UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 10 maja 2018 roku Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim w sprawie z powództwa M. W. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...)w B. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w S. o zapłatę kwoty 1.554,15 złotych, w pkt 1. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 266,97 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 22 sierpnia 2014 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty; w pkt 2. oddalił powództwo w pozostałym zakresie, w pkt 3. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 219,16 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w pkt 4. nakazał pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 565,19 złotych tytułem wynagrodzenia za opinię biegłego oraz nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 124,06 zł tytułem wynagrodzenia za opinię biegłego, sygn. akt V GC 1180/16 (wyrok k. 90).

Apelację od powyższego wyroku złożył powód, zaskarżając go w części, tj.:

- w zakresie oddalającym powództwo, co do kwoty 1.287,18 złotych, liczonych od w/w kwoty ustawowych odsetek od dnia 22 sierpnia 2014 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i z odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty (pkt 2 wyroku);

– w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach postępowania (pkt 3 i 4 wyroku).

Zaskarżonemu orzeczeniu skarżący zarzucił:

1. naruszenie przepisów prawa materialnego

a) sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego wskutek naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy tj. art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 6 k.c. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę materiału dowodowego, ocenę prowadzącą do błędnego ustalenia, że powód nie udowodnił, iż naprawił pojazd przy użyciu części oryginalnych, co skutkowało rozliczeniem szkody według zasad obowiązujących w wariancie optymalnym, podczas gdy powód zgodnie z postanowieniami umowy autocasco przedłożył do akt sprawy faktury VAT dokumentujące użyte do naprawy części oraz faktury VAT dokumentujące koszty robocizny wykazując, że do naprawy użyto części oryginalnych z logo producenta pojazdu, a zatem w konsekwencji szkoda powinna być rozliczona według zasad obowiązujących w wariancie serwisowym;

b) dalsze naruszenie przepisów postępowania tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez błędne przyjęcie, że stawka roboczogodzinowa na poziomie 90,00 złotych netto jest średnią stawką stosowaną przez warsztaty porównywalnej kategorii do warsztatu wykonującego naprawę, działające na terenie miejsca naprawy pojazdu oscylują w granicach 90,00 złotych – 160,00 złotych netto, a zatem zastosowana przez powoda stawka na poziomie 105,00 złotych netto jest stawką niższą niż uśredniona, adekwatną do wysokiego poziomu usług naprawczych zakładu powoda;

c) naruszenie art. 100 k.p.c. w związku z art. 98 k.p.c. poprzez zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, podczas gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego uzasadnia uwzględnienie powództwa w całości i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania w całości;

d) naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 65 § 2 k.c. w związku § 25, 26, 27 ogólnych warunków ubezpieczenia autocasco znajdujących zastosowanie do polisy Nr (...) oznaczonych nr (...) poprzez ich błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że rozliczenie szkody w wariancie serwisowym jest uzależnione od uprzednio uzgodnionych z (...) kosztów i sposobu naprawy w zależności gdzie była wykonywana naprawa, czy w ASO, czy w sieci partnerskiej.

Wskazując na powyższe zarzuty Skarżący wniósł o zmianę wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim V Wydział Gospodarczy z dnia 10 maja 2018 roku, sygn. akt V GC 1180/16 w zaskarżonej części i uwzględnienie powództwa poprzez zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kwoty 1.554,15 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 22 sierpnia 2014 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania według norm przepisanych, z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje, ewentualnie o uchylenie wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim, V Wydział Gospodarczy z dnia 10 maja 2018 roku, sygn. akt V GC 1180/16 w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji oraz orzeczenia o kosztach postępowania za obie instancje (apelacja k. 108 – 111).

W odpowiedzi na apelację powoda pozwany wniósł o jej oddalenie w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych oraz rozpatrzenie sprawy pod nieobecność pozwanej lub jej pełnomocnika (odpowiedź na apelację k. 120 – 122).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda podlegała oddaleniu.

Chybiony jest zarzut Skarżącego, który upatruje sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego w błędnym ustaleniu, że powód nie udowodnił, iż naprawił pojazd przy użyciu części oryginalnych, co skutkowało rozliczeniem szkody według zasad obowiązujących w wariancie optymalnym, podczas gdy powód zgodnie z postanowieniami umowy autocasco przedłożył do akt sprawy faktury VAT dokumentujące użyte do naprawy części oraz faktury VAT dokumentujące koszty robocizny wykazując, że do naprawy użyto części oryginalnych z logo producenta pojazdu, a zatem w konsekwencji szkoda powinna być rozliczona według zasad obowiązujących w wariancie serwisowym.

Przypomnieć należy, że sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego oznacza, iż w stanie faktycznym ustalonym przez sąd pierwszej instancji zachodzą sprzeczności między poszczególnymi ustaleniami czyli, że stan ten w świetle materiału nie stanowi harmonijnej całości. Chodzi tu o błędy popełnione przy ocenie dowodów (przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów) oraz przy dokonywaniu poszczególnych ustaleń, zwłaszcza w zakresie logicznego wnioskowania. W rozpoznawanej sprawie nie ma podstaw do przyjęcia, że rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji jest sprzeczne z tymi okolicznościami, które zostały ustalone w toku postępowania. Nie można zarzucić temu Sądowi, że wyprowadził logicznie błędny wniosek z ustalonych przez siebie okoliczności, czy też przyjął fakty za ustalone bez dostatecznej podstawy (fakty niepotwierdzone materiałem), bądź przeciwnie, że uznał za nieudowodnione pewne fakty, mimo istnienia ku temu dostatecznej podstawy w zebranym materiale. Powód nie podjął nawet próby wykazania sprzeczności konkretnych ustaleń Sądu pierwszej instancji z poszczególnymi dowodami zgromadzonymi w toku postępowania przyjętymi przez ten Sąd za podstawę faktyczną rozstrzygnięcia.

Z prawidłowych ustaleń Sądu Rejonowego wynika, że strony łączyła dobrowolna umowa ubezpieczenia komunikacyjnego autocasco zawarta w dniu 17 stycznia 2014 roku w wariancie serwisowym, obejmująca okres od 17 stycznia 2014 roku do dnia 16 stycznia 2015 roku. Suma ubezpieczenia została określona na kwotę 15.677,00 zł brutto. Integralną część umowy ubezpieczenia stanowiły Ogólne Warunki Ubezpieczenia AC nr (...). Zawarcie umowy zostało potwierdzone polisą serii nr (...). Zatem wysokość, forma i sposób wypłacania świadczeń z tytułu ubezpieczenia były uzależnione od treści jej postanowień, przy czym elementem treści łączącego strony stosunku obligacyjnego stanowią ogólne warunki ubezpieczenia. Określają one w sposób jednolity istotne postanowienia dla wszystkich umów w zakresie danego rodzaju ubezpieczenia u określonego ubezpieczyciela i stanowią część składową umowy ubezpieczenia. Nie mają one mocy powszechnie obowiązującej, jaka cechuje przepisy prawne zawarte w aktach normatywnych. Moc wiążąca ogólnych warunków opiera się na woli stron zawierających umowę (wyrok SN z 22 października 1999 roku, III CKN 410/98, LEX 1218129). Postanowienia ogólnych warunków ubezpieczenia tworzą reżim prawny (umowny) pomiędzy kontrahentami umowy ubezpieczenia tak, więc powoływanie się na naruszenie postanowienia, które statuuje obowiązek ubezpieczonego, posiada walor prawny naruszenia obowiązku wynikającego z art. 354 § 1 k.c. (wykonanie zobowiązania zgodnie z jego treścią) (wyrok SN z 6 maja 1998 roku, II CKN 731/97, LEX nr 50738). Nie ulega wątpliwości, iż postanowienia umowy ubezpieczenia, w tym i ogólne warunki ubezpieczenia, stanowiące zgodnie z wolą stron jej integralną część, podlegają wykładni z uwzględnieniem dyrektyw interpretacji oświadczeń woli określonych w art. 65 § 2 k.c. i to z uwzględnieniem wynikającej z art. 384 § 1 k.c. zasady związania ogólnymi warunkami umów, pod warunkiem doręczenia ich przed zawarciem umowy.

W tym kontekście niezasadny jawi się podniesiony przez Skarżącego zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego tj. art. 65 § 2 k.c. w związku § 25, 26, 27 ogólnych warunków ubezpieczenia autocasco znajdujących zastosowanie do polisy Nr (...) oznaczonych nr (...) poprzez ich błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że rozliczenie szkody w wariancie serwisowym jest uzależnione od uprzednio uzgodnionych z (...) kosztów i sposobu naprawy w zależności gdzie była wykonywana naprawa, czy w ASO, czy w sieci partnerskiej. Istotne z punktu przedmiotowego rozstrzygnięcia pozostawało to, że strony łączyła umowa ubezpieczenia dobrowolnego autocasco i wzajemne zobowiązania stron umowy uregulowane zostały Ogólnymi Warunkami Ubezpieczeń Komunikacyjnych.

W przedmiotowej sprawie istota sporu sprowadzała się do ustalenia wysokości odszkodowania z tytułu kosztów naprawy pojazdu (prawo do odszkodowania powód nabył w drodze umowy cesji zawartej z poszkodowanymi D. M. i E. M.), przy uwzględnieniu, że strony nie kwestionowały zakresu uszkodzeń pojazdu marki O. (...) ani też sposobu naprawy tego pojazdu.

W przedmiotowej sprawie powód wykonał naprawę pojazdu marki O. (...) o nr rej. (...), za którą wystawił dwie faktury VAT z dnia 14 lipca 2014 roku: za prace blacharsko - lakiernicze FV nr (...) na kwotę 2.102,00 złotych oraz FV nr (...) na kwotę 2.809,36 złotych. Nie budziło wątpliwości, że sposób naprawy pojazdu i koszty naprawy nie zostały uzgodnione z pozwanym ubezpieczycielem, a zatem prawidłowe były uznanie przez Sądu I instancji, iż w niniejszej sprawie ma zastosowanie § 27 ust. 3 OWU w zw. z § 25 ust. 2 i ust. 4 OWU.

Stosownie do postanowienia § 27 ust. 3 OWU w razie udokumentowania fakturami naprawy pojazdu dokonanej bez uprzedniego uzgodnienia z (...), koszty naprawy podlegają weryfikacji do średniej arytmetycznej ceny usług naprawczych stosowanych na terenie powiatu właściwego dla miejsca zamieszkania lub miejsca siedziby firmy Ubezpieczonego lub Ubezpieczającego w przypadku, gdy pojazd jest przedmiotem leasingu lub stanowi zabezpieczenie kredytu, nie więcej niż 100,00 złotych brutto za 1 roboczogodzinę prac blacharskich, lakierniczych i mechanicznych. Natomiast ceny części zamiennych i materiałów (w tym lakierniczych) podlegają weryfikacji maksymalnie do wartości brutto zawartych w systemie A., pomniejszonych o wartość zużycia eksploatacyjnego, o którym mowa w § 25 ust. 2. Zasadnie, w okolicznościach niniejszej sprawy, Sąd Rejonowy ustalił odszkodowanie uwzględniając powołane postanowienie OWU, a jednocześnie trafnie przyjął, iż jedynie, co do części osłony dolnej należało przyjąć cenę zastosowaną przez powoda w wysokości 191,06 złotych, albowiem nie była to nowa część, a pochodząca z rynku wtórnego.

Prawidłowo Sąd I instancji, ze względu na rozbieżności twierdzeń stron, co do zakresu kosztów naprawy pojazdu, dopuścił dowód z opinii biegłego do spraw mechaniki samochodowej wnioskowany, zarówno przez powoda w pozwie, jak i przez pozwanego w odpowiedzi na pozew w celu ustalenia uzasadnionych kosztów naprawy pojazdu marki O. (...) nr rej. (...) z uszkodzeń powstałych w zdarzeniu drogowym z dnia 21 czerwca 2014 roku przy uwzględnieniu treści łączącej strony umowy ubezpieczenia autocasco. Według opinii biegłego sądowego koszt naprawy pojazdu marki O. (...) z uwzględnieniem zakresu uszkodzeń udokumentowanych w załączonych aktach szkody wyniósł kwotę 3.624,18 zł brutto. Przy czym zauważyć należy, ze biegły wskazał na zasadność całej kwoty 2.102,00 zł brutto, wynikającej z wystawionej przez powoda faktury (...) nr (...) (faktura za robociznę i materiały), co czyni chybionym twierdzenie Skarżącego o zaniżeniu stawki za roboczogodzinę.

Przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe, w tym w szczególności wskazany dowód z opinii biegłego sądowego ds. mechaniki samochodowej pozwoliło Sądowi Rejonowemu na wyjaśnienie okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sporu – na ustalenie uzasadnionego kosztu naprawy pojazdu O. (...) nr rej. (...), a w konsekwencji ustalenie odszkodowania na poziomie odpowiadającym rzeczywistej szkodzie w tym pojeździe. Sama opinia nie może być źródłem materiału faktycznego sprawy ani stanowić podstawy ustalenia okoliczności będących przedmiotem oceny biegłych. Opinia biegłego podlega, jak inne dowody, ocenie według art. 233 § 1 k.p.c., lecz co odróżnia ją pod tym względem, to szczególne dla tego dowodu kryteria oceny, które stanowią: poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania sformułowanego w niej stanowiska oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej ocen, a także zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej (por. postanowienie SN z dnia 7 listopada 2000 roku, I CKN 1170/98, OSNC 2001, nr 4, poz. 64). Specyfika oceny tego dowodu wyraża się w tym, że sfera merytoryczna opinii kontrolowana jest przez sąd, który nie posiada wiadomości specjalnych, w istocie tylko w zakresie zgodności z zasadami logicznego myślenia i wiedzy powszechnej. Nadaje to pierwszorzędne znaczenie, przy tej ocenie, kryterium poziomu wiedzy biegłego. (por. wyrok SN z dnia 15 listopada 2002 roku, V CKN 1354/00, opubl. LEX Nr 77046).

W tym miejscu należy dodatkowo zauważyć, że powód, po złożeniu przez biegłego opinii pisemnej, nie kwestionował w istocie wniosków w niej zawartych, co czyni dopiero w apelacji, a jedynie wniósł o uzupełnienie opinii przez podanie przez biegłego uzasadnionych kosztów naprawy pojazdu z pominięciem łączącej strony umowy ubezpieczenia autocasco tj. bez zastosowania stopnia amortyzacji na poziomie 50 %, który to wniosek dowodowy Sąd Rejonowy oddalił, uznając przeprowadzenie tego dowodu za zbędne.

Nie ma racji Skarżący, gdy czyni Sądowi Rejonowemu zarzut naruszenia art. 100 k.p.c. w związku z art. 98 k.p.c. poprzez zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, podczas gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego uzasadnia uwzględnienie powództwa w całości i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania w całości.

Trafnie Sąd I instancji wyliczył, stosując zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów unormowaną w treści art. 100 k.p.c., koszty procesu. Powód przegrał sprawę w 82% i w takim stopniu powinien ponieść koszty procesu, czyli w kwocie 1.o75,84 zł (82% x 1.312,00 zł - kwota stanowiąca łączne koszty procesu), a skoro poniósł 1.295,00 złotych, to prawidłowo Sąd Rejonowy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 219,16 złotych (1.295,00 zł - 1.075,84 zł ).

Sąd Okręgowy nie dostrzegł żadnych uchybień kwestionowanego wyroku, które winny być uwzględnione w toku kontroli instancyjnej z urzędu.

W tym stanie rzeczy, wobec bezzasadności wskazanych zarzutów sformułowanych przez apelującego, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

Iwona Godlewska Krzysztof Wójcik Mariola Szczepańska