sygn. akt VII Pa 26/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 kwietnia 2017 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Marcin Graczyk

Sędziowie: SO Zbigniew Szczuka (spr.)

SO Agnieszka Stachurska

Protokolant: st.sekr.sądowy Monika Olszewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 kwietnia 2017 r. w Warszawie

sprawy z powództwa K. M.

przeciwko (...) Sp. z o.o. z siedzibą w D.

o odszkodowanie z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia

na skutek apelacji wniesionej przez powoda

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 10 listopada 2016 r., sygn. VI P 143/15

oddala apelację.

SSO Agnieszka Stachurska SSO Marcin Graczyk SSO Zbigniew Szczuka

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 10 listopada 2016 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe
w Warszawie, VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie z powództwa K. M. przeciwko (...) Sp. z.o.o. z siedzibą w C.
w punkcie pierwszym zasądził od pozwanego (...) Sp. z.o.o. z siedziba w C. na rzecz powoda K. M. kwotę 600,00 złotych tytułem ekwiwalentu
za urlop wypoczynkowy, w punkcie drugim oddalił powództwo w pozostałym zakresie,
w punkcie trzecim nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty
208,57 złotych, a w punkcie czwartym nie obciążył stron kosztami procesu ( k. 102 a. s.).

Sąd Rejonowy ustalił, że K. M. od dnia 1 stycznia 2012 r. był zatrudniony przez pozwaną spółkę na stanowisku Specjalisty ds. BHP na 1/6 etatu
z wynagrodzeniem 287,00 złotych brutto miesięcznie, co stanowiło 1/6 najniższej płacy.
Od dnia 1 kwietnia 2012 r. aneksem do umowy o pracę nr (...) zostało zmienione miejsce wykonywania pracy przez powoda na (...). Powód świadczył pracę dla Spółki
w zakresie BHP i utrzymania czystości. W zakres obowiązków powoda wchodziło przeprowadzanie szkoleń BHP, wykonywanie protokołów z wypadków, współpraca z działem administracyjnym i bieżące sprawy z zakresu BHP. Powód zgłaszał się na wezwanie telefoniczne bądź e-mail do pracy w celu przeprowadzenia szkolenia BHP. K. M. nie podpisywał listy obecności. Po wydzieleniu z firmy (...) Sp. z.o.o. drugiej spółki o nazwie (...) Sp. z o.o., powód świadczył usługi również dla tej spółki. Było to możliwe na mocy umowy porozumienia i wzajemnego świadczenia usług pomiędzy (...) Sp. z o.o. i (...) Sp. z o.o. z dnia 30 czerwca 2012 r. Wydzielenie drugiej spółki wiązało się ze zwiększeniem ilości zatrudnienia i tym samym ilością pracy dla K. M.. Pracodawca wydał powodowi polecenie sporządzenia protokołów powypadkowych osób zatrudnionych w (...) Sp. z o.o., na co nie chciał się zgodzić.
W związku z tym zdarzeniem pracodawca wydał powodowi polecenie, że ma codziennie stawiać się do pracy na jedną godzinę. Powód nie wykonywał na rzecz pozwanego żadnej pracy w okresie od listopada 2014 r. do marca 2015 r. Powód odmówił świadczenia pracy
w ww. systemie i nie stawiał się do pracy od początku marca. W związku z tym firma
w piśmie z dnia 11 marca 2015 r. wezwała powoda do wyjaśnienia przyczyn nieobecności jego w pracy. Pismem z dnia 18 marca 2015 r. pracodawca rozwiązał z powodem umowę
o pracę z powodu ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych związanych z trwającą ponad dwa tygodnie nieusprawiedliwioną nieobecnością w pracy. Powód wykorzystał urlop wypoczynkowy za lata 2012-2013 w wymiarze po 5 dni. K. M.
nie wykorzystał urlopu wypoczynkowego za lata 2014 r w wymiarze pięciu dni oraz
za 2015 rok w wymiarze 3 dni. Wynagrodzenie powoda liczone jako ekwiwalent za urlop wypoczynkowy wynosiło 208,57 złotych.

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o zgromadzone w aktach sprawy dokumenty, które uznano za wiarygodne i w pełni korespondujące ze sobą. W ocenie Sądu I instancji nie były one kwestionowane przez strony postępowania, a nadto
nie zachodziły również żadne wątpliwości, co do ich formy bądź treści. Sąd Rejonowy dał również wiarę zeznaniom świadków O. A. (1) i S. S. oraz stron.

Mając na uwadze poczynione ustalenia, Sąd Rejonowy zważył, iż w przedmiotowej sprawie niespornym pozostawało, że do skutecznego rozwiązania między stronami stosunku pracy doszło na skutek oświadczenia złożonego przez pracodawcę w dniu 18 marca 2015 r.
W ocenie Sądu Rejonowego odtworzony na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego stan faktyczny sprawy, pozwalał na wyprowadzenie jednoznacznego wniosku, zgodnie z którym powód w okresie od dnia 1 marca 2015 r. do otrzymania oświadczenia
o rozwiązaniu umowy o pracę nie stawiał się do pracy zgodnie z poleceniem pracodawcy. Powód swoje działanie motywował faktem, że codzienne stawianie się do pracy na jedną godzinę jest dla niego nieopłacalne z uwagi na koszty, które musiałby ponieść z dojazdami. Jednocześnie Sąd I instancji zaznaczył, że pomimo racjonalności stanowiska powoda, pracownik jest zobowiązany stosować się do poleceń pracodawcy, co wynika z treści
art. 100 § 1 k.p., zgodnie z którym pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie
i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. W ocenie Sądu I instancji bezsporny był fakt, zgodnie z którym umowa o pracę nie wskazywała, w jakie dni tygodnia powód ma stawiać się do pracy. Dodatkowo, Sąd Rejonowy wyjaśnił, że pracownik ma obowiązek wykonania polecenia, jeżeli spełnia ono trzy warunki, a mianowicie dotyczy pracy, jest zgodne z przepisami prawa pracy oraz jest zgodne z umową o pracę. Polecenie dotyczy pracy wówczas, gdy jest związane ze stosunkiem pracy. Wykracza poza tę granicę np. polecenie załatwienia prywatnej sprawy przełożonego lub uczestnictwa w akcji społecznej lub politycznej. Z kolei, zgodność polecenia z umową o pracę oznacza przede wszystkim polecenie wykonywania prac wynikających z określonego w umowie rodzaju pracy. Pracownik jest obowiązany do wykonywania innej pracy tylko wtedy, gdy wynika
to z przepisu. Sąd I instancji wskazał, że umowa o pracę zawarta pomiędzy pozwanym
a powodem nie określała w jakie dni tygodnia stawiać się ma do pracy. Sąd Rejonowy doszedł do przekonania, że postępowanie pracownika niezgodne z procedurami,
z powołaniem się na odmienną praktykę, stanowi naruszenie przez niego obowiązków pracowniczych, które mogą uzasadniać wypowiedzenie umowy o pracę. Jednocześnie,
Sad Rejonowy stwierdził, że obowiązkiem pracownika jest stawienie się w pracy oraz pozostawanie w gotowości do jej świadczenia. W ocenie Sądu I instancji w niniejszej sprawie doszło do ciężkiego naruszenia przez powoda podstawowych obowiązków pracowniczych,
a co za tym idzie, złożone w dniu 19 marca 2015 r. przez pozwanego oświadczenie
o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia było uzasadnione.

Mając na uwadze powyższe ustalenia, Sąd Rejonowy oddalił powództwo w punkcie drugim wyroku. Dodatkowo, na marginesie Sąd I instancji wskazał, że powodowi przysługiwało prawo do wypowiedzenia umowy o pracę lub jej rozwiązania
za porozumieniem stron w przypadku zmiany warunków zatrudnienia, z której to jednak powód nie skorzystał.

W zakresie ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, Sąd Rejonowy
na podstawie art. 171 § 1 k.p. zasądził na rzecz powoda ekwiwalent za urlop, którego wymiar 7 dni był bezsporny między stronami, jak również żądana wysokość w kwocie 600,00 złotych brutto.

Nadto, na zasadzie art. 477 2 § 1 k.p.c. zasądzając należność pracownika w sprawach
z zakresu prawa pracy, Sąd I instancji z urzędu nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności w części nieprzekraczającej pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika, co stanowiło kwotę w wysokości 208,57 złotych.

Z kolei o kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 102 k.p.c. ( k. 106-111 a. s.)

Powód w dniu 5 stycznia 2017 r. wywiódł apelację zaskarżając powyższy wyrok
w części. tj. w zakresie punktu 2. Apelujący zarzucił błędne ustalenie Sądu, zgodnie
z którym rozwiązanie umowy o prace z K. M. z powodu ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych było zgodne z prawem, podczas gdy wzięcie pod uwagę wszystkich okoliczności faktycznych i ich prawidłowa ocena powinny doprowadzić
Sąd I instancji do przekonania, że rozwiązanie umowy było niezgodne z prawem. W związku z powyższym, powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie na podstawie
art. 58 k.p. na jego rzecz kwoty 625,71 złotych oraz zwrot kosztów postępowania za instancję odwoławczą ( k. 119-121 a. s.).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja wywiedziona przez K. M. okazała się być bezzasadna
i jako taka podlegała oddaleniu w całości.

W pierwszej kolejności Sąd Okręgowy zważył, że z treści środka zaskarżenia można wywieść, że opierał się on na wystosowaniu zarzutów ku orzeczeniu Sądu I instancji,
w postaci naruszenia przepisów prawa procesowego, tj. art. 328 § 2 k.p.c. i art. 233 k.p.c.
w związku z art. 300 k.p. oraz przepisu prawa materialnego w postaci art. 58 k.p.

Zgodnie z art. 233 § 1 k.p.c., sąd ocenia wiarogodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.

W myśl art. 328 § 2 k.p.c., uzasadnienie wyroku powinno zawierać wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, a mianowicie: ustalenie faktów, które sąd uznał
za udowodnione, dowodów, na których się oparł, i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku
z przytoczeniem przepisów prawa. Nadto, stosownie do art. 300 k.p., w sprawach nieunormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy.

Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że bezpodstawny okazał się zarzut naruszenia ww. przepisów prawa procesowego, bowiem Sąd Rejonowy w sposób wyczerpujący ocenił całość zgromadzonego w przedmiotowej sprawie materiału dowodowego. Nadto,
Sąd I instancji w toku ustalonego stanu faktycznego trafnie uznał, że po wydzieleniu z firmy (...) Sp. z.o.o. drugiej spółki – (...)Sp. z.o.o., K. M. świadczył również usługi na rzecz w/w spółki, co było wynikiem zawartego między nim a pracodawcą porozumienia. Jednocześnie Sąd Rejonowy słusznie ustalił, że wypowiedzenie umowy
o pracę z powodu ciężkiego naruszenia przez powoda obowiązków pracowniczych było zasadne. Wskazać należy, że powyższe ustalenia znajdują odzwierciedlenie w zebranym,
w niniejszej sprawie, materiale dowodowym. W ocenie tutejszego Sądu, Sąd Rejonowy
w sposób kompleksowy i prawidłowy dokonał analizy materiału dowodowego,
w szczególności samej umowy o pracę zawartej między powodem a pozwanym, zawartego
do przedmiotowej umowy aneksu, a ponadto umowy o współpracy i wzajemnym świadczeniu usług między spółka (...) Sp. z.o.o. a spółką (...) Sp. z.o.o. Dodatkowo,
na ustalenia Sądu Rejonowego wpływ miały pisma z dnia 11 marca 2015 r. i z dnia 18 marca 2015 r., a nadto prowadzona korespondencja mailowa pomiędzy powodem a pracownicą pozwanej spółki. Nie bez znaczenia była również treść zeznań świadków O. A. (1)
i S. S. oraz stron, które nie posłużyły powodowi w zakresie wystosowanych przez niego zarzutów apelacyjnych.

W ocenie Sądu Okręgowego zarzut pominięcia przez Sąd Rejonowy okoliczności nieotrzymania przez powoda pisma z dnia 11 marca 2015 r. w terminie umożliwiającym ustosunkowanie się K. M. do jego treści, nie może znaleźć uzasadnienia w świetle przytaczanych przezeń faktów. Sąd Okręgowy zważył, że ww. zarzut wystosowany przez powoda również w kontekście obowiązujących przepisów prawa materialnego nie mógł się ostać na gruncie niniejszej sprawy. Zgodnie bowiem z treścią art. 52 § 1 pkt 1 k.p., pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych.
Sąd II instancji doszedł do przekonania, że nawet wobec przyjęcia, iż pozwany zobowiązał powoda do złożenia wyjaśnień związanych z nieobecnością pracy, miał prawo ze względu
na długi upływ czasu absencji, wypowiedzieć pracownikowi warunki pracy i płacy w trybie natychmiastowym. Zdaniem Sądu Okręgowego to na pracowniku spoczywa obowiązek niezwłocznego usprawiedliwienia swojej nieobecności w pracy. ,,Pracownik ma obowiązek zawiadomienia pracodawcy o przyczynie oraz przewidywanym czasie trwania nieobecności
w pracy niezwłocznie, najpóźniej w drugim dniu nieobecności. Niewywiązanie się z tego obowiązku w terminie, jeśli nie zachodzą wyjątkowe okoliczności, stanowi naruszenie obowiązków pracowniczych, mogące uzasadniać nawet rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.’’ ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 października
2015 r., sygn. akt III PK 8/15
) Tymczasem w ocenie Sądu II instancji powód zdawał sobie sprawę z ewentualnych skutków, do których prowadziły podejmowane przez niego działania w postaci porzucenia pracy i braku wykonywania obowiązków pracowniczych przez dłuższy okres czasu. Ewentualne wyjaśnienia powoda, co do zaistniałej sytuacji, na które się powoływał w treści apelacji, nie mogłyby z pewnością skutkować zmianą jednostronnego oświadczenia woli pracodawcy. Przedkładając powyższe na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, że zobowiązanie powoda przez pozwanego do wyjaśnienia jego absencji w pracy, nie uniemożliwiało rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.

Jeżeli zaś chodzi o brak merytorycznego uzasadnienia dotyczącego nakazu stawiania się przez powoda w pracy w wymiarze jednej godziny dziennie, to stwardzić należy,
iż kwestia ta nie została pominięta przez Sąd I instancji. W ocenie Sądu Okręgowego
w uzasadnieniu Sąd Rejonowy w sposób wyczerpujący, pochylił się nad kwestią wykonywania przez pracownika poleceń pracodawcy, odwołując się przy tym do stosownego orzecznictwa, a nadto wyjaśnił czym jest „ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych”, wskazując na obowiązujące przepisy prawa w postaci art. 52 k.p.
i art. 100 § 2 k.p. oraz powołując się na obowiązujące orzecznictwo Sądu Najwyższego.

Analizując w dalszej kolejności zarzut powoda dotyczący rzekomego naruszenia przepisu prawa materialnego, Sąd Okręgowy zważył, że zgodnie z art. 58 k.p., odszkodowanie, o którym mowa w art. 56, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia. W ocenie Sądu II instancji mając
na uwadze całokształt okoliczności zaistniałych w niniejszej sprawie, pozwany miał ustawowe prawo rozwiązać z powodem umowę o pracę w trybie natychmiastowym, czym nie naruszył obowiązujących przepisów kodeksu pracy. ,,Rażące niedbalstwo, jako element ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, jest postacią winy nieumyślnej, której nasilenie wyraża się w całkowitym ignorowaniu przez pracownika następstw jego działania, jeżeli rodzaj wykonywanych obowiązków lub zajmowane stanowisko nakazują szczególną przezorność i ostrożność w działaniu. Natomiast wina umyślna wyraża się w tym, że pracownik chce przez swoje zachowanie wyrządzić szkodę pracodawcy lub co najmniej świadomie się na to godzi.’’ ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia
23 lutego 2017 r., sygn. akt I PK 81/16
). Sąd II instancji doszedł do przekonania, że powód
w niniejszej sprawie dopuścił się winy umyślnej spowodowanej zaniechaniem w postaci braku wystosowania do pracodawcy usprawiedliwienia z powodu nieobecności w pracy. Analizując zebrany materiał dowodowy należy stwierdzić, że omawiana przesłanka dała
z całą pewnością podstawy pozwanemu do rozwiązania z winy powoda umowy o pracę
w trybie natychmiastowym. Należy również zauważyć, że sam powód w treści środka zaskarżenia wskazywał, że w momencie zorientowania się dotyczącego wykonywania pracy na rzecz drugiego podmiotu, z którym nie był związany żadną umową cywilno-prawną, podjął działania, które doprowadziły do zwolnienia dyscyplinarnego. Mając powyższe
na uwadze Sąd Okręgowy zważył, iż rozwiązanie umowy o pracę z powodem było faktycznie uzasadnione i miało oparcie w obowiązujących przepisach prawa.

W konsekwencji Sąd Okręgowy mając na uwadze zgromadzoną dokumentację
w niniejszej sprawie, w pełni podzielił ustalenia i rozważania dokonane przez Sąd I instancji. Zgodnie z powyższym apelacja powoda stanowiła jedynie polemikę z prawidłowym rozstrzygnięciem i jako bezzasadna podlegała oddaleniu na mocy przepisu art. 385 k.p.c.

SSO Zbigniew Szczuka (spr.) SSO Marcin Graczyk SSO Agnieszka Stachurska

Zarządzenie: (...)

(...)