POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w Krakowie oddalił wniosek pozwanych o wstrzymanie wykonania nakazu zapłaty wydanego przez ten Sąd w postępowaniu nakazowym z weksla w dniu 12 maja 2017 r. Sąd Okręgowy wskazał, że w niniejszej sprawie nie zachodzą szczególne okoliczności uzasadniające wstrzymanie wykonalności nakazu. Stwierdził, że pozwani nie twierdzili, a tym bardziej nawet nie uprawdopodobnili, że na skutek wykonania nakazu zapłaty mogłaby wyniknąć dla nich niepowetowana szkoda. Okoliczności podniesione przez pozwanych w zarzutach od nakazu zapłaty nie pozwalały również według Sądu na stwierdzenie, że nakaz zapłaty został wydany bezzasadnie i że zostanie on uchylony. Okoliczności te są sporne, co wynika z treści pism stron postępowania. Analiza na tym etapie postępowania zarzutów podniesionych przez pozwanych nie dawała w ocenie Sądu I instancji podstaw do stwierdzenia, że nakaz zapłaty został wydany bezzasadnie i będzie uchylony. Na obecnym etapie postępowania nie sposób było uznać, że weksel został wypełniony niezgodnie z deklaracją wekslową, a zarzuty dotyczące wypełnienia weksla niezgodnie z deklaracją wekslową z powodu rzekomego nieistnienia wierzytelności będą wymagały według Sądu Okręgowego weryfikacji w toku dalszego procesu i przeprowadzenia postępowania dowodowego. Także pozostałe okoliczności wskazane w uzasadnieniu zarzutów od nakazu zapłaty, a nie w uzasadnieniu wniosku o wstrzymanie wykonania nakazu zapłaty, nie dawały w przekonaniu Sądu podstaw do wstrzymania wykonania nakazu zapłaty.

Pozwani wywiedli zażalenie na powyższe postanowienie. Zarzucili mu błąd w ustaleniach faktycznych polegający na:

- błędnym ustaleniu, iż pozwani nie twierdzili i nie uprawdopodobnili, że na skutek wykonania nakazu zapłaty mogłaby wyniknąć dla nich niepowetowana szkoda, w sytuacji gdy w treści zarzutów od nakazu zapłaty z dnia 19 czerwca 2017 r. pozwani złożyli wniosek o zwolnienie z kosztów sądowych, w uzasadnieniu którego wykazali swoją niekorzystną sytuację majątkową, co winno doprowadzić do jednoznacznego przyjęcia, iż wykonanie nakazu zapłaty może wywołać po ich stronie niepowetowaną szkodę zarówno majątkową, jak i egzystencjonalną,

- braku ustalenia i rozważenia, że na skutek wykonania nakazu zapłaty mogłaby wyniknąć dla pozwanych niepowetowana szkoda, w sytuacji gdy zasady logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego nakazują stwierdzić, iż wykonanie nakazu zapłaty na kwotę 110.935,07 zł w stosunku do pozwanych znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej, będących zwolnionymi z kosztów sądowych w całości, doprowadzi do wyrządzenia im szkody nie tylko majątkowej, ale przede wszystkim uniemożliwiającej bieżącą egzystencję, jak i z uwagi na istnienie wysokiego ryzyka niemożności odwrócenia skutków wykonania orzeczenia, co w efekcie doprowadziło do błędnego przyjęcia, iż w niniejszej sprawie nie istnieją podstawy do wstrzymania wykonania nakazu zapłaty,

- błędnym ustaleniu, iż w treści zarzutów od nakazu zapłaty pozwani nie wykazali, że nakaz zapłaty został wydany bezzasadnie i że zostanie on uchylony, w sytuacji gdy z materiału dowodowego przedłożonego przez pozwanych wynika jednoznacznie, iż doszło do rozwiązania umowy najmu z dniem 31 maja 2016 r., co doprowadziło do wypełnienia weksla niezgodnie z deklaracją wekslową, to zaś skutkowało błędnym przyjęciem, iż w niniejszej sprawie nie istnieją podstawy do wstrzymania wykonania nakazu zapłaty.

Mając na uwadze powyższe zarzuty skarżący wnieśli o zmianę zaskarżonego postanowienia przez orzeczenie co do istoty sprawy i wstrzymanie wykonania nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Okręgowy w Krakowie w postępowaniu nakazowym w dniu 12 maja 2017 r. do sygn. IX GNc 494/17, a nadto zasądzenie od powódki na rzecz pozwanych kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Zażalenie pozwanych jako bezzasadne podlegało oddaleniu.

Na wstępie podkreślić wypada, iż norma art. 492 § 3 k.p.c. pozwalająca pozwanemu, składającemu zarzuty od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym na podstawie weksla, doprowadzić poprzez wniosek o wstrzymanie wykonania tego orzeczenia do odwrócenia skutków prawnych niewykonania we wskazanym w nakazie terminie roszczenia w postaci wykonalności, nakłada na autora wniosku obowiązek wykazania w treści zarzutów takich okoliczności faktycznych, które wystarczają do wyrażenia oceny, że nakaz został wydany niezasadnie i będzie uchylony albo też takich, z których w sposób jednoznaczny wynika, że na skutek wykonania nakazu autorowi wniosku o wstrzymanie zostanie wyrządzona niepowetowana szkoda - to jest taki rodzaj uszczerbku - którego nie będzie mógł pozwany zrekompensować kosztem powoda w czasie kiedy nakaz zostanie uchylony, a powództwo oddalone, a to wobec złej kondycji finansowej przeciwnika procesowego (por. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 4 września 2012 r., sygn. akt I ACz 756/12). Sąd może zatem wstrzymać wykonanie nakazu, lecz nie dowolnie, a wówczas gdy jest to celowe i istnieją ku temu przesłanki wyżej wymienione (treść zarzutów wskazuje na prawdopodobieństwo uchylenia nakazu lub w razie ewentualnego uwzględnienia zarzutów od nakazu zapłaty restytucja będzie niemożliwa lub wyjątkowo uciążliwa), gdyż ustawodawca dał wierzycielowi wekslowemu szczególną kompetencję do egzekwowania zasądzonego roszczenia przed uprawomocnieniem się tytułu wykonawczego, zważywszy na restrykcyjny charakter odpowiedzialności wekslowej i ograniczony krąg zarzutów służących dłużnikowi wekslowemu.

Odnosząc się do powyższego stwierdzić należy, że w ocenie Sądu Apelacyjnego skarżący nie przedstawili takich twierdzeń, ani dowodów które mogłyby uzasadniać wstrzymanie wykonania nakazu zapłaty z dnia 19 listopada 2012 r. W treści wywiedzionego środka odwoławczego skarżący podali, iż Sąd Okręgowy nie uwzględnił ich trudnej sytuacji finansowej, którą wywołało wydanie przedmiotowego nakazu. Przytoczony argument w przekonaniu Sądu odwoławczego nie mógł jednak odnieść zamierzonego przez skarżących skutku, jak bowiem wskazano powyżej, pojęcie niepowetowanej szkody odnieść należy przede wszystkim do braku dostatecznego majątku po stronie powoda, z którego strona pozwana mogłaby uzyskać zwrot spełnionego dobrowolnie lub wyegzekwowanego świadczenia. Innymi słowy, chodzi więc o obawę, że w razie ewentualnego uwzględnienia zarzutów od nakazu zapłaty restytucja będzie niemożliwa lub wyjątkowo utrudniona. Takich okoliczności pozwani w ogóle jednak nie powołali, ograniczając się jedynie do podkreślenia swojej trudnej sytuacji finansowej i życiowej oraz stwierdzenia, że brak wstrzymania wykonania nakazu zapłaty doprowadzi do całkowitej utraty płynności finansowej przez pozwanych, uniemożliwiając im codzienną egzystencję. Wskazanej sytuacji niewątpliwie zapobiegać mają jednak, uregulowania dotyczące ograniczenia postępowania egzekucyjnego, które wyłączają chociażby możliwość zajęcia przez komornika całości wynagrodzenia dłużnika (art. 87 ustawy Kodeks Pracy, art. 829 k.p.c. i n.). Wstrzymanie wykonania kwestionowanego przez skarżących nakazu zapłaty byłoby również możliwe, gdyby w treści wywiedzionych zarzutów od nakazu zapłaty wykazali oni istnienie takich okoliczności faktycznych, które wystarczają do wyrażenia oceny, że nakaz został wydany niezasadnie i będzie uchylony. Okoliczności podniesione przez pozwanych w zarzutach od nakazu zapłaty również zdaniem Sądu Apelacyjnego nie pozwalały jednak - na obecnym etapie postępowania - na wysnucie przedmiotowego stwierdzenia. Powołane przez skarżących okoliczności są bowiem sporne, co wynika z treści pism obu stron postępowania, dlatego też wymagają one dalszej analizy w toku postępowania głównego przed Sądem I instancji.

W konsekwencji zaskarżone postanowienie należało uznać za prawidłowe, zaś zażalenie na nie - jako nieuzasadnione - oddalić, o czym Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji, na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.

SSA Paweł Czepiel

SSA Regina Kurek

SSA Józef Wąsik