UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 5 grudnia 2017 roku Sąd Okręgowy w Bielsku – Białej zasądził od pozwanego G. M. na rzecz powoda – Syndyka Masy Upadłości (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w B. kwotę 164.815,96 złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie począwszy od dnia 15 marca 2017 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 13.658,00 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Z ustaleń Sądu wynika, że w latach 2005-2011 pozwany G. M. był członkiem zarządu lub Prezesem Zarządu (...) Spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w B., a nadto w latach
2003-2005 oraz od dnia 24.09.2013 roku do czasu wykreślenia z urzędu był prokurentem samoistnym.

Pomiędzy pozwanym, a spółką (...) w dniu 15.09.2010 roku zawarta została umowa o dzieło, z której wynikało, że pozwany G. M. będzie prowadził wszystkie czynności w celu zatwierdzenia postępowania upadłościowego z możliwością zawarcia układu. Wynagrodzenie pozwanego określono na kwotę 250.000 złotych brutto. Na poczet ustalonego wynagrodzenia pozwany miał możliwość pobierania częściowych zaliczek po wcześniejszym wystawieniu rachunku. Pozwany wystawił spółce (...) rachunek opiewający na kwotę 250.000 złotych z datą 29.04.2015 roku.

W postanowieniu z dnia 12.03.2014 roku, sygn. akt (...) Sąd Rejonowy w B. ogłosił upadłość, która obejmowała likwidację majątku (...) Sp. z o.o. w B..

W latach 2011 – 2013 pozwany G. M. pobrał z kasy oraz z konta (...) spółki (...) łącznie kwotę 164.815,96 złotych, z której się nie rozliczył. Z dokumentu powoda zatytułowanego „Zapisy na koncie” pozwanego na dzień 31.12.2014 roku widniała nierozliczona kwota w wysokości
164.815,96 złotych. Obecnie jest ona również aktualna. Zaliczki gotówkowe pobrane z kasy Spółki, jak również wypłaty z konta bankowego Spółki ewidencjonowano i rozliczano na osobnym i indywidualnym dla każdego pracownika koncie księgowo – rozliczeniowym. Ewentualne wypłaty dla pozwanego z tytułu umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej były rozliczane na osobnym koncie. Na tym właśnie koncie, które obsługiwało należne pozwanemu wynagrodzenie, saldo wynosi zero.

Pozwany zgłosił do Masy Upadłości Spółki (...) roszczenia
z tytułu niewypłaconego mu wynagrodzenia przez Spółkę, jednak wszelkie dochodzone przez niego roszczenia nie zostały uwzględnione i nie istnieje żadna jego wierzytelność wobec powoda.

W dniu 7.07.2017 roku pozwany został wezwany przez powoda do zapłaty kwoty 164.815,96 złote do dnia 14.03.2017 roku wraz z należnymi odsetkami. Pozwany nie uregulował wskazanej wyżej kwoty.

Uzasadniając swoje stanowisko Sąd Okręgowy podniósł, że
z przedstawionego materiału dowodowego wynika, iż pozwany nie rozliczył się
z pobranej gotówki i wypłat z konta bankowego na sumę dochodzoną pozwem.
Z dokumentu zatytułowanego „zapisy na koncie” pozwanego wynika zaś, że aktualny stan na chwilę obecną wskazuje na ujemne saldo w kwocie
164.815,96 złotych. Jak wynika również z poczynionych ustaleń pobrane zaliczki gotówkowe z kasy Spółki oraz wypłaty z konta bankowego Spółki były ewidencjonowane i rozliczane na osobnym i indywidualnym dla każdego pracownika koncie księgowo – rozliczeniowym, zaś wypłaty dla pozwanego
z tytułu umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej rozliczano na osobnym koncie, na którym saldo wynosi zero. Zdaniem Sądu Upadły nie jest nic winien pozwanemu. Ponadto pozwany zgłosił swoje roszczenie z tytułu wynagrodzenia do Masy Upadłości i prawomocnie zostały one nieuwzględnione. Tym samym skoro roszczenie z tego tytułu zostało prawomocnie rozstrzygnięte, to z uwagi na stan powagi rzeczy osądzonej takowy zarzut pozwanego nie mógł się ostać. Sąd Okręgowy podniósł również, że innych zarzutów ani twierdzeń w sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany nie podniósł, a stosownie do treści art. 503 § 1 k.p.c. powinien przedstawić zarzuty, okoliczności faktyczne i dowody, bowiem Sąd jest uprawniony do ich pominięcia jako spóźnionych, jeśli zostały zgłoszone później, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich w sprzeciwie bez swojej winy lub ich uwzględnienie nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności. W oparciu o wymieniony przepis wnioski dowodowe pozwanego zgłoszone na rozprawie zostały oddalone jako spóźnione
i zmierzające do przedłużenia procesu. Mając na uwadze przytoczone względy, zasądzono od pozwanego na rzecz powoda kwotę 164.815,96 złotych
z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 15.03.2017 roku do dnia zapłaty.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany, zaskarżając go w całości. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił naruszenie przepisów postępowania, poprzez pominięcie przez Sąd zgłaszanych wniosków dowodowych, a których to dowodów przeprowadzenie miało istotny wpływ na wynik sprawy i tym samym błędne ustalenie stanu faktycznego poprzez:

- błąd w ustaleniach faktycznych, wyrażający się w błędnym przyjęciu przez Sąd, iż pobierane przez pozwanego kwoty nie były wynagrodzeniem za jego pracę na rzecz spółki, lecz nierozliczonymi zaliczkami z działalności bieżącej spółki,

- błędne przyjęcie przez Sąd, iż bilans spółki był wykonany prawidłowo, albowiem nie zostały w nim uwzględnione zapisy dotyczące wynagrodzenia za umowę
z pozwanym i dokonanych kompensat. Syndyk w tym względzie naruszył rażąco przepisy KRS i ustawy o rachunkowości,

- ocenę materiału dowodowego w sposób sprzeczny z zasadami logiki
i doświadczenia życiowego, zaniechanie wszechstronnego rozważenia całego materiału dowodowego i wyciągnięcie błędnych wniosków przez Sąd, poprzez dopuszczenie dowodów z niektórych dokumentów przedstawionych przez powoda w postaci druków kw, a nie dokonanie analizy tych dokumentów, z których wynika, iż spółka wypłaciła tytułem zaliczek na wynagrodzenie na rzecz pozwanego kwotę 80.000 złotych, jak również w dokumentach KW przedłożonych przez powoda znajdowały się dokumenty na inne nazwisko T. M.
w ilości 14 sztuk KW na kwotę 14.708,05 złotych,

- oparcie zaskarżonego rozstrzygnięcia na nieprawdziwych okolicznościach faktycznych zeznaniach niezgodnych z prawdą i znajdującymi się w aktach sprawy dowodami wypłat kw,

- nie rozpoznanie istoty sprawy przez Sąd, albowiem w materiale dowodowym znajduje się kilka dokumentów, a reszta nie została specjalnie przedłożona do Sądu celem przekłamania rzeczywistości, z których wynika wprost, iż pozwany pobierał zaliczki na wynagrodzenie za wykonaną pracę na rzecz spółki, a saldo pobieranych wynagrodzeń wynosi zero,

- błędne danie przez Sąd wiary świadkowi p. Ć., skoro zeznania jej są sprzeczne z przedstawionymi przez powoda w załącznikach do pozwu dokumentami, a za tym są to zeznania nieprawdziwe, podające nieprawdę
i podające nieprawdziwe rozliczenie między stronami,

- błędne przyjęcie przez Sąd, iż pozwany zgłosił swoje roszczenia do masy upadłości z tytułu wystawionego rachunku w kwocie 250.000 złotych. Pozwany zgłosił jedynie różnice pomiędzy umową, a pobranymi zaliczkami poprzez oświadczenie o potrąceni, które było jednocześnie załącznikiem do wniosku wraz
z rachunkiem. Pozwany nigdy nie zaskarżał w Sądzie Gospodarczym (upadłościowym) roszczeń uznając małe szanse jej odzyskania, tak więc Sąd nigdy nie zajął w tej kwestii stanowiska,

Jednocześnie pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości, bądź uchylenie zaskarżonego wyroku w całości
i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Bielsku – Białej. Ponadto wniósł o uwzględnienie wniosków dowodowych pozwanego ze sprawy z dnia 1 grudnia 2017 roku i przeprowadzenie ich w postępowaniu apelacyjnym, a także dopuszczenie dowodów zawnioskowanych przez pozwanego w apelacji oraz dopuszczenie dowodów z dokumentów załączonych w apelacji na okoliczność ich treści.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie w całości jako bezzasadnej, pominięcie wniosków dowodowych jako zgłoszonych przez pozwanego w treści apelacji, jako spóźnionych, a także zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Zarówno zarzut nieuzasadnionego pominięcia zawnioskowanych dowodów jak
i sprzeczności ustaleń z treścią zebranych dowodów nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy w oparciu o kopie dokumentów księgowych w postaci dowodów wpłat i wypłat oraz zestawień dotyczących poszczególnych kont prowadzonych dla poszczególnych osób w powodowej Spółce prawidłowo ustalił, że pozwany pobrał ze środków Spółki i nie rozliczył kwoty dochodzonej pozwem. Okoliczność tę potwierdzają zeznania świadka G. Ć. prowadzącej księgowość powodowej Spółki do czasu ogłoszenia jej upadłości i która sporządziła bilans Spółki za lata 2013-2014 na zlecenie Syndyka.

Zarzuty podnoszone przez pozwanego w sprzeciwie od nakazu zapłaty z dnia
10 kwietnia 2017 r. wydanym w postępowaniu upominawczym sprowadzały się do stwierdzenia, że pozwany nie tylko nic nie jest winny powodowej Spółce, ale ma w stosunku do niej wierzytelność z tytułu zaległego wynagrodzenia. Zdaniem pozwanego środki pobrane przez niego z kasy Spółki lub jej rachunku bankowego służyły na pokrycie kosztów związanych z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą lub były należnym mu wynagrodzeniem, które nie zostało w całości wypłacone. Dla potwierdzenia tych zarzutów pozwany powołał się na treść umowy o dzieło z dnia 15 września 2010 r., na rachunek dotyczący realizacji tej umowy z dnia 29 kwietnia 2015 r. oraz na zgłoszenie wierzytelności
w postępowaniu upadłościowym z dnia 5 maja 2015 r.

Pozwany nie kwestionował więc, że pobrał z kasy lub rachunku bankowego Spółki kwotę dochodzoną pozwem i nie udokumentował jej wydatkowania na skonkretyzowane koszty Spółki inne niż wynagrodzenie należne mu w oparciu
o wspomnianą umowę z dnia 15 września 2010 r. Suma kwot pobranych przez pozwanego z rachunku bankowego Spółki bez wskazania tytułu na poczet których były wypłacone lub pobranych z kasy z tytułu innego niż „wynagrodzenie” odpowiada kwocie dochodzonej pozwem i znajduje potwierdzenie w kopii dokumentów Spółki, wyciągów z konta bankowego i zapisów na koncie „234” prowadzonym przez księgową Spółki.

Kopie dokumentów kasowych na które pozwany powołuje się w apelacji są tożsamymi z tymi, które powód dołączył do pozwu.

Należało więc rozważyć czy pozwany mógł pobrać ze środków finansowych Spółki przed jej upadłością kwotę dochodzoną pozwem z powołaniem się na to, że jest to wynagrodzenie należne mu z tytułu umowy zawartej ze Spółką 15 września
2010 r.

Bezspornym w sprawie było bowiem, że skarżący stanowisko takie zajmował
w postępowaniu upadłościowym zgłaszając w nim swą wierzytelność w kwocie 250.000 zł i przedstawiając do ewentualnego potrącenia ze wzajemnymi wierzytelnościami spółki swe wierzytelności z tytułu wspomnianej umowy
(pisma z 5.05.2018 r. i 5.05.2015 , k. 230-231).

W tym zakresie należy podzielić stanowisko powoda w tej kwestii reprezentowane w postępowaniu przed Sądem Okręgowym, a szczegółowo uzasadnione
w odpowiedzi na apelację.

W dacie zawarcia umowy o dzieło z dnia 15 września 2010 r. na którą powołuje się skarżący był on członkiem zarządu Spółki (...) Spółki z o.o. z siedzibą w B.. Wynika to z informacji Sądu Rejestrowego z dnia
30.07.2018 r. i co w istocie nie było kwestionowane przez skarżącego.

We wspomnianej umowie pozwany zobowiązał się do przeprowadzenia wszystkich czynności w celu zatwierdzenia postępowania upadłościowego z możliwością zawarcia układu z wierzycielami (...) Spółki z o.o. w zamian za wynagrodzenie w kwocie 250.000 złotych.

Zasadny jest zarzut powoda, że tego rodzaju umowa jest nieważna jako sprzeczna z przepisami art. 38 k.c. i art. 210 §1 ksh, gdyż zgodnie z tym drugim przepisem w umowie między spółka a członkiem zarządu spółkę winna reprezentować rada nadzorca lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników.

Sytuacja taka nie miała miejsca w okolicznościach niniejszej sprawy, gdyż wspomniana umowa przewidująca wynagrodzenie dla pozwanego w kwocie 250.000 złotych została zawarta między członkami zarządu. Tym samym umowa ta jako sprzeczna z przepisem art. 210 §1 ksh była nieważna, a przewidziane nią wynagrodzenie do pozwanego nienależne. Jako takie winno ono być zwrócone powodowi na mocy art. 410 § 2 kc, a zarzut przedstawienia do potrącenia wzajemnych wierzytelności z tytułu wspomnianej umowy winien być uznany za bezskuteczny ze względu na brak wzajemnych wierzytelności po stronie pozwanego.

Dlatego Sąd Apelacyjny zarzut sprzeczności ustaleń z treścią zebranych dowodów uznał za chybiony, poczynione ustalenia traktuje jako swoje własne, a wnioski dowodowe skarżącego uznał za niezasadne jako zmierzające do przedłużenia postępowania i nie mające znaczenia dla rozstrzygnięcia.

Pozwanemu nie służy bowiem roszczenie o zapłatę wynagrodzenia z tytułu wykonania nieważnej umowy, a co za tym idzie kwoty pobrane bez wskazania innego tytułu ich rozdysponowania winny być powodowi zwrócone.

Mając na uwadze powyższe ustalenia, Sąd Apelacyjny na mocy
art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na mocy art. 98 k.p.c. w zw.
z § 2 pkt 6 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

SSO del. Tomasz Tatarczyk

SSA Roman Sugier

SSA Joanna Naczyńska

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE