UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26 czerwca 2018 r (...) Oddział w T. odmówił H. L. prawa do wcześniejszej emerytury. Organ rentowy podniósł, iż wnioskodawca do dnia 31 grudnia 1998 roku nie osiągnął wymaganego 25 – letniego okresu składkowego i nieskładkowego, a jedynie 23 lata, 8 miesięcy i 27 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, iż nie zaliczył okresu pracy w gospodarstwie rolnym od 1 grudnia 1971 r do 1 grudnia 1973 r ponieważ dokumentacja ZUS nie potwierdza okresu ubezpieczenia. Nadto na wymagane 15 lat zatrudnienia w warunkach szczególnych bądź szczególnym charakterze wykazał 3 lata, 5 miesięcy i 16 dni . Nie zaliczono do pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...) od 19.06.1979 – 16.06.1990 na stanowisku operator kierowca oraz okresu zatrudnienia w (...) Z. w okresie 1.01.1992 – 31.12.1998 w charakterze operator koparki, ponieważ nie wskazał wykazu działu i pozycji w Rozporządzeniu RM oraz zarządzenia Resortowego stanowiącego podstawę uznania pracy za pracę w szczególnych warunkach.

/decyzja - k. 49 akt ZUS/

W odwołaniu z dnia 16 lipca 2018 r H. L. wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie prawa do emerytury, w związku z tym, że spełnia wszystkie warunki do przyznania emerytury.

/odwołanie – k. 3-5 /

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 31 sierpnia 2018 r (...) Oddział w T. wniósł o oddalenie odwołania, argumentując jak w zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie - k. 7 /

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

H. L. urodził się w dniu (...).

/bezsporne, a nadto wniosek – k. 1- 4 akt ZUS/

W kwestionariuszu dotyczącym okresów składkowych i nieskładkowych, złożonym w dniu 1 marca 2004 r wnioskodawca wskazał jako pierwszy okres służby wojskowej 26.10.1974 – 23.02.1976.

/kwestionariusz Plik II akt rentowych – k. 2/

Wnioskodawca złożył wniosek o emeryturę w dniu 24 kwietnia 2018 roku. Wnioskodawca nie jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego.

/wniosek – k. 1-4 akt ZUS/

W informacji dotyczącej okresów składkowych i nieskładkowych wskazał, że w okresie 1 grudnia 1971 r do 1 grudnia 1973 r pracował w gospodarstwie rolnym (...).

/informacja – k. 4, oświadczenie – k. 6, zeznania świadków – k. 7-8 akt ZUS/

Wnioskodawca pracował w gospodarstwie o powierzchni ponad 10 ha J. B., z którym nie był spokrewniony. Pracował u tego gospodarza z uwagi na trudną sytuację materialną. Wówczas nie uczył się i nie pracował gdzie indziej. Miejsce zamieszkania wnioskodawcy i gospodarstwo, w którym pracował znajdowało się w odległości ok. 1 km. Wnioskodawca miał tam pokój, do domu wracał w niedzielę. Jeździł też czasem do domu, jak miał wolne południe. Wynagrodzenie za pracę otrzymywał w towarze, np. ziemniaki, mięso, słomę. Gospodarze kupowali mu odzież i wyżywienie. Nie zawierał umowy o pracę i nie był zgłoszony do ubezpieczeń. Robił wszystko, co jest potrzebne do pracy w gospodarstwie - oprzątał, wykonywał prace polowe, przy żniwach, wykopkach. Pracował więcej niż 8 godzin, zimą krócej.

/zeznania wnioskodawcy e – protokół (...):46:47 w zw. z 00:05:00, zeznania świadka T. B. e - protokół (...):19:09 – 00:26:44, zeznania świadka J. D. – e protokół -00:26:44 – 00:31:27 /

Wnioskodawca w okresie 6.04.1976 – 30.11.1978 był zatrudniony w (...) Zakładach (...) w Z., na stanowisku maszynisty koparki drenarskiej.

/świadectwo pracy – k. 28 akt ZUS/

Wnioskodawca w okresie 19.06.1979 – 16.06.1990 był zatrudniony w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...) w S., na stanowisku operatora – kierowcy(wg. świadectwa pracy z dnia 6.02.1991 – k. 30 akt ZUS), operatora koparki (wg. świadectwa pracy z dnia 16.06.1990 – kserokopia – k. 35). Wnioskodawca był zatrudniony na stanowiskach:

- od 19 czerwca 1976 r – operator koparki

- od 1 sierpnia 1982 r – operator sprzętu budowlanego

- od 1 maja 1984 r – operator

- od 28 kwietnia 1988 r – operator koparki

- od 1 marca 1989 r – operator kierowca

- od 1 sierpnia 1989 r – operator

- od 1 grudnia 1989 r – operator – kierowca

- od 1 marca 1990 – operator.

Z opinii z dnia 30.07.1990 r wynika, że wnioskodawca w całym okresie zatrudnienia zajmował stanowisko operatora koparki.

/świadectwo pracy – k. 30 akt ZUS, angaże , świadectwo pracy – kserokopie – k. 35 – 62, opinia – k. 63/

W tym okresie wnioskodawca pracował na kilku koparkach jednonaczyniowych.. Wykonywał prace wodno- kanalizacyjne, oczyszczalnie ścieków, kopał wykopy pod rury i zasypywał je. Nie prowadził innego pojazdu, niż koparka.

/zeznania wnioskodawcy e – protokół (...):46:47 w zw. z 00:05:00, zeznania świadka E. P. e - protokół (...):36:43 – 00:42:29, zeznania świadka J. P. – e protokół -00:42:29 – 00:46:15 /

/świadectwo pracy – k. 33 akt ZUS, kserokopia umowy – k. 26/

Wnioskodawca w okresie 1.06.1998 – 31.08.1998 był zatrudniony w (...) Zakładach (...) w Z., na stanowisku – operator koparki.

/świadectwo pracy – k. 33 akt ZUS/

W okresie tego zatrudnienia wnioskodawca kopał koparką gąsiennicową wykopy pod kable, słupy i światłowody, nie montował kabli. Tym zajmowali się monterzy.

/ zeznania wnioskodawcy e – protokół (...):46:47 w zw. z 00:05:00, zeznania świadka E. Ż. e - protokół (...):31:27 – 00:36:43 /

Do stażu pracy w warunkach szczególnych ZUS zaliczył okresy:

- 6.04.1976 – 30.11.1978 w (...) w Z. na stanowisku maszynisty koparki drenarskiej.

- 11.03.1991 – 31.12.1991 w (...) na stanowisku operatora koparki.

/okoliczność bezsporna/

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny dowodów i zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

W rozpoznawanej sprawie kwestią sporną była okoliczność pracy wnioskodawcy w gospodarstwie rolnym, a tym samym zaliczenie tego okresu do stażu ubezpieczeniowego oraz okres zatrudnienia w warunkach szczególnych.

W myśl art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy tj. w dniu 1 stycznia 1999 roku (art. 196 ustawy) osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz,

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Zaś ust. 2 w/w przepisu stanowi, że emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Zgodnie z art. 27 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku przysługuje emerytura, jeżeli spełnili łącznie następujące warunki: osiągnęli wiek emerytalny wynoszący co najmniej 65 lat (dla mężczyzn), oraz mają okres składkowy
i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat (dla mężczyzn).

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2 – 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1.

Według treści § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.) za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudniania” uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn;

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W przedmiotowym stanie faktycznym nie budzi wątpliwości fakt, iż wnioskodawca spełnia przesłanki ustawowe co do: wieku ,braku członkostwa w otwartym funduszu emerytalnym.

Kwestią sporną był brak okresów składkowych i nieskładkowych w wymiarze 25 lat, w związku z niezaliczeniem okresów uzupełniających wynikających z pracy w gospodarstwie rolnym.

Zgodnie z art. 10 cytowanej ustawy o FUS przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również następujące okresy, traktując je, z zastrzeżeniem art. 56, jak okresy składkowe:

1) okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki,

2) przypadające przed dniem 1 lipca 1977 r. okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16 roku życia,

3) przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia,

jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

Okresów, o których mowa w ust. 1 i 2, nie uwzględnia się, jeżeli zostały one zaliczone do okresów, od których zależy prawo do emerytury lub renty, na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Zauważyć należy, że istotą przepisu art. 10 ustawy o emeryturach i rentach jest przede wszystkim możliwość zaliczenia okresu ubezpieczenia rolniczego do stażu ubezpieczeniowego wymaganego do świadczenia pracowniczego. Przepis ten umożliwia ubezpieczonemu nabycie świadczenia z ubezpieczenia pracowniczego, mimo braku wystarczającego stażu pracowniczego, po uzupełnieniu tego stażu wskazanym stażem rolniczym.

Choć przepis art. 10 ust. 1 pkt 3 nie wyznacza warunków, od których wystąpienia uzależnione jest uznanie okresu pracy w gospodarstwie rolnym jak okresu składkowego (uzupełniającego), to przy ustalaniu prawa do świadczeń emerytalno-rentowych okresów pracy w gospodarstwie rolnym sprzed objęcia rolników obowiązkiem opłacania składki na rolnicze ubezpieczenie społeczne domowników (tj. przed dniem 1 stycznia 1983 r.), przesądza wystąpienie dwóch okoliczności, a mianowicie: wykonywanie czynności rolniczych powinno odbywać się zgodnie z warunkami określonymi w definicji legalnej " domownika" z art. 6 pkt 2 ustawy z 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz czynności te muszą być wykonywane w wymiarze nie niższym niż połowa ustawowego czasu pracy, tj. minimum 4 godziny dziennie./tak SA w Rzeszowie w wyroku z dnia 3 lipca 2014 r , III AUa 184/14, LEX nr 1489152/

Zgodnie z art. 6 ustawy z dnia z dnia 20 grudnia 1990 r.o ubezpieczeniu społecznym rolników /t.j. Dz.U.2016.277/ ilekroć w ustawie jest mowa o:

domowniku - rozumie się osobę bliską rolnikowi, która:

a) ukończyła 16 lat,

b) pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie,

c) stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy.

Przez osoby bliskie rolnikowi należy rozumieć osoby, mające z rolnikiem takie więzi osobiste (rodzinne lub quasi rodzinne), które wyjaśniają przyczynę wykonywania pracy na rachunek rolnika bez wynagrodzenia z tego tytułu. Za osoby bliskie uznaje się przede wszystkim osoby zaliczane do członków najbliższej rodziny rolnika, a więc zstępnych (dzieci własne i przysposobione) i ich współmałżonków, wstępnych (rodzice) oraz rodzeństwo. Do osób bliskich może być także zaliczony inny członek rodziny lub powinowaty, jeżeli stan faktyczny wykazuje, że łączą go z rolnikiem bliskie więzy i prowadzi z rolnikiem wspólne gospodarstwo domowe.

W ocenie Sądu brak było podstaw do zaliczenia spornego okresu do stażu ubezpieczeniowego.

Należy zauważyć, że kwestia pracy w gospodarstwie rolnym małżeństwa B. pojawiła się dopiero w momencie ubiegania się o świadczenie emerytalne w 2018 r. Okoliczność ta nie była podnoszona w 2004 r, gdy był ustalany po raz pierwszy kapitał początkowy, a pojawiła się dopiero w momencie ubiegania się o świadczenie emerytalne. W 2004 r zostało wskazane, że wnioskodawca od 1974 r rozpoczął służbę wojskową.

Ubiegając się o świadczenie wnioskodawca wskazał już, że w spornym okresie pracował w gospodarstwie rolnym małżeństwa B., nie podając, że były to osoby mu bliskie. Zarówno on jak i świadkowie, których zaznania załączył , wskazywali, że wykonywał pracę w pełnym wymiarze czasu pracy.

Z zeznań samego wnioskodawcy wynikało, że zatrudnił się u gospodarza w związku z trudną sytuacja materialną i wykonywał pracę w tym gospodarstwie, ale nie w charakterze domownika. W związku z tym winien być zgłoszony do ubezpieczeń społecznych. A skoro nie zostały odprowadzone za ten okres składki na ubezpieczenie społeczne, z uwagi na brak zgłoszenia do ubezpieczenia, brak było podstaw do zaliczenia tego okresu do stażu ubezpieczeniowego.

Należy zauważyć, że wnioskodawca w żaden sposób nie był spokrewniony ani spowinowacony z rolnikiem, w spornym okresie nie był zameldowany w gospodarstwie rolnym, sam przyznał, że jeździł w spornym okresie do domu, a także, że za prace otrzymywał wynagrodzenie w towarze, zatem trudno mówić o braku odpłatności za pracę.

Z ustaleń wynika, że wnioskodawca wykonywał pewne czynności w tym gospodarstwie, pojawiają się jednak rozbieżności co do okresu wykonywania tych prac – wnioskodawca wskazuje na okres 1.12.1971 – 1.12.73 (2 lata), świadek B. wskazuje na lata między 1970 – 1972, a okres pomocy – 3 lata, świadek D. zeznaje o dwóch latach w latach siedemdziesiątych, bez sprecyzowania okresu. A trzeba zwrócić uwagę, że tylko praca po ukończeniu 16 roku życia jest możliwa do zaliczenia.

Mając na uwadze powyższe rozbieżności, zmianę stanowiska wnioskodawcy wraz z upływem czasu oraz w związku z ubieganiem się o konkretne świadczenia oraz treść zeznań co do rodzaju zatrudnienia (robotnik a nie domownik) należało uznać, iż wnioskodawca w spornym okresie co najwyżej był robotnikiem , a zatem, by można było zaliczyć ten okres do stażu ubezpieczeniowego, winien być zgłoszony do ubezpieczeń i powinny być odprowadzane składki na ubezpieczenie, co jednak nie nastąpiło.

Wobec powyższego wnioskodawca nie spełnił przesłanki wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego i z tego powodu odwołanie zostało oddalone.

W ocenie Sądu wykazał natomiast, iż stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w warunkach szczególnych.

Regulacja § 2 Rozporządzenia, statuująca ograniczenia dowodowe i obowiązująca
w postępowaniu przed organem rentowym, nie ma zastosowania w postępowaniu odwoławczym przed Sądem. W konsekwencji okoliczność i okresy zatrudnienia
w szczególnych warunkach Sąd uprawniony jest ustalać także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy, w tym zeznaniami świadków ( por. uchwała Sądu Najwyższego z 27 maja 1985 r. sygn. III UZP 5/85 – LEX 14635, uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984 r. III UZP 6/84 – LEX 14625).

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na okoliczność pracy wykonywanej
przez wnioskodawcę w szczególnych warunkach dopuścił dowód z zeznań świadków,
zeznań wnioskodawcy oraz przeprowadził dowód z dokumentacji zatrudnienia wnioskodawcy.

Z poczynionych ustaleń wynika, że wnioskodawca w okresie 19.06.1979 – 16.06.1990 był zatrudniony w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...) w S., na stanowisku operatora – kierowcy(wg. świadectwa pracy z dnia 6.02.1991 – k. 30 akt ZUS), operatora koparki (wg. świadectwa pracy z dnia 16.06.1990 – kserokopia – k. 35). Wnioskodawca był zatrudniony na stanowiskach:

- od 19 czerwca 1976 r – operator koparki

- od 1 sierpnia 1982 r – operator sprzętu budowlanego

- od 1 maja 1984 r – operator

- od 28 kwietnia 1988 r – operator koparki

- od 1 marca 1989 r – operator kierowca

- od 1 sierpnia 1989 r – operator

- od 1 grudnia 1989 r – operator – kierowca

- od 1 marca 1990 – operator.

Z opinii z dnia 30.07.1990 r wynika, że wnioskodawca w całym okresie zatrudnienia zajmował stanowisko operatora koparki. Mimo różnego nazewnictwa stanowiska w tym okresie wnioskodawca pracował na kilku koparkach jednonaczyniowych. Wykonywał prace wodno- kanalizacyjne, oczyszczalnie ścieków, kopał wykopy pod rury i zasypywał je. Nie prowadził innego pojazdu, niż koparka.

Wnioskodawca w okresie 11.03.1991 – 24.05.1999 był zatrudniony w (...) Zakładach (...) w Z., na stanowisku montera telekomunikacyjnego linii kablowych – operator koparki (w dziale produkcji budowlano – montażowej).Wnioskodawca w okresie 1.06.1998 – 31.08.1998 był zatrudniony w (...) Zakładach (...) w Z., na stanowisku – operator koparki. W okresie tego zatrudnienia wnioskodawca kopał koparką gąsiennicową wykopy pod kable, słupy i światłowody, nie montował kabli. Tym zajmowali się monterzy.

Środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest - w myśl §2 ust.2 - świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawione według określonego wzoru lub świadectwo pracy, w którym zakład pracy stwierdza charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach. Regulacja §2, statuująca ograniczenia dowodowe i obowiązująca w postępowaniu przed organem rentowym, nie ma zastosowania w postępowaniu odwoławczym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji okoliczność i okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach sąd uprawniony jest ustalać także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy, w tym nawet zeznaniami świadków (uchwała Sądu Najwyższego z 27 maja 1985 roku, III UZP 5/85, Lex 14635, uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984 roku III UZP 6/84, Lex 14625; wyrok Sądu Najwyższego z 30 marca 2000 r. II UKN 446/99, Lex 48778).

Zaliczenie nieudokumentowanych okresów składkowych do uprawnień oraz wzrostu świadczeń emerytalno-rentowych wymaga dowodów niebudzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 1998 roku, II UKN 440/97, Lex 34199). W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych wyłączone jest, stosownie do treści art.473§1 k.p.c., zastosowanie przepisów ograniczających dopuszczalność dowodów ze świadków i przesłuchania stron (art.246 i 247 k.p.c.).

W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych dopuszczalne jest wykazywanie wszelkimi dowodami okoliczności, od których zależą uprawnienia do świadczeń, z ubezpieczenia społecznego, także, gdy z dokumentów wynika, co innego.

Należy również wskazać, że świadectwo pracy w warunkach szczególnych wydane pracownikowi przez pracodawcę z zachowaniem warunków przewidzianych normą §2 ww. rozporządzenia stanowi domniemanie i podstawę do przyjęcia, iż okres pracy w nim podany jest okresem pracy w warunkach szczególnych. Samo jednakże posiadanie świadectwa pracy potwierdzającego wykonywanie zatrudnienia w warunkach szczególnych organu rentowego nie wiąże i nie przesądza automatycznie o przyznaniu świadczenia emerytalnego na podstawie art.32 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach w postępowaniu sądowym traktuje się jako dokument prywatny w rozumieniu art.245 k.p.c., który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki może być więc weryfikowany pod kątem prawdziwości wskazanych w nim faktów (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 4 listopada 2008 roku sygn. III AUa 3113/08, Lex nr 552003; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 30 listopada 2006 roku sygn. III AUa 466/06, opubl: Orzecznictwo Sądu Apelacyjnego w Katowicach rok 2007, Nr 3, poz. 8; wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 24 września 2008 roku sygn. III AUa 795/08, opubl: Orzecznictwo Sądów Apelacji B. rok 2008, Nr 4, str. 60).

Należy przypomnieć, że dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2011 r. I UK 393/10).

Zeznania wszystkich świadków oraz samego wnioskodawcy potwierdziły, że wnioskodawca w spornych okresach pracował na stanowisku operatora koparki. Nie ma przy tym wątpliwości, że pracę tę wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku. Powołani świadkowie pracowali z wnioskodawcą. Ich zeznania potwierdziły, że wnioskodawca nie był oddelegowany do innych prac.

W wykazie do pracy w szczególnych warunkach zostały zaliczone prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych (dział V punkt 3). Stanowiska na których praca jest wykonywana w szczególnych warunkach zostały sprecyzowane także w załączniku nr 1 do zarządzenia nr 16 MINISTRA BUDOWNICTWA I PRZEMYSŁU MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH z dnia 10 grudnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładzie pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, uprawniające do wzrostu emerytury –cz. I pkt. 3 Prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych - Maszyniści maszyn do robót ziemnych, pkt. 1- maszynista koparek i ładowarek jednonaczyniowych i wielonaczyniowych.

Wykaz ten stanowi - jako, że ma charakter informacyjny, techniczno-porządkujący, uściślający ogólne pojęcia istniejące w rozporządzeniu Rady Ministrów - swego rodzaju wskazówkę, dowód, że takie a nie inne czynności były przez pracownika istotnie wykonywane w szczególnych warunkach (wyrok Sądu Najwyższego z 29 stycznia 2008 roku, I UK 192/07, Lex nr 447272).

Powyższe jednak nie powoduje zmiany zaskarżonej decyzji z uwagi na brak spełnienia przesłanki ogólnego stażu pracy.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na mocy art. 477¹⁴§ 1 k.p.c., oddalił odwołanie, uznając, że nie ma podstaw do zaliczenia do stażu ubezpieczeniowego okresu pracy w gospodarstwie rolnym, a następnie do zaliczenia tego okresu jako okresu uzupełniającego okres składkowy.