UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w Krakowie udzielił zabezpieczenia roszczenia powoda S. K. w sprawie o ochronę dóbr osobistych przez zakazanie obowiązanej J. J. publicznych wypowiedzi w mediach oraz Internecie a także wypowiedzi udzielanych dziennikarzom na temat osoby S. K., jak też łączących obowiązaną z nim relacji osobistych, jak i zawodowych do czasu prawomocnego zakończenia postępowania w sprawie.

W uzasadnieniu postanowienia Sąd Okręgowy wskazał, że powód wystąpił przeciwko pozwanej z pozwem o ochronę dóbr osobistych, w którym domaga się nakazania pozwanej J. J. naprawienia skutków naruszenia dóbr osobistych powoda przez opublikowanie na jej koszt bezpośrednio po uprawomocnieniu się wyroku przeprosin w postaci :

a) zamieszczenia w dwóch następujących po sobie wydaniach do Gazety (...) opublikowała na str. 3 dodatku (...) oświadczenia zatytułowanego (...) o treści podanej poniżej;

b) skierowania do Komendanta Głównego (...) a także Ministra (...)własnoręcznie podpisane oświadczenia zatytułowanego (...)w określonej formie i określonej treści;

C) zamieszczenia w internetowym wydaniu dziennika Gazeta (...) odpowiadającemu wydaniu dziennika, o którym mowa w lit. (...)/ tj. na stronie (...) w zakładce W.w miejscu zamieszczenia oświadczenia w papierowym wydaniu dziennika Gazeta (...) dodatek W. przez okres publikacji dwóch kolejnych wydań dodatku, a także na stronie internetowej serwisu informacyjnego O..pl w formie odrębnego artykułu umieszczonego na głównej stronie portalu przez okres tygodnia od dnia publikacji było oświadczenia zatytułowanego (...)

Każdorazowo treść przeprosić miała brzmieć „Ja J. J. występująca w publikacjach przygotowywanych przez (...) S. A. pod pseudonimem ppor. M. w szczególności w publikacji „Mobbing (...) . Ostatnia sprawa ppor. M.” przepraszam płk S. K. za to, że:

1/ pomawiałam płk S. K. zajmującego stanowisko Komendanta Oddziału (...)w K. o postępowanie poniżające go w oczach opinii publicznej oraz narażające na utratę zaufania potrzebnego dla zajmowanego stanowiska, a mających polegać na rzekomym kierowaniu wobec mnie zachowań noszących znamiona mobbingu i molestowania;

2/ udzielałam nieprawdziwych informacji dziennikarzom portalu (...) S. A. E. Ż., M. W., P. Ł. dotyczących rzekomego mobbingu i molestowania mojej osoby przez Pana płk S. K., a także rzekomego wpływu tych relacji na moje zdrowie i koniec kariery zawodowej;

3/ w rozmowach osobistych, telefonicznych oraz wiadomościach SMS znieważałam płk S. K. wulgarnymi określeniami i epitetami, w szczególności „chujem”, „durną łysą pałą”, „głupkiem”, „debilem”,

4/ fałszywie oskarżałam Pana płk S. K. o zachowania polegające na kierowaniu wobec mnie rzekomych zachowań noszących znamiona mobbingu i molestowania.

Jednocześnie wyrażam ubolewanie, że przez nieprawdziwe stwierdzenia naruszone zostały cześć i dobre imię płk S. K. oraz szacunek do jego osoby jako człowieka, mężczyzny oraz żołnierza”.

Uzasadniając powództwo powód podał, że w artykule pod tytułem „Mobbing(...) Ostatnia sprawa ppor. M.”, a także dalszych publikacjach prasowych opartych na relacji pozwanej, pozwana przedstawiała w wypowiedzeniach publicznych osobę powoda w niekorzystnym świetle podając wiele nieprawdziwych informacji z jego życia i pracy zawodowej oraz imputując mu negatywne cechy, których powód nie posada.

Natomiast uzasadniając załączony do pozwu wniosek o zabezpieczenie powód wskazał, że opublikowany w O. materiał i wypowiedzi „ppor. M.” tj. J. J. wywołały lawinę negatywnych komentarzy, poniżyły powoda w opinii publicznej a także naraziły na utratę zaufania potrzebnego dla zajmowanego stanowiska teraz i w przyszłości. Skutkowały także przeniesieniem żołnierza do rezerwy kadrowej oraz zmianą jednostki z K. do M.. Powód podniósł, iż brak było potwierdzenia informacji przekazanych przez „ppor. M.” o rzekomym molestowaniu i mobbingu w jakimkolwiek materiale dowodowym. Zdaniem powoda rzeczywista relacja pomiędzy powodem a ppor. M. przybierała charakter wzajemne oczekiwanych i akceptowanych przez obie strony relacji także inicjowanych przez ppor. M.. Powód wskazał, iż obawia się, że dalsze publikacje doprowadzą do wydalenia go ze służby. Ponadto jego zdaniem dalsze upublicznianie nieprawdziwych informacji może skutkować nieodwracalnymi skutkami w sferze dóbr osobistych powoda, w relacjach rodzinnych i utrudnienia w wykonywaniu pracy zawodowej.

W ocenie Sądu Okręgowego dołączone do pozwu dowody, w szczególności wydruki wiadomości SMS pomiędzy numerami telefonów J. J. i S. K., wydruki rozmów za pośrednictwem komunikatora W. A. pomiędzy powodem a pozwaną oraz zdjęcia obrazujące prywatny czas spędzany przez pozwaną i powoda, w tym wraz z ich dziećmi czynią zasadnymi twierdzenie powoda, iż powód nie dopuścił się molestowania seksualnego i mobbingu, natomiast bliskie relacje między powodem a pozwaną występowały za ich obopólną zgodą.

Sąd Okręgowy uznał, że powód ma interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia, albowiem bez niego w prasie oraz internecie mogą pojawiać się materiały poniżające powoda w opinii publicznej i naruszające tym samym jego dobra osobiste w braku prawomocnego orzeczenia sądu potwierdzającego prawdziwość opublikowanych na temat powoda informacji. Brak zabezpieczenia mógłby uniemożliwić lub poważnie utrudnić osiągnięcia celu postępowania w sprawie.

Postanowienie to w całości zaskarżyła pozwana wnosząc o jego zmianę poprzez oddalenie wniosku oraz zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego według norm przepisanych. Zaskarżonemu postanowieniu zarzuciła naruszenie art. 730 k.p.c. w zw. z art. 730 ¹ k.p.c. poprzez błędną jego wykładnię i zastosowanie w przedmiotowym stanie faktycznym, podczas gdy nie została spełniona przesłanka uprawdopodobnienia roszczenia oraz interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia. W odpowiedzi na pozew odniosła się i do okoliczności zawartych we wniosku o zabezpieczenie.

W odpowiedzi na zażalenie powód wniósł o jego oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Zażalenie pozwanej jest zasadne.

Przepis art. 730¹§ 1 i 2 k.p.c. określa przesłanki udzielenia zabezpieczenia. W ocenie Sądu Apelacyjnego w dacie rozpoznawania zażalenia brak było przesłanek uzasadniających zabezpieczenie.

Sąd Apelacyjny dokonując zmiany zaskarżonego orzeczenia i oddalając wniosek o zabezpieczenie uwzględnił okoliczności faktyczne wynikające z twierdzeń stron. Strony w czasie w którym doszło do wydarzeń będących podstawą wypowiedzi pozwanej były żołnierzami zawodowymi. Powód był przełożonym pozwanej, strony pozostawały w relacji przełożony podwładny. Z powołanych okoliczności faktycznych wynika, że utrzymywały także kontakty prywatne poza godzinami służby, przy czym Sąd Apelacyjny ogranicza się do stwierdzenia tego faktu bez wyrażania oceny tych kontaktów. Powyższe prowadzi do stwierdzenia, że w okolicznościach faktycznych nierozerwalnie splatają się relacje osobiste z zawodowymi, a to rzutuje na ocenę wniosku o zabezpieczenie. Relacje osobiste podlegają dalej idącej ochronie, ale ich istnienie nie może eliminować wypowiedzi dotyczących relacji zawodowych w sprawie związanych ze sformułowanymi przez pozwaną zarzutami. Wypowiedzi pozwanej dotyczyły relacji panujących w jednostce wojskowej, a więc podmiotu publicznego. Powód jako dowódca jednostki był funkcjonariuszem publicznym. W tej sytuacji możliwy do uwzględnienia zakres ograniczenia możliwości wypowiedzi jest istotnie mniejszy niż w sprawie dotyczącej wyłącznie relacji osobistych. Ponadto pozwana udzieliła wypowiedzi, materiały prasowe zostały opublikowane i brak przesłanek dla przyjęcia, że brak zabezpieczenia wpłynie na ewentualne powstanie materiałów medialnych. Dodatkowo strony nie pozostają aktualnie w kontaktach zawodowych, jak też poza zawodowych; powód pozostaje w rezerwie kadrowej dowódcy, a pozwana pozostaje poza służbą,. W tym stanie rzeczy brak przesłanek dla dalszych wypowiedzi pozwanej. Powód w pierwotnym żądaniu pozwu nie wnosił o zakazanie wypowiedzi na przyszłość. Europejski Trybunał Praw Człowieka wypowiadał się o znaczeniu i zakresie oraz swobodzie wypowiedzi i jej granicach w sprawach związanych ze sferą publiczną wskazując na wagę wypowiedzi i dopuszczając także wypowiedzi niewygodne i przeszkadzające ( por. np. wyrok ETPCz z 9 stycznia 2018 r. (...)). Wskazane przyczyny, przy związku, spleceniu sfery prywatnej i publicznej, zawodowej doprowadziły do uwzględnienia zażalenia. Odrębnym zagadnieniem jest złożony rozkład ciężaru dowodu w sprawie, rzutujący także na uprawdopodobnienie roszczenia. Rozpoznając zażalenie w przedmiocie zabezpieczenia sąd nie odnosi się do szeregu zagadnień występujących w sprawie, tak odnośnie stanu faktycznego, w tym oceny zaprezentowanych dowodów, jak i zagadnień prawnych. Z przedstawionych dokumentów nie wynika by zakończono postępowanie wyjaśniające dotyczące mobbingu, jak też postępowanie wywołane zawiadomieniem powoda.

Z przedstawionych przyczyn Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

O kosztach postępowania zażaleniowego rozstrzygnie Sąd I instancji w orzeczeniu kończącym sprawę na zasadzie art. 745 § 1 k.p.c.

SSA Anna Kowacz Braun SSA Jan Kremer SSA Grzegorz Krężołek

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE