UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 11.05.2017 roku przeciwko Skarbowi Państwa - Sądowi Rejonowemu w Tomaszowie Maz. powód wnosił o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz tytułem zadośćuczynienia kwoty 150.000zł.

Zawodowy pełnomocnik powoda z urzędu sprecyzował żądanie pozwu pismem z dnia 25.08.2017 roku (k. 32-38) i wnosił o:

1. zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda K. S. kwoty 150.000.00 zł (stu pięćdziesięciu tysięcy złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od daty wytoczenia powództwa do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę;

2. zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów zastępstwa procesowego, w tym kosztów zastępstwa radcowskiego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pełnomocnik powoda z urzędu wskazał, iż Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim II Wydział Karny swoimi orzeczeniami (w tym orzeczeniami wydanymi w dniu 03 lipca 2015 roku i 08 grudnia 2015 roku) niesłusznie pozbawił go wolności, podczas gdy według powoda Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim nie był sądem właściwym miejscowo i rzeczowo do podejmowania takich decyzji wobec K. S..

Powód wskazuje, iż Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim II Wydział Karny podjął decyzje o wdrożeniu do wykonania dwóch różnych kar orzeczonych wobec K. S. przez Sąd Rejonowy w Grójcu VI Wydział Karny w sprawach o sygn. akt VI K 297/14 i VI K 59/14 , podczas gdy nie był sądem właściwym miejscowo do podejmowania tego typu decyzji, zaś wszelkie czynności w sprawie powinien podejmować Sąd Rejonowy w Grójcu jako sąd miejscowo właściwy.

K. S. wyrokiem Sądu Rejonowego w Grójcu z dnia 20 stycznia 2015 roku został skazany na karę pozbawienia wolności 2 (dwóch) lat z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 5 (pięciu) lat. Wyrok ten według twierdzeń powoda uprawomocnił się w dniu 05 maja 2015 roku (sprawa V Ka 239/15 Sądu Okręgowego w Radomiu). Czynności dotyczące wykonania orzeczenia (wdrożenia do wykonania orzeczonej wobec K. S. kary pozbawienia wolności) w sprawie wykonywał Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim, podczas gdy w ocenie powoda sądem właściwym w sprawie w zakresie wykonawstwa wyroku powinien być tylko Sąd Rejonowy w Grójcu. Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim II Wydział Karny w dniu 17 lutego 2016 roku w sprawie II Ko 30/16 wydał postanowienie o wdrożeniu do wykonania zastępczej karze pozbawienia wolności w wysokości 23 dni wobec K. S..

W ocenie powoda Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim II Wydział Karny nie był uprawniony do podjęcia takiej decyzji, lecz powinien przesłać sprawę do Sądu Rejonowego w Grójcu VI Wydział Karny jako sądu miejscowo i rzeczowo właściwego w sprawie, czego jednak nie uczynił w tamtym czasie. Dopiero w dniu 20 grudnia 2016 roku Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim w postanowieniu wydanym w sprawie II Ko 2787/16 stwierdził swą niewłaściwość w sprawie i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu w Grójcu do rozpoznania jako miejscowo właściwemu. Według powoda w ten sposób Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim przyznał się, iż działania jakie wcześniej podejmował w sprawie wobec K. S. były bezprawne.

Z podobną sytuacją do czynienia według powoda mamy w sprawie wdrożenia do wykonania kary pozbawienia wolności wynikającej z wyroku wydanego przez Sąd Rejonowy w Grójcu VI Wydział Karny w sprawie sygn. akt VI K 59/14. Wyrokiem tym K. S. został skazany na karę pozbawienia wolności na okres dwóch lat, zaś karę pozbawienia wolności wdrażał do wykonania Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim , który nie był Sądem właściwym do rozpoznania sprawy. Powód wskazuje, iż wszystkie okoliczności tej sprawy (dotyczące wdrożenia do wykonania kary pozbawienia wolności ze sprawy VI K 59/14 Sądu Rejonowego w Grójcu) są opisane szczegółowo w sprawie Sądu Apelacyjnego w Białymstoku o sygn. akt II AKo 108/15.

Stosownie do treści art. 3 § 1 KKW „Sąd. który wydał orzeczenie w pierwszej instancji, jest właściwy również w postępowaniu dotyczącym wykonania tego orzeczenia, chyba że ustawa stanowi inaczej.”

„Przepisy komentowanego artykułu regulują właściwość funkcjonalną sądu w toku wykonywania kary. Zgodnie z § 1 sądem właściwym do wykonania orzeczenia jest sąd, który wydał orzeczenie w pierwszej instancji, chyba że ustawa stanowi inaczej. Kodeks kamy wykonawczy przyjmuje więc generalną zasadę, że w postępowaniu wykonawczym właściwy jest sąd, który wydał w pierwszej instancji orzeczenie co do meritum sprawy, w zależności od właściwości rzeczowej, sąd rejonowy albo sąd okręgowy. Właściwość danego sądu w postępowaniu dotyczącym wykonania orzeczenia oznacza, że sąd ten kieruje orzeczenie do wykonania, sprawuje nadzór nad jego wykonaniem oraz orzeka w postępowaniach incydentalnych, dotyczących wykonania tego orzeczenia. Pierwsza z tych czynności, tj. skierowanie orzeczenia do wykonania, podejmowana jest bezzwłocznie, gdy orzeczenie stało się wykonalne .” (vide: komentarz do Kodeksu Karnego Wykonawczego pod red. K. Lelentala C.H. Beck Warszawa 2017).

Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim II Wydział Karny nie był sądem właściwym do podejmowania decyzji w zakresie pozbawiania wolności względem K. S., gdyż sądem tym powinien być Sąd Rejonowy w Grójcu, który rozpoznawał wcześniejsze sprawy powoda.

Powód uważa, że doszło do naruszenia jego dobra osobistego w postaci pozbawienia go prawa do wolności oraz że funkcjonariusze Państwa działali bezprawnie naruszając art. 417 KC, co skutkowało w ocenie powoda niesłusznym pozbawieniem go wolności.

Stosownie do treści art. 23 KC w związku z art. 24 § 2 KC za naruszenie dobra osobistego można dochodzić odszkodowania na zasadach ogólnych.

Pełnomocnik wskazał, że niewłaściwe decyzje Sądu rejonowego w Tomaszowie Maz. naruszyły dobra osobiste powoda w postaci prawa do wolności.

W odpowiedzi na pozew z dnia 11.10.2017 roku (k. 57-61) pełnomocnik pozwanego wnosił o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu.

Pełnomocnik powoda popierał powództwo.

Pełnomocnik pozwanego wnosił o oddalenie powództwa

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Postanowieniem z dnia 27 lipca 2017 roku, sygn. akt II Ko 2300/17, II Ko 2028/15, VI K 297/14 Sądu Rejonowego w Grójcu - Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim w II Wydziale Karnym, po rozpoznaniu w sprawie K. S. skazanego za czyn z art. 280 § 1 kk z urzędu w przedmiocie uchylenia poprzednio wydanego postanowienia na podstawie art. 24 § 1 kkw uchylił postanowienie Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 17 lutego 2016 roku w sprawie II Ko 30/16 w przedmiocie orzeczenia wykonania zastępczej kary za nieuregulowaną grzywnę w kwocie 920 złotych orzeczoną wobec K. S. wyrokiem Sądu Rejonowego w Grójcu z dnia 20 stycznia 2015 roku w sprawie VI K 297/14, zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego w Radomiu z dnia 05 maja 2015 roku w sprawie V Ka 239/15 z następującym uzasadnieniem:

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Grójcu z dnia 20 stycznia 2015 roku w sprawne K 297/14, zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego w Radomiu z dnia 05 maja 2015 w sprawie V Ka 239/15, K. S. wymierzono za czyn z art. 280 § 1 kk karę 2 lat pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawieszono na okres próby wynoszący 5 lat oraz karę 50 stawek dziennych grzywny po 20 złotych każda.

W/w wyrok został objęty wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Grójcu z dnia 23sierpnia 2016 roku w sprawie VI K 179/16. Wobec skazanego orzeczono karę łączną pozbawienia wolności, a w pozostałym zakresie przedmiotowy wyrok podlega odrębnemu wykonaniu.

Zgodnie z zarządzeniem z dnia 10 czerwca 2015 roku ww. wyrok z dnia 20 stycznia roku w sprawie VI K 297/14 został przekazany do wykonania tut. Sądowi, skazany zamieszkiwał w T. pod adresem ul. (...) M. 13/3/6. Sprawa została zarejestrowana pod sygn. akt II Ko 2028/15.

W dniu 18 czerwca 2015 roku do skazanego wysłano wezwanie do zapłaty.

Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim w dniu 05 listopada 2015 roku zlecił komornikowi egzekucję grzywny i kosztów sądowych od K. S.. Postępowanie to zostało morzone wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji.

Postanowieniem z dnia 17 lutego 2016 roku Sąd Rejonowy w Tomaszowie w T. |M.. w sprawie II Ko 30/16 orzekł wykonanie zastępczej kary pozbawienia w wymiarze 23 dni za nieuregulowaną grzywnę w kwocie 920 złotych.

Postanowieniem z dnia 20 grudnia 2016 roku w sprawie II Ko 2787/16 Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim stwierdził swoją niewłaściwość i sprawę dotycząca wykonania

wyroku Sądu Rejonowego w Grójcu z dnia 20 stycznia 2015 roku w sprawie VI K 297/14 przekazał do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Grójcu jako miejscowo właściwemu.

Postanowieniem z dnia 22 czerwca 2017 roku w sprawie II Ko 2644/17 , na skutek zażalenia K. S., Sąd Rejonowy w Grójcu wstrzymał wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności orzeczonej przez Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim w dniu 17 lutego 2016 roku w sprawie II Ko 30/16 i określił, że K. S. w zamian za karę 50 stawek dziennych grzywny będzie miał do odpracowania 5 miesięcy prac społecznie użytecznych po 20 godzin w każdym miesiącu.

Z protokołu rozprawy w sprawie VI K 297/14 Sądu Rejonowego w Grójcu z dnia 04 listopada 2014 roku wynika, że K. S. wniósł o zmianę adresu do korespondencji na adres ul. (...), (...)-(...) T..

Z akt sprawy II Ko 2028/15 Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim wynika, że wszelka korespondencja z Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim była kierowana do K. S. na adres ul. (...) M. 13/3/6, (...)-(...) T..

Zgodnie z treścią art. 24 § 1 kkw jeżeli ujawnią się nowe lub poprzednio nie znane okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia Sąd może uchylić lub zmienić poprzednie postanowienie.

W ocenie Sądu skazany K. S. nie został prawidłowo wezwany do dobrowolnego uregulowania grzywny, dlatego też postanowienie o zarządzeniu wykonania kary zastępczej pozbawienia wolności należy uchylić.

Skazany prawidłowo zgłosił Sądowi Rejonowemu w Grójcu zmianę adresu do korespondencji, o czym to Sąd Rejonowy w Tomaszowie Maz. nie wiedział, gdyż w przesłanej dokumentacji przy przekazaniu wyroku do wykonania widniał poprzedni adres skazanego.

(dowód: postanowienie k. 39, postanowienie k. 76, postanowienie k. 77)

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny materiału dowodowego:

Sąd pominął dowód z przesłuchania powoda z uwagi na nieusprawiedliwione niestawiennictwo powoda wezwanego do osobistego obowiązkowego stawiennictwa celem przesłuchania w charakterze strony pod rygorem pominięcia.

Powód nie stawił się na rozprawie w dniu 18 stycznia 2018 roku na wezwanie Sądu do osobistego obowiązkowego stawiennictwa doręczone na adres wskazany przez pełnomocnika powoda, wezwanie osobiście odebrane przez dorosłego domownika k. 96, celem przesłuchania w charakterze strony pod rygorem pominięcia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Zawodowy pełnomocnik powoda z urzędu sprecyzował żądanie pozwu pismem z dnia 25.08.2017 roku (k. 32-38), podnosząc, iż pozwany naruszył dobra osobiste powoda w pozbawienia go wolności, poprzez zarządzenie wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności przez niewłaściwy miejscowo Sąd Rejonowy.

Jako podstawę prawną tak skonkretyzowanego roszczenia wskazał art. 23 i 24 k.c., art. 448 k.c.

W uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2011 r. (sygn. akt III CZP 25/11, OSNC 2012/2/15) podniesiono, że wynikający z art. 77 ust. 1 Konstytucji RP i z art. 417 k.c. obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przez niezgodne z prawem działanie władzy publicznej obejmuje także szkodę niemajątkową (krzywdę) w ujęciu art. 448 k.c.

Zgodnie z przepisem art. 24 k.c. ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

W świetle natomiast art. 448 k.c. w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę pieniężną za doznaną krzywdę.

Według powyższych przepisów ochrona dóbr osobistych uzależniona jest od spełnienia dwóch przesłanek: zagrożenia lub naruszeni a dóbr osobistych oraz bezprawnego charakteru działania wywołującego wskazany wyżej skutek, przy żądaniu zadośćuczynienia za doznaną wskutek naruszenia dóbr osobistych krzywdę, koniecznym jest przy tym wykazanie winy naruszającego.

Kwestia zagrożenia bądź naruszenia dóbr osobistych powinna być ujmowana na płaszczyźnie faktycznej i prowadzić do ustalenia, czy dane zachowanie, biorąc pod uwagę przeciętne reakcje ludzkie, mogły obiektywnie stać się podstawą do negatywnych odczuć po stronie pokrzywdzonego.

Przy ocenie, czy doszło do naruszenia dobra osobistego, decydujące znaczenie ma nie subiektywne odczucie osoby, jej indywidualne wartości uczuć i stanu psychicznego, ale to, jaką reakcję wywołuje naruszenie w społeczeństwie. Należy więc przyjmować koncepcję obiektywną naruszenia dobra osobistego w kontekście całokształtu okoliczności sprawy (por. wyr. SN z 26.10.2001 r., V CKN 195/01, L.).

Ustawodawca uzależnia udzielenie ochrony dobrom osobistym na podstawie przepisu art. 24 § 1 KC od uznania, że zachowanie prowadzące do zagrożenia (lub naruszenia) dóbr osobistych nosi znamiona bezprawności. Powszechnie przyjmuje się, że bezprawność powinna być traktowana w kategoriach obiektywnej (przedmiotowej) kwalifikacji czynu z punktu widzenia jego zgodności z ustawą i zasadami współżycia społecznego. Działaniem bezprawnym jest działanie sprzeczne z normami prawa lub zasadami współżycia społecznego, a bezprawność wyłącza działanie mające oparcie w przepisach prawa, zgodne z zasadami współżycia społecznego, działanie za zgodą pokrzywdzonego oraz w wykonywaniu prawa podmiotowego (por. wyr. SN z 4.6.2003 r., I CKN 480/01, L.).

Art. 24 k.c. wprowadza co prawda domniemanie bezprawności działania naruszyciela dóbr osobistych, jednak konieczność obalenia przez pozwanego, wskazanego domniemania jest uwarunkowana uprzednim wykazaniem przez żądającego ochrony, że w ogóle doszło do

naruszenia jego dóbr osobistych. Innymi słowy, rozkład ciężaru dowodu w sprawach o naruszenie dóbr osobistych wymaga uprzedniego wykazania przez żądającego ochrony prawnej, że do ich pogwałcenia w następstwie działań pozwanego doszło, a dopiero w dalszej kolejności na stronie pozwanej spoczywa obowiązek wykazania, iż to zachowanie nie było bezprawne. Zgodnie, bowiem przyjętym orzecznictwem to na powodzie ciąży obowiązek udowodnienia, że konkretne, opisane dobra osobiste zostały w ogóle naruszone lub zagrożone, że to naruszenie jest wynikiem działań pozwanego, a także wykazanie, że wnioskowany sposób ochrony jest adekwatny i właściwy do zastosowania w realiach stanu faktycznego (por. wyrok SN z 17.06.2004 r., sygn. akt V CKN 609/03). P. majątkowej dóbr osobistych zgodnie z art 24 § 1 in fine k c, w zw. z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia okoliczności faktycznych, z których wywodzone jest roszczenie spoczywa na stronie powodowej. Jeśli więc powód wywodzi z określonych twierdzeń skutki prawne, to jest on zobowiązany je udowodnić. Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach, a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie, spoczywa na stronie procesu, która z tych faktów wywodzi skutki prawne (uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2000 r. sygn. akt III CZP 4/00, OSNC 2000/11/195, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2010 r. sygn. akt I BU 8/10, Lex nr 785642).

Strona pozwana, na której zgodnie z art. 24 § 1 k.c. spoczywał ciężar obalenia domniemania bezprawności działania funkcjonariuszy państwa, domniemanie to obaliła.

Wydanie orzeczenia przez sąd niewłaściwy miejscowo nie jest działaniem bezprawnym.

Jak wynika z zebranego w analizowanej sprawie materiału dowodowego powód Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim II Wydział Karny podjął decyzje o wdrożeniu do wykonania dwóch różnych kar orzeczonych wobec K. S. przez Sąd Rejonowy w Grójcu VI Wydział Karny w sprawach o sygn. akt VI K 297/14 i VI K 59/14 , podczas gdy nie był sądem właściwym miejscowo do podejmowania tego typu decyzji, zaś wszelkie czynności w sprawie powinien podejmować Sąd Rejonowy w Grójcu jako sąd miejscowo właściwy.

K. S. wyrokiem Sądu Rejonowego w Grójcu z dnia 20 stycznia 2015 roku został skazany na karę pozbawienia wolności 2 (dwóch) lat z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 5 (pięciu) lat. Fakt, że czynności dotyczące wykonania orzeczenia w sprawie wykonywał m.in. Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim, nawet podczas gdy sądem właściwym w sprawie w zakresie wykonawstwa wyroku powinien być tylko Sąd Rejonowy w Grójcu. Nie mogą być poczytane jako bezprawne działanie pozwanego.

W dniu 20 grudnia 2016 roku Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim w postanowieniu wydanym w sprawie II Ko 2787/16 stwierdził swą niewłaściwość w sprawie i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu w Grójcu do rozpoznania jako miejscowo właściwemu, na co pozwalają przepisy prawa. Również w sprawie wykonania wyroku wydanego przez Sąd Rejonowy w Grójcu VI Wydział Karny w sprawie sygn. akt VI K 59/14 nie ma bezprawności działania pozwanego.

Mając na uwadze powyższe fakty, nie sposób postawić pozwanej jednostce zarzutu bezprawnego działania.

Należy podkreślić, iż powód w żadnym zakresie nie wykazał w toku niniejszego postępowania szkody jakiej miał doznać. Domniemanie obejmuje bezprawność działania funkcjonariuszy, a istnienie szkody niemajątkowej - krzywdy i związek przyczynowy pomiędzy szkodą a bezprawnym działaniem funkcjonariuszy na obowiązek udowodnić powód.

Powód „nie został pozbawiony wolności”, nie wykonał dobrowolnie kary na jaką został skazany prawomocnym wyrokiem, zarządzono jedynie zastępczą karę pozbawienia wolności, do wykonania której nie doszło.

W myśl art. 417¹§ 2 KC jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu ich niezgodności z prawem, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej. Odnosi się to również do wypadku, gdy prawomocne orzeczenie lub ostateczna decyzja zostały wydane na podstawie aktu normatywnego niezgodnego z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą.

Zgodnie z treścią art. 424 ^1b KPC w wypadku prawomocnych orzeczeń, od których skarga nie przysługuje, odszkodowania z tytułu szkody wyrządzonej przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem można domagać się bez uprzedniego stwierdzenia niezgodności orzeczenia z prawem w postępowaniu ze skargi, chyba że strona nie skorzystała z przysługujących jej środków prawnych.

Niezgodność z prawem, która stanowi podstawę odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa musi mieć elementarny i oczywisty charakter. Tylko tak negatywnie kwalifikowane orzeczenia mogą stanowić podstawę roszczeń odszkodowawczych. Przemawia za tym wykładnia celowościowa, funkcjonalna i systemowa reguł odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną wydaniem orzeczenia niezgodnego z prawem, mających materialną podstawę w treści art. 417¹ § 2 KC (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie - I Wydział Cywilny z dnia 11 maja 2017 r., I ACa 895/16.).

Niezgodność orzeczenia z prawem w rozumieniu art. 417 ¹ § 2 KC ma charakter kwalifikowany, elementarny, oczywisty. Chodzi więc o orzeczenie niewątpliwie sprzeczne z zasadniczymi i niepodlegającymi różnej wykładni przepisami prawa, z ogólnie przyjętymi standardami rozstrzygnięć, albo wydane w wyniku szczególnie rażąco błędnej wykładni lub niewłaściwego niezastosowania prawa, które jest oczywiste i nie wymaga głębszej analizy prawnej (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie - VI Wydział Cywilny z dnia 12 stycznia 2017 r., VI ACa 1631/15).

W analizowanej sprawie, absolutnie nie można stwierdzić jakoby podjęcie decyzji, wydanie orzeczenia przez niewłaściwy miejscowo Sąd, można byłoby podciągnąć pod pojęcie wydania orzeczenia niezgodnego z prawem.

Mając powyższe ustalenia i rozważania na uwadze Sąd orzekł jak w punkcie pierwszym wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł w oparciu o art. 102 k.p.c., mając na uwadze przede wszystkim względy natury podmiotowej związane z sytuacją finansową i życiową powoda, które zadecydowały o wcześniejszym zwolnieniu go od kosztów sądowych. Zgodzić się co prawda należy z poglądem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 26 listopada 2003 roku (I PK 585/02, nie publ.), że prawo do sądu nie oznacza przyzwolenia na konstruowanie wszelkich możliwych roszczeń i woluntarystyczne określanie ich wysokości, gdyż strona winna mieć świadomość tak formułowanych roszczeń, także w zakresie kosztów postępowania. Jednakże w sprawie niniejszej opisane wyżej względy podmiotowe związane przede wszystkim z sytuacją życiową i finansową powoda, będącego osobą pozbawioną wolności w momencie wnoszenia pozwu, bez dochodów i majątku, miały decydujące znaczenie przy rozstrzyganiu o kosztach procesu i przesądziły o nieobciążaniu nimi powoda.

Zgodnie z treścią art. 83 ust 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.) w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie sąd orzeka o poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatkach, stosując odpowiednio przepisy art. 113.

Natomiast w myśl art. 113 ustęp 1 w/w ustawy kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu.

W myśl art. 113 ustęp 4 w/w ustawy w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może odstąpić od przewidzianego w ust. 2 i 3 obciążenia kosztami i na podstawie tego przepisu mając na uwadze trudną sytuację rodzinną powoda i szczególny charakter dochodzonego roszczenia Sąd nie obciążył powoda kosztami nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

W punkcie 3 wyroku Sąd orzekł o wynagrodzeniu dla pełnomocnika powoda z urzędu na podstawie § 2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 507, z późn. zm.).

Przewodniczący	SSO Dorota Krawczyk
Protokolant	stażysta Anna Frankowska

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE