UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Toruniu wyrokiem z dnia 17 maja 2017 r. zasądził od pozwanego M. K. na rzecz powoda BANK (...) S.A. w G. kwotę 52.688,07 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 22 września 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku, a od dnia 01 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty z odsetkami ustawowymi za opóźnienie oraz kwotę 4.281,90 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Sąd Rejonowy ustalił, iż Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w G. w dniu 21 września 2005 r. zawarł z M. K. prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą Handel (...) umowę kompleksową pakietu Harmonium Plus, w skład którego wchodziły wymienione w § 1 umowy produkty i usługi m.in. rachunek bieżący dla klienta biznesowego. Następnie w dniu 13 września 2008 r. strony podpisały Aneks nr (...) do ww. umowy kompleksowej pakietu Harmonium Plus z dnia 21 września 2005 roku; Postanowienia szczegółowe dotyczące karty obciążeniowej (...) G.. Zgodnie z § 2 zawartej umowy Bank wydał pozwanemu kartę płatniczą umożliwiającą dokonywanie operacji w ciężar rachunku bankowego posiadacza w limicie 50.000 zł. W toku obowiązywania aneksu oraz po jego wypowiedzeniu naliczone zostały odsetki oraz opłaty, według zasad określonych w zawartej umowie. Bank (...) S.A., pismem z dnia 30 kwietnia 2015 r., wypowiedział z miesięcznym terminem wypowiedzenia liczonym od dnia doręczenia pisma ww. Aneks z uwagi na niespłacenie w terminie należności. Zadłużenie z tytułu karty obciążeniowej na dzień 30 kwietnia 2015 r. wynosiło 50.705,88 zł. Wypowiedzenie zostało doręczone pozwanemu w dniu 26 maja 2015 r. Powód w dniu 21 września 2015 r. wystawił na podstawie art. 95 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe wyciąg z ksiąg bankowych, w którym stwierdził, że w księgach Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w G. M. K. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą M. K. Handel (...) posiada wymagalne zadłużenie w wysokości 52.688,07 zł. Na kwotę wymagalnego zadłużenia składają się: niespłacony limit w wysokości 48.300 zł, odsetki karne w kwicie 2.697,57 zł za okres od dnia 28 czerwca 2015 roku do dnia wystawienia wyciągu, oraz opłaty w kwocie 1.690,50zł. W dniu 28 września 2016 r. Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Banku podjęło uchwałę o podziale Banku (...) Spółki Akcyjnej. Natomiast w dniu 29 lipca 2016 r. Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie (...) Banku Spółki Akcyjnej podjęło uchwałę o podziale Banku (...) Spółki Akcyjnej. Tym samym na podstawie art. 529 § 1 pkt 4 k.s.h. nastąpił podział poprzez przeniesienie na bank przejmujący (...) Bank Spółkę Akcyjną część majątku banku dzielonego – Banku (...) Spółki Akcyjnej w formie zorganizowanej części przedsiębiorstwa banku dzielonego w zakresie określonym w uchwale o podziale oraz planie podziału. Dotychczasowa wierzytelność przysługująca Bankowi (...) S.A. z siedzibą w G. wobec dłużnika M. K. przeszła na rzecz (...) Banku S.A. z siedzibą w W..

Powyższy stan faktyczny Sąd I instancji ustalił w oparciu o przedłożone przez powoda dokumenty, których wiarygodność nie została podważona przez strony, a również Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania ich autentyczności. Sąd a quo podkreślił, iż w niniejszej sprawie kwestią sporną między stronami był obowiązek zapłaty przez pozwanego M. K. żądanej przez powoda (...) Bank S.A. kwoty pieniężnej. Przy czym Sąd ten podkreślił, iż pozwany jedynie w sposób ogólnikowi zarzucił, iż dochodzone przez powoda roszczenie jest „wątpliwe”, nie podając jednocześnie jakie okoliczności przedstawione przez powoda kwestionuje. W ocenie Sądu I instancji powództwo okazało się zasadne i zasługiwało na uwzględnienie w całości. Strony łączyła umowa kredytu bankowego uregulowana w art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe (Dz. U. z 2016 roku, poz. 1988 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Następnie strony zawarły również umowę o kartę płatniczą umożliwiającą dokonywanie operacji w ciężar rachunku bankowego posiadacza rachunku. Kartą płatniczą, zgodnie z ustawą o usługach płatniczych z dnia 19 sierpnia 2011 r. (Dz.U. Nr 199, poz. 1175) tj. z dnia 29 sierpnia 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 1572) jest karta uprawniająca do wypłaty gotówki lub umożliwiająca złożenie zlecenia płatniczego za pośrednictwem akceptanta lub agenta rozliczeniowego, akceptowaną przez akceptanta w celu otrzymania przez niego należnych mu środków, w tym karta płatnicza w rozumieniu art. 2 pkt 15 rozporządzenia (UE) 2015/751. W niniejszej sprawie powód przedłożył zawartą z pozwanym M. K. umowę kompleksową Pakietu Harmonium Plus z dnia 21 września 2005 r., w ramach której bank zaoferował usługę rachunku bieżącego w walucie polskiej, oraz aneks nr (...) do umowy kompleksowej pakietu Harmonium Plus z dnia 21 września 2005 r.; postanowienia szczegółowe dotyczące karty obciążeniowej (...) G., które w sposób pełny wykazują łączący strony stosunek umowny. Z przedłożonego przez powoda rozliczenia transakcji w ramach zawartego aneksu oraz wyciągu z ksiąg bankowych Banku (...) Spółki Akcyjnej wynika natomiast sposób naliczenia opłat oraz wysokość zadłużenia pozwanego, które stało się w całości wymagalne po upływie 30-dniowego okresu wypowiedzenia liczonego od dnia odbioru przez pozwanego wypowiedzenia tj. od dnia 26 maja 2015 r. Z kolei pozwany w żaden sposób nie odniósł się do dokumentów przedłożonych przez powoda, w szczególności nie zakwestionował istnienia przedmiotowej umowy oraz wysokości naliczonego zadłużenia i wysokości odsetek. Według Sądu meriti ogólne zarzuty pozwanego, iż roszczenie powoda jest „wątpliwe” jest niewystarczające dla obalenia twierdzeń powoda. Fakty i dowody związane z konkretnymi okolicznościami, z którymi pozwany nie zgadza się powinien wskazać właśnie pozwany, jeśli ma to służyć obronie jego racji. Nadto powinien ustosunkować się do twierdzeń strony powodowej, a tego w sprawie nie uczynił.

Dalej Sąd Rejonowy powołał się na art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c., podkreślając, iż zgodnie z zasadą kontradyktoryjności ciężar dowodu spoczywa na stronach postępowania cywilnego. To one, a nie sąd, są wyłącznym dysponentem toczącego się postępowania i one wreszcie ponoszą odpowiedzialność za jego wynik (por. uzasadnienie wyroku SN z dnia 17 grudnia 1996 r., I CKU 45/96, OSNC 1997, nr 6-7, poz. 76, z glosą A. Zielińskiego, Palestra 1998, nr 1-2, s. 204; wyrok SN z dnia 7 marca 1997 r., II CKN 70/96, OSNC 1997, nr 8, poz. 113; uzasadnienie wyroku SN z dnia 16 grudnia 1997 r., II UKN 406/97, OSNAPiUS 1998, nr 21, poz. 643; uzasadnienie wyroku SN z dnia 11 października 2000 r., II UKN 33/00, OSNP 2002, nr 10, poz. 251). Strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swoich twierdzeń, ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodzenia co do tych okoliczności na niej spoczywał, zaś sąd powinien wyciągnąć ujemne konsekwencje z braku udowodnienia faktów przytoczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów (zob. wyrok SA w Białymstoku z dnia 28 lutego 2013 r., I ACa 613/12, LEX nr 1294695). Podsumowując swoje rozważania, Sąd Rejonowy stwierdził, iż powód sprostał ciążącemu na nim obowiązkowi i udowodnił w sposób należyty, że strony łączyła umowa w postaci aneksu nr (...) do umowy kompleksowej pakietu Harmonium Plus z dnia 21 września 2005 roku; postanowienia szczegółowe dotyczące karty obciążeniowej (...) G., a także, że pozwany nie wykonał ciążącego na nim zobowiązania i nie spłacił swojego wymagalnego zadłużenia. W tej sytuacji Sąd Rejonowy zasądził od pozwanego M. K. na rzecz powoda (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. (następcy prawnego Banku (...) S.A. w G.) kwotę 52.688,07 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 22 września 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty odsetkami ustawowymi za opóźnienie, o których orzeczono zgodnie z art. 481 § 1 k.p.c. O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c.

Na marginesie Sąd Rejonowy wskazał, iż omyłkowo w wyroku zamiast powoda (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. wymienił jego poprzednika prawnego Bank (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą w G.. Omyłka ta została sprostowana stosownym postanowieniem.

Pozwany wniósł apelację od tego wyroku, zaskarżając go w całości. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1) brak legitymacji procesowej po stronie powoda,

2) nieudowodnienie roszczeń przez powoda.

Zdaniem skarżącego, załączony przez powoda do jego pisma z 14 marca 2017 r. pełny odpis z KRS wraz z adnotacją notarialną, nie może być uznany za dowód następstwa prawnego w zakresie podpisanej przez pozwanego umowy. Powód powinien udowodnić, że ta konkretnie umowa została przejęta przez (...) Bank S.A., a takiego dowodu nie ma. Ponadto według apelującego, powód nie przedstawił żadnego dowodu na potwierdzenie wysokości zobowiązania.

W oparciu o powyższe zarzuty pozwany wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i oddalenie roszczeń powoda oraz rozstrzygnięcie o kosztach postepowania według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie w całości i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna i jako taka podlegała oddaleniu.

Sąd Rejonowy niewadliwie ustalił stan faktyczny i dokonał prawidłowej subsumpcji wydając zaskarżone rozstrzygnięcie. Ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd a quo Sąd Okręgowy w całości podziela, przyjmując je za swoje i czyniąc je podstawą własnego rozstrzygnięcia bez potrzeby ich ponownego przytaczania.

Pozwany wprawdzie nie wskazał jakie, jego zdaniem, przepisy – postępowania, czy prawa materialnego – naruszył Sąd pierwszej instancji, jednakże z treści apelacji można wnioskować, iż w istocie skarżącemu chodziło przede wszystkim o naruszenie art. 232 k.p.c. i art. 233 § 1 k.p.c.

Zarzuty te były chybione.

Nie ulega wątpliwości, iż (...) Bank S.A. posiadał legitymację procesową czynną do dochodzenia spornego roszczenia od pozwanego. Sąd odwoławczy przychyla się do tego stanowiska, reprezentowanego przez Sąd Najwyższy, w którym stwierdzono, że „ogólne następstwo procesowe może nastąpić także jako prawna konsekwencja podziału bankowej spółki akcyjnej w postaci przewidzianej w art. 529 § 1 pkt 4 k.s.h. w zw. z art. 124c ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz.U. Nr 140, poz. 939 ze zm.). W tej sytuacji spółka przejmująca może wejść do toczącej się już sprawy z udziałem spółki objętej podziałem w miejsce spółki dzielonej (jako ogólny następca procesowy) bez koniecznego zezwolenia strony przeciwnej. Oznacza to stan zachowania legitymacji czynnej po stronie banku przejmującego, jeżeli stał się on jednocześnie ogólnym sukcesorem prawnym wierzytelności objętych pozwem (i planem podziału, art. 531 § 1 k.s.h.)” (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2014 r. III CSK 181/13). Sąd Okręgowy podziela również argumentację przedstawioną w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 2016 r. III CZP 85/16, a mianowicie, iż „spółka kapitałowa, która w toku procesu nabyła w wyniku podziału przez wydzielenie (art. 529 § 1 pkt 4 k.s.h.) część majątku spółki dzielonej, wstępuje do procesu o prawo objęte wydzielonym majątkiem w miejsce spółki dzielonej bez potrzeby uzyskania zgody przeciwnika procesowego; art. 192 pkt 3 k.p.c. nie ma w tym przypadku zastosowania”.

Należy podkreślić, iż przed Sądem pierwszej instancji pozwany nie kwestionował legitymacji procesowej powoda, taki zarzut został zgłoszony dopiero w apelacji. Niezależnie od tego, Sąd Rejonowy dokonał ustaleń faktycznych pozwalających na stwierdzenie istnienia takiej legitymacji po stronie powoda.

Fakt skutecznego nabycia przez powoda wierzytelności od poprzednika prawnego Banku (...) S.A. wprost wynika z zapisów w planie poddziału, tj. pkt 10 ppkt 10.2, na co słusznie powołał się powód w odpowiedzi na apelację. Ponadto w załączniku nr 1 do planu podziału został wymieniony pakiet Harmonium, jak również karta płatnicza MasterCard G.. Brak szczegółowego opisu w tym załączniku umowy łączącej pozwanego z Bankiem (...) S.A. jako składnika majątku przejętego przez (...) Bank S.A. nie świadczy o tym, że do takiego przejęcia nie doszło. W przedmiotowym załączniku zastrzeżono, że stan składników majątku może ulec zmianie, co znajduje odzwierciedlenie w powołanym wyżej pkt 10 planu podziału. W tej sytuacji całkowicie chybiony był zarzut skarżącego, iż powód nie wykazał, następstwa prawnego, a co za tym idzie legitymacji procesowej.

Udowodniona została również wysokość roszczenia. Wbrew zarzutom apelacji powód przedstawił wystarczające dowody na potwierdzenie istniejącego zadłużenia pozwanego. Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej oceny dowodów nie naruszając przy tym art. 233 § 1 k.p.c. Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku jasno wynika, dlaczego dokumenty złożone przez powoda zostały uznane za wiarygodne. Pozwany nie kwestionował prawdziwości tych dokumentów, nie przedstawił też żadnych dowodów na poparcie swoich zarzutów. Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że Sąd pierwszej instancji uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu Sądu do dokonania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął Sąd doniosłości poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena Sądu.

W doktrynie i orzecznictwie przyjęte jest, że ramy swobodnej oceny dowodów muszą być zakreślone wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego, regułami logicznego myślenia oraz pewnego poziomu świadomości prawnej, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność odnosi je do pozostałego materiału dowodowego. Sąd ma obowiązek wyprowadzenia z zebranego w sprawie materiału dowodowego wniosków logicznie prawidłowych. Reguła ta, współokreślająca granice swobodnej oceny dowodów, nie będzie zachowana, a tym samym dokonana przez Sąd ocena zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie znajdzie się pod ochroną zasady swobodnej oceny materiału dowodowego, jedynie wówczas, gdy wnioski wyprowadzone przez Sąd przy ocenie dowodów nie układają się w logiczną całość zgodną z doświadczeniem życiowym, lecz pozostają ze sobą w sprzeczności, a także, gdy nie istnieje logiczne powiązanie wniosków z zebranym w sprawie materiałem dowodowym (por. przykładowo wyrok Sądu Najwyższego z 9 grudnia 2009 r., IV CSK 290/09). Tymczasem pozwany prezentuje własną ocenę nawet nie poszczególnych dowodów, na których Sąd oparł swoje rozstrzygnięcie tylko ogólnie polemizuje z przyjętym w postępowaniu przed Sądem I instancji wynikiem postępowania dowodowego. Jednocześnie – zdaniem Sądu odwoławczego – pozwany nie wykazuje w sposób przekonywujący aby wyprowadzone przez Sąd Rejonowy wnioski nie układały się w logiczną całość zgodną z doświadczeniem życiowym i pozostawały ze sobą w sprzeczności dyskwalifikującej poprawność dokonanej oceny. W realiach niniejszej sprawy Sąd ten bowiem w wyniku prawidłowo przeprowadzonego postępowania dowodowego ustalił wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia okoliczności.

Jak prawidłowo przyjął Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 19 czerwca 2008 r. (sygn. akt I ACa 180/08, LEX nr 468598), jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Dla skuteczności zarzutu naruszenia powyższego przepisu nie wystarcza zatem stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych. Konieczne jest tu wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie sądu w tym zakresie (por. wyrok SA w Szczecinie z dnia 27 marca 2014 r., I ACa 953/13). Natomiast skarżący w żaden sposób nie uzasadnił swoich zarzutów.

Reasumując, apelacja nie zawiera żadnych argumentów, które dawałyby Sądowi ad quem podstawy do zmiany, czy uchylenia wyroku Sądu pierwszej instancji, a jest jedynie wyrazem polemiki z prawidłowo poczynionymi przez Sąd a quo ustaleniami, z prawidłowo ocenionym materiałem dowodowym, jak i trafnymi, logicznymi wnioskami wynikającymi z ustaleń Sądu.

Mając na uwadze powyższe apelację należało oddalić jako bezzasadną na podstawie art. 385 k.p.c. O kosztach postępowania apelacyjnego należnych powodowi orzeczono zgodnie z art. 98 k.p.c., a o nieuiszczonych kosztach sądowych – na mocy art. 113 ust. 1 u.o.k.s.

Małgorzata Bartczak – Sobierajska Jerzy P. Naworski Zbigniew Krepski

(...)

1) (...),

2) (...)

3) (...)

T. 03.04.2018 r.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE