UZASADNIENIE

Powód J. J. domagał się zasądzenia od pozwanego K. J. kwoty 2 743,02 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 28 czerwca 2012r., z tytułu zwrotu części opłat poniesionych na utrzymanie nieruchomości, w której zamieszkiwał też pozwany. Powód domagał się także zasadzenia na jego rzecz od pozwanego zwrotu kosztów postepowania w sprawie.

Nakazem zapłaty z dnia 7 stycznia 2013r. wydanym w postepowaniu upominawczym Sąd rejonowy w Inowrocławiu nakazał pozwanemu K. J. by zapłacił powodowi J. J. całą dochodzoną kwotę tj. 2 743,02 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 28 czerwca 2012r. oraz kwotę 17,25 zł tytułem zwrotu kosztów postepowania (k.55).

Przesłany do pozwanego odpis nakazu zapłaty odebrała G. J. - (matka pozwanego, z którą razem zamieszkuje, w dniu 12 lutego 2012r. (potwierdzenie odbioru – k.56).

W dniu 14 marca 2014r. wpłynął do Sądu Rejonowego w Inowrocławiu sprzeciw pozwanego K. J. od nakazu zapłaty wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do jego wniesienia, z tym że przesyła zawierająca te dwa pisma procesowe została nadana w urzędzie pocztowym w dniu 13 marca 2014r. (k.58 – 61).

Postanowieniem z dnia 23 lipca 2013r. Sąd Rejonowy w Inowrocławiu przywrócił pozwanemu K. J. termin do wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty (k.62).

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 10 września 2014r., w następstwie rozpoznania sprzeciwu i po przeprowadzeniu postępowania dowodowego, Sąd Rejonowy w Inowrocławiu oddalił powództwo J. J..

Sąd Rejonowy ustalił, że powód J. J. jest właścicielem zabudowanej nieruchomości położonej w R. pod nr (...) w której zamieszkuje także jego dorosły syn K. J. (pozwany). Strony pozostają w konflikcie. Przed tym Sądem toczyła się sprawa z udziałem stron, która zakończyła się wyrokiem orzekającym eksmisję pozwanego z nieruchomości powoda, jeszcze nieprawomocnym (akt I C 1072/12). Od 2010r. powód prowadzi odrębne gospodarstwo domowe, a jego żona G. J. wraz z synami K. (pozwanym) i P. J. prowadziła wspólne gospodarstwo. Sąd Rejonowy bliżej opisał wydatki poniesione przez powoda w okresie objętym pozwem, a związane z wywozem odpadów z nieruchomości, zużyciem wody i energii elektrycznej.

W ocenie faktów Sąd Rejonowy uznał, że matka pozwanego regulowała wobec powoda koszty związane z utrzymaniem nieruchomości zarówno za siebie, jak i za synów (w tym pozwanego), którzy przekazywali jej środki finansowe. W razie przejściowych trudności finansowych pozwanego K. J., matka regulowała należności wobec powoda z własnych środków. W konsekwencji oddalił powództwo J. J. wobec pozwanego, jako nieuzasadnione.

W zakresie przywrócenia terminu do wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty Sąd Rejonowy stwierdził, że niezłożenie sprzeciwu w wymaganym terminie nastąpiło bez winy pozwanego, który w okresie od 1do 28 lutego 2013r. przebywał poza miejscem zamieszkania - w delegacji, na dowód czego dołączył zaświadczenie od pracodawcy. Korespondencję odebrała matka, która wspólnie z nim zamieszkuje, a która tej korespondencji nie otworzyła.

W apelacji od wyroku powód J. J. domagał się jego zmiany poprzez zasądzenie od pozwanego kwoty 2743,02 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 28czerwca 2012r. oraz kosztów postepowania za obie instancje według norm przepisanych.

Skarżący zarzucił Sądowi Rejonowemu przede wszystkim naruszenie przepisów postępowania, a dokładniej:

- art.168 ∫ 1 kpc, art.169 ∫ 1 i 2 kpc, art.171 kpc poprzez niezasadne przywrócenie pozwanemu terminu do wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty i przeprowadzenie postepowania wywołanego sprzeciwem, które zakończyło się oddaleniem powództwa, podczas gdy wniosek pozwanego o przywrócenie terminu do złożenia sprzeciwu powinien być odrzucony, a tym samym i sprzeciw powinien był zostać odrzucony, gdyż wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu został złożony w placówce pocztowej dopiero w dniu 13 marca 2013r. i tym samym był spóźniony, bowiem z okoliczności wskazanych przez samego pozwanego wynika, że wniosek powinien być złożony najpóźniej w dniu 8 marca 2013r, gdyż dnia 1 marca 2013r. ustała przyczyna, na którą powoływał się pozwany we wniosku o przywrócenie terminu.

Podniósł też zarzuty naruszenia innych przepisów postępowania, które wskazał, co – jego zdaniem - doprowadziło do nieuzasadnionego ograniczenia postępowania dowodowego, a w konsekwencji braku wyjaśnienia wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy i oparcia rozstrzygnięcia na niepełnym i nieobiektywnym stanie faktycznym.

Strona pozwana domagała się oddalenia apelacji i zasądzenia na jej rzecz od powoda zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych (oświadczenie złożone na rozprawie – k.135).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda podlegała uwzględnieniu. Zgodzić się należy ze skarżącym, że Sąd Rejonowy naruszył przepisy postępowania, które – dla wywołania określonych skutków przez czynności procesowe podejmowane przez stronę – wymagają zachowania określonych terminów. Przepis art.167 kpc przewiduje bowiem zasadę, od której nie ma wyjątków w procesie, że czynność procesowa podjęta przez stronę po upływie terminu jest bezskuteczna. Oczywiście bezskuteczność czynności procesowej podjętej przez stronę po upływie wymaganego ustawowo lub wyznaczonego przez sąd terminu będzie odnosiła się jedynie do tych czynności procesowych, co do których brak zachowania terminu rodzi określone sankcje, jak choćby zwrot pozwu czy odrzucenie środka zaskarżenia itp. W przypadku środka zaskarżenia w postaci sprzeciwu od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym, brak zachowania ustawowego terminu do jego wniesienia rodzi skutek w postaci odrzucenia sprzeciwu przez sąd (jak stanowiart.504 ∫ 1 kpc), podobnie jak w przypadku spóźnionego wniosku o przywrócenie terminu do dokonania czynności procesowej, który także podlega odrzuceniu (jak stanowi art.171 kpc).

W sprawie Sąd Rejonowy w Bydgoszczy wydał wobec pozwanego K. J. nakaz zapłaty w dniu 7 stycznia 2013r. Pozwany wniósł sprzeciw od tego nakazu w dniu 13 marca 2013r. wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do jego wniesienia, w którym brak zachowania terminu i swojego zawinienia uzasadniał tym, że w okresie od 1 do 28 lutego 2013r. przebywał w delegacji służbowej poza miejscem zamieszkania i nie mógł złożyć wcześniej sprzeciwu od nakazu zapłaty. Na dowód przebywania w delegacji służbowej i powrotu dopiero w dniu 1 marca 2013r. złożył zapewnienie pracodawcy (k.59).

Zgodzić się należy ze skarżącym, że Sąd Rejonowy niezasadnie przywrócił pozwanemu termin do wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty, bowiem sprzeciw wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do jego złożenia należy wnieść do sądu: w ciągu tygodnia od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu (jak wymaga art.169 ∫ 1 kpc). W sprawie odpis nakazu zapłaty z dnia 7 stycznia 2013r. przesłano pozwanemu K. J. na adres jego zamieszkania w R. nr (...) i został on odebrany w dniu 12 lutego 2013r. przez G. J. (jego matkę), z którą on zamieszkuje (potwierdzenie odbioru – k.56). Jeżeli pozwany przebywał w delegacji służbowej poza miejscem zamieszkania, co nie było kwestionowane, z której powrócił w dniu 1 marca 2013r., to sprzeciw od nakazu zapłaty wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do jego złożenia powinien był wnieść do Sądu Rejonowego w terminie tygodniowym tj. najpóźniej w dniu 8 marca 2013r. Brak w sprawie okoliczności, bo pozwany ich nie wskazał i nie uprawdopodobnił, że o nakazie zapłaty wydanym wobec niego dowiedział się nie w dniu 1 marca 2013r. a później, przez co zachował tygodniowy termin do jego wniesienia wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu. Mało tego, pozwany uczestniczył w rozprawie w dniu 4 czerwca 2014r., kiedy zeznania składała pozwana G. J. (jego matka) i nie zaprzeczył gdy podała, że ona odbiera wszelką korespondencję i informuje syna tego samego dnia, a jak go nie ma na miejscu, to telefonuje do niego (k.94). W tych okolicznościach zachodzą uzasadnione postawy do przyjęcia, że o nakazie zapłaty pozwany dowiedział się już wcześniej od matki, która odebrała przesyłkę sądową w dniu 12 lutego 2013r., a gdyby nawet przyjąć, że dopiero w dniu 1 marca 2013r.,to i tak sprzeciw od nakazu wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do jego złożenia wniósł poprzez nadanie przesyłki pocztowej na adres Sądu Rejonowego dopiero w dniu 13 marca 2013r. (k.61). W tych okolicznościach wniosek pozwanego o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu, jako nie wniesiony do Sądu w terminie tygodniowym od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu (art.169 ∫ 1kpc), a w konsekwencji spóźniony, Sąd Rejonowy powinien był odrzucić (zgodnie z art.171 kpc).

Dodatkowo zaznaczyć należy, że Sąd rozpoznający wniosek pozwanego o przywrócenie terminu do dokonania czynności procesowej nie mógł samodzielnie snuć przypuszczeń, nie mając do tego żadnych podstaw, czy przypadkiem pozwany nie powziął wiadomości o istnieniu nakazu zapłaty i potrzebie złożenia wniosku o przywrócenie terminu do jego zaskarżenia sprzeciwem nieco później niż 1 marca 2013r. Jednak gdyby nawet założyć, że nie uzyskał tych wiadomości w dniu powrotu z delegacji tj. 1 marca 2013r., a w dniu następnym lub kolejnym, to i tak jego działanie polegające na złożeniu wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty i złożenie sprzeciwu było spóźnione.

W tych okolicznościach zgodzić się należy z apelującym powodem, że Sąd Rejonowy niezasadnie przywrócił pozwanemu termin do wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty z dnia 7 stycznia 2013r, a powinien był jego wniosek o przywrócenie terminu odrzucić, jako spóźniony (w świetle wymagań art.169 ∫ 1 kpc i art.171 kpc) i w konsekwencji odrzucić także sprzeciw pozwanego, jako wniesiony po upływie ustawowego terminu (na podstawie art.504 ∫ 1kpc i art.502 ∫ 1 kpc). Zatem przy rozpoznawani niniejszej sprawy Sąd Rejonowy naruszył przepisy postępowania, co miało wpływ na jej ostateczny wynik. Ocenę postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 23 lipca 2013r. o przywróceniu pozwanemu terminu do wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty (k.380) Sąd odwoławczy przeprowadził w ramach art.380 kpc, bowiem apelujący tego się domagał, a nie podlegało ono odrębnemu zaskarżeniu w drodze zażalenia i miało wpływ na rozstrzygnięcie sprawy.

W świetle tego, co dotychczas zostało powiedziane bez znaczenia w sprawie pozostają inne zarzuty podniesione w apelacji, a tym samym nie zachodzi potrzeba (celowość) dokonania ich szerszej oceny.

Z tych zasadniczych przyczyn Sąd Okręgowy uwzględnił apelację powoda J. J., a w konsekwencji uchylił postanowieniem zaskarżony wyrok i odrzucił sprzeciw pozwanego od nakazu zapłaty Sądu Rejonowego w Inowrocławiu z dnia 7stycznia 2013r. w sprawie I Nc 3141/12 (na podstawie art.386 ∫ 3 kpc i przy uwzględnieniu treści art. 504 ∫ 1 kpc w związku z art.391 ∫ 1 kpc). O kosztach postępowania należnych powodowi od pozwanego za obie instancje Sąd orzekł po myśli art.98 ∫ 1 i 3 kpc oraz art.108 ∫ 1 kpc. Wysokość tych kosztów w pierwszej instancji wyznaczyło wynagrodzenie pełnomocnika wraz opłatą od pełnomocnictwa (617 zł), a w drugiej instancji wynagrodzenie pełnomocnika (300 zł) oraz opłata sądowa uiszczona przez powoda od apelacji (138 zł). Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika Sąd odwoławczy ustalił zgodnie z ∫ 6 pkt 3 oraz ∫ 13 ust.1 pkt 1 w związku z ∫ 6 pkt 3 rozporządzenia Min. Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie…(Dz.U. z 2013r. poz.461).