UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 8.04.2016r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że dla I. A. (1) z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek (...) w Ł. miesięczne podstawy wymiaru składek wynoszą na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, tj. emerytalne, rentowe, wypadkowe, chorobowe i na ubezpieczenie zdrowotne za miesiące: lipiec 2014r. 41337,16 zł na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, a 47687,54 zł na ubezpieczenie zdrowotne oraz sierpień 2014r. 14067,73zł na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, a 16509,34zł na ubezpieczenie zdrowotne.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że pomiędzy (...) a I. A. (1) na okres od 3.06.2013r. do 31.07.2014r. zawarto umowę cywilnoprawną nazwaną przez strony umową o dzieło, której przedmiotem było przeprowadzenie doradztwa indywidualnego w projekcie (...) oraz umowę o dzieło zawartą na okres od 4.01.2014r. do 15.09.2014r., której przedmiotem była praca na stanowisku eksperta w zakresie oceny projektów strategii zarządzania innowacjami w oparciu o M. (...) dla branży tekstylno – odzieżowej. Według organu rentowego z charakteru wykonywanych przez ubezpieczoną czynności wynika, że była to umowa o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy kodeksu cywilnego o zleceniu. Na podstawie zawartej umowy ubezpieczona zobowiązała się do przeprowadzenia doradztwa indywidualnego w sposób należyty, bezstronny oraz ze starannością, do dołożenia wszelkich starań i zapewnienia należytej współpracy. Praca była wykonywana jako element strategii cząstkowej w ramach projektu. Zakład wywodził, że ubezpieczona miała szereg obowiązków, z których całość nie stanowiła dzieła, argumentując, że dziełem nie może być doradztwo, skoro w jego wyniku nie powstaje rzecz w stanie wcześniej nieistniejącym, posiadająca autonomiczną wartość w obrocie. Zdaniem organu rentowego ubezpieczona zobowiązała się do wykonania określonych czynności, nie zaś do wykonania dzieła, a w chwili zawarcia umowy nie było wiadomo ile godzin będzie pracowała. Organ rentowy wskazał, że w umowie została określona stawka 120zł za godzinę doradztwa. Podniósł, że umowa miała charakter okresowy i kończyła się z upływem okresu na jaki została zawarta a nie w związku z oddaniem dzieła. Argumentował, że strony przewidziały możliwość wypowiedzenia umowy z zachowaniem wynagrodzenia proporcjonalnego do okresu wykonywania dzieła (w rzeczywistości do okresu świadczonej pracy). Z powyższego ZUS wywodził, że przedmiotowa umowa nie miała charakteru umowy o dzieło, akcentując, że przedmiotem tej umowy była praca eksperta w zakresie oceny projektów strategii zarządzania innowacjami w oparciu o M. (...) dla branży tekstylno – odzieżowej, a celem projektu była kwalifikacja firmy do udziału w wizycie studyjnej. Zakład podniósł, że sam efekt jakim jest zakwalifikowanie nie może być poddany badaniu na istnienie wad fizycznych, dodając, że określenie w umowie stawki w kwocie 150 zł za godzinę także świadczy o tym, że nie jest to umowa rezultatu. Zaznaczył, że z umowy wynika, że ubezpieczona była zobowiązana do prowadzenia miesięcznej ewidencji karty pracy i zadań realizowanych w ramach projektu. Z powyższego ZUS wywodził, że wynagrodzenie było związane z ilością czasu jaki ubezpieczona przeznaczyła na wykonanie umowy, nie zaś z osiągnięciem przez nią określonego rezultatu. Zdaniem Zakładu fakt, iż płatnik składek zawarł także z innymi ubezpieczonymi analogiczne umowy nazwane umowami o dzieło również świadczy o tym, że nie mieszczą się one w definicji umowy o dzieło. Konkludując ZUS stwierdził, że z charakteru wykonywanych czynności wynika, że rzeczona umowa powinna być nazwana umową o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy kodeksu cywilnego o zleceniu, a skoro z treści przedstawionych ZUS-owi umów wynika, że polegały one na czynieniu a nie na wykonaniu określonego działa (rezultatu), przeto Zakład uznał, że I. A. (1) nie wykonywała na rzecz płatnika składek umowy o dzieło ale umowę zlecenia. ZUS wskazał także, że I. A. (1) od 3.06.2013r. do 31.05.2014r. oraz od 1.09.2014r. do 15.09.2014r. była zatrudniona u płatnika na umowę o pracę i zgłoszona do ubezpieczeń społecznych z tego tytułu, a nadto od 1.06.2014r. do 31.08.2014r. została zgłoszona do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych u płatnika składek i podlegała jako zleceniobiorca tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu, wobec czego w w/w okresie z tytułu wykonywania umowy cywilnoprawnej należne są na rzecz płatnika składek tylko składki na ubezpieczenie zdrowotne a w okresie od 3.06.2013r. do 31.05.2014r., od 1.09.2014r. do 15.09.2014r. z ubezpieczona winna podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu wykonywania umowy cywilnoprawnej na rzecz płatnika i za te okresy należne są składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Zakład wyjaśnił, że w toku postępowania kontrolnego ustalono, że płatnik nie naliczył składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne od umowy cywilnoprawnej zawartej z własnym pracownikiem w okresie od 3.06.2013r. do 31.05.2014r. oraz od 1.09.2014r. do 15.09.2014r. oraz nie naliczył i nie rozliczył składki na ubezpieczenie zdrowotne od umowy cywilnoprawnej w okresie od 1.06.2014r. do 31.08.2014r. ZUS stwierdził, że dokonana wypłata dla I. A. (1) z tytułu wykonywania zawartej umowy zlecenia w okresie od 3.06.2013r. do 31.05.2104r. oraz od 1.09.2014r. do 15.09.2014r. stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe z tytułu umowy o pracę, gdyż jest przychodem zgodnie z art. 4 pkt 9 ustawy z 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych, dodając, że przychody osiągnięte przez ubezpieczoną jako pracownika na umowę o pracę w firmie płatnika oraz przychody osiągnięte z umowy zlecenia od 3.06.2013r. do 31.05.2014r. i od 1.09.2014r. do 15.09.2104r. stanowią łączny przychód ubezpieczonej z tytułu zatrudnienia w ramach pracy u płatnika składek. W związku z tym należne są za ubezpieczonego, składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne za sporny okres.

/decyzja w aktach ZUS/

W dniu 18.05.2016r. Centrum (...) w K. złożyło odwołanie od w/w decyzji, w którym odwołujący płatnik wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i ustalenie, że ubezpieczona I. A. (1) nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym w lipcu 2014r. i w sierpniu 2014r. oraz o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu strona odwołująca wskazała, że ubezpieczona zawarła z płatnikiem umowę o dzieło, wyjaśniając, że płatnik był realizatorem projektu (...), którego beneficjentem były przedsiębiorstwa z branży odzieżowej i tekstylnej województwa (...).

Zdaniem strony skarżącej zakwestionowana decyzja jest wadliwa i została podjęta w wyniku dowolnej i wybiórczej oceny zgromadzonego materiału dowodowego, które miało charakter pozorny i naruszało art.7, art.8, art.77 i art.80 k.p.a. Płatnik twierdził, że organ rentowy odstąpił od przeprowadzenia dowodów wskazanych przez stronę odwołującą, co skutkowało błędną oceną prawną stosunku zobowiązaniowego między ubezpieczonym a płatnikiem. Odwołujący zarzucił też, że płatnik nie został również powiadomiony o możliwości zapoznania się z zebranym materiałem dowodowym przed zakończeniem postępowania.

Strona skarżąca podała, że z uwagi na specyfikę projektu płatnik w celu osiągnięcia założonego we wniosku o dofinansowanie rezultatu zobowiązany był do stworzenia bazy doradców i ekspertów, których wiedza i doświadczenie miały następnie służyć do opracowania na potrzeby przedsiębiorców indywidualnego i dostosowanego do potrzeby przedsiębiorcy dokumentu pod nazwą „Strategia rozszerzenia działalności” lub „Plan montażu finansowego”.

Na podstawie umowy ramowej z dnia 3.06.2013r. ubezpieczona została zobowiązana do pozostawania w gotowości przez okres realizacji projektu bez wynagrodzenia jeżeli zapotrzebowanie na eksperta nie zostało zgłoszone w trakcie trwania umowy. Wynagrodzenie było wypłacane w przypadku przekazania strategii cząstkowej. Każdorazowo podstawą opracowania strategii cząstkowej było odrębne zamówienie. Realizacja tego zamówienia stanowiła o wykonaniu zobowiązania. Skarżący argumentował, że przedmiotowe indywidualne umowy zawierane przez płatnika z ubezpieczoną w oparciu o umowę z 3.06.2013r. spełniały kodeksowe warunki wymagane do uznania ich za umowę o dzieło, gdyż: 1/ przedmiotem zobowiązania ubezpieczonej było osiągnięcie skonkretyzowanego rezultatu w postaci strategii cząstkowej dostosowanej do potrzeb konkretnego beneficjenta projektu; 2/ poszczególne strategie cząstkowe – będąc indywidualnym wytworem myśli ludzkiej – stanowiły utwór w rozumieniu prawa autorskiego oraz dzieło w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego; 3/ rezultat pracy ubezpieczonej miał wprawdzie charakter niematerialny, ale był odpowiednio ucieleśniony w dokumencie przekazywanym beneficjentowi projektu; 4/ osiągnięcie oczekiwanego rezultatu podlegało ocenie beneficjenta pomocy, który dokonywał odbioru dzieła; 5/ w zamian za wykonanie dzieła ubezpieczona uprawniona była do wynagrodzenia, co spełnia wymóg odpłatności umowy o dzieło; 6/ wynagrodzenie zostało ustalone według stawki godzinowej, której wykorzystanie należy uznać za w pełni dopuszczalne w świetle art. 628 k.c.

Płatnik zaznaczył, że umowa z 3.06.2013r. została zawarta w oparciu o standardowy wzór, którego treść była zdeterminowania założeniami realizowanego projektu. Na etapie zawierania tej umowy nie można było określić wszystkich szczegółów przygotowywanego dzieła w postaci „Strategii cząstkowych” stanowiących element (...) dla danego beneficjenta projektu. Po podpisaniu umowy ramowej z 3.06.2013 r. ubezpieczona mogła zostać umieszczona w bazie ekspertów, co stanowiło wymóg kwalifikowalności wydatków ponoszonych w związku z wykonaniem przez nią obowiązków. Na etapie podpisywania umowy nie był znany zakres obowiązków, a także nie była znana liczba potencjalnych beneficjentów projektu, którzy dopiero na etapie realizacji projektu zgłaszali zapotrzebowanie na ekspertyzę w obszarze tematycznym przypisanym do ubezpieczonego.

Odwołujący płatnik zarzucił też, że ZUS przyjął błędną kwalifikację umowy z 4.01.2014r. Skarżący wskazał, że zgodnie z umową o dzieło zawartą z ubezpieczoną w ramach projektu (...) Inteligentne Tekstylia dla Regionu (...)” realizowanego w ramach Umowy o dofinansowanie (...).08.01.01-10-006/12 zawartej pomiędzy płatnikiem a Województwem (...), przedmiotem umowy było opracowanie autorskiej oceny strategii zarządzania innowacjami w oparciu o M. (...). Odwołujący zaznaczył, że podstawowym obowiązkiem realizowanym przez ubezpieczoną nie było zatem dołożenie należytej staranności przy wykonywaniu umowy zawartej z płatnikiem, gdyż nie taki cel przyświecał płatnikowi przy realizacji projektu, albowiem celem, a jednocześnie jedynym oczekiwanym przez płatnika rezultatem zawartej z ubezpieczoną umowy o dzieło było otrzymanie przez płatnika autorskiej oceny strategii zarządzania.

Z ostrożności procesowej płatnik oświadczył, że kwestionuje też prawidłowość wyliczenia przez organ rentowy miesięcznych podstaw wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne w zakresie objętym zaskarżoną decyzją. Wskazał, że z uwagi na ramowy charakter umowy z 3.06.2103r. zawartej pomiędzy płatnikiem a ubezpieczoną, indywidualne umowy consultingowe zawierane i realizowane przez ubezpieczoną w lipcu 2014r. i sierpniu 2104r. stanowiące podstawę wypłacanych w tych miesiącach wynagrodzeń, nie były wykonywane przez ubezpieczoną w okresie zatrudnienia u płatnika, tj. od 3.06.2013r. do 31.05.2014r. W podanym okresie obowiązywała natomiast umowa ramowa z dnia 3.06.2013 r., która jednak nie stanowiła podstawy wypłaty wynagrodzenia – podstawę wypłaty wynagrodzenia stanowiły indywidualne umowy zawierane w toku realizacji projektu (...). Skarżący płatnik argumentował, że wszystkie dzieła zrealizowane przez ubezpieczoną, stanowiące podstawę wynagrodzenia wypłaconego w lipcu 2014 r. oraz sierpniu 2014 r., były wykonane i odebrane w okresie, gdy ubezpieczona nie pozostawała w stosunku zatrudnienia u płatnika, wywodząc z powyższego, że tym samym kwota wynagrodzenia wypłaconego ubezpieczonej w okresie wskazanym w zaskarżonej decyzji nie stanowiła po pierwsze przychodu określonego przepisami art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, a po drugie, ubezpieczona w okresie wskazanym w zaskarżonej decyzji nie była pracownikiem, o którym mowa w art. 8 ust. 2a w/w ustawy.

/ odwołanie k. 2-10/

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.

/ odpowiedź na odwołanie k. 49-52/

Decyzją z dnia 8.04.2016r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że A. J. (1) podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, rentowym oraz wypadkowemu od 10.07.2013r. do 6.04.2014r. Jako zleceniobiorca u płatnika składek (...) w Ł., nie podlega jako zleceniobiorca od 7.04.2014r. do 31.07.2014r. obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, tj. emerytalnemu, rentowym oraz wypadkowemu oraz ustalił miesięczne podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, które wynoszą za lipiec 2014 r. 21.799,24 zł na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe, a 28.675,40 zł na ubezpieczenie zdrowotne.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że pomiędzy (...) a A. J. (1) na okres od 10.07.2013r. do 31.07.2014 r. zawarto umowę cywilnoprawną, której strony nadały nazwę umowy o dzieło. Przedmiotem umowy było przeprowadzenie doradztwa indywidualnego w projekcie (...).

W ocenie organu rentowego, z charakteru wykonywanych przez ubezpieczonego czynności wynika, iż była to umowa o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy kodeksu cywilnego o zleceniu. Na podstawie zawartej umowy ubezpieczony zobowiązał się do przeprowadzenia doradztwa indywidualnego w sposób należyty, bezstronny oraz ze starannością, do dołożenia wszelkich starań i zapewnienia należytej współpracy. Praca była wykonywana jako element strategii cząstkowej. Ubezpieczony miał szereg obowiązków, z których całość nie stanowiła dzieła. Dziełem nie może być doradztwo, bowiem w jego wyniku nie powstaje rzecz w stanie wcześniej nieistniejącym, posiadająca autonomiczną wartość w obrocie. W chwili zawarcia umowy nie było wiadomo, ile godzin będzie pracował ubezpieczony. W umowie została określona stawka 120 zł za godzinę doradztwa. Zdaniem organu rentowego ubezpieczony zobowiązał się do wykonania określonych czynności, a nie do wykonania dzieła. Umowa miała charakter okresowy, nie kończyła się z oddaniem dzieła. Strony przewidziały możliwość wypowiedzenia umowy z zachowaniem wynagrodzenia proporcjonalnego do okresu wykonywania dzieła (w rzeczywistości do okresu świadczonej pracy). W związku z tym należne są za ubezpieczonego, składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne za sporny okres.

Zakład wskazał, iż ubezpieczony A. J. (1) od 7.04.2014r. do 31.07.2014r. posiadał inny tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych – był zgłoszony u płatnika składek (...) sp. z o.o. (...) w związku z czym w w/w okresie podlegał jako zleceniobiorca u płatnika składek (...) tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu, wobec czego z tytułu wykonywania umowy cywilnoprawnej w w/w okresie na rzecz płatnika należne są jedynie składki na ubezpieczenie zdrowotne. Natomiast od 10.07.2013r. do 6.04.2014r. A. J. (1) winien podlegać ubezpieczeniom społecznym i wobec tego za okres 10.07.2013r.-6.04.2014r. z tytułu wykonywania umowy cywilnoprawnej na rzecz płatnika (...) należne są za A. J. (1) składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

/decyzja w aktach ZUS/

W dniu 18.05.2016r. Centrum (...) w K. złożyło odwołanie od w/w decyzji od w/w decyzji, w którym płatnik wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i ustalenie, że ubezpieczony nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym w okresie 10.07.2013r. do 31.07.2014r. oraz o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odwołujący wskazał, że ubezpieczony zawarł z płatnikiem umowę o dzieło. Płatnik był realizatorem projektu (...), a beneficjentem były przedsiębiorstwa z branży odzieżowej i tekstylnej województwa (...). Ubezpieczony miał opracowywać w ramach w/w projektu indywidualne strategie cząstkowe. W ocenie odwołującego opracowywane każdorazowo indywidualne strategie cząstkowe stanowiły dzieło i były rezultatem jego pracy intelektualnej, ucieleśnionej w formie dokumentu.

Zdaniem strony skarżącej zaskarżona decyzja jest wadliwa i została podjęta w wyniku dowolnej i wybiórczej oceny zgromadzonego materiału dowodowego, które miało charakter pozorny i naruszało art.7, art.8, art.77 i art.80 k.p.a. Organ rentowy odstąpił od przeprowadzenia dowodów wskazanych przez odwołującą, co skutkowało błędną oceną prawną stosunku zobowiązaniowego między ubezpieczonym a płatnikiem. Płatnik nie został również powiadomiony o możliwości zapoznania się z zebranym materiałem dowodowym przed zakończeniem postępowania.

Skarżący podał, że z uwagi na specyfikę projektu płatnik w celu osiągnięcia założonego we wniosku o dofinansowanie rezultatu zobowiązany był do stworzenia bazy doradców i ekspertów, których wiedza i doświadczenie miały następnie służyć do opracowania na potrzeby przedsiębiorców indywidualnego i dostosowanego do potrzeby przedsiębiorcy dokumentu pod nazwą „Strategia rozszerzenia działalności” lub „Plan montażu finansowego”.

Na podstawie umowy ramowej z dnia 10.07.2013 r. ubezpieczony został zobowiązany do pozostawania w gotowości przez okres realizacji projektu bez wynagrodzenia jeżeli zapotrzebowanie na eksperta nie zostało zgłoszone w trakcie trwania umowy. Wynagrodzenie było wypłacane w przypadku przekazania strategii cząstkowej. Każdorazowo podstawą opracowania strategii cząstkowej było odrębne zamówienie. Realizacja tego zamówienia stanowiła o wykonaniu zobowiązania. Na etapie zawierania spornych umów nie można było określić wszystkich szczegółów przygotowywanego dzieła w postaci „Strategii cząstkowych” stanowiących element (...) dla danego beneficjenta projektu. Po podpisaniu umowy ramowej ubezpieczony mógł zostać umieszczony w bazie ekspertów, co stanowiło wymóg kwalifikowalności wydatków ponoszonych w związku z wykonaniem przez niego obowiązków. Na etapie podpisywania umowy nie był znany zakres obowiązków, a także nie była znana liczba potencjalnych beneficjentów projektu, którzy dopiero na etapie realizacji projektu zgłaszali zapotrzebowanie na ekspertyzę w obszarze tematycznym przypisanym do ubezpieczonego. Odwołujący argumentował, że opracowanych przez ubezpieczonego strategii cząstkowych było tyle, ilu było beneficjentów pomocy, którzy zgłosili swoje zapotrzebowanie w dziedzinie specjalizacji ubezpieczonego, zaznaczając, że każdorazowo po opracowaniu strategii cząstkowej ubezpieczony poddawał ją badaniu dokonanym przez beneficjenta pomocy pod kątem jej trafności i przydatności dla swojego przedsiębiorstwa i jeżeli ocena wypadła pomyślnie to beneficjent pomocy podpisywał „kwestionariusz oceny procesu doradczego” i przekazywał go ubezpieczonemu. Wyjaśnił, że przedmiotowy dokument stanowił podstawę dla płatnika do każdorazowego podpisania „Protokołu odbioru” danej strategii cząstkowej i do wypłaty wynagrodzenia. Zaakcentował, że jednocześnie ubezpieczony przenosił na płatnika autorskie prawa majątkowe do opracowanych strategii cząstkowych, a te, zgodnie z umową o finansowaniu, były następnie przenoszone na Instytucje Pośredniczące w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Płatnik argumentował, że umowy zawierane z poszczególnymi ekspertami, w tym ubezpieczonym w dniu 10.07.2013r. miała charakter ramowy i dopiero po wskazaniu przez płatnika konkretnego beneficjenta projektu do skutku dochodziły indywidualne umowy, które stanowią przykład umowy consultingowej. Umowy te realizowane były w interesie osób trzecich tj. beneficjenta projektu. W konkluzji płatnik stwierdził, ze przedmiotowe indywidualne umowy zawierane przez płatnika z ubezpieczonym w oparciu o umowę z 10.07.2013r. spełniały kodeksowe warunki wymagane dla uznania ich za umowę o dzieło, gdyż: 1/ przedmiotem zobowiązania ubezpieczonej było osiągnięcie skonkretyzowanego rezultatu w postaci strategii cząstkowej dostosowanej do potrzeb konkretnego beneficjenta projektu; 2/ poszczególne strategie cząstkowe – będąc indywidualnym wytworem myśli ludzkiej – stanowiły utwór w rozumieniu prawa autorskiego oraz dzieło w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego; 3/ rezultat pracy ubezpieczonej miał wprawdzie charakter niematerialny, ale był odpowiednio ucieleśniony w dokumencie przekazywanym beneficjentowi projektu; 4/ osiągnięcie oczekiwanego rezultatu podlegało ocenie beneficjenta pomocy, który dokonywał odbioru dzieła; 5/ w zamian za wykonanie dzieła ubezpieczona uprawniona była do wynagrodzenia, co spełnia wymóg odpłatności umowy o dzieło; 6/ wynagrodzenie zostało ustalone według stawki godzinowej, której wykorzystanie należy uznać za w pełni dopuszczalne w świetle art. 628 k.c.

/ odwołanie k. 2-9 załączonych akt VIII U 1368/16/

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie.

/odpowiedź na odwołanie k. 44-47 załączonych akt VIII U 1368/16/

Postanowieniem z dnia 13.02.2017r. obie sprawy zostały połączone do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

/ e-prot. z 13.02.2017r.: 00:02:01 k. 68 załączonych akt VIII U 1368/16/

Na rozprawie w dniu 13.02.2017r. pełnomocnik odwołującego poparł odwołania, ubezpieczona I. A. (1) przyłączyła się do stanowiska wnioskodawcy, a pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, stosownie do wartości przedmiotu sporu, która wynosiła w sprawie I. A. (1) 21500,76 zł.

/ e-prot. z 13.02.2017r.: 00:01:49, zestawienie – k.79-80/

Na rozprawie w dniu 24.07.2017r. pełnomocnik odwołującego poparł odwołania, ubezpieczony A. J. (1) przyłączył się do stanowiska wnioskodawcy, a pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołań.

/ e-prot. z 24.07.2017r.: 00:03:03/

Na rozprawie w dniu 5.03.2018r. – bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku w niniejszej sprawie - pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołania, ubezpieczona I. A. (1) przyłączyła się do stanowiska wnioskodawcy, a pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołań oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych stosownie do wartości przedmiotu sporu, oświadczając, że w sprawie A. J. (1) wynosiła 6300 zł .

/ e-prot. z 5.03.2018r.: 00:37:57/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Płatnik składek - Centrum (...) z siedzibą w Ł. prowadzi działalność w formie stowarzyszenia. Podstawowym celem działalności stowarzyszenia jest realizacja przedsięwzięć na rzecz przedsiębiorców oraz na rzecz współpracy przedsiębiorców z instytucjami otoczenia biznesu oraz organizacjami badawczymi, wspieranie rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, aktywizacja zawodowa i społeczna młodzieży i osób dorosłych, propagowanie profesjonalnego kształcenia menedżerskiego, prowadzenie badań ekonomicznych, świadczenie profesjonalnych usług szkoleniowych, doradczych i konsultingowych oraz promocja gospodarcza w kraju i zagranicą, a także ochrona środowiska, upowszechnianie zasad zrównoważonego rozwoju oraz społecznej odpowiedzialności biznesu.

/odpis z KRS – k. 58-61/

Płatnik składek zawarł w dniu 7.03.2013r. z Województwem Ł. umowę o dofinansowanie (...).08.01.02.-10-098/12-00, której celem było „zwiększenie zdolności adaptacyjnych do zmian gospodarczych przez 160 przedsiębiorstw branży tekstylnej i odzieżowej z sektora (...) z województwa (...) w celu zmiany profilu prowadzonej działalności gospodarczej”. Zgodnie z postanowieniem § 23 umowy o dofinansowanie, płatnik zobowiązał się do zawarcia z Instytucją Pośrednicząca odrębnej umowy przeniesienia autorskich praw majątkowych do utworów wytworzonych w ramach projektu, a w przypadku zlecania części zadań w ramach projektu wykonawcy obejmujących m.in. opracowanie utworu płatnik zobowiązał się do zastrzeżenia w umowie z wykonawcą, że autorskie prawa majątkowe do w/w utworów przysługują płatnikowi.

/umowa o dofinansowanie projektu wraz z załącznikiem nr 4 k. 16-33/

W związku z realizacją projektu (...) płatnik składek poszukiwał ekspertów (praktyków i naukowców), którzy mieli zająć się sporządzeniem strategii dla przedsiębiorców biorących udział w projekcie.

/okoliczność bezsporna, umowa k.12-15; zeznania ubezpieczonej I. A. (1)
e-prot. z 13.02.2017r.: 01:18:55-01:45:50 w związku z e –prot. z 05.03.2018r.: 00:07:01 /

I. A. (1) w okresie od 3.06.2013r. do 31.05.2014r. oraz od 1.09.2014r. do 15.09.2014r., była zatrudniona u płatnika składek na umowę o pracę na stanowisku wiceprezesa zarządu i z tego tytułu była zgłoszona do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych przez płatnika.

/ niesporne, a nadto akta osobowe I. A. (1) w kopercie za kartą 158: cześć B akt osobowych: umowa o pracę z 1.09.2014r., umowa o pracę z 1.09.2009r. wraz z aneksami z 1.02.2010r., z 1.08.2012r., 1.09.2012r., z 1.10.2012r., część C akt osobowych: świadectwo pracy z 2.06.2014r., zeznania ubezpieczonej I. A. (1) e-prot. z 13.02.2017r.: 01:18:55-01:45:50 w związku z e –prot. z 05.03.2018r.: 00:07:01/

I. A. (1) nie zawarła z płatnikiem umowy ramowej.

/ pismo płatnika k. 226/

W dniu 3.06.2013r. ubezpieczona I. A. (1) zawarła z Centrum (...) umowę nr (...), nazwaną przez strony umową o dzieło, na okres od 3.06.2013r. do 31.07.2014r. na przeprowadzenie doradztwa. Umowa miała na celu realizację umowy o dofinansowanie projektu (...) zawartą pomiędzy płatnikiem jako zamawiającym a Zarządem Województwa (...) jako instytucją pośredniczącą w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki.

Była to umowa zawarta w oparciu o standardowy wzór stosowany przez płatnika w celu realizacji rzeczonego projektu.

Ubezpieczona I. A. (1) jako doradca zobowiązywała się m.in. do przeprowadzania doradztwa indywidualnego na rzecz wskazanych przez zamawiającego beneficjentów w celu każdorazowego opracowania i przekazania strategii cząstkowej stanowiącej część składową strategii rozszerzenia działalności i/lub planu montażu finansowego Ubezpieczona jako doradca zobowiązała się do przeprowadzania doradztwa indywidualnego w ramach projektu (...) zgodnie z procedurą realizacji doradztwa. Do obowiązków ubezpieczonej jako doradcy należało m.in.: a/ opracowanie i przekazanie strategii cząstkowej będącej częścią składową strategii rozszerzenia działalności i/lub planu montażu finansowego; b/ przeprowadzanie indywidualnego doradztwa w następujących obszarach tematycznych: nowoczesne technologie dla branży tekstylno-odzieżowej, nowoczesne formy organizacji produkcji i e-handlu, finansowanie zmiany profilu działalności przedsiębiorstwa, w celu opracowania strategii cząstkowej; c/ przeprowadzanie indywidualnego doradztwa zgodnie z zapotrzebowaniem zgłoszonym przez beneficjentów w miejscu, czasie i w formie dostosowanych do indywidualnych potrzeb beneficjenta, w tym do: udziału w spotkaniach dla grup doradczych, organizowanych przez doradcę wiodącego; ukierunkowaniu beneficjenta na rozszerzenie/zmianę profilu (...); dostarczeniu dokumentów potwierdzających doradztwo: karty usługi doradczej oraz protokół odbioru doradztwa; d/ dostarczenie opisu kluczowych kwalifikacji i proponowanego zakresu doradztwa, które zostaną zamieszczone na stronie projektu w bazie doradców; e/ finansowanie we własnym zakresie kosztów komunikacji (m. in. telefon, internet, dojazd do i z miejsca wskazanego jako miejsce przeprowadzenia indywidualnego doradztwa); f/ zapoznanie się z informacjami na temat projektu zawartym, na strome http: (...)

Ubezpieczona zobowiązała się przeprowadzić doradztwo indywidualne w trakcie trwania umowy w wymiarze zlecanym każdorazowo przez płatnika i uwzględniającym zapotrzebowanie beneficjenta. Ubezpieczona jako doradca zobowiązała się do tego, że nie powierzy wykonywania przedmiotu n/n umowy osobom trzecim bez pisemnej zgody płatnika.

Ubezpieczona jako doradca zobowiązała się do przeprowadzenia doradztwa indywidualnego w sposób należyty, bezstronny ze starannością wymaganą przy działalności tego rodzaju, za wynagrodzeniem w kwocie 120 zł za jedną godzinę doradztwa.

Doradcy przysługiwało wynagrodzenie jedynie za faktycznie przeprowadzone doradztwo indywidualne. Dokumentami potwierdzającymi każdorazową realizację doradztwa indywidualnego była przyjęta przez beneficjenta Indywidualna Strategia Rozszerzenia Profilu (...) Przedsiębiorstwa oraz podpisany Protokół Odbioru Doradztwa. Z uwagi na ramowy charakter umowy strony ustaliły, że doradca zobowiąże się zawrzeć z zamawiającym, na jego żądanie i w terminie przez niego wskazanym, odrębną umowę zlecenia na przeprowadzenie danego doradztwa lub odrębną umowę o dzieło.

Płatność wynagrodzenia następowała po rozliczeniu faktycznie przeprowadzonego doradztwa indywidualnego w danym cyklu doradczym na podstawie rachunku. Wypłata wynagrodzenia była warunkowana dostępnością środków finansowych na koncie projektu. Wynagrodzenie obejmowało również wynagrodzenie z tytułu przeniesienia praw autorskich majątkowych do utworów opracowanych przez doradcę na zamawiającego.

Zamawiający zachowywał prawo do wypowiedzenia umowy ze skutkiem natychmiastowym, w każdym czasie, z tym że był zobowiązany do wypłaty wynagrodzenia proporcjonalnie do wykonanej pracy oraz do usunięcia danych doradcy z bazy doradców.

Umowa mogła być wypowiedziana w razie uzyskania przez doradcę negatywnej oceny ewaluacyjnej w oparciu o ankiety wypełnione przez beneficjentów. W takim wypadku zamawiający miał prawo nie wypłacić wynagrodzenia. Każda ze stron mogła wypowiedzieć umowę z zachowaniem dwutygodniowego wypowiedzenia bez podania przyczyny.

Doradca przenosił na zamawiającego autorskie prawa majątkowe do opracowanych utworów w ramach wykonywania przedmiotu umowy i w trakcie jej obowiązywania bez ograniczeń terytorialnych, czasowych, na wszelkich polach eksploatacji.

Przeprowadzenie doradztwa indywidualnego zależało do zainteresowania beneficjentów projektu daną tematyką zgłoszoną w ofercie.

/umowa – k. 12 – 15/

Płatnik składek zawarł z I. A. (2) w dniu 4.01.2014r. umowę nazwaną umową o dzieło nr 01/01/14/D/S. na okres od 4.01.2014r. do 15.09.2014r., której przedmiotem była praca na stanowisku eksperta w zakresie oceny projektów strategii zarządzania innowacjami w oparciu o M. (...) dla branży tekstylno-odzieżowej. Przyjmujący zamówienie tj. ubezpieczona zobowiązała się w ramach umowy do wykonywania oceny zgodnie z przydzielonym harmonogramem oraz z zakresem obowiązków eksperta, który jest zawarty w regulaminie oceny projektów strategii (załącznik nr 1 do umowy). Ubezpieczona zobowiązała się wykonać zlecenie w sposób bezstronny ze starannością wymaganą przy pracach tego rodzaju. Strony ustaliły, że ubezpieczona nie może powierzyć wykonywania zlecenia osobom trzecim bez pisemnej zgody zamawiającego. Ubezpieczona zobowiązała się przekazać płatnikowi pełne prawa majątkowe prawa autorskie do dzieła, które powstanie na skutek oceny projektów strategii. Wynagrodzenie ubezpieczonej zostało określone godzinowo na kwotę 150 zł za godzinę na stanowisku eksperta w zakresie oceny projektów strategii zarządzania innowacjami w oparciu o M. (...) dla branży tekstylno-odzieżowej w województwie (...). Celem oceny projektów jest kwalifikacja firm do udziału w wizycie studyjnej. Warunkiem wypłaty wynagrodzenia według postanowień umownych była weryfikacja liczby zrealizowanych godzin oceny projektów strategii zarządzania innowacjami w oparciu o M. (...) dla branży tekstylno-odzieżowej. Zaznaczono, że wynagrodzenie uwzględnia również wynagrodzenie z tytułu przeniesienia na zamawiającego autorskich praw majątkowych na wszystkich polach eksploatacji oraz praw zależnych od utworu oraz wynagrodzenie przysługujące przyjmującemu zamówienie z tytułu udzielania zamawiającemu licencji. Wypłata wynagrodzenia miała następować na podstawie przedstawionego rachunku. Przyjmujący zamówienie zobowiązany jest prowadzić ewidencje godzin i realizowanych zadań w ramach wszystkich projektów, w które jest zaangażowany na podstawie miesięcznej karty czasu pracy (wg wzoru przesłanego przez zamawiającego) i przekazać ją przed terminem wypłaty wynagrodzenia. Ewidencja powinna umożliwiać weryfikację limitu miesięcznego 240 godzin zaangażowania w realizację projektów (...) na miesiąc.

/ umowa – k.3-5 akt ZUS/

W dniu 4 lipca 2013 r. ubezpieczony A. J. (1) zawarł z Centrum (...) umowę ramową nr 14 na przeprowadzenie doradztwa. Umowa miała na celu realizację Umowy o dofinansowanie projektu (...).

Ubezpieczony A. J. (1) jako doradca zobowiązywał się m.in. do pozostawania w gotowości do przeprowadzania doradztwa indywidualnego we wskazanych w ofercie obszarach tematycznych, opracowania i przekazania strategii cząstkowej będącej częścią składową strategii rozszerzenia działalności, przeprowadzenia doradztwa indywidualnego na rzecz wskazanych przez zamawiającego beneficjentów w celu każdorazowego opracowania i przekazania Strategii Cząstkowej i/lub Planu Montażu (...).

Ubezpieczony został zobowiązany do przeprowadzenia indywidualnego doradztwa we wskazanych w ofercie obszarach tematycznych, w celu opracowania strategii cząstkowej, zgodnie z zapotrzebowaniem zgłoszonym przez beneficjentów, w miejscu i czasie i w formie dostosowanej do indywidualnych potrzeb beneficjenta w tym do udziału w spotkaniach dla grup doradczych organizowanych przez doradcę wiodącego, ukierunkowania beneficjenta na rozszerzenie (...), dostarczenia dokumentów potwierdzających doradztwo (karty usługi doradczej, protokołu odbioru doradztwa), dostarczenia opisu kluczowych kwalifikacji i proponowanego zakresu usług doradczych które zostaną zamieszczone na stronie projektu w bazie doradców, finansowania we własnym zakresie kosztów komunikacji i zapoznania się z informacją na temat projektu.

Przeprowadzenie doradztwa indywidualnego zależało do zainteresowania beneficjentów projektu daną tematyką zgłoszoną w ofercie.

Umowa obowiązywała do 31 lipca 2014 r.

Powierzenie przedmiotu umowy osobom trzecim wymagało zgody zamawiającego.

A. J. (1) zobowiązał się do przeprowadzenia doradztwa indywidualnego w sposób należyty, bezstronny ze starannością wymaganą przy działalności tego rodzaju, za wynagrodzeniem w kwocie 110 zł za jedną godzinę doradztwa.

(umowa – k. 229-232)

Pomiędzy Centrum (...) (zamawiającym) a ubezpieczonym A. J. (1) (doradcą) została zawarta w dniu 10.07.2013r. Umowa ramowa, której strony nadały nazwę umowy o dzieło. Umowa obowiązywała od 10.07.2013r. do 31.07.2014 r. i została zawarta w wykonaniu ramowej umowy nr (...) na przeprowadzenie doradztwa w projekcie (...) współfinansowanym ze środków Unii Europejskiej w ramach (...). A. J. (1) jako doradca zobowiązał się do przeprowadzenia doradztwa indywidualnego na rzecz wskazanych przez zamawiającego beneficjentów projektu za kwotę 110 zł za jedną godzinę doradztwa. Szczegółowe obowiązki doradcy zostały wskazane w umowie ramowej.

A. J. (1) zobowiązał się do przeprowadzenia doradztwa indywidualnego w sposób należyty, bezstronny ze starannością wymaganą przy działalności tego rodzaju. Z treści umowy wynika, że doradca przenosi na zamawiającego autorskie prawa majątkowe do utworów opracowanych przez doradcę w ramach wykonywania przedmiotu niniejszej umowy i w trakcie jej obowiązywania, w szczególności zaś do strategii cząstkowej będącej opracowaną przez doradcę w ramach jego kompetencji częścią strategii rozszerzenia działalności i/lub do planu montażu finansowego, bez ograniczeń terytorialnych ani czasowych na wszelkich polach eksploatacji znanych w chwili zawierania niniejszej umowy.

/ umowa k. 3-5 akt ZUS oraz k.11-13 załączonych akt VIII U 1368/16, umowa ramowa k. 14-30 załączonych akt VIII U 1368/16 oraz k. 229-232/

Wnioskodawca rekrutował chętnych przedsiębiorców poprzez informacje na swojej stronie internetowej, ogłoszenia radiowe i prasowe. Po zgłoszeniu się 160 przedsiębiorców projekt został zamknięty.

Doradcy byli wyłaniani w procedurze zapytania ofertowego. Dane doradcy były zamieszczone w bazie doradców, ekspertów.

Rekrutacją przedsiębiorców oraz doradców, a także realizacją projektu zajmowała się M. S. (1), dyrektor projektu.

Przedsiębiorca podpisywał deklarację przystąpienia do doradztwa, w której wskazywano zapotrzebowanie na usługi doradcze. Była sporządzana również wstępna karta usługi doradczej zawierająca informacje o przedsiębiorstwie oraz informacje o zgłaszanym zapotrzebowaniu na usługi doradcze.

Przedsiębiorcy zawierali następnie z wnioskodawcą Centrum (...) w Ł. umowy uczestnictwa w projekcie. Przedmiotem umowy było określenie zasad, warunków i trybu uczestnictwa beneficjenta i reprezentujących go uczestników w projekcie. Wnioskodawca jako realizator projektu zobowiązał się do wsparcia beneficjenta poprzez świadczenie na jego rzecz usług szkoleniowych i doradczych. Wsparcie było udzielane w ramach zasady de minimis. Umowa była zawarta na czas trwania projektu, nie dłużej niż do 31 lipca 2014 r. Projekt był współfinansowany ze środków UE w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Celem wsparcia przedsiębiorców było przygotowanie firmy do zarządzania zmianą gospodarczą poprzez dostosowanie profilu działalności do trendów występujących w branży tekstylno-odzieżowej poprzez szkolenia i doradztwo indywidualne.

Przedsiębiorcy zgłaszali się sukcesywnie w zależności od etapu projektu. W projekcie uczestniczyło 160 przedsiębiorców.

Przedsiębiorca (beneficjent) korzystał z 70 godzin doradztwa w blokach tematycznych przedstawionych na stronie projektu, w ramach którego miała być sformułowana indywidualna strategia poszerzenia profilu działalności wraz ze wskazaniem jej źródeł finansowania. Doradztwo było realizowane zgodnie z regulaminem.

Jeżeli była firma, która chciała korzystać z usług określonego doradcy to było możliwe zawarcie umowy ramowej i umowy o dzieło tego samego dnia.

Za udział w spotkaniach, na których były doprecyzowywane kwestie wynikające z przyszłego przedmiotu doradztwa nie było odrębnego wynagradzania. Po cyklu szkoleń odbywały się spotkania doradcze.

Następnie odbywały się spotkania, w którym uczestniczyli eksperci wnioskodawcy i przedsiębiorca w ramach którego ustalano co będzie przedmiotem doradztwa. W czasie tego spotkania uczestniczyło z zainteresowanym kilku ekspertów i wtedy ustalono strategie cząstkowe, czyli spojrzenie na problem od strony organizacyjnej, prawnej ekonomicznej, czy technologicznej.

Celem doradztwa było opracowanie wspólnie z wybranymi przez przedsiębiorcę doradcami Strategii Zmiany Profilu (...) obejmującej wprowadzenie do swojej działalności nowych form organizacji i handlu oraz nowych technologii, opracowanie Planu Montażu (...) oraz animowanie i koordynowanie współpracy interdyscyplinarnej między przedsiębiorcami.

Doradztwo było świadczone w ramach bloków tematycznych:

-: nowoczesne technologie dla branży tekstylno – odzieżowej – 30 godzin,
-: nowoczesne formy produkcji i e-handlu – 30 godzin,
-: finansowanie zmiany profilu działalności – 10 godzin.

Forma doradztwa była bezpośrednio i na bieżąco ustalana z przedsiębiorcą. Odbycie każdego spotkania w ramach doradztwa miało być potwierdzone własnoręcznym podpisem przedsiębiorcy na dokumencie zwrotnym Potwierdzenie Doradztwa oraz Karcie (...). Doradca został zobowiązany do zachowania tajemnicy i nieujawniania jakiejkolwiek informacji o poufnym charakterze, nabytych w czasie trwania doradztwa.

Doradztwo było realizowane w zakresie ustalonym indywidualnie z beneficjentem i miało być zakończone nie później niż do 31 lipca 2014 roku.

Nadzór organizacyjny nad realizacją doradztwa sprawował dyrektor projektu, a za nadzór merytoryczny odpowiadał doradca wiodący.

Przedsiębiorca zgłaszał deklarację przystąpienia do doradztwa i wybierał doradcę wiodącego . Doradcami wiodącymi byli S. M. i I. A. (1).

Następnie odbywało się spotkanie z doradcą wiodącym, którego celem była diagnoza potrzeb doradczych i wybór grupy doradczej odpowiedniej do zidentyfikowanych problemów doradczych i wstępne określenie oczekiwanych przez firmę produktów końcowych doradztwa. Jako dokument po spotkaniu powstawała Wstępna Karta Usługi (...). Na tym spotkaniu był wybierany krąg doradców. Doradcy byli wybierani z bazy doradców. Jeżeli przedsiębiorca potrzebował doradcy z zakresu, którego nie było w bazie, taki doradca był poszukiwany przez wnioskodawcę.

Kolejne spotkanie przedsiębiorcy było już z grupą doradczą. Przedsiębiorca przedstawiał swoje problemu i oczekiwania. Część przedsiębiorców mogła sama zdiagnozować swoje potrzeby, a część wymagała pomocy w tym zakresie.

Doradca prezentował szczegółowy zakres oferowanej usługi doradczej, która odpowiadała na problemy przedsiębiorcy, określano ilość godzin i rezultat końcowy.

Każdy przedsiębiorca mógł wykorzystać 70 godzin pracy doradców. Godziny mogły być rozdzielone dowolnie pomiędzy doradców. Doradcy wskazywali wysokość wynagrodzenia za określone prace lub wskazywali co mogą wykonać dla przedsiębiorcy za określoną kwotę. Liczba przypisanych godzin nie miała wpływu na pracę. Zdarzało się, że doradcy poświęcali więcej jak i mniej godzin niż umówiono, co nie miało wpływu na wysokość wynagrodzenia.

Cena za strategię była ustalana na pierwszym spotkaniu z doradcami. Doradcy określali liczbę godzin.

Przedsiębiorca odnosił się do przedstawionych propozycji doradców i była Podpisywana Karta Usługi (...), w której określono również sposób komunikacji przedsiębiorcy z doradcą.

Po podpisaniu Karty Usługi (...) nie było możliwości zmiany wynagrodzenia doradcy.

Po tym spotkaniu poszczególni doradcy współpracowali z przedsiębiorcą indywidualnie. Nie było ustalonej liczby spotkań doradcy z przedsiębiorcą.

Doradca we współpracy z firmą realizował zadania wskazane w Karcie Usługi (...). Doradca przekazywał wstępną wersję opracowania doradcy wiodącemu, który przeprowadzał analizę zgodności przedstawionych propozycji z diagnozą potrzeb firmy i założeniami projektu. Na spotkaniu podsumowującym z beneficjentem następowała prezentacja wypracowanych rezultatów. Przedsiębiorca potwierdzał przyjęcie usługi doradczej przez podpisanie Protokołu Odbioru Usług (...) i wypełnienie Kwestionariusza Oceny Procesu Doradczego.

Doradcy nie wybierali przedsiębiorców. Doradcy nie ewidencjonowali swojego czasu pracy i nie byli rozliczani z czasu pracy.

Na zakończenie współpracy powstawała indywidualna strategia, którą przedsiębiorca otrzymywał do oceny. Po podpisaniu strategia była przekazywana do wnioskodawcy. Przedsiębiorca był zobowiązany do wdrożenia strategii, zmiany (...).

Doradca wiodący opracowywał ostateczną strategię, formułował wnioski. Opracowanie to było przekazywane przedsiębiorcy.

Ż. z doradców nie wykonywał dzieła na rzecz wnioskodawcy Centrum (...). Prace były wykonywane na rzecz beneficjentów. Umowy nie mogły być zawarte pomiędzy doradcą a przedsiębiorcą, gdyż przedsiębiorcy nie płacili za usługi.

I. A. (1) była osobą odpowiedzialną za przygotowanie strategii wdrożenia technologii produkcji dla konkretnej firmy. Ubezpieczona przygotowała taką strategię dla wielu firm. Przygotowanie strategii przez I. A. (1) polegało na analizie potencjału danej firmy, następnie dobraniu do możliwości firmy odpowiedniej technologii, którą płatnik pozyskiwał z rynków włoskiego i hiszpańskiego. Natomiast zadaniem I. A. (1) jako eksperta wiodącego było połączenie w jedną całość wszystkich ekspertyz cząstkowych przygotowanych przez doradców dla danej firmy będącej beneficjentem. Był to dokument o nazwie „Strategia zmiany profilu działalności firmy”. Rozdziałem tego dokumentu była też ekspertyza I. A. (1), czyli strategia cząstkowa. Na pierwszym spotkaniu z przedsiębiorcą, w którym ubezpieczona uczestniczyła i poszczególni inni doradcy, był ustalany dokładny zakres każdej strategii, czas realizacji i kwota. Z tego spotkania był tworzony dokument: Karta Usługi (...). Specyfika każdego przedsiębiorcy była bardzo różna. Opracowana dla danego przedsiębiorcy strategia nie mogła być wykorzystana dla innego przedsiębiorcy. Ekspertom nie przysługiwał żaden zwrot kosztów podróży. Około od 3 tygodni do miesiąca trwało przygotowanie strategii cząstkowej przez doradców. I. A. (1) rozmawiała z doradcami, czy prawidłowo zrozumieli czego dana firma oczekuje, a później z firmą, czy jest zadowolona z ustalonego zakresu doradztwa. I. A. (1) pełniła funkcję koordynującą jako doradza wiodący. I. A. (1) weryfikowała cząstkowe strategie przygotowane przez doradców pod kątem czy odpowiadają wcześniejszym ustaleniom. I. A. (1) wykonywała ekspertyzy końcowe w okresie, gdy była zatrudniona u płatnika na podstawie umowy o pracę a także po tym czasie, gdy ustał stosunek pracy. I. A. (1) współpracowała z A. J. (1) jako ekspert wiodący. Ubezpieczona I. A. (1) przygotowywała strategię w formie pisemnej. Ilość godzin przeznaczonych przez I. A. (1) na opracowanie strategii była uzależniona od analizy jaką przygotowywała. Wynagrodzenie było wypłacane wtedy, gdy firma potwierdziła przyjęcie strategii.

W związku z zawarciem umowy ramowej ubezpieczony A. J. (1) został umieszczony na liście doradców. W chwili zawierania umowy A. J. (1) nie wiedział do jakich przedsiębiorców zostanie przydzielony oraz jakie problemy zostaną podniesione przez beneficjentów, bowiem w dacie podpisania umowy ramowej nie było możliwości doprecyzowania doradztwa. Umowa ramowa nie dawała pewności, że ekspert w danym projekcie będzie brał udział, natomiast dawała wnioskodawcy pewność co do jego dyspozycji.

Również w chwili zawierania umów o dzieło ubezpieczony nie wiedział komu będzie doradzał i co będzie doradzał, ponieważ umowy o dzieło określały przedmiot ogólne zgodny z kompetencjami danego eksperta

/lista beneficjentów pomocy, strategie cząstkowe opracowane przez ubezpieczonego, kwestionariusz oceny procesu doradczego, protokoły odbioru strategii cząstkowych - k.11 płyta CD, protokół odbioru dzieła k. 34, kwestionariusz oceny k. 35, strategia cząstkowa k. 191-206, płyta CD z karta ocen k. 228, zeznania I. A. (2) – e-prot. z 13.02.2017r.: 01:18:55- 01:45:50 w zw. z e-prot. z 5.03.2018r. 00:07:01 - 00:31:43, umowy z protokołami odbioru k. 129-157, dokumenty w postaci: deklaracji, kart wstępnej usługi doradczej, informacji o zgłaszanym zapotrzebowaniu, procedura realizacji doradztwa, kart usługi doradczej – k. 233-816, dokumenty w postaci: wzoru okładki papieru projektowego, przykładowej umowy uczestnictwa w projekcie, pierwszych stron pozostałych umów uczestnictwa w projektach z przedsiębiorcami na rzecz których ubezpieczeni opracowali strategie cząstkowe, karty ocen ubezpieczonych k.831-1028, zeznania świadków: M. S. (1) e-prot. z 15.05.2017r.: 00:09:47-00:46:05, S. M. e-prot. z 15.05.2017r.: 00:48:30-01:15:16, K. B. e-prot. z 15.05.2017r.: 01:23:35-01:37:14, A. K. e-prot. z 15.05.2017r.: 01:39:47-01:51:20, P. M. – e-prot. z 24.07.2017r.: 00:28:34-00:35:24; K. K. (1) – e-prot. z 22.11.2017r.: 00:06:32-00:28:23; M. S. (2) – e-prot. z dnia 22.01.2018r.: 00:06:18-00:34:58 /

A. J. (1) w ramach realizacji w/w umowy jako doradca zawarł jedną umowę z beneficjentem firmą (...), której przedmiotem działalności jest produkcja odzieży, na utworzenie strony internetowej. Po uwzględnieniu sugestii beneficjenta kierunku w jakim przedmiotowa strona miała być utworzona ubezpieczony wykonał rzeczoną stronę dla w/w firmy.

/ zeznania świadka R. M. e-prot. z 24.07.2017r.: 00:41:48-00:47:57, zeznania I. A. (2) – e-prot. z 5.03.2018r. 00:07:01-00:31:43 /

I. A. (1) otrzymała za prace wykonane zgodnie z umową o dzieło numer 1/06/13/D z dnia 3 czerwca 2013r następujące wynagrodzenia: w ramach rachunku nr (...) z dnia 15.07.2014r. kwotę 19800zł, w ramach rachunku nr (...) z dnia 22.07.2014r. kwotę 19800zł, w ramach rachunku nr (...) z dnia 28.07.2014r. kwotę 4800zł, a za prace wykonane zgodnie z umową o dzieło numer 01/01/14/D/S. z dnia 4 stycznia 2014r następujące wynagrodzenia: w ramach rachunku nr (...) z dnia 14.08.2014r. kwotę 5014,63 zł, w ramach rachunku nr (...) z dnia 14.08. 2014r. kwotę 5400 zł,

/ wykaz wynagrodzeń k. 85-86, rachunki k. 1-2, 5-7 akt ZUS/

A. J. (1) otrzymał za prace wykonane zgodnie z umową o dzieło numer 2/07/13/D z dnia 10 lipca 2013r następujące wynagrodzenia: w ramach rachunku nr (...) z dnia 15.07.2014r. kwotę 6600zł, w ramach rachunku nr (...) z dnia 22.07.2014r. kwotę 24530zł.

/ wykaz wynagrodzeń k. 87, rachunki – k.1-2 akt ZUS/

A. J. (1) posiadał inny tytuł do ubezpieczenia w okresie od 7.04.2014r. do 31.07.014r i był zgłoszony do ubezpieczeń przez płatnika składek (...) sp. z o.o. O. – S..

/niesporne/

Powyższych ustaleń Sąd dokonał na podstawie wyżej powołanych dokumentów, które nie były kwestionowane w toku postępowania przez żadną ze stron, a i Sąd nie znalazł żadnych powodów, by czynić to z urzędu, a ponadto w oparciu o zeznania w/w świadków, a także ubezpieczonej I. A. (1). Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw, aby zakwestionować zeznania świadków i ubezpieczonej. Zeznania te są spójne i logiczne, znajdują potwierdzenie w dowodach z dokumentów.

Wskazać należy, że spór w niniejszej sprawie sprowadził się w istocie do odmiennej oceny prawnej, kwestionowanych umów, nazwanych umowami o dzieło, jakie płatnik zawarł z ubezpieczonymi I. A. (2) i A. J. (1). Ustalenie bowiem, jakie umowy zostały faktycznie zawarte między stronami implikuje - obowiązek lub jego brak, objęcia ubezpieczeniem.

Rekonstruując stan faktyczny sprawy Sąd pominął natomiast złożoną do akt opinię prawną autorstwa dr. n. prawnych M. Wojewody sporządzoną na prywatne zlecenie strony odwołującej (k.36-44). Opinia sporządzona na prywatne zlecenie strony i przez nią przedstawiona sądowi stanowi bowiem tylko wyjaśnienie stanowiące poparcie stanowiska tejże strony, ale sama przez się nie jest jednak środkiem dowodowym. Podkreślić trzeba, że w/w pisemna opinia złożona do akt n/n sprawy nie ma charakteru dowodu z opinii biegłego, gdyż sąd nie wydał postanowienia w przedmiocie dopuszczenia tego dowodu (wyrok SN z 10.12.1998r., I CKN 922/97). Nie było zresztą takiej możliwości, albowiem dopuszczenie formalne opinii biegłego co do rozstrzygnięcia kwestii prawnej byłoby nie tylko merytorycznie błędne, ale przede wszystkim formalnie niedopuszczalne (J. Sehn Dowód z biegłych w postępowaniu sądowym Nowe Prawo 1956 nr 3 s. 32 z przywołaniem na orzeczenie SN z 6.05.1952 r. LK 1166/1951). Interpretacja przepisów prawa polskiego jest bowiem wyłączona z zakresu zagadnień ustalanych przy pomocy biegłych. Sąd oraz organ administracji obowiązany jest znać przepisy prawa polskiego i samodzielnie dokonywać ich wykładni (zob. wyrok NSA z 19.01.2005 r., (...)). Nie jest rzeczą biegłego wyjaśnianie sądowi treści obowiązujących w danej dziedzinie przepisów prawnych, zasad jego wykładni lub stosowania. W przeciwnym wypadku opinia biegłego zastępowałaby orzeczenie organu właściwego do wydania rozstrzygnięcia (wyrok NS Ośrodek (...) w Ł. z 3.10.2003 r., I SA/Łd (...)).

Sąd nie przeprowadził dowodu z przesłuchania wnioskodawcy i ubezpieczonego A. J. (1), gdyż pomimo prawidłowego wezwania na termin rozprawy poprzedzającej wydanie wyroku (pod rygorem pominięcia dowodu z ich zeznań) – w/w osoby nie stawiły się i nie składały także wniosku o odroczenie rozprawy z powodów określonych w art. 214 § 1 kpc. Wobec powyższego Sąd oddalił wniosek pełnomocnika wnioskodawcy o odroczenie rozprawy – celem przesłuchania A. J. (1).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, oraz poczynionych na jego podstawie ustaleń, odwołania nie są zasadne i podlegają oddaleniu.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt. 4 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 roku (tekst jednolity Dz. U. z 2017 roku, poz.1778 z późn. zm.) osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu.

Zgodnie z art. 8 ust. 2a w/w ustawy za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Z mocy art. 13 pkt. 2 ustawy zleceniobiorcy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.

Zgodnie z treścią art.18 ust.1 i 3 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe zleceniobiorców stanowi przychód, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o świadczenie usług, jeżeli w umowie o świadczenie usług określono odpłatność za jej wykonanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie. Zgodnie z ust. 1a art. 18 w/w ustawy w przypadku ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 2a, w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględnia się również przychód z tytułu umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych (art.20 ust.1 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Podstawą wymiaru składek jest przychód faktycznie otrzymany lub pozostawiony do dyspozycji.

Natomiast zgodnie z treścią art.81 ust.1, 5, 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jednolity Dz.U. z 2015 roku, poz.581) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne osób zatrudnionych na podstawie umowy o świadczenie usług, stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe tych osób, bez stosowania ograniczeń o których mowa w art.19 ust.1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W przypadku gdy ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, o którym mowa w art.66 ust.1 ww. ustawy o świadczeniach z opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest z każdego z tych tytułów odrębnie (art.82 ust.1 ww. ustawy o świadczeniach z opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych). Zgodnie z treścią art.85 ust.4. ww. ustawy o świadczeniach z opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych za osobę wykonującą pracę na podstawie umowy zlecenia (…) składkę jako płatnik oblicza, pobiera z dochodu ubezpieczonego i odprowadza zamawiający, z zastrzeżeniem art.86 ust. 1 pkt 13a.

Należy też wskazać, iż jeżeli jedna osoba wykonuje kilka rodzajów działalności, z którymi wiąże się obowiązek ubezpieczenia społecznego mamy do czynienia ze zbiegiem tytułów do ubezpieczenia uregulowanym w art.9 ww. ustawy. W takich sytuacjach ustawodawca z reguły wskazuje, który z tytułów ma pierwszeństwo, czyli z którego z tych tytułów podlega się ubezpieczeniu z wyłączeniem obowiązku pozostałych tytułów. Zbieg obowiązku ubezpieczenia dotyczy tylko obowiązku ubezpieczenia emerytalnego i rentowego. Oba te ryzyka mają bowiem charakter ogólny, niezależny od konkretnego tytułu do ubezpieczenia. Ubezpieczonemu wystarczy zatem posiadanie jednego tytułu do ubezpieczenia, aby dane ryzyko było chronione. Ustawodawca w art.9 ww. ustawy podzielił tytuły do ubezpieczenia na dwie grupy: na te które bezwzględnie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia i nie mogą być z niego zwolnione (np. stosunek pracy) i pozostałe tytuły, które mogą być zwolnione z tego obowiązku. Jeżeli zbiegają się ze sobą tytuły „bezwzględne” obowiązek ubezpieczenia dotyczy każdego z nich, natomiast jeżeli zbieg dotyczy tytułu „bezwzględnego” z tytułem „ogólnym” obowiązkiem ubezpieczenia jest tylko tytuł „bezwzględny”. Wyjątek od tej reguły wynika z art.9 ust.1a ww. ustawy zgodnie z treścią którego ubezpieczeni wymienieni w ust.1 (m.in. pracownicy), których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy w przeliczeniu na okres miesiąca jest niższa od określonej w art.18 ust.4 pkt 5a, podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów, z zastrzeżeniem ust.1b i art. 16 ust. 10a. Zatem reguła ta nie ma zastosowania do zbiegu stosunku pracy z wykonywaniem umowy zlecenia w przypadku tych ubezpieczonych, których podstawa wymiaru składki z tytułu np. umowy o pracę jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę (ustalonego na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 roku o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. nr 200, poz.1679). Osoby te podlegają obowiązkowi ubezpieczenia z posiadanych tytułów ogólnych (np. z umowy zlecenia) ex lege. Dochodzi więc do rozszerzenia obowiązku ubezpieczenia.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie była kwalifikacja prawna umów zawartych przez płatnika Centrum (...) z I. A. (1) i A. J. (1), a mianowicie ocena czy były to umowy zlecenia ( o świadczenie usług), czy też umowy o dzieło, a pochodną tego jest ustalenie obowiązku uiszczenia odpowiednich składek ubezpieczeniowych. Ocenie podlegały umowy zawarte w formie pisemnej, które zostały załączone do akt i podlegały ocenie przez organ rentowy w treści spornych decyzji.

Umowa zlecenia i umowa o dzieło to podstawowe kontrakty usługowe, konkurencyjne w stosunku do umowy o pracę. Różnica między tymi dwoma rodzajami umów jest dla podmiotów zatrudniających bardzo istotna, bowiem wiąże się z różnymi konsekwencjami prawnymi , a także finansowymi.

I tak np. podczas, gdy umowy o dzieło rodzą określone obowiązki z punktu widzenia ubezpieczeń społecznych odnośnie naliczania i odprowadzania składek ubezpieczeniowych tylko wówczas, gdy są zawierane z własnymi pracownikami, to umowy zlecenia pociągają za sobą skutki ubezpieczeniowe bez względu na to, z kim są zawierane - z własnym pracownikiem, czy z osobą z zewnątrz. Zatem jeśli dana umowa zostanie błędnie uznana nie za umowę o dzieło, ale za umowę zlecenia, to naliczenie w stosunku do niej składek na ZUS będzie niedozwolone, podobnie jak brak naliczenia składek w przypadku umowy zlecenia, która niewłaściwie została zakwalifikowana jako umowa o dzieło. Podkreślić należy, że decydująca jest treść, a nie nazwa umowy. Aby prawidłowo ustalić, z jaką umową mamy w danym przypadku do czynienia, tzn. czy jest to umowa zlecenia ( o świadczenie usług), czy umowa o dzieło, należy kierować się jej treścią, zadaniem, jakie osoba zatrudniana ma do wykonania, czyli istotą obowiązków umownych, jakie osoba ta na siebie przyjmuje.

Wskazać należy, iż stosownie do treści art. 734 § 1 k.c. przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Zgodnie z treścią przepisu art. 750 k.c. do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. Ma to miejsce wtedy, gdy przedmiotem umowy jest dokonywanie czynności faktycznych , natomiast umowa taka nie jest unormowana w przepisach dotyczących innych umów np. agencyjnej , komisu itp. ( vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 8.10.2013 roku III AUa 401/13 LEX nr 1386066)

Zgodnie zaś z treścią art. 627 k.c. przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Umowę o dzieło zalicza się do kategorii „umów rezultatu” i przeciwstawia umowie zlecenia - jako „umowie o staranne wykonanie usługi”. W odróżnieniu od umowy zlecenia, umowa o dzieło wymaga, by starania przyjmującego zamówienie doprowadziły w przyszłości do konkretnego, indywidualnie oznaczonego rezultatu.

Tymczasem umowa zlecenia takiego rezultatu - jako koniecznego do osiągnięcia - nie akcentuje. Elementem wyróżniającym dla umowy zlecenia nie jest zatem wynik, lecz starania podejmowane w celu osiągnięcia tego wyniku / vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z 21 grudnia 1993 r. sygn. III AUr 357/93, opubl: Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych rok 1994, Nr 6, poz. 49, str. 63; wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 26 stycznia 2006 r. sygn. III AUa 1700/05, opubl: Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych rok 2008, Nr 3, poz. 5, str. 55; wyrok Sądu Najwyższego z 13 marca 1967 r. sygn. I CR 500/66; opubl: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna, Pracy i (...) rok 1968, Nr 1, poz. 5/.

Natomiast cechą konstytutywną dzieła jest samoistność rezultatu, która wyraża się przez niezależność powstałego rezultatu od dalszego działania twórcy oraz od osoby twórcy. Z chwilą ukończenia dzieła staje się ono niezależną od twórcy, autonomiczną wartością w obrocie. Takie stanowisko zajmuje także doktryna (W. Czachórski, Zobowiązania, 2007, s. 463; A. Brzozowski, Odpowiedzialność przyjmującego zamówienie za wady dzieła, Warszawa 1986, s. 15)/Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 7 maja 2013 r. sygn. III AUa 1136/12/.

Dokonując kwalifikacji konkretnej umowy należy w pierwszej kolejności badać, czy świadczenie będące przedmiotem zobowiązania ma cechy dzieła. Dzieło stanowi zawsze zjawisko przyszłe, jest czymś, co w chwili zawarcia umowy nie istnieje, lecz ma dopiero powstać w jakiejś określonej przyszłości. Rezultat, na jaki umawiają się strony, musi być z góry określony i może przyjmować zarówno postać materialną jak i niematerialną. Cechą konstytutywną umowy o dzieło jest, aby rezultat ten był obiektywnie osiągalny i w konkretnych warunkach pewny. Dzieło musi mieć indywidualny charakter i odpowiadać osobistym potrzebom zamawiającego. Podkreślenia także wymaga, że celem umowy o dzieło nie jest czynność (samo działanie lub zaniechanie), która przy zachowaniu należytej staranności prowadzić ma do określonego w umowie rezultatu, lecz samo osiągnięcie tego rezultatu. W umowie o dzieło chodzi zawsze o osiągnięcie umówionego rezultatu, niezależnie od rodzaju i intensywności świadczonej w tym celu pracy i staranności.

W umowie zlecenie zaś można wskazać rezultat, który powinien być osiągnięty, a podejmujący zlecenie powinien podejmować starania by go osiągnąć. Jednak w odniesieniu do umowy zlecenia po pierwsze nie da się określić zamierzonego rezultatu w sposób pewny, a po drugie nie sposób przewidzieć, w jakim stopniu zostałby on osiągnięty.

W odróżnieniu od umowy zlecenia, umowa o dzieło wymaga, by starania przyjmującego zamówienia doprowadziły do konkretnego, w przyszłości, indywidualnie oznaczonego rezultatu. Umowa zlecenia nie akcentuje tego rezultatu, jako koniecznego do osiągnięcia, nie wynik zatem (jak w umowie o dzieło), lecz starania w celu osiągnięcia tego wyniku, są elementem wyróżniającym dla umowy zlecenia, tj. przedmiotem istotnym (wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 21 grudnia 1993 r. III AUr 357/93).

Sposób wykonania dzieła pozostawiony jest w zasadzie uznaniu przyjmującego zamówienie, byleby dzieło miało przymioty ustalone w umowie lub wynikające z charakteru danego dzieła. Przyjmujący zamówienie nie ma także, co do zasady, obowiązku osobistego wykonania dzieła, chyba że wynika to z umowy lub charakteru dzieła (np. dzieło artystyczne). Ryzyko nie osiągnięcia rezultatu zawsze obciąża przyjmującego zamówienie. Przy czym odpowiedzialność przyjmującego zamówienie w wypadku nie osiągnięcia celu umowy, jest odpowiedzialnością za nie osiągnięcie określonego rezultatu, a nie za brak należytej staranności /por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2000 r. sygn. II UKN 386/99, opubl. OSNP 2001/16/522/.

A zatem z umową rezultatu mamy do czynienia wtedy, gdy spełnienie świadczenia przez dłużnika polega na doprowadzeniu do określonego efektu. W tego typu umowach jedynie taki stan będzie uznany za wykonanie zobowiązania. Z kolei z umową starannego działania jest związany obowiązek dłużnika działania w sposób sumienny w kierunku osiągnięcia danego rezultatu, przy czym już samo sumienne działanie jest spełnieniem świadczenia, niezależnie czy ostatecznie zostanie osiągnięty zamierzony rezultat czy nie. (K. B. artykuł „Kilka mitów z zakresu teorii umów (...) teza 2 )

Należy podkreślić, że umowę o dzieło zdefiniowano w art. 627 k.c. jako zobowiązanie do wykonania oznaczonego dzieła za wynagrodzeniem. Starania przyjmującego zamówienie w umowie o dzieło mają doprowadzić w przyszłości do konkretnego, indywidualnie oznaczonego rezultatu, za wynagrodzeniem zależnym od wartości dzieła (art. 628 § 1, art. 629, art. 632 k.c.). Umowa o dzieło zakłada swobodę i samodzielność w wykonywaniu dzieła, a jednocześnie nietrwałość stosunku prawnego, gdyż wykonanie dzieła ma charakter jednorazowy i jest zamknięte terminem wykonania. Przyjmuje się, że rezultat, o który umawiają się strony, musi być z góry określony, mieć samoistny byt obiektywnie osiągalny i pewny.

Wykonanie dzieła najczęściej przybiera postać wytworzenia rzeczy lub dokonania zmian w rzeczy już istniejącej (naprawienie, przerobienie, uzupełnienie); takie dzieła są rezultatami materialnymi umowy zawartej między stronami, weryfikowalnymi ze względu na istnienie wad (wyrok SN z dnia 3 listopada 2000 r. IV CKN 152/2000 OSNC 2001 Nr 4 poz. 63).

Poza rezultatami materialnymi, istnieją także rezultaty niematerialne, które mogą, ale nie muszą być ucieleśnione w jakimkolwiek przedmiocie materialnym. W każdym razie takim rezultatem nieucieleśnionym w rzeczy nie może być czynność, a jedynie jej wynik, dzieło bowiem musi istnieć w postaci postrzegalnej, pozwalającej nie tylko odróżnić je od innych przedmiotów, ale i uchwycić istotę osiągniętego rezultatu.

W niniejszej sprawie strony w spornym okresie czasu zawarły umowy nazwane umową o dzieło, w której A. J. (2), jako doradca, zobowiązał się do przeprowadzenia doradztwa indywidualnego na rzecz, wskazanych przez zamawiającego, beneficjentów projektu za wskazaną kwotę za jedną godzinę doradztwa, a I. A. (1) do opracowania jako ekspert wiodący ekspertyzy końcowej składającej z rozdziałów w postaci strategii cząstkowych innych doradców oraz także do przeprowadzenia doradztwa indywidualnego za wskazane w umowach kwoty za godzinę pracy eksperta (doradztwa). I. A. (1) była osobą odpowiedzialną za przygotowanie strategii wdrożenia technologii produkcji dla konkretnej firmy i pełniła funkcję koordynującą. Przygotowanie strategii przez I. A. (1) polegało na analizie potencjału danej firmy, następnie dobraniu do możliwości firmy odpowiedniej technologii, którą płatnik pozyskiwał z rynków włoskiego i hiszpańskiego. Zadaniem I. A. (1) jako eksperta wiodącego było połączenie w jedną całość wszystkich ekspertyz cząstkowych przygotowanych przez doradców dla danej firmy będącej beneficjentem. Był to dokument o nazwie S. zmiany profilu działalności firmy. Rozdziałem tego dokumentu była też ekspertyza I. A. (1), czyli strategia cząstkowa. Na pierwszym spotkaniu z przedsiębiorcą, w którym ubezpieczona uczestniczyła i poszczególni inni doradcy, był ustalany dokładny zakres każdej strategii, czas realizacji i kwota.

Ubezpieczony A. J. (2) realizując postanowienia spornej umowy jako doradca opracowywał indywidualny projekt strony internetowej i wykonał ją na rzecz konkretnego przedsiębiorcy biorącego udział w projekcie, realizowanym przez Centrum (...). I. A. (1) współpracowała z A. J. (1) jako ekspert wiodący.

W ocenie Sądu Okręgowego, zebrany w sprawie materiał dowodowy wskazuje, że stron nie wiązały umowy o dzieło, bowiem celem wykonywanych przez w/w doradców (i eksperta w przypadku ubezpieczonej) czynności nie było wykonanie konkretnego dzieła (w chwili zawierania umowy doradca nie wiedział do jakiej ilości przedsiębiorców zostanie przydzielony oraz jakie problemy oraz kwestie zostaną podniesione przez beneficjentów). Ubezpieczeni byli zobowiązani do wykonywania tych czynności jedynie z należytą starannością, zaś posiadane przez nich umiejętności były wystarczające do świadczenia pracy, których wykorzystanie gwarantowało spełnienie oczekiwań stron umowy. Strony, oprócz zawartego w treści umowy sformułowania o zobowiązaniu się doradcy do przeprowadzenia doradztwa indywidualnego (oceny projektów strategii), nie oznaczyły ani „dzieła”, ani nawet rezultatu, jaki ma być osiągnięty i który mógłby zostać poddany ocenie w zakresie wad. Strony w spornych umowach nie oznaczyły dzieła - jako określonego rezultatu, ponieważ z przyczyn oczywistych takiego określenia być nie mogło. Samo bowiem doradztwo indywidualne nie zmierza do wytworzenia określonego "dzieła". Do wytworzenia określonego dzieła nie zmierzały też czynności podejmowane przez I. A. (1), która jako doradza wiodący przygotowywała dokument nazwany „strategią zmiany profilu działalności firmy”, w którym zawarte były wszystkie ekspertyzy przygotowane wcześniej przez doradców indywidualnych.

Zdaniem Sądu Okręgowego, w sporządzanych przez ubezpieczonych dokumentach, odzwierciedlających wykonane przez nich czynności, nie przejawia się indywidualny, czy twórczy charakter ich autora, który, w jakikolwiek sposób odróżniałby, sporządzoną, przez nią, dokumentację, od innej, wykonanej przez osobę posiadającą takie same kwalifikacje. Ta dokumentacja nie tworzy indywidualnego – bytu - w prawnej i faktycznej rzeczywistości, w której funkcjonują podmioty: płatnik, ubezpieczony a także podmioty gospodarcze, na rzecz których czynności, ubezpieczeni wykonywali, czyli (...) przedsiębiorcy. Jakkolwiek ubezpieczeni są, niewątpliwie, osobami posiadającymi ściśle określone predyspozycje, które wymagane są dla wykonywania spornych umów, tak jednocześnie nie można nie zauważyć, że rezultat takich prac jest jednak podporządkowany spełnianiu zasad, odgórnie, ustalonych przy takiej pracy, a więc niezależnych od nich. Ich rola sprowadzała się, zatem, do zastosowania pewnych norm i dokonania w oparciu o nie czynności, a zatem, w konsekwencji, do starannego działania. Trudno, w tym przypadku, mówić o rezultacie, decydującym o charakterze zawartej umowy, jako umowy o dzieło. Nie można każdego wyniku określonych czynności wykonanych przez daną osobę sprowadzać do dzieła na gruncie przepisów prawa cywilnego i prawa ubezpieczeń społecznych, które nie rodzi obowiązku zapłaty składek na te ubezpieczenia. Dzieło takie bowiem ma przynieść trwały efekt i jednocześnie ma mieć w pewnym stopniu niepowtarzalny charakter. W sprawie natomiast nie mamy, z taką sytuacją, do czynienia, bowiem, określone w umowie czynności, wymagały postępowania określonego pewnymi zasadami, charakterystycznymi dla czynności w zakresie doradztwa marketingowego i zarządczego, a efekt, w postaci przygotowanych dokumentów i wykonania prac, określonych w umowie, nie uzasadnia uznania tych czynności za dzieło w rozumieniu art. 627 k.c.

W momencie zawarcia umowy przez strony nie było możliwe określenie konkretnego wynagrodzenia, jakie ubezpieczeni mieliby otrzymać za wykonaną pracę, a zatem wynagrodzenie nie zależało od wykonania konkretnego dzieła, ale od liczby godzin pracy, a której ilość nie jest znana w momencie zawarcia umowy.

Przedmiot doradztwa był różny i był określany dopiero w karcie usługi doradczej, doprecyzowane po pierwszym spotkaniu i następnie w toku kontaktu z przedsiębiorcą. Umowy miały charakter okresowy, a nie terminowy, zakończyły się w związku z upływem czasu trwania umowy, a nie w wyniku wykonania dzieła. Przedmiot umowy sprowadzał się do wykonywania powtarzalnych czynności w postaci doradzania beneficjentom.

Czynności ubezpieczonych były wykonywane w imieniu i na rzecz płatnika, w celu realizacji przyjętego zobowiązania (projektu), a istota umowy o dzieło to praca we własnym imieniu i na własną rzecz, przy ponoszeniu odpowiedzialności za wady fizyczne.

Umowa przewidywała także współpracę z beneficjentem, a więc miał on udział w opracowywaniu strategii, a zatem ubezpieczeni nie mieli wyłącznego wpływu na powstanie dzieła.

Dzieło było wykonywane na rzecz beneficjenta projektu – przedsiębiorcy, a nie wnioskodawcy.

Powyższe decyduje o tym, że sporne umowy zostały prawidłowo zakwalifikowana przez organ rentowy jako umowy o świadczenie usług, do których znajdują zastosowanie przepisy o zleceniu w rozumieniu art. 750 k.c. , a to z kolei powoduje konieczność opłacenia należnych składek, zarówno na ubezpieczenia społeczne , jak i na ubezpieczenie zdrowotne , zgodnie z zacytowanymi powyżej przepisami. Wysokość podstawy wymiaru składek nie była sporna pomiędzy stronami. Spór w sprawie I. A. (1) dotyczył podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu z tytułu umowy zlecenia u płatnika składek jedynie okresu, w którym wymieniona nie pozostawała w stosunku zatrudnienia z wnioskodawcą, tj. lipca i sierpnia 2014r. (pismo ZUS – k..79-80). W przypadku zaś A. J. (1) spór dotyczył okresu podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu z tytułu umowy zlecenia u płatnika składek od 10.07.2013r. do 6.04.2014r. ponieważ ubezpieczony od 7.04.2014r. do 31.07.2014r. posiadał inny tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i był zgłoszony przez płatnika składek (...) sp. z o.o. O. – S..

Odnosząc się do zarzutów naruszenia przez organ rentowy przepisów powstępowania należy wskazać, iż ewentualne naruszenie przepisów kodeksu postępowania administracyjnego nie stanowi przesłanki wzruszenia decyzji przez Sąd.

Z tych względów, na podstawie art.477¹⁴ § 1 k.p.c., Sąd oddalił odwołania.

O kosztach postępowania Sąd Okręgowy orzekł w punkcie 2 wyroku zgodnie z zasadą wynikającą z art. 98 §1 k.p.c., że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Stosownie do art. 98 § 3 k.p.c. do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez wykwalifikowanego pełnomocnika zalicza się wynagrodzenie.

Sąd Okręgowy zasądził od Centrum (...) na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. kwotę 7200 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika, Sąd ustalił na podstawie § 2 punkt 4 i 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r. , poz.1804 z późn. zm.) stosownie do wartości przedmiotu sporu, w brzmieniu obowiązującym do 26 października 2016 roku z uwagi na datę wpływu sprawy do sądu. Wartość przedmiotu sporu została określona przez organ rentowy w postaci wartości składek na ubezpieczenia społeczne. Sprawa o ustalenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie jest sprawą o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 27 marca 2013 r. III AUa 894/12). To suma należnych składek za okres, za który ustalono podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne stanowi wartość przedmiotu sporu) wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 14 października 2016 r. III AUa 132/16).

UZASADNIENIE

ZARZĄDZENIE