UZASADNIENIE

W dniu 29 grudnia 2017 roku (data wpływu) powód M. M. wniósł pozew o pozbawienie w całości wykonalności tytułu wykonawczego w postaci nakazu zapłaty z dnia 05 lipca 2012 roku wydanego w postępowaniu upominawczym przez Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny o sygn. akt VI Nc-e 899847/12, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności nadaną postanowieniem z dnia 28 września 2012 roku oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych, a także o zabezpieczenie powództwa poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Wieluniu Zastępcę M. S..

W uzasadnieniu wskazano jako podstawę żądania pozwu fakt przedawnienia roszczenia, podnosząc, iż w momencie wydawania nakazu zapłaty roszczenie było przedawnione oraz fakt, iż powód nie otrzymał nakazu zapłaty (pozew k. 2 – 6).

Postanowieniem z dnia 17 stycznia 2018 roku Sąd Rejonowy w Wieluniu I Wydział Cywilny zabezpieczył roszczenie powoda poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Wieluniu Zastępcę M. S. w sprawie o sygn. akt KM 1313/17 do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy (postanowienie k. 14).

Postanowieniem z dnia 23 stycznia 2018 roku, Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Wieluniu Zastępca M. S., na postawie art. 821 § 1 k.p.c., zawiesił postępowanie egzekucyjne (postanowienie k. 16)

W dniu 08 lutego 2018 roku wpłynęło do Sądu pismo procesowe zatytułowane „Odpowiedź na pozew”, w którym pełnomocnik pozwanego wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu pisma podniósł, iż powództwo oparte o treść art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c., w żadnym wypadku nie może zmierzać do ponownej merytorycznej oceny sprawy prawomocnie już osądzonej oraz wskazał, iż strona powodowa nie zaskarżyła w terminie nakazu zapłaty, a tym samym utraciła możliwość jego zaskarżenia (pismo k. 18 -23).

Sąd Rejonowy ustalił, co następuje:

Powód M. M., w ramach prowadzonej działalności gospodarczej pod nazwą (...) zawarł z poprzednikiem prawnym pozwanego (...) S.A. umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych. W dniu 28 lutego 2001 roku, przedmiotowa wierzytelność została nabyta w drodze cesji przez P.R.E.S.C.O Spółkę z o.o. od firmy (...) Spółki z o.o., a następnie w dniu 30 grudnia 2006 roku w drodze kolejnej cesji, wierzytelność tę od firmy P.R.E.S.C.O Spółki z o.o. nabył (...).à.r.l. z siedzibą w Luksemburgu.

(dowód: pozew k. 33-34 w aktach Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny o sygn. akt VI Nc-e 899847/12)

Nabywca wierzytelności wystąpił przeciwko M. M. z powództwem, które zostało uwzględnione nakazem zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym wydanym przez Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny w dniu 05 lipca 2012 roku, w sprawie o sygn. akt VI Nc-e 899847/12, w którym nakazał pozwanemu M. M., aby zapłacił (...).à.r.l. z siedzibą w Luksemburgu w ciągu dwóch tygodni od doręczenia nakazu zapłaty kwotę 1.093,72 zł, w tym kwotę 251,77 z odsetkami ustawowymi od dnia 29 lipca 1999 roku do dnia zapłaty, kwotę 841,95 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 28 grudnia 1999 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 210,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Nakaz zapłaty odebrała żona pozwanego J. M. w dniu 17 lipca 2012 roku.

(dowód: nakaz i zwrotne potwierdzenie odbioru k. 35-36)

Postanowieniem z dnia 28 września 2012 roku Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny nadał z urzędu klauzulę wykonalności nakazowi zapłaty z dnia 05 lipca 2012 roku.

(dowód: postanowienie k. 36)

W dniu 25 września 2017 roku (data wpływu do Kancelarii (...)) na podstawie przedmiotowego tytułu wykonawczego, wierzyciel (...).à.r.l. z siedzibą w Luksemburgu wystąpił do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Wieluniu Zastępcy M. S. o wszczęcie postępowania egzekucyjnego przeciwko dłużnikowi M. M.. W dniu 27 października 2017 roku, Komornik wszczął egzekucję i zawiadomił o tym dłużnika w dniu 20 listopada 2017 roku.

(dowód: wniosek o wszczęcie egzekucji k. 1-2, zawiadomienie o wszczęciu egzekucji k. 10, zwrotne potwierdzenie odbioru k. 12 w załączonych aktach o sygn. Km. 1313/17)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie złożonych do akt sprawy dokumentów, w tym zawartych w aktach Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny o sygn. VI Nc-e 899847/12 oraz aktach egzekucyjnych o sygn. Km 1313/17. Wszelkie dokumenty zostały sporządzone przez podmioty do tego uprawnione, w ramach przyznanych im kompetencji, a wiarygodności i autentyczności tychże dokumentów strony skutecznie nie podważyły i nie zakwestionowały. Powód, przesłuchany w charakterze strony, potwierdził wskazane okoliczności. Dodał także, iż otrzymał nakaz zapłaty z Sądu w Lublinie, jednak nie wniósł środka zaskarżenia, gdyż nie było go na to stać.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 840 § 1 k.p.c. dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli:

1. przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście,

2. po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może oprzeć powództwo także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także na zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zgłoszenie tego zarzutu w sprawie było z mocy ustawy niedopuszczalne,

3. małżonek, przeciwko któremu sąd nadał klauzulę wykonalności na podstawie art. 787 k.p.c., wykaże, że egzekwowane świadczenie wierzycielowi nie należy się, przy czym małżonkowi temu przysługują zarzuty nie tylko z własnego prawa, lecz także zarzuty, których jego małżonek wcześniej nie mógł podnieść.

Celem powództwa opozycyjnego z art. 840 k.p.c. jest pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub w części, albo jego ograniczenie. Powództwo to, jako środek merytorycznej obrony dłużnika, pozwala na zakwestionowanie wykonalności tytułu wykonawczego w drodze badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tym tytułem. Powództwo to może być realizowane tylko pod warunkiem, że istnieje potencjalna możliwość wykonania tytułu wykonawczego, zatem może być wytoczone dopiero po nadaniu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności, niezależnie od tego czy postępowanie egzekucyjne zostało już wszczęte. Istotą powództwa jest pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego, a nie pozbawienie wykonalności tytułu egzekucyjnego. Zatem jego przesłanką materialnoprawną jest istnienie tytułu wykonawczego, więc istnienie klauzuli wykonalności nadanej tytułowi egzekucyjnemu. Jeżeli tytuł wykonawczy nie istnieje, powództwo o pozbawienie go wykonalności jest oczywiście bezprzedmiotowe (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 stycznia 2010r., I CSK 211/09, Legalis Nr 338382).

Nie można bowiem, tak jak to podkreślał powód – dłużnik M. M., uzasadniać powództwa opozycyjnego zarzutem przedawnienia roszczenia objętego tytułem, w sytuacji gdy w toku postępowania rozpoznawczego, jako strona pozwana w sprawie, zarzutu przedawnienia nie podniósł (ale już w tamtym czasie do przedawnienia doszło). Dłużnik może natomiast podnosić zarzut przedawnienia, które nastąpiło po wydaniu tytułu egzekucyjnego, to jest przedawnienia roszczenia stwierdzonego tym tytułem, mającego niejako odrębny byt od chwili wydania orzeczenia będącego tytułem. W związku z tym powództwo opozycyjne, przewidziane w art. 840 k.p.c., nie może prowadzić do ponownego merytorycznego rozpoznania sprawy zakończonej prawomocnym orzeczeniem. Tym samym, na podstawie art. 840 k.p.c., nie jest dopuszczalna merytoryczna zmiana uprzednio wydanego prawomocnego orzeczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia 1972 r., II PR 372/72, Legalis Nr 16776)

Zgodnie z treścią art. 117 k.c., z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia, jednakże zrzeczenie się jest niedopuszczalne przed upływem terminu przedawnienia.

Z kolei w myśl art. 118 k.c., jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. W orzecznictwie i doktrynie ugruntowany jest pogląd, iż odsetki, zarówno umowne jak i ustawowe związane z opóźnieniem płatności, są świadczeniem okresowym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 04 listopada 2011 r., I CSK 799/10, Legalis Nr 464178).

Natomiast roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju, albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem, albo przed sądem polubownym, albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną a przez sąd, przedawniają się z upływem lat dziesięciu, chociaż termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenie okresowe należne w przyszłości ulega przedawnieniu trzyletniemu – art. 125 § 1 k.c. W przypadku roszczeń zasądzonych prawomocnym orzeczeniem jest bezsporne, że zdarzeniem wyznaczającym początek biegu terminu przedawnienia przewidzianego w art. 125 § 1 k.c. jest uprawomocnienie się orzeczenia. Przepis art. 125 § 1 k.c. jest przepisem szczególnym w stosunku do art. 118 k.c. Określony w art. 125 § 1 k.c. dziesięcioletni termin przedawniania ma zastosowanie do stwierdzonych wyrokiem roszczeń o odsetki za opóźnienie wymagalnych w chwili uprawomocnienia się wyroku. Trzyletniemu terminowi przedawnienia ulegają stwierdzone wyrokiem roszczenia o odsetki za opóźnienie należne i wymagalne po dniu uprawomocnienia się wyroku (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 15 stycznia 2014 r., I CSK 197/13, Legalis Nr 797000, z dnia 12 maja 2016 r., IV CSK 528/15, Legalis Nr 1460606).

W odniesieniu do kwestionowanego w sprawie tytułu wykonawczego, należy stwierdzić, iż nakaz zapłaty z dnia 05 lipca 2012 roku, stał się prawomocny z dniem 31 lipca 2012 roku (nakaz zapłaty został doręczony w dniu 17 lipca 2012 roku, od wydanego orzeczenia nie wniesiono sprzeciwu). W tej sytuacji należność główna i odsetki ustawowe naliczane od kwoty 251,77 zł od dnia 29 lipca 1999 roku i od kwoty 841,95 zł od dnia 28 grudnia 1999 roku do dnia 31 lipca 2012 roku podlegały dziesięcioletniemu terminowi przedawnienia. Z kolei, odsetki za opóźnienie należne i wymagalne po dniu uprawomocnienia się nakazu zapłaty, tj. 31 lipca 2012 roku ulegały trzyletniemu przedawnieniu.

Zgodnie z treścią art. 123 k.c. bieg terminu przedawnienia może zostać przerwany przez podjęcie określonej aktywności, działania przez uprawnionego do jego dochodzenia przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania sprawy lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju, albo przed sądem polubownym przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Należy jednak zauważyć, że stosownie do treści art. 124 § 1 k.c., który określa prawne konsekwencje przerwania biegu przedawnienia roszczenia, to każde przerwanie biegu przedawnienia powoduje, że bieg przedawniania ograniczony terminem ustawowym rozpoczyna się na nowo. Początek nowego biegu terminu przedawnienia wyznacza dzień, w którym nastąpiło jego przerwanie, albo dzień zakończenia postępowania, o którym mowa w art. 124 § 2 k.c.

Na gruncie przywołanych przepisów, należało stwierdzić, iż nastąpiło przerwanie biegu przedawnienia w odniesieniu do roszczenia wynikającego z tytułu wykonawczego, objętego niniejszą sprawą. Z dokumentów załączonych do akt sprawy i znajdujących się w załączonych aktach egzekucyjnych o sygn. Km 1313/17 wynika mianowicie, że wierzyciel (...).à.r.l. z siedzibą w Luksemburgu, w dniu 25 września 2017 roku, złożył wniosek o wszczęcie egzekucji.

W ocenie Sądu, wszczęta w dniu 02 października 2017 roku i prowadzona przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Wieluniu Zastępcę M. S. egzekucja doprowadziła do przerwania przedawnienia (w odniesieniu do tej części roszczenia, która nie była jeszcze przedawniona w chwili dokonywania czynności). Nie uległo zatem z pewnością przedawnieniu stwierdzone tytułem wykonawczym roszczenie w zakresie zasądzonej w nim należności głównej. Jednakże, zgodnie z przywołanym art. 125 k.c. § 1 zdanie drugie, jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenie okresowe, roszczenie o świadczenie okresowe należne w przyszłości ulega przedawnieniu trzyletniemu.

Odnosząc przedstawione rozważania do tytułu wykonawczego, będącego przedmiotem powództwa należy stwierdzić, że w chwili złożenia przez wierzyciela wniosku o wszczęcie egzekucji w sprawie o sygn. Km 1313/17 (tj. w dniu 25 września 2017 roku), poza roszczeniem głównym z odsetkami od dnia, w którym powstał tytuł, nie były przedawnione zasądzone dalsze odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia należne po dacie powstania tego tytułu, jednakże za okres nie dłuższy, niż trzy lata licząc wstecz od dnia złożenia wniosku o wszczęcie egzekucji. Natomiast, odsetki za pozostały okres tj. od dnia 02 sierpnia 2012 roku do dnia 24 września 2014 roku uległy przedawnieniu, wobec upływu trzyletniego terminu od chwili powstania wymagalności roszczeń odsetkowych. Tak więc, w zakresie tych odsetek tytuł wykonawczy należało pozbawić wykonalności, o czym orzeczono jak w pkt 1 wyroku.

Dalej idące żądania pozwu, Sąd uznał za nieuzasadnione, o czym orzeczono jak w pkt 2 wyroku.

O kosztach, jak w pkt 3 wyroku rozstrzygnięto na podstawie art. 102 k.p.c., mając na uwadze nie tylko sytuację majątkową i osobistą powoda, ale także charakter dochodzonego roszczenia.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE