UZASADNIENIE

K. K. (1) i K. F. zostali oskarżeni o to, że w dniu 5 października 2016 roku w L., w sklepie (...), gmina W., woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu dokonali rozboju na osobie zatrudnionej tam w charakterze sprzedawcy W. R. w ten sposób, że kierowanym przez K. K. (1) samochodem osobowym marki O. (...) numer rejestracyjny (...) podjechali w okolicę wzmiankowanego punktu handlowego, po czym K. F. sprawdził jego wnętrze, a następnie zajął miejsce na fotelu kierowcy, zaś K. K. (1) trzymając w ręku nóż wtargnął do środka pomieszczenia, gdzie skierował go w stronę znajdującej się w nim W. R., przeciągnął ja siłą w kierunku kasy fiskalnej i jednocześnie słownie grożąc jej zabójstwem zażądał od niej wydania pieniędzy, w wyniku czego zabrali w celu przywłaszczenia pieniądze w kwocie 1920 złotych na szkodę właściciela sklepu (...) oraz telefon komórkowy marki S. (...) na szkodę W. R. w kwocie 1 300 złotych, a następnie obydwaj wskazanym pojazdem kierowanym przez K. F. oddalili się z miejsca zdarzenia, to jest o czyn z art. 280 § 2 k.k.

Wyrokiem z dnia 5 kwietnia 2018 roku w sprawie o sygnaturze II K 58/16 Sąd Okręgowy w Ostrołęce:

I. oskarżonych K. K. (1) i K. F. w ramach zarzucanego im czynu uznał za winnych tego, że 5 października 2016 roku w L., gmina W., województwo (...), w sklepie (...), należącym do Ł. Z., działając wspólnie i w porozumienie, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, dokonali rozboju w ten sposób, że realizując wcześniej ustalony podział ról, po przyjeździe do wymienionej miejscowości samochodem marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...) i zatrzymaniu pojazdu w pobliżu sklepu spożywczego, K. K. (1) pozostał w nim, natomiast K. F. udał się do wymienionego sklepu w celu sprawdzenia jego wnętrza i po powrocie do pojazdu, przekazał informacje K. K. (1), a następnie zajął miejsce kierowcy, natomiast K. K. (1) udał się do sklepu i po wejściu do jego wnętrza, posługując się nożem, którego ostrze skierował w stronę W. R., grożąc jego użyciem, zabrał w celu przywłaszczenia pieniądze w kwocie 1920 złotych na szkodę Ł. Z. oraz telefon komórkowy marki S. (...) na szkodę W. R. wartości 1 300 złotych, po czym wrócił do pojazdu i obaj natychmiast oddalili się z miejsca zdarzenia, to jest czynu z art. 280 § 2 k.k. i za to na podstawie art. 280 § 2 k.k. skazał K. K. (1) na karę 4 /czterech/ lat pozbawienia wolności, zaś K. F. na karę 3 /trzech/ lat pozbawienia wolności.

II. na podstawie art. 46 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonych K. K. (1) i K. F. obowiązek naprawienia szkody poprzez solidarne zapłacenie na rzecz W. R. kwoty 1300 /jeden tysiąc trzysta/ złotych i obowiązek zadośćuczynienia za doznaną krzywdę poprzez solidarne zapłacenie na rzecz W. R. kwotę 1700 /jeden tysiąc siedemset/ złotych.

III. na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zaliczył oskarżonemu K. F. okres rzeczywistego pozbawienia wolności od 6 października 2016 roku godzina 9.40 do 17 maja 2017 roku godzina 9.40.

V. na podstawie art. 44 § 2 k.k. orzekł na rzecz Skarbu Państwa przepadek dowodów rzeczowych w postaci: a/ noża metalowego z drewnianą rączką, b/ podkoszulki koloru niebieskiego z wyciętymi otworami imitującymi kominiarkę, zapisanych w księdze przechowywanych przedmiotów Sądu Okręgowego w Ostrołęce pod pozycją 12/16.

VI. na podstawie art. 230 § 2 k.p.k. nakazał zwrócić: 1/ K. K. (1) dowody rzeczowe w postaci: a/ telefonu komórkowego N. numer (...), b/ karty SIM (...) numer abonencki (...), c/ umowy kupna – sprzedaży pojazdu O. (...) numer rejestracyjny (...), d/ tablic rejestracyjnych o wyznaczniku (...) – 2 sztuki, 2/ K. F. dowody rzeczowe w postaci: a/ spodni dresowych koloru czarnego z napisem koloru różowo - białego na lewej nogawce, b/ bluzy zasuwanej koloru szaro – błękitnego, c/ plastikowego mocowania od karty SIM o numerze abonenta (...) sieci O., d/ plastikowego mocowania karty SIM z kart o numerze (...), numer abonencki (...), e/ telefonu komórkowego LG numer (...) z kartą SIM z nadrukiem (...), f/ bluzy dresowej koloru szarego z zielonymi i czarnymi wstawkami z kapturem koloru szarego, od wewnątrz koloru zielonego zapinana na zamek błyskawiczny - zapisane w księdze przechowywanych przedmiotów Sądu Okręgowego w Ostrołęce pod pozycją 12/16.

VII. zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. N. K. kwotę 1328,40 /jeden tysiąc trzysta dwadzieścia osiem złotych czterdzieści groszy/ tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu wykonywaną wobec oskarżonego K. K. (1).

VIII. zwolnił oskarżonych z uiszczania opłat. Zasądza od oskarżonego K. F. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1 425,95 /jeden tysiąc czterysta dwadzieścia pięć złotych dziewięćdziesiąt pięć groszy/ tytułem wydatków poniesionych w sprawie. Wydatkami w części przypadającej od oskarżonego K. K. (1) obciąża Skarb Państwa.

Apelacje od powyższego wyroku złożyli obrońcy obu oskarżonych.

Obrońca oskarżonego K. K. (1) zaskarżył powyższy wyrok w całości, zarzucając mu:

I. obrazę przepisów postępowania karnego, która miała wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 kpk poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę i uznanie dowodu z wyjaśnień oskarżonego K. K. (1) za wiarygodne jedynie w części, tj. pozbawienie ich wiarygodności w zakresie w jakim oskarżony kontestował, że ze sklepu zabrał 380 – 400 złotych 400 złotych, gdy wyjaśnienia złożone w toku postępowania przez oskarżonego są szczere, konsekwentne, spójne z nagraniem z monitoringu, co skutkowało uznaniem, że oskarżony zabrał w celu przywłaszczenia pieniądze w kwocie 1920 zł, podczas gdy była to kwota 400 zł;

II. obrazę przepisów postępowania karnego, która miała wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 KPK poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę i uznanie dowodu z zeznań świadka Ł. Z. za wiarygodne w zakresie kwoty zabranych pieniędzy, a ponadto świadka W. R. w zakresie w jakim oskarżony K. miałby jej grozić zabójstwem, podczas gdy zeznania te są nieprecyzyjne, nie korespondują z nagraniem monitoringu, ani wyjaśnieniami oskarżonego K. K. (1), co doprowadziło do przyjęcia znacznie zawyżonej kwoty pieniędzy zabranej przez oskarżonych oraz orzeczenia zadośćuczynienia za doznaną krzywdę na rzecz W. R. w kwocie 1 700zł;

III. obrazę przepisów postępowania karnego, która miała wpływ na treśćorzeczenia, tj. art. 7 KPK poprzez dokonanie błędnej analizy dowodu z zeznań świadka J. D. i wyciągnięcia wniosków sprzecznych z treścią tych zeznań w zakresie kwoty zabranej przez oskarżonych ze sklepu (...), podczas gdy właściwa analiza tego dowodu powinna skutkować przyjęciem, iż K. K. (1) zabrał kwotę nie wyższą niż 400 zł;

IV. a w konsekwencji powyższego błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, polegający na bezpodstawnym przyjęciu, że oskarżeni dokonując zarzucanego im czynu zabrali ze sklepu (...) kwotę 1920 zł, podczas gdy prawidłowa analiza materiału dowodowego skutkować powinna przyjęciem kwoty 400 zł oraz iż oskarżony groził W. R. zabójstwem,

V. następnie konsekwencją powyższego było wymierzenie oskarżonemu K. K. (1) rażąco niewspółmiernie surowej kary w wymiarze 4 lat pozbawienia wolności, uwzględniając okoliczności łagodzące w stosunku do K. K. (1) (tj. skruchy, przyznawania się do popełnienia przypisanego czynu oraz szczerych przeprosin pokrzywdzonych ) w stopniu niedostatecznym, jak również orzeczenia środka karnego w postaci solidarnego obowiązku naprawienia szkody na rzecz W. R. w wysokości 1300 zł oraz również na rzecz W. R. tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę solidarnie kwotę 1700 zł, co stanowi istotną dolegliwość dla oskarżonego, a ponadto przewyższa realnie wyrządzoną krzywdę pokrzywdzonej;

Podnosząc powyższe zarzuty, na podstawie art. 427 § 1 KPK w zw. z art. 437 § 1 i 2 KPK obrońca oskarżonego K. K. (1) wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku wobec K. K. (1) poprzez zmianę opisu czynu w ten sposób, aby kwotę „1920 zł" zastąpić kwotą „400 zł", wyeliminować z opisu czynu „jednocześnie słownie grożąc jej zabójstwem" oraz orzeczenie wobec K. K. (1) kary w łagodniejszym wymiarze, jak również poprzez orzeczenie środka karnego w rozmiarze adekwatnym do realnie zaistniałej krzywdy.

Obrońca oskarżonego K. F. zaskarżył wyrok w całości, zarzucając mu: obrazę przepisów prawa karnego materialnego, a mianowicie: art. 280 § 2 kk poprzez bezzasadne przyjęcie, że zachowanie oskarżonego wyczerpywało znamiona przestępstwa rozboju w sytuacji, gdy zgromadzony w toku postępowania materiał dowodowy pozwalał jedynie na przyjęcie, iż działanie K. F. stanowiło niesprawczą formę współdziałania przestępczego w postaci pomocnictwa;

I. rażącą niewspółmierność kary orzeczonej względem K. F. polegającą na wymierzeniu mu kary 3 lat pozbawienia wolności podczas gdy oceniając rolę, jaką pełnił w popełnieniu przestępstwa ten oskarżony, jego postawę w toku postępowania oraz jego sposób funkcjonowania społecznego, zasadnym było skorzystanie względem niego z instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary i wymierzenie mu kary 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym jej zawieszeniem na okres lat 3.

Wskazując na powyższe obrońca oskarżonego K. F. na zasadzie art. 427 § 1 i 3 kpk i art. 437 § 1 i 2 kpk wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez przyjęcie, iż oskarżony K. F. dopuścił się czynu z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 280 § 2 kk i na tej podstawie wymierzenie mu kary 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym jej zawieszeniem na okres lat 3 oraz na podstawie art. 73 § 2 kk oddanie go w okresie próby pod dozór kuratora sądowego oraz na podstawie art. 72 § 1 pkt 1 zobowiązanie do informowania sądu o przebiegu okresu próby raz na pół roku lub też jeżeli Sąd nie podzieli argumentacji dotyczącej zmiany kwalifikacji prawnej, wymierzenie tej samej kary przy zastosowaniu nadzwyczajnego złagodzenia kary, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Ostrołęce.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelację wniósł obrońca oskarżonego K. F. zaskarżając wyrok w całości co do reprezentowanego przez niego oskarżonego.

Zgodnie z art. 457 § 2 k.p.k., jeżeli sąd zmienia lub utrzymuje zaskarżony wyrok w mocy, uzasadnienie sporządza się na wniosek strony. Wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku został złożony właśnie przez obrońcę oskarżonego K. F.. W związku z tym niniejsze uzasadnienie, zgodnie z art. 423 § 1a k.p.k. w zw. z art. 457 § 2 zd. 2 k.p.k., ogranicza się wyłącznie do tych części wyroku oraz zarzutów apelacyjnych, które dotyczą właśnie tego oskarżonego.

Apelacja jest niezasadna i nie zasługuje na uwzględnienie.

Rozważając zasadność apelacji należało na wstępie odnieść się do zarzutu z pkt. 1 obrazy prawa materialnego, mowa tu o przepisie art. 280 § 2 k.k. polegającą, w ocenie skarżącego, na bezzasadnym przyjęciu, iż oskarżony działaniem swym wyczerpał znamiona przestępstwa rozboju kwalifikowanego, podczas gdy działanie to stanowiło niesprawczą formę współdziałania przestępczego w postaci pomocnictwa.

Nic bardziej błędnego. Przy czym na wstępie wskazać należy, iż budowana przez skarżącego, w oparciu o wyjaśnienia K. F. i zeznania J. D., konstrukcja jest nie tylko dowolna, co wynika z analizy wskazanych wyżej i to przez skarżącego wyjaśnień K. F. i zeznań świadka J. D., ale też całkowicie upada w wyniku zestawienia tych twierdzeń z opiniami biegłych lekarzy psychiatrów i biegłego psychologa. I tak wnikliwa analiza tak wyjaśnień K. F. jak i zeznań J. D. dokonana przez Sąd Okręgowy jak i ponowiona przez Sąd Apelacyjny wyklucza twierdzenie jakoby K. F. był przez K. K. (1) wykorzystywany li tylko jako osoba bezwiednie wykonująca jego polecenia czy realizująca jego pomysły. Takiego wniosku żadną miarą nie można wywodzić z niewybrednego komentowania ułomności intelektualnych czy kierowania wobec K. F. obraźliwych uwag. A jak wskazano wyżej całkowicie upada w zestawieniu z twierdzeniami biegłej psycholog A. N. wprost stwierdzającej, iż oskarżony nie ujawnia zaburzeń sprawności intelektualnej, co pozwala na krytyczny odbiór rzeczywistości, samodzielność myślenia, planowanie i przewidywanie konsekwencji swoich zachowań.

Dokonując dalszej analizy zarzutu Sąd Apelacyjny wskazuje, iż strona przedmiotowa pomocnictwa z art. 18 § 3 k.k. polega na ułatwieniu popełnienia czynu zabronionego. Ułatwienie popełnienia czynu zabronionego musi mieć miejsce przed jego realizacją albo najpóźniej w jej trakcie. Tymczasem działanie oskarżonego K. F. było aktywne nie tylko w trakcie dwóch faz działania przestępczego lecz także w trakcie oddalania się z miejsca przestępstwa (kierowanie samochodem) jak i w trakcie korzystania z profitów przestępstwa (gra na automatach za pieniądze pozyskane z przestępstwa). Sąd Apelacyjny nie podzielając tak zarzutu jak i argumentacji skarżącego przytoczonej na jego poparcie powie wprost, iż działanie K. F. jest wręcz akademickim przykładem współsprawstwa w popełnieniu przypisanego mu przestępstwa z art. 280 § 2 k.k.

Sąd Okręgowy w pisemnych motywach wyroku (k. 947-947odw.) niezwykle skrupulatnie i drobiazgowo omówił i prawidłowo ocenił współsprawczą rolę K. F.. Nie zachodzi konieczność powtarzania tej argumentacji zwłaszcza, że Sąd Apelacyjny w całej rozciągłości ją popiera i akceptuje. Jedynie dla podkreślenia trafności wskaże, iż do przyjęcia współsprawstwa nie jest konieczne, aby każda osoba działająca w porozumieniu realizowała osobiście znamiona czynu zabronionego, gdyż wystarczy, że osoba taka działa w ramach uzgodnionego podziału ról, umożliwiając innemu sprawcy wykonanie czynu. Takie uzgodnienie podziału ról w przedmiotowym napadzie rabunkowym z użyciem noża jest bezsporne, a jego realizację Sąd Okręgowy w sposób bezsprzecznie prawidłowy odtworzył i wbrew twierdzeniom skarżącego prawidłowo ocenił.

Sąd Apelacyjny zdecydowanie nie podziela też zarzutu z pkt. 2, a mianowicie rażącej surowości wymierzonej oskarżonemu kary 3 lat pozbawienia wolności. Orzekając w tym zakresie, w najniższym przewidzianym przez prawo wymiarze, Sąd I instancji uwzględnił dyrektywy wymiaru kary wymienione w art. 53 k.k. i żadną miarą nie można uznać jej za rażąco surową w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k.

Zgodnie z przepisem art. 53 k.k. Sąd ma obowiązek uwzględnić przy wymiarze kary stopień winy sprawcy, stopień społecznej szkodliwości popełnionego przestępstwa, cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego oraz potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Winien też uwzględnić okoliczności dotyczące przedmiotowej i podmiotowej charakterystyki przestępstwa, osoby sprawcy i jego stosunku do pokrzywdzonego.

Sąd Okręgowy powyższe dyrektywy miał na uwadze i właściwie je ocenił. Uwzględnił rolę oskarżonego w przestępczym działaniu. Niewątpliwie czyn przypisany oskarżonemu charakteryzuje się bardzo wysokim stopniem społecznej szkodliwości. Na ów stopień społecznej szkodliwości wskazują pobudki, okoliczności udziału i roli jaką odegrał w realizacji przestępczego działania.

Powyższe pozwala bez jakichkolwiek wątpliwości stwierdzić, iż rodzaj oraz okoliczności popełnionego przez oskarżonego czynu wymagają ukarania, za czym przemawiają przede wszystkim względy prewencji generalnej. Sąd Okręgowy nie pominął jedynej okoliczności, jaka w tej sprawie miała łagodzący wpływ na wymiar orzeczonej wobec oskarżonego kary. Mowa tu o postawie procesowej oskarżonego bowiem pozostałe argumenty skarżącego nie potwierdziły się. Oskarżony był uprzednio karany sądownie (k.1008-1009), ma też negatywna opinię środowiskową.

W ocenie Sądu Apelacyjnego wymierzona oskarżonemu w najniższym przewidzianym przez prawo wymiarze kara jest współmierna do stopnia winy i społecznej szkodliwości dowiedzionego im przestępstwa i jest karą sprawiedliwą, należycie realizującą cele zapobiegawczo - wychowawcze, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Zupełnie nieuargumentowane, a przy tym, mając na uwadze treść art. 60 k.k., całkowicie dowolne pozostawały twierdzenia skarżącego co do możliwości zastosowania dobrodziejstwa nadzwyczajnego złagodzenia kary. K. F. nie był sprawcą młodocianym, a w konsekwencji braku ustawowych podstaw do zastosowania instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary potrzeby takowej ingerencji nie widział Sąd Okręgowy, nie dopatrzył się jej także Sąd Apelacyjny.

Z tych wszystkich względów na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. orzeczono jak w części dyspozytywnej. O kosztach sądowych za II instancję orzeczono na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. – za czym przemawiały względy słuszności.

WYROK

UZASADNIENIE