Sygn. akt I C 112/18
Dnia 24 września 2018 roku
Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSO Tomasz Choczaj
Protokolant : sekr. sąd. Justyna Raj
po rozpoznaniu w dniu 17 września 2018 roku w Sieradzu
na rozprawie
sprawy z powództwa Skarbu Państwa - Naczelnika Urzędu Skarbowego
w S.
przeciwko M. D.
z udziałem Prokuratora Okręgowego w Sieradzu
o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną
1.
uznaje za bezskuteczną w stosunku do powoda Skarbu Państwa - Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. umowę sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego położonego w S., przy ul. (...), zawartą
w formie aktu notarialnego za numerem A (...) pomiędzy R. K. i M. D. w dniu 06 kwietnia 2016 roku w Kancelarii Notarialnej w S., przed notariuszem B. C., z uwagi na istniejącą wierzytelność powoda Skarbu Państwa - Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. wobec R. K.
w wysokości:
a) 114 726,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku dochodowego od osób fizycznych za 2015 rok z odsetkami i kosztami,
b) 31 460,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku dochodowego od osób fizycznych za 2016 rok z odsetkami i kosztami,
c)
7 883,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku dochodowego
od osób fizycznych z tytułu wynagrodzenia pracowników
za styczeń 2016 rok z odsetkami i kosztami,
d)
7 264,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku dochodowego
od osób fizycznych z tytułu wynagrodzenia pracowników
za luty 2016 rok z odsetkami i kosztami,
e)
7 736,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku dochodowego
od osób fizycznych z tytułu wynagrodzenia pracowników
za marzec 2016 rok z odsetkami i kosztami,
f)
8 439,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku dochodowego
od osób fizycznych z tytułu wynagrodzenia pracowników
za kwiecień 2016 rok z odsetkami i kosztami,
g)
57 098,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów
i usług za kwiecień 2015 rok z odsetkami i kosztami,
h)
77 332,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów
i usług za sierpień 2015 rok z odsetkami i kosztami,
i)
84 395,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów
i usług za wrzesień 2015 rok z odsetkami i kosztami,
j)
95 209,10 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów
i usług za grudzień 2015 rok wraz z odsetkami i kosztami,
k)
30 418,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów
i usług za styczeń 2016 rok wraz z odsetkami i kosztami,
l)
25 748,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów
i usług za luty 2016 rok wraz z odsetkami i kosztami,
m)
100 368,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów
i usług za marzec 2016 rok wraz z odsetkami i kosztami,
n)
45 220,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów
i usług za kwiecień 2016 roku wraz z odsetkami i kosztami,
o)
112 622,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów
i usług za maj 2016 rok wraz z odsetkami i kosztami,
p)
50 895,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów
i usług za czerwiec 2016 rok wraz z odsetkami i kosztami,
q)
47 165,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów
i usług za lipiec 2016 rok wraz z odsetkami i kosztami,
r)
12 419,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów
i usług za sierpień 2016 rok wraz z odsetkami i kosztami,
s)
16 618,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów
i usług za wrzesień 2016 rok wraz z odsetkami i kosztami,
t)
51 131,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów
i usług za październik 2016 rok wraz z odsetkami i kosztami,
u)
11 317,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów
i usług za listopad 2016 rok wraz z odsetkami i kosztami,
v)
30 429,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów
i usług za kwiecień 2017 rok wraz z odsetkami i kosztami,
w)
345,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów
i usług za lipiec 2017 rok wraz z odsetkami i kosztami,
x)
345,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów
i usług za listopad 2017 rok wraz z odsetkami i kosztami,
y)
345,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów
i usług za grudzień 2017 rok wraz z odsetkami i kosztami,
2.
zasądza od pozwanej M. D. na rzecz powoda Skarbu Państwa - Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej kwotę
5 400,00 zł (pięć tysięcy czterysta złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego,
3. nakazuje pobrać od pozwanej M. D. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 6 500,00 zł (sześć tysięcy pięćset złotych) tytułem brakującej opłaty stosunkowej.
Sygn. akt I C 112/18
Skarb Państwa reprezentowany przez Naczelnika Urzędu Skarbowego
w S. wniósł przeciwko M. D. pozew o uznanie
za bezskuteczną w stosunku do niego umowy sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oznaczonego numerem (...), położonego w S., przy ulicy (...), zawartej w dniu
6 kwietnia 2016 r. w Kancelarii Notarialnej w S., przed notariuszem B. C., za nr aktu (...), mocą której R. K. sprzedał M. D. powyżej opisane ograniczone prawo rzeczowe - w celu zaspokojenia przysługującej powodowi wobec R. K. wierzytelności w wysokości:
- 114 726,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku dochodowego od osób fizycznych za 2015 rok z odsetkami i kosztami;
- 31 460,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku dochodowego od osób fizycznych za 2016 rok z odsetkami i kosztami;
- 7 883,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu wynagrodzenia pracowników za styczeń 2016 rok z odsetkami i kosztami;
- 7 264,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu wynagrodzenia pracowników za luty 2016 rok z odsetkami
i kosztami;
- 7 736,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu wynagrodzenia pracowników za marzec 2016 rok z odsetkami i kosztami;
- 8 439,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu wynagrodzenia pracowników za kwiecień 2016 rok z odsetkami i kosztami;
- 57 098,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów i usług
za kwiecień 2015 rok z odsetkami i kosztami;
- 77 332,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów i usług
za sierpień 2015 rok z odsetkami i kosztami,
- 84 395,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów i usług
za wrzesień 2015 rok z odsetkami i kosztami;
- 95 209,10 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów i usług
za grudzień 2015 rok wraz z odsetkami i kosztami;
- 30 418,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów i usług za styczeń 2016 rok wraz z odsetkami i kosztami;
- 25 748,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów i usług za luty 2016 rok wraz z odsetkami i kosztami;
- 100 368,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów i usług
za marzec 2016 rok wraz z odsetkami i kosztami;
- 45 220,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów i usług
za kwiecień 2016 roku wraz z odsetkami i kosztami;
- 112 622,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów i usług za maj 2016 rok wraz z odsetkami i kosztami;
- 50 895,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów i usług
za czerwiec 2016 rok wraz z odsetkami i kosztami;
- 47 165,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów i usług za lipiec 2016 rok wraz z odsetkami i kosztami;
- 12 419,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów i usług
za sierpień 2016 rok wraz z odsetkami i kosztami;
- 16 618,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów i usług
za wrzesień 2016 rok wraz z odsetkami i kosztami;
- 51 131,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów i usług
za październik 2016 rok wraz z odsetkami i kosztami;
- 11 317,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów i usług
za listopad 2016 rok wraz z odsetkami i kosztami;
- 30 429,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów i usług
za kwiecień 2017 rok wraz z odsetkami i kosztami;
- 345,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów i usług za lipiec 2017 rok wraz z odsetkami i kosztami;
- 345,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów i usług za listopad 2017 rok wraz z odsetkami i kosztami;
- 345,00 zł wynikającą z niezapłaconego podatku od towarów i usług za grudzień 2017 rok wraz z odsetkami i kosztami;
Oprócz tego powód wniósł o zasądzenie od pozwanej na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa prawnego na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej.
Pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie
od powoda kosztów procesu.
Prokurator Okręgowy w Sieradzu przyłączył się do stanowiska powoda.
Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:
M. D. jest córką R. K., który od 1999 r. prowadził działalność gospodarczą pod nazwą D. R. K.
z siedziba w S. i zajmował się budową dróg i mostów,
(dowód: zeznania pozwanej - k. 453 - 453 verte i nagranie rozprawy z dnia 17 września 2018 roku - płyta - koperta - k. 466, minuta od 00:22:56 do 00:38:42 w zw.
z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 317 verte - 318 i nagranie rozprawy z dnia 07 czerwca 2018 roku - płyta - koperta - k. 466, minuta od 00:05:29 do 00:33:18; zeznania świadka R. K. - k. 318 - 319 i nagranie rozprawy z dnia 07 czerwca 2018 roku - płyta - koperta - k. 466, minuta od 00:37:06 do 01:25:45)
.
Za 2015 rok R. K. nie zapłacił na rzecz Skarbu Państwa - Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. należnych podatków: dochodowego od osób fizycznych w wysokości 114 726,00 zł tytułem należności głównej oraz podatków od towarów i usług: za kwiecień w wysokości 57 098,00 zł, za sierpień w wysokości 77 332,00 zł i za wrzesień w wysokości 84 395,00 zł, (dowód: tytuł wykonawczy - k. 16 - 16 verte; tytuł wykonawczy - k. 17 - 17 verte; tytuł wykonawczy - k. 18 - 18 verte; tytuł wykonawczy - k. 20 - 20 verte; tytuł wykonawczy - k. 21 - 21 verte; tytuł wykonawczy - k. 22 - 22 verte; tytuł wykonawczy - k. 23 - 23 verte; tytuł wykonawczy - k. 24 - 24 verte; tytuł wykonawczy - k. 25 - 25 verte; tytuł wykonawczy - k. 26 - 26 verte; tytuł wykonawczy - k. 27 - 27 verte; tytuł wykonawczy - k. 28 - 28 verte; tytuł wykonawczy - k. 31 - 31 verte; tytuł wykonawczy - k. 32 - 32 verte) .
Za 2016 rok R. K. nie zapłacił na rzecz Skarbu Państwa - Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. tytułem podatku dochodowego
należności w wysokości 31 460,00 zł; podatku dochodowego od osób fizycznych
z tytułu wynagrodzenia pracowników za miesiąc styczeń w wysokości 7 883,60 zł, za luty w wysokości 7 264,00 zł, za marzec w wysokości 7 736,00 zł
i za kwiecień w wysokości 8 439,00 zł. Powód nie zapłacił także podatku
od towarów i usług za miesiące: styczeń - 30 418,00 zł, luty - 25 748,00 zł, marzec - 100 368,00 zł, kwiecień - 45 220,00 zł, maj - 112 622,00 zł, czerwiec - 50 895,00 zł, lipiec - 47 165,00 zł, sierpień - 12 419,00 zł, wrzesień - 16 618,00 zł, październik - 51 131,00 zł oraz listopad - 11 317,00 zł,
(dowód: tytuł wykonawczy - k. 29 - 29 verte; tytuł wykonawczy - k. 30 - 30 verte; tytuł wykonawczy - k. 31 - 31 verte; tytuł wykonawczy - k. 33 - 33 verte; tytuł wykonawczy - k. 34 - 34 verte; tytuł wykonawczy - k. 35 - 35 verte; tytuł wykonawczy - k. 36 - 36 verte; tytuł wykonawczy - k. 37 - 37 verte; tytuł wykonawczy - k. 38 - 38 verte; tytuł wykonawczy - k. 39 - 39 verte; tytuł wykonawczy - k. 40 - 40 verte; tytuł wykonawczy - k. 41 - 42; tytuł wykonawczy - k. 43 - 43 verte)
.
Za 2017 rok pozwany nie zapłacił podatku od towarów i usług za: kwiecień - 30 429,00 zł, lipiec - 345,00 zł, listopad - 345,00 zł i grudzień - 345,00 zł, (dowód: tytuł wykonawczy - k. 46 - 46 verte; tytuł wykonawczy - k. 47 - 48; tytuł wykonawczy - k. 49 - 50) .
Decyzją z dnia 22 czerwca 2015 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego
w S. rozłożył na raty zadłużenie D. R. K. z siedzibą
w S. z tytułu podatku od towarów i usług za okres od stycznia do kwietnia 2015 r. w łącznej wysokości 162 184,00 zł wraz z odsetkami za zwłokę w łącznej kwocie 1 430,00 zł, wyliczonymi na dzień 20 maja 2015 r.,
(decyzja - k. 77 - 82)
.
Decyzją z 16 listopada 2015 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w S. rozłożył na raty zadłużenie D. R. K. z siedzibą w S.
z tytułu podatku od towarów i usług za okres od sierpnia do września 2015 r.
w łącznej wysokości 202 555,00 zł wraz z odsetkami za zwłokę,
(dowód: decyzja - k. 84 - 89)
.
Pomimo rozłożenia zadłużenia na raty R. K. nie przystąpił
do jego spłacania,
(bezsporne)
.
W dniu 6 kwietnia 2016 r. R. K. sprzedał M. D. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego numer (...), przy ulicy (...) w S., za cenę 130 000,00 zł i do jej majątku odrębnego. Cena została w całości zapłacona gotówką, (dowód: umowa sprzedaży - k. 73 - 75) .
Pismem z dnia 1 kwietnia 2016 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego
w S. powiadomił R. K. o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego i wkładu oszczędnościowego. Zawiadomienie doręczono dłużnikowi 15 kwietnia 2016 r.,
(dowód: zawiadomienie - k. 95 - 95 verte; zwrotne potwierdzeniem odbioru - k. 96 - 96 verte)
.
Egzekucja z majątku R. K. okazała się bezskuteczna, (dowód: zeznania powoda - k. 452 verte - 453 i nagranie rozprawy z dnia 17 września 2018 rok - płyta - koperta - k. 466, minuta od 00:12:25 do 00:21:41; dokumenty z administracyjnego postępowania egzekucyjnego - k. 97 - 167) .
Przeciwko R. K. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia - Śródmieścia we Wrocławiu J. K. prowadził egzekucje na podstawie tytułów wykonawczych z 2015 r. w sprawach
o sygn. akt: Km 756/16 (kwota główna wierzytelności 7 522,96 zł); Km l317/15 (kwota główna wierzytelności 47 933 ,10 zł) i Km 6/16 (kwota główna wierzytelności 25 571,70 zł),
(bezsporne)
.
Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Sieradzu B. R. również prowadził egzekucje przeciwko R. K. na podstawie tytułów wykonawczych z 2016 r. w sprawach o sygn. akt: Km 621/16 (kwota główna wierzytelności 5 832,00 zł); Km 575/16 (kwota główna wierzytelności
2 268,00 zł ) i Km 11/17 (kwota główna wierzytelności 6 157,36 zł),
(bezsporne)
.
Również przeciwko R. K. prowadzona była egzekucja przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Zgierzu M. P. na podstawie tytułu wykonawczego z 2016 r. w sprawie o sygn. akt Km 464/16 (kwota główna wierzytelności 400 000,00 zł) oraz przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Sieradzu (...) na podstawie tytułu wykonawczego z 2016 r. w sprawie o sygn. akt Km 2057/16 (kwota główna wierzytelności 86 412,00 zł), (bezsporne) .
Egzekucję przeciwko R. K. w sprawie o sygn. akt Km 196/16 prowadził także Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Cieszynie S. K., a w sprawie o sygn. akt Km 388/17 Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Sieradzu M. S., natomiast sprawie o sygn. akt Km 7170/17 Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia - Fabrycznej we Wrocławiu D. C., (dowód: pismo - k. 103 - 105 verte, k. 110 - 113 verte, k. 125 – 126 i k. 167) .
Ponadto przeciwko dłużnikowi egzekucję w administracji prowadził ZUS II Oddział w Ł., (dowód: pismo - k. 121 - 124) .
R. K. posiadał także zadłużenia wobec: Miasta S. (kwota główna należności 17 983,66 zł oraz 18 514,33 zł); PFRON (kwota główna należności 14 037,00 zł); ZUS II Oddział w Ł. (kwoty główne należności:
24 190,20 zł, 82 304,70 zł, 12 706,70 zł, 429 811,94 zł); ZUS I Oddział
w P. (kwota główna należności 432 325,87 zł); M. G. (kwota główna należności 5 832,00 zł) i P. O. (kwota główna należności 86 412,00 zł),
(bezsporne)
.
W dniu 9 lipca 2015 r. R. K. wystawił na rzecz M. D. weksel własny płatny do 10 stycznia 2016 r. w S.. Pozwana uzyskała przeciwko swojemu ojcu nakaz zapłaty i prowadziła przeciwko niemu egzekucję w 2016 r., w wyniku której nabyła z wolnej ręki ruchomości wchodzące w skład przedsiębiorstwa (...), które następnie zbyła innym osobom,
(dowód: zeznania pozwanej - k. 453 - 453 verte i nagranie rozprawy z dnia
17 września 2018 roku - płyta - koperta k. 466, minuta od 00:22:56 do 00:38:42 w zw. z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 317 verte - 318 i nagranie rozprawy z dnia 07 czerwca 2018 roku - płyta - koperta - k. 466, minuta od 00:05:29
do 00:33:18; protokół sprzedaży ruchomości z wolnej ręki - k. 172 - 177 verte
i k. 282 - 287; pozew o zapłatę - k. 280; faktury - k. 290 - 296)
.
Postanowieniem z dnia 27 kwietnia 2017 r. R. K.
w sprawie podejrzenia usunięcia mienia zajętego w związku z prowadzonym przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. postępowaniem egzekucyjnym,
tj. o przestępstwo z art. 300 § 2 k.k., postawiono zarzut, że: w okresie od 3 czerwca 2015 r. do 7 czerwca 2016 r. w S., prowadząc działalność gospodarczą pod nazwą (...) R. K. z siedzibą w S., działając
w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru w sytuacji grożącej spółce niewypłacalnością i działając w celu udaremnienia wykonania orzeczeń sądowych i orzeczeń innych organów państwowych, będących podstawą prowadzenia postępowań egzekucyjnych BoglaKrysl k.s. spółki komandytowej
z siedzibą w P., Naczelnika Urzędu Skarbowego w S., Prezydenta Miasta S., Prezesa Zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych z siedzibą w W., oraz, że działając w celu udaremnienia zaspokojenia wierzyciela: Naczelnika Urzędu Skarbowego
w S. i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, II Oddział w Ł. - Inspektorat w S. - udaremnił lub uszczuplił zaspokojenie wierzycieli w ten sposób,
że: w dniu 3 czerwca 2015 r. zbył samochód osobowy marki V. (...), o nr rej (...); w dniu 24 czerwca 2015 r. zbył samochód ciężarowy marki R. (...), o nr rej (...); w dniu 30 kwietnia 2016 r. zbył samochód ciężarowy marki R. (...), o nr rej (...); w dniu 28 września 2015 r. zbył samochód ciężarowy marki O. (...), o nr rej (...); w dniu 29 kwietnia 2016 r. zbył samochód osobowy marki T. (...), o nr rej (...); w dniu 30 kwietnia 2016 r. zbył samochód ciężarowy marki V. (...), o nr rej (...); w dniu 30 kwietnia 2016 r. zbył samochód osobowy C. (...), o nr rej (...); w dniu 05 maja 2016 r. zbył (...), o nr rej (...); w dniu 09 maja 2016 r, zbył (...), o nr rej (...); w dniu 20 maja 2016 r. zbył samochód ciężarowy marki R. (...), o nr rej (...); w dniu 20 maja 2016 r. zbył samochód ciężarowy marki I. (...), o nr rej (...); w dniu 23 maja 2016 r. zbył samochód ciężarowy marki I. (...), o nr rej (...); w dniu 30 maja 2016 r. zbył samochód osobowy marki L. (...), o nr rej (...); w dniu 07 czerwca 2016 r. zbył samochód osobowy marki L. (...), o nr rej (...), a nadto w dniu 06 kwietnia 2016 r. zbył zagrożone zajęciem spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w S., przy ul. (...) swojej córce M. D., czym działał
na szkodę wskazanych wyżej wierzycieli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, II Oddział w Ł. - Inspektorat w S., Naczelnika Urzędu Skarbowego
w S., Prezydenta Miasta S., Prezesa Zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych z siedzibą w W., (...)z siedzibą w P.,
(dowód: postanowienie - k. 91 - 93)
.
Postanowieniem z dnia 22 lutego 2018 r. Prokuratura Okręgowa
w S. przedstawiła M. D. zarzut o to, że w okresie
od 6 kwietnia 2016 r. do 2 grudnia 2016 r. działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, wiedząc o grożącej firmie (...) z siedziba w S. niewypłacalności i działając w zamiarze udaremnienia przez R. K. wykonania orzeczeń sądowych i orzeczeń innych organów państwowych, w tym będących podstawą do prowadzenia postępowań egzekucyjnych i działając w zamiarze udaremnienia przez R. K. zaspokojenia wierzycieli ułatwiła R. K. udaremnienie zaspokojenia wielu wierzycieli w ten sposób, że pomimo posiadanej wiedzy
o innych wierzycielach nabyła od R. K. w dniu 6 kwietnia 2016 r.
na podstawie umowy sprzedaży zagrożone zajęciem spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego w S., przy ul. (...) oraz
w okresie od 30 czerwca 2016 r. do 2 grudnia 2016 r. w A., zajęte lub zagrożone zajęciem po uprzednim wskazaniu przez R. K. do protokołu zajęcia z dnia 30 czerwca 2016 r. minimalnej ceny zajętych ruchomości, poniżej ich wartości rynkowej oraz wyrażeniu przez wyżej wymienionego zgody na sprzedaż zajętych przez komornika ruchomości z wolnej ręki za sumę nie niższą nić 50 % sumy oszacowania, za pośrednictwem Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Zgierzu nabyła za łączną kwotę 84 750,00 zł dwadzieścia jeden ruchomości po cenie odbiegającej od ich wartości rynkowej w postaci: naczepy ciężarowej marki K., o nr rej (...); przyczepy niskopodłogowej marki B., o nr rej (...); samochodu ciężarowego marki R. (...), o nr rej (...); samochodu osobowego marki F. (...), o nr rej (...); walca G. 44/1H3; walca (...) P., rok prod. 1998; rozkładarki D., rok prod. 1991; walca stołowego; koparko-ładowarki; samochodu osobowego marki F. (...), o nr rej (...); walca stalowo-gumowego S.; samochodu osobowego marki V. (...), o nr rej (...); samochodu osobowego marki F. (...), o nr rej (...); samochodu osobowego marki N. (...), o nr rej (...); samochodu osobowego marki V. (...), o nr rej (...); samochodu osobowego marki V. (...), o nr rej (...); przyczepy niskopodłogowej M., o nr rej (...); samochodu osobowego marki V. (...), o nr rej (...); ciągnika samochodowego marki I., o nr rej (...); samochodu osobowego marki H. (...), o nr rej (...); samochodu ciężarowego marki M. (...), o nr rej (...) oraz otrzymała z ujawnionych przez komornika podczas przeszukania środków pieniężnych w wysokości 300 000,00 zł, kwotę nie mniejszą niż 239 469,77 zł, czym działała na szkodę wielu wierzycielu, tj. o przestępstwo z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 300 § 2 k.k. i art. 300 § 1 i 3 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.
w zw. z art. 12 k.k.,
(dowód: postanowienie - k. 298 - 302; uzasadnienie
do postanowienia - k. 303 - 311)
.
R. K. zawiesił działalność gospodarczą w 2017 r., (bezsporne) .
R. K. posiada wierzytelności wobec firmy (...) w wysokości 65 000,00 zł, która ma zostać mu uregulowana z kwoty wypłaconej z depozytu sądowego na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Sieradzu z dnia
09 sierpnia 2018 r.,
(dowód: postanowienie - k. 440 - 441)
.
Europejskim nakazem zapłaty z dnia 6 lipca 2015 r. zasądzono na rzecz (...) Sp. z.o.o. w C. na rzecz R. K. kwotę 673 668,17 zł wraz z odsetkami. Egzekucja należności okazała się bezskuteczna, (dowód: zeznania świadka R. K. - k. 318 - 319 i nagranie rozprawy z dnia 07 czerwca 2018 roku - płyta - koperta - k. 466, minuta od 00:37:06 do 01:25:45; zawiadomienie o wszczęciu egzekucji - k. 231) .
R. K. nie posiada majątku, mieszka w lokalu, którego spółdzielcze własnościowe prawo sprzedał pozwanej, (bezsporne) .
Powyższy stan faktyczny jest w większej części bezsporny, ponieważ został oparty na dowodach nie negowanych przez strony oraz na ich zgodnych twierdzeniach.
Sąd nie dał wiary zeznaniom pozwanej M. D. i świadka R. K. w zakresie, w jakim twierdzili, że pozwana nie wiedziała
nic o toczących się wobec powoda postępowaniach egzekucyjnych i o złej kondycji finansowej ojca w chwili dokonania zaskarżonej czynności, gdyż są one
w oczywisty sposób nierealne, skoro ze względu na kłopoty finansowe pozwana pożyczyła ojcu kwotę 400 000,00 zł w gotówce na potrzeby jego podupadającej firmy, którą musiała egzekwować w drodze egzekucji sądowej, nabywając
w trakcie jej trwania ruchomości firmy ojca. Ponadto tłumaczenie pozwanej,
że chciała zabezpieczyć swoje warunki mieszkaniowe nabywając ograniczone prawo rzeczowe od ojca, kiedy do tej pory z zakupionego mieszkania nie korzysta i ma własny dom, są w oczywisty sposób niewiarygodne i gołosłowne.
Ponadto Sąd uznał zeznania świadka R. K. w większej części za stronnicze, a przez to za niewiarygodne, gdyż świadek ma oczywisty cel w tym, by zeznawać na korzyść córki.
Sąd oddalił wniosek pozwanej o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego
do spraw rachunkowości, skoro strony nie negowały prawdziwości danych, jakimi posłużył się biegły sporządzający opinie w sprawie karnej, a które były wystarczające i posłużyły do dokonania ustaleń w sprawie.
Sąd oddalił również wniosek pozwanej o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego ds. wyceny nieruchomości, gdyż powód nie negował faktu, że cena
za ograniczone prawo rzeczowe była ceną rynkową.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Powództwo Skarbu Państwa - Naczelnika Urzędu Skarbowego
w S. jest zasadne i zasługuje w całości na uwzględnienie.
Celem instytucji skargi pauliańskiej, przewidzianej w przepisach art. 527 – 535 k.c., jest ochrona interesów wierzyciela na wypadek nielojalnego (czy wręcz nieuczciwego) postępowania dłużnika, który z pokrzywdzeniem wierzyciela wyzbywa się składników swego majątku na rzecz osób trzecich lub majątek ten obciąża, zaciągając kolejne zobowiązania i w ten sposób stwarza lub pogłębia stan swojej niewypłacalności.
Konstrukcja skargi pauliańskiej oparta jest na instytucji względnej bezskuteczności czynności prawnej dokonanej przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzyciela (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2002 r., II CKN 1336/00, LEX nr 55083). Ochrona ta polega na możliwości zaskarżenia przez wierzyciela krzywdzącej go czynności prawnej celem uznania tej czynności
za bezskuteczną względem niego.
Zgodnie z treścią przepisu art. 527 k.c. przesłankami powództwa o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną są: dokonanie przez dłużnika z osobą trzecią czynności prawnej, na skutek której osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową oraz na skutek której doszło do pokrzywdzenia wierzycieli, działanie dłużnika
ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, wiedza lub możliwość (przy zachowaniu należytej staranności) dowiedzenia się o tym przez osobę trzecią. Wskazane powyżej przesłanki spełnione być muszą łącznie.
Na powodzie zatem spoczywał obowiązek wykazania, że: przysługuje
mu wobec dłużnika wierzytelność; dokonano zaskarżonej czynności prawnej między dłużnikiem i osobą trzecią, na podstawie której osoba trzecia uzyskała korzyść; doszło do pokrzywdzenia wierzyciela wskutek dokonania zaskarżonej czynności; dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela, a osoba trzecia wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła dowiedzieć się o tym, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli (chyba,
że zaistniało domniemanie z art. 527 § 3 k.c.).
Mając na uwadze zebrany w sprawie materiał dowodowy należy stwierdzić, że pozwana na skutek zawarcia z dłużnikiem umowy sprzedaży uzyskała korzyść majątkową - nabyła ograniczone prawo rzeczowe za cenę rynkową.
Do przyjęcia, iż osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową wystarczy wykazanie, że na podstawie czynności prawnej dłużnika nabyła ona rzecz lub prawo albo została zwolniona z obowiązku, co spowodowało zmianę
w majątku dłużnika prowadzącą do pokrzywdzenia wierzycieli (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 1999 r., I CKN 287/98, LEX nr 147235). Należy też dodać, że osoba trzecia uzyskuje „korzyść majątkową” w rozumieniu art. 527 k.c. także wtedy, gdy płaci za rzecz nabytą od dłużnika cenę odpowiadającą wartości rynkowej tej rzeczy, bowiem nie chodzi o korzyść majątkową w sensie potocznym, utożsamianą np. z nabyciem rzeczy za cenę niższą od wartości tej rzeczy - w takim bowiem przypadku za „korzyść” uważa się różnicę między wartością rynkową rzeczy, a zapłaconą ceną. Korzyścią majątkową w rozumieniu art. 527 k.c. jest zatem nabycie przez osobę trzecią prawa majątkowego, przedstawiającego pewną wartość, przy czym drugorzędne znaczenie ma cena nabycia (patrz wyrok S.A.
w Gdańsku z dnia 28 października 1999 r., I ACa 638/9, OSA 2002, z. 2, poz. 14).
Powód wykazał także, że posiada wierzytelności wobec dłużnika R. K. w wysokości ponad półtora miliona złotych, czego w zasadzie pozwana nie kwestionowała. Na tę okoliczność przedstawił tytuły wykonawcze, z których ona wynika.
Kontynuując rozważania w niniejszej sprawie należy zwrócić uwagę
na wyrok z dnia 29 maja 2007 r. ( V CSK 77/07, Lex nr 611455 ), w którym Sąd Najwyższy przyjął, że dłużnik działa ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela, jeżeli ma rozeznanie co do tego, że w następstwie wyzbycia się przez niego
w całości lub w części majątku nadającego się do egzekucji ucierpi materialny interes wierzyciela, a nadto, że za przyjęciem, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli przemawia wiedza dłużnika o wszczętych przeciwko niemu postępowaniach egzekucyjnych i utrata płynności finansowej prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.
Należy także dodać, że w orzecznictwie sądów powszechnych wskazuje się, że do przyjęcia świadomości dłużnika działania z pokrzywdzenia wierzycieli,
o którą chodzi w art. 527 § 1 k.c. , wystarczy, by dłużnik takie pokrzywdzenie przewidywał w granicach ewentualności (patrz wyrok S.A. w Gdańsku z dnia
10 stycznia 1995 r., I ACr 1014/94). Natomiast zamiar pokrzywdzenia wierzyciela
i zła wiara dłużnika nie jest konieczna dla objęcia wierzyciela ochroną
na podstawie art. 527 k.c. i nast., (patrz wyrok S.A. w Poznaniu z dnia 19 września 2006 r., I ACa 1021/05, LEX nr 298435).
Mając powyższe na uwadze oraz zgromadzony w sprawie materiał dowodowy Sąd doszedł do przekonania, że R. K. działał
ze świadomością pokrzywdzenia powoda, gdyż w wyniku sprzedaży ograniczonego prawa rzeczowego stał się niewypłacalny. Będąc w bardzo złej sytuacji finansowej, mając szereg wątpliwych co do ściągalności wierzytelności (do tej pory nie zostały bowiem wyegzekwowane), wyzbył się jedynego składnika majątkowego, z którego wówczas wierzyciele mogliby zaspokoić swoje roszczenia. Aby dojść do takiego przekonania Sąd nie potrzebował opinii biegłego do spraw rachunkowości, ponieważ z danych wskazanych w opinii sporządzonej w toku postępowania karnego, które to dane nie były kwestionowanych przez obie strony, wynika, iż w 2015 r. R. K. był osobą znacznie zadłużoną
i sukcesywnie pozbywającą się swojego majątku. Natomiast w chwili zawarcia umowy sprzedaży R. K. nie posiadał żadnego innego majątku ani oszczędności, co do których można by było prowadzić skuteczną egzekucję (prowadzona od 2015 roku jest przecież nieskuteczna).
Trzeba też dodać, że pozwana jest osobą bliską w stosunku do dłużnika, zatem w toku procesu musiałaby obalić domniemanie wynikające z treści art. 527 § 3 k.c. To się jednak pozwanej nie udało. Jej zeznaniom, jak i zeznaniom jej ojca, czyli dłużnika, Sąd nie dał wiary w tym zakresie. Pozwaną łączyły z ojcem wieloletnie kontakty gospodarcze o podobnym charakterze, w przeszłości dochodziło między nimi do transferów dużych sum pieniężnych, dlatego nie jest wiarygodne, że pozwana nie znała kondycji finansowej firmy swojego ojca.
Jednocześnie pozwanej nie udało się zwolnić od obowiązku zadośćuczynienia roszczeniu wierzyciela żądającego uznania czynności
za bezskuteczną na podstawie art. 533 k.c., ponieważ go nie zaspokoiła ani też nie wskazała wystarczające do jego zaspokojenia mienia dłużnika. Pozwana
nie udowodniła, że w chwili obecnej R. K. posiada jakikolwiek majątek oprócz wierzytelności nie wykazanych nawet w większości co wysokości, a nawet niemożliwych do ściągnięcia. Natomiast kwota 65 000,00 zł, która została zwolniona z depozytu może nie wystarczyć na zaspokojenie nawet niewielkiej części bardzo dużego roszczenia powoda zwłaszcza, że wobec dłużnika toczą
się także inne egzekucje (w tym administracyjne), co do których istnieje zbieg.
W związku z powyższym należało uznać czynność prawną z dnia
6 kwietnia 2016 r. za bezskuteczna wobec powoda i orzec, jak w punkcie 1 wyroku, na podstawie art. 527 k.c.
O kosztach zastępstwa prawnego należnych powodowi orzeczono,
jak w punkcie 2 wyroku, na podstawie art. 98 k.p.c. i art. 99 k.p.c. związku z art. 32 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2016 r. o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2016 r., poz. 2261) w zw. z § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r.
w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800 ze zm.).
O brakujących kosztach procesu (opłata stosunkowa) Sąd orzekł, jak w pkt 3 wyroku, na podstawie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn., Dz. U. z 2018 r., poz. 300 ze zm.) w zw. z art. 98 k.p.c., obciążając nimi pozwaną.