UZASADNIENIE

Decyzją nr (...) z dnia 14 lutego 2018r. znak: (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art. 83 ust.1 pkt 3 w zw. z art. 18 ust. 8,9 i 10 oraz art. 20 ust. 1 ustawy z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych stwierdził, że podstawa wymiaru składek dla I. M. z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej na ubezpieczenia społeczne: emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe za miesiąc październik 2017r. wynosi 10657,50 zł.

W uzasadnieniu swojej decyzji organ rentowy wskazał, pierwszorazowy imienny raport miesięczny ZUS RCA przekazany wraz z deklaracją rozliczeniową w dniu 14 listopada 2017r. przez płatnika składek I. M. za październik 2017r. był prawidłowy, a co za tym idzie brak było podstaw do jego skorygowania w zakresie podstawy wymiaru składek. W pierwszorazowej dokumentacji za październik 2017r. płatnik składek zadeklarowała wyższą, niż kwota najniższej podstawy wymiaru dla osób prowadzących pozarolniczą działalność wskazanej w art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, dlatego też stosownie do zapisów literalnego brzmienia art. 18 ust.9 i ust.10 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w przypadku I. M. nie zachodzą przesłanki, a tym samym możliwość dokonania pomniejszenia zadeklarowanej w kwocie 10657,50 zł podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i dokonania korekty dokumentacji w tym zakresie, w związku z niezdolnością do pracy trwającą przez część miesiąca oraz prawem z tego tytułu do zasiłku.

Odwołanie od w/w decyzji złożyła I. M. wnosząc o jej zmianę i ustalenie, że podstawą wymiaru składek dla niej z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej na ubezpieczenia społeczne: emerytalne, rentowe chorobowe i wypadkowe za październik 2017r. stanowi kwota 343,79 zł, a także zasądzenie od organu rentowego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu odwołania wskazała, że brak było podstaw do zakwestionowania przez organ rentowy dokumentacji korygującej imienny raport miesięczny ZUS RCA przekazanej przez I. M. do ZUS w dniu 27 listopada 2017 r. w związku z przebywaniem przez nią na zasiłku chorobowym od 2 października 2017r. I. M. wyjaśniła, że miała pełne prawo do proporcjonalnego obniżenia podwyższonej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne za październik 2017r. z kwoty 10657,70zł do kwoty 343,79 zł. Ponadto podniosła, że organ rentowy błędnie interpretuje przepis art. 18 ust.9 i 10 w/w ustawy, gdyż zapis ten nie ma na celu zawężenie możliwości proporcjonalnego pomniejszenia jedynie najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne a jedynie podkreślenie, że nawet najniższa podstawa wymiaru składek na podlega proporcjonalnemu pomniejszeniu (odwołanie k.1-2v).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych powołując się na przepisy prawa i uzasadnienie zawarte w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.10-18).

Sąd ustalił, co następuje:

I. M. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą Centrum (...) w S.. Z tego tytułu została zgłoszona do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych: emerytalnego, rentowych, wypadkowego oraz dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Od 01 września 2004 r. I. M. jest objęta dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym (kopia zaświadczenia płatnika składek k.3 akt organu rentowego, rozliczenie wpłat k.213-226 akt organu rentowego, zaświadczenie o dobrowolnym ubezpieczeniu chorobowym k.245 akt organu rentowego).

Do czerwca 2017r. I. M. deklarowała najniższą obowiązującą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, tj. odpowiednio kwoty 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia oraz 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (rozliczenie należności k.281-283 akt organu rentowego, potwierdzenie o dobrowolnym ubezpieczeniu chorobowym k.271 akt organu rentowego).

W okresie od lipca 2017r. do października 2017r. I. M. deklarowała podwyższoną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w wysokości 10657,50 zł. (deklaracje ZUS DRA za okres od lipca 2017r. do września 2017r. oraz dokumentacja rozliczeniowa za październik 2017r. przekazana do organu rentowego w dniu 14 listopada 2017r. k.4-8).

W okresie od 2 października2017r. do 31 października 2017r. I. M. przebywała na zwolnieniu lekarskim z powodu ciąży i z tego tytułu pobierała zasiłek chorobowy (imienny raport ZUS RCA k.10).

W dniu 27 listopada 2017r. - za pośrednictwem biura (...)- I. M.przekazała do organu rentowego korektę deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA za październik 2017r. oraz imienny raport rozliczeniowy ZUS RCA, wskazując podstawę wymiaru składek za jeden dzień października 2017r. w wysokości 343,79 zł (korekta deklaracji ZUS DRA oraz raport rozliczeniowy za październik 2017r. k.9-10v).

Pismem z 10 stycznia 2018r. organ rentowy wezwał I. M. do złożenia korekty dokumentów rozliczeniowych za październik 2017r. z wykazaniem pierwotnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w wysokości 10657,50 zł (pismo ZUS z 10 stycznia 2018r. k.291 akt organu rentowego). W odpowiedzi na pismo organu rentowego, I. M. w dniu 15 stycznia 2018r. oświadczyła, iż nie złoży żądanych przez organ rentowych dokumentów (pismo z 15 stycznia 2018r. k.297 akt organu rentowego).

W związku z oświadczeniem płatnika składek, organ rentowy w dniu 31 stycznia 2018r. wszczął postępowanie w sprawie ustalenia wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla I. M. za październik 2017r. z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, w wyniku którego wydano zaskarżoną decyzję z 14 lutego 2018r. (zawiadomienie organu rentowego k.299 akt organu rentowego, decyzja z 14 lutego 2018r. k.303-310 akt organu rentowego).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zgromadzone w aktach organu rentowego i aktach sprawy, a także na podstawie zeznań świadka R. R. (k.37v) oraz płatnika składek I. M. (26v).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie płatnika składek I. M. jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Okoliczności faktyczne niniejszej sprawy są bezsporne, natomiast spór sprowadzał się do wykładni przepisów określających zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą oraz możliwości proporcjonalnego zmniejszenia tej podstawy w przypadku, w przypadku niezdolności do pracy trwającej przez część miesiąca, jeżeli z tego tytułu ubezpieczona pobierała zasiłek chorobowy.

Zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy miało więc wyjaśnienie treści art. 18 ust. 9 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, a mianowicie, czy zezwala on na proporcjonalne zmniejszenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zadeklarowanej w kwocie wyższej niż najniższa podstawa wymiaru składek, stanowiąca 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy, za miesiąc w którym obowiązek podlegania ubezpieczeniom istniał tylko przez część miesiąca, czy też możliwość przedmiotowej korekty podstawy wymiaru istnieje tylko w sytuacji, gdy podstawa wymiaru ustalona była w najniższej wysokości określonej w ust. 8 art. 18 w/w ustawy.

Przepis art. 18 ust. 8 powyższej ustawy zawiera generalną zasadę, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne emerytalne i rentowe osób prowadzących działalność gospodarczą stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na dany rok kalendarzowy. Wyjątki od powyższej zasady ustawodawca wskazał w ust. 9, który stanowi, że za miesiąc, w którym nastąpiło odpowiednio objęcie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi lub ich ustanie i jeżeli trwały tylko przez część miesiąca, kwotę najniższej podstawy wymiaru zmniejsza się proporcjonalnie, dzieląc ją przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniu. Zasady zmniejszania najniższej podstawy wymiaru składek, o których mowa w ust. 9, stosuje się odpowiednio w przypadku niezdolności do pracy przez część miesiąca, jeżeli z tego tytułu ubezpieczony spełnia warunki do przyznania zasiłku (art. 18 ust. 10 ustawy).

Zdaniem Sądu Okręgowego, prawidłowa interpretacja art. 18 ust. 9 i 10 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych prowadzi do wniosku, że w przepisach tych nie chodzi o zawężanie możliwości proporcjonalnego pomniejszania jedynie w przypadku najniższej podstawy wymiaru składek, ale podkreślenie, że nawet najniższa podstawa wymiaru podlega proporcjonalnemu pomniejszeniu. Skoro prawo do proporcjonalnego pomniejszenia podstawy wymiaru składek ustawodawca przyznał osobom deklarującym minimalną podstawę wymiaru składek, to tym bardziej takiego prawa nie mógł pozbawiać ubezpieczonych, którzy zadeklarowali wyższą podstawę wymiaru składek od minimalnej.

W ocenie Sądu Okręgowego interpretacja, jaką prezentuje w tej sprawie organ rentowy, prowadziłaby do nieuzasadnionego uprzywilejowania tych ubezpieczonych, którzy zadeklarowali podstawę wymiaru składek w najniższej wysokości i w konsekwencji do naruszenia zasady równego traktowania wszystkich ubezpieczonych. Zdaniem Sądu, występujące w tej sprawie zagadnienie należy interpretować tak, jak to uczyniły Sądy Apelacyjne m.in. w Lublinie oraz Łodzi. Obecnie za ugruntowany należy uznać pogląd, zgodnie z którym przepis art. 18 ust. 8 ustawy systemowej nie odbiera ubezpieczonym, którzy zadeklarowali składkę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w rozmiarze przekraczającym ustawowe minimum, prawa do proporcjonalnego zmniejszenia podstawy wymiaru składki w miesiącu, w którym nastąpiło objęcie ubezpieczeniem, bądź w przypadku niezdolności do pracy trwającej przez część miesiąca. Podkreśla się przy tym, że skoro prawo takie zachowują osoby deklarujące minimalną podstawę wymiaru składek, to tym bardziej winni z niego korzystać także ubezpieczeni wnoszący składki wyższe od minimalnych (wyroki Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 22 czerwca 2017r. III AUa 1375/16 oraz 19 grudnia 2017r. III AUa 501/17, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 21 listopada 2017r. AUa 60/17). Sąd Okręgowy w całości powyższą argumentacją wyrażoną w przytoczonych orzeczeniach Sądów Apelacyjnych podziela.

Mając na względzie powyższe okoliczności Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego, ustalając że podstawa wymiaru składek dla I. M. z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej na ubezpieczenia społeczne: emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe za miesiąc październik 2017 r. wynosi 343,79 zł.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania Sąd oparł na wynikającej z art. 98 § 1 kpc zasadzie odpowiedzialności za wynik procesu. W konsekwencji, na podstawie art. 98 § 3 w zw. z art. 99 kpc w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015r. poz. 1804), Sąd orzekł jak w pkt II wyroku.

Przewodniczący	SSO Elżbieta Wojtczuk
Protokolant	sekr. sądowy Monika Świątek

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE