, nadto pożyczkę tę spłaciła w całości jeszcze na pół roku przed skierowaniem aktu oskarżenia do tut. Sądu.

Te okoliczności przemawiały w ocenie Sądu za warunkowym umorzeniem postępowania karnego. Brak też było okoliczności wyłączającej możliwość stosowania wspomnianej instytucji probacyjnej, gdyż przestępstwo, pod zarzutem popełnienia którego stanęła oskarżona, zagrożone jest karą do 5 lat pozbawienia wolności.

Ustalając zatem, że oskarżona D. Z. (1) dopuściła się popełnienia zarzucanego jej czynu, stanowiącego występek z art. 297 § 1 kk, oraz uznając, że wina i społeczna szkodliwość tego czynu nie są znaczne, a okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości – Sąd na podstawie art. 66 § 1 kk w zw. z art. 67 § 1 kk postępowanie karne wobec D. Z. (1) warunkowo umorzył na okres próby wynoszący 1 (jeden) rok. Zdaniem Sądu, okres tej próby jest wystarczający do zweryfikowania, czy pozytywna prognoza kryminologiczna co do osoby oskarżonej była trafna i czy będzie ona przestrzegała porządku prawnego. Jak wynika bowiem z informacji z KRK dołączanych okresowo do akt sprawy, oskarżona nigdy nie wchodziła w konflikt z prawem i co oczywiste nie jest ona osobą karaną w dacie orzekania. Należy również zauważyć, że od czasu popełnienia tego czynu upłynął już znaczny, bo blisko trzyletni okres, w którym postępowanie oskarżonej w żaden sposób nie uchybiło porządkowi prawnemu.

Zgodnie z dyspozycją art. 67 § 3 kk umarzając warunkowo postępowanie karne, Sąd nakłada na sprawcę obowiązek naprawienia szkody w całości albo w części, a w miarę możliwości również obowiązek zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, albo zamiast tych obowiązków orzeka nawiązkę, tudzież może orzec świadczenie pieniężne wymienione w art. 39 pkt 7 kk. Powyższy przepis umożliwia zatem Sądowi, gdy stosuje warunkowe umorzenie postępowania, orzec wobec sprawcy w/w środki, aby dodatkowo wychowawczo oddziaływać na jego postawę, bądź też niwelować ujemne następstwa czynu.

Sąd na podstawie art. 67 § 3 kk w zw. z art. 43a § 1 kk orzekł zatem od oskarżonej D. Z. (2) na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w kwocie 1.500,00 zł (jeden tysiąc pięćset złotych) celem właśnie takiego wychowawczego oraz prewencyjnego oddziaływania. Kwota tego świadczenia odpowiada tak stopniowi społecznej szkodliwości tego czynu, jak i uwzględnia sytuację majątkową zobowiązanej.

Na podstawie art. 624 § 1 kpk i art. 17 ust. 1 Ustawy z dnia 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. Nr 49; poz. 223 z późn. zm.) Sąd zwolnił oskarżoną od kosztów i opłat w sprawie i określił, że ponosi je Skarb Państwa. W myśl bowiem art. 624 § 1 kpk Sąd może zwolnić oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych, jeżeli przemawiają za tym względy słuszności. Wskazać należy zatem, iż koszty postępowania, które w tej sprawie powstały, były stosunkowo znaczne, a ich rozmiar w decydującej mierze wynikał nie tyle z wyjaśnień podejrzanej, negującej nakreślenie podpisu na zakwestionowanym zaświadczeniu, co z zakresu zleconych biegłym czynności w sprawie, która prowadzona była w kierunku przestępstwa oszustwa z art. 286 § 1 kk i posłużenia się podrobionym dokumentem z art. 270 § 1 kk. Zakres zleconych biegłym czynności badawczych co do okoliczności, które nie były kwestionowane, uznać należy za niecelowe i z tej przyczyny jako niezasadne Sąd ocenił obciążanie nimi oskarżonej. Należy natomiast podkreślić, że większość czynności badawczych biegli poświęcili na ustalanie, czy dowodowe zaświadczenie o zatrudnieniu zostało wypełnione w tym samym czasie co jego treść i podpis wnioskodawcy, czy dowodowe zaświadczenie o zatrudnieniu zostało wypełnione w treści tym samym środkiem kryjącym co podpis wnioskodawcy, czy dowodowa umowa pożyczki została podpisana przez D. Z. (1) czy też przez inną osobę. Zważywszy zatem na zakres tej opinii, a następnie postawiony oskarżonej zarzut (z art. 297 § 1 kk, a nie - z art. 286 § 1 kk czy z art. 270 § 1 kk), niezasadnym było obciążanie jej kosztami takiej opinii, w szczególności, że rozdzielenie kosztów ocenianych przez Sąd jako celowe od tych, które na miano takich nie zasługiwały, nie było w chwili obecnej możliwe. Nadto mając na uwadze wysokość świadczenia pieniężnego, do uiszczenia którego oskarżona została zobowiązana, tudzież pozostawanie na jej utrzymaniu małoletniego dziecka, ciążące na niej zobowiązania wynikające z kredytu hipotecznego (dane wynikające z dokumentacji bankowej k. 38), Sąd zwolnił ją od uiszczenia tych kosztów w całości.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć zgodnie z wnioskiem.