Sygn. akt II Ca 1472/18

POSTANOWIENIE

Dnia 19 grudnia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Kielcach II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Mariusz Broda

Sędziowie: SSO Bartosz Pniewski (spr.)

SSO Hubert Wicik

Protokolant: stażysta Marta Siadul

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 grudnia 2018 r. sprawy

z wniosku I. K.

z udziałem O. K. (1)

o podział majątku wspólnego

na skutek apelacji uczestniczki

od postanowienia Sądu Rejonowego w Końskich

z dnia 2 sierpnia 2018 r. , sygn. akt I Ns 1157/16

postanawia: oddalić apelację.

Sygn. akt II Ca 1472/18

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Końskich postanowieniem wydanym w dniu 2 sierpnia 2018 roku dokonał majątku wspólnego I. K. i O. K. (1) i przyznać O. K. (1) córce T. i A. na własność nieruchomość zabudowaną, położoną w R., oznaczoną jako działka nr (...) o powierzchni 0,0537 ha, dla której w Sądzie Rejonowym w Końskich prowadzona jest księga wieczysta (...) (pkt I);tytułem spłaty z majątku wspólnego zasądził od O. K. (1) na rzecz I. K. kwotę 19.885,00 złotych płatną w dwóch ratach, pierwsza w kwocie 10 000,00 złotych w terminie 12 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia, druga w kwocie 9 885,00 złotych w terminie 12 miesięcy od terminu płatności pierwszej raty - wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie na wypadek uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat (pkt II); orzekł, że wnioskodawca i uczestniczka ponoszą we własnym zakresie pozostałe koszty związane ze swoim udziałem w sprawie (pkt III)

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych.

I. K. i O. K. (2) zawarli związek małżeński w dniu 29 lipca 1989 roku w Urzędzie Stanu Cywilnego w R.. Małżeństwo zostało zapisane w księdze małżeństw pod numerem (...). O. K. (2) przyjęła nazwisko K., które nosi do chwili obecnej. Z tego związku małżeńskiego I. K. i O. K. (1) posiadają dwoje dzieci: A. i G..

I. K. i O. K. (1) żadnych umów majątkowych małżeńskich nie zawierali i obejmował ich przez cały okres małżeństwa ustawowy ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej.

Po ślubie małżonkowie zamieszkali u rodziców O. K. (1), tj. A. i T. K. w K.. W 1991 roku wynajęli mieszkanie i wyprowadzili się do miejscowości C., a następnie zamieszkiwali w K., gdzie wynajmowali mieszkanie przy ulicy (...).

W dniu 27 maja 1993 roku I. K. i O. K. (1) zawarli, w formie aktu notarialnego przed notariuszem E. D. z Kancelarii Notarialnej w K., Rep. (...)umowę kupna – sprzedaży, mocą której zakupili od S. K. zabudowaną nieruchomość, położoną w R., o pow. 0,0537 ha, oznaczoną numerem ewidencyjnym (...), dla której była prowadzona księga wieczysta o numerze (...). Na nieruchomości tej znajdował się dom drewniany dwuizbowy, parterowy i drewniana szopa (określana przez strony jako stodoła).

Nieruchomość zakupiona została przez I. K. i O. K. (1) do majątku wspólnego za kwotę 15 000 000 starych złotych, która pochodziła w całości z książeczki mieszkaniowej O. K. (1) założonej jeszcze przed zawarciem przez nią związku małżeńskiego. Pieniądze na tą książeczkę mieszkaniową wpłacili rodzice O. K. (1), tj. A. i T. K. w 1981 roku. Na książeczce mieszkaniowej była zapisana premia gwarancyjna, którą można było wypłacić w ściśle określonych warunkach, m.in. w razie budowy domu. W związku z tym została ona przepisana w 1993 roku na A. K. (1) - brata I. K., który w tym czasie budował dom. A. K. (1) otrzymał premię gwarancyjną z powyższej książeczki mieszkaniowej i całość pieniędzy przekazał A. K. (2), która następnie przekazała je O. K. (1) na zakup nieruchomości w R.. Na dzień 25 marca 1993 roku na książeczce mieszkaniowej, łącznie z premią gwarancyjną, było zgromadzone 24 009 000 starych złotych.

W miejscowości R. została przeprowadzona procedura scalenia gruntów, która objęła nieruchomość zakupioną przez I. i O. K. (1). Po scaleniu dla powyższej nieruchomości została założona nowa księga wieczysta o numerze (...), a nieruchomość ta oznaczona została numerem ewidencyjnym – (...).

Dom na nieruchomości zakupionej przez I. K. i O. K. (1) wymagał gruntownego remontu, na którego sfinansowanie I. K. zaciągnął kredyt. Kredyt ten w całości został spłacony w trakcie trwania małżeństwa stron przez I. K. i O. K. (1) z majątku wspólnego.

Wyrokiem z dnia 01 grudnia 2010 roku Sąd Okręgowy w Kielcach w sprawie I C 2087/10 rozwiązał małżeństwo I. K. i O. K. (1) przez rozwód. Wyrok uprawomocnił się w dniu 22 grudnia 2010 roku.

O. K. (1) jest z zawodu rolnikiem. Po ślubie nie pracowała. Po rozwiązaniu małżeństwa podjęła pracę w T., z wynagrodzeniem 1.700,00 złotych netto, gdzie do chwili obecnej pracuje. O. K. (1) posiadała zadłużenia: w A. Bank na kwotę 58.461,04 złotych od 2016 roku, N. Banku na kwotę 6.688,47 złotych od 2017 roku; natomiast w październiku 2017 roku wzięła kredyt skonsolidowany w A. Bank na kwotę 71.513,47 złotych, który łączy w sobie dwa poprzednie. Miesięczna rata do spłaty to 902,00 złotych. O. K. (1) nie posiada oszczędności.

I. K. jest z zawodu górnikiem. Po ślubie pracował w (...) Zakładach (...) w K., a później wyjechał do pracy w Niemczech. Obecnie pracuje w firmie wojskowej w miejscowości J. z wynagrodzeniem 2 100,00 złotych. Nie posiada oszczędności.

Wartość nieruchomości położonej w R., o pow. 0,0537 ha, oznaczonej nr (...) według stanu na dzień 22 grudnia 2010 roku wynosi 54 647,00 złotych, z czego 17 683,00 złotych to wartość gruntu.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał, że wniosek zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy wskazał, że na podstawie zgodnych zeznań stron postępowania, zeznań przesłuchanych świadków w osobach A. K. (2), T. K., A. K. (1), Seleny S., M. S., a także dokumentów w postaci odpisu z księgi wieczystej (...), prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Końskich ustalił, iż w skład majątku wspólnego podlegającego podziałowi wchodzi nieruchomość zabudowaną, położoną w R., oznaczoną jako działka nr (...) o powierzchni 0,0537 ha. Wartość tej nieruchomości Sąd Rejonowy ustalił na kwotę 54.647,00 złotych.

Sąd Rejonowy ustalił, że nieruchomość, położona w R. została w całości została zakupiona z oszczędności zgromadzonych na książeczce mieszkaniowej O. K. (1) jeszcze przed zawarciem związku małżeńskiego. Podał przy tym, że jak wynika z zaświadczenia z Banku (...) środki pieniężne zgromadzone na książeczce mieszkaniowej uczestniczki wraz z odsetkami i premią gwarancyjną to łącznie kwota (...) starych złotych na dzień 25 marca 1993 roku. Zdaniem Sądu Rejonowego fakt zakupu nieruchomości za środki pochodzące z majątku odrębnego O. K. (1) nie wyklucza jednak, że majątek ten stanowi wspólność majątkową podlegającą podziałowi. Sąd Rejonowy wskazał, że kryterium zaliczenia konkretnego prawa do majątku wspólnego jest nabycie tego prawa choćby przez jednego z małżonków w czasie trwania ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej. Wejście do majątku wspólnego następuje z mocy prawa i nie zależy od woli, a nawet świadomości, małżonka nabywającego określony składnik majątkowy. W ocenie tego Sądu w związku z tym prawo własności nabytej nieruchomości w R. przysługuje obojgu małżonkom bez względu na pochodzenie środków na jego zakup.

W ocenie Sądu Rejonowego okoliczności związane z pochodzeniem środków pieniężnych na zakup nieruchomości w R. mają jednak znaczenie dla określenia wartości nieruchomości., będącej przedmiotem wniosku. Sąd Rejonowy przy ustalaniu wartości nieruchomości podlegającej podziałowi przyjął, że kwota 15 000 000 starych złotych przeznaczona na zakup nieruchomości, stanowi nakład z majątku osobistego uczestniczki na majątek wspólny, podlegający rozliczeniu w tym postępowaniu, na podstawie przepisu art. 45 k.r.o. Stwierdził przy tym, że dla rozliczenia tej kwoty w pierwszej kolejności koniecznym było dokonanie jej waloryzacji, a następnie odliczenie jej od wartości nieruchomości ustalonej przez biegłego L. S..

Jako miernik waloryzacji Sąd Rejonowy przyjął wzrost przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, uznając że ma on najbardziej obiektywny charakter. Przy jego zastosowaniu Sąd Rejonowy w wyniku działań arytmetycznych szczegółowo opisanych w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia stwierdził, że kwota 15 000 000 starych złotych o waloryzacji stanowi obecnie kwotę 15 477,65 złotych. O tę kwotę Sąd Rejonowy pomniejszył wartość całej nieruchomości wyliczoną przez biegłego należało (54 647 zł – 15 477,65) otrzymując kwotę 39 169,35 złotych jako wartość nieruchomości, podlegającą rozliczeniu.

Sąd Rejonowy uwzględniając zgodne stanowiska wnioskodawcy i uczestniczki co do podziału majątku wspólnego przyznał nieruchomość położoną w R. na własność uczestniczce.

Sąd Rejonowy przyjął nadto, że oprócz nieruchomości w R. rozliczeniu podlega wartość biżuterii w postaci łańcuszka z wisiorkiem marki S. o wartości 55 złotych, którą po orzeczeniu rozwodu O. K. (1) sprzedała biżuterię M. S. za cenę 600 złotych, przeznaczając tę kwotę na swoje potrzeby. Sąd Rejonowy stwierdził, że I. K. posiada prawo do połowy kwoty jaką uczestniczka uzyskała z jej sprzedaży.

Ostatecznie wartość majątku wspólnego Sąd Rejonowy ustalił na kwotę 39 769,35 złotych (39.169,35 złotych + 600,00), a udziały każdego z byłych małżonków w tym majątku na kwoty po 19 885. Przyznając uczestniczce nieruchomość Sąd Rejonowy zasądził zatem na rzecz wnioskodawcy kwotę 19 885 zł. Spłatę tę to Sąd Rejonowy na podstawie art. 46 k.r.o. w zw. z art. 688 k.p.c. w zw. z art. 212 § 3 k.c. na dwie raty, pierwsza w kwocie 10 000 złotych płatna w terminie 12 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia, druga w kwocie (...) w terminie 12 miesięcy od terminu płatności pierwszej raty.

W zakresie kosztów postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 520 § 1 k.p.c.,

Apelację od tego postanowienia wniosła uczestniczka O. K. (1), zaskarżając je w całości i zarzucają mu: naruszenie przepisu prawa materialnego, a mianowicie art. 33 pkt 3 k.r.o. w brzmieniu przed 20 stycznia 2005 roku poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające” na przyjęciu, iż zabudowana nieruchomość położona w R. o powierzchni 0,0537 ha oznaczona numerem ewidencyjnym (...), dla której Sąd Rejonowy w Końskich prowadzi księgę wieczystą numer (...) stanowi składnik majątku wspólnego byłych małżonków K., w sytuacji, gdy zgodnie z ustalonym przez Sąd stanem faktycznym środki pieniężne przeznaczone na zakup tej nieruchomości pochodziły w całości z majątku osobistego uczestniczki O. K. (1), a więc na zasadzie surogacji nieruchomość ta stanowi składnik majątku osobistego uczestniczki.

Na wypadek gdyby Sąd Okręgowy nie podzielił tego zarzutu uczestniczka zarzuciła naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 45 § 1 zd. 2 k.r.o. w zw. art. 358 1 § 3 k.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na dokonaniu waloryzacji nakładu poczynionego przez uczestniczkę O. K. (1) z jej majątku osobistego na majątek wspólny w ten sposób, iż Sąd jako miernik waloryzacji przyjął wzrost przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia i (liczył wartość nakładu na kwotę 15 447, 65 zł, w sytuacji, gdy kwota pochodząca z majątku osobistego uczestniczki stanowiła 100% kwoty zakupu nieruchomości, a więc aktualna wartość nakładu powinna stanowić 100 % aktualnej wartości nieruchomości, tj. kwotę 54.647 zł, a taki sposób obliczenia wartości nakładu poczynionego na majątek wspólny zgodny jest z treścią postanowienia Sądu Okręgowego w Kielcach wydanego w sprawie II Ca 260/12 i powinien prowadzić do przyznania nieruchomości na wyłączną własność uczestniczki bez spłaty na rzecz wnioskodawcy.

W oparciu o te zarzuty uczestniczka wniosła o o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez oddalenie W całości wniosku, ewentualnie zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez przyznanie uczestniczce O. K. (1) nieruchomości położonej w R. oznaczonej jako działka o numerze ewidencyjnym (...) o powierzchni 0, (...), dla której Sąd Rejonowy w Końskich prowadzi księgę wieczystą numer (...) 8/6 bez spłaty na rzecz wnioskodawcy I. K. oraz zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz uczestniczki zwrotu kosztów postępowania wedle norm przepisanych za ‘obie instancje.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna.

Zarzut naruszenie przez Sąd Rejonowy przepisu art. 33 k.r.o. w brzmieniu obowiązującym do dnia 20 stycznia 2005 roku jest nieuzasadniony. Przepis ten w ogóle nie mógł znaleźć zastosowania w rozpoznawanej sprawie. Zgodnie bowiem z treścią przepisu art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2004 Nr 162, poz. 1691) jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, a więc w dniu 20 stycznia 2005 roku stosunki majątkowe małżonków podlegały wspólności ustawowej, składniki majątków istniejące w tym dniu zalicza się do majątku wspólnego albo do majątków osobistych, stosownie do przepisów tej ustawy. Wspólność ustawowa łącząca wnioskodawcę i uczestniczkę ustała z chwilą uprawomocnienia się wyroku rozwiązującego ich małżeństwo przez rozwód, a więc z dniem 22 grudnia 2010 roku. Oznacza to, że dla oceny, czy doszło do surogacji składnika majątku osobistego uczestniczki i w konsekwencji, czy nabyty w trakcie trwania majątkowej wspólności ustawowej, składnik majątkowy w postaci nieruchomości, będącej przedmiotem podziału majątku wspólnego, podlega zaliczeniu do tej masy majątkowej, zastosowanie mógł mieć jedynie przepis art. 33 pkt 10 k.r.o. w brzmieniu obowiązującym od dnia 20 stycznia 2005 roku, nie zaś przepis wskazany w apelacji. Sąd Rejonowy nie naruszył jednak również przepisu art. 33 pkt 10 k.r.o. w brzmieniu obowiązującym od dnia 20 stycznia 2005 roku, choć zgodzić należy się ze skarżącą, że gdyby przyjąć bez zastrzeżeń dokonane przez ten Sąd ustalenia faktyczne naruszenie tego przepisu miałoby postać oczywistą i musiałoby prowadzić do zmiany zaskarżonego postanowienia i oddalenia wniosku z uwagi na brak majątku wspólnego podlegającego podziałowi. Sfinansowanie nabycia nieruchomości położonej w R. w całości ze środków pochodzących z majątku osobistego oznaczałoby bowiem, że nabyty w trakcie trwania majątkowej wspólności małżeńskiej przedmiot na zasadzie surogacji został również nabyty do tego majątku. Warunkiem surogacji jest to bowiem to, żeby jedno i to samo zdarzenie spowodowało wyjście określonego przedmiotu z majątku osobistego i nabycie innego przedmiotu majątkowego, oraz żeby przedmiot nabyty był uzyskany także w sensie ekonomicznym kosztem majątku odrębnego (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 maja 2000 r., V CKN 50/00). Niekwestionowane w apelacji ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego odnośnie źródła finansowania nabycia nieruchomości położonej w R. są jednak błędne. W obowiązującym systemie apelacji pełnej, założeniem jest rozpoznanie przez sąd drugiej instancji sprawy ponownie, czyli w sposób w zasadzie nieograniczony i polegający na powtórnym badaniu sprawy rozstrzygniętej przez sąd pierwszej instancji. Tym samym, postępowanie apelacyjne - choć odwoławcze - ma charakter rozpoznawczy (merytoryczny), a z punktu widzenia metodologicznego stanowi dalszy ciąg postępowania przeprowadzonego w pierwszej instancji. Konsekwencją rozpoznawczego charakteru apelacji jest więc merytoryczne rozpoznanie sprawy przez sąd drugiej instancji, które odbywa się przy zastosowaniu przepisów regulujących postępowanie apelacyjne, a gdy brak takich przepisów, przy zastosowaniu unormowań dotyczących postępowania przed sądem pierwszej instancji (art. 391 § 1 k.p.c.). Zgodnie z art. 382 k.p.c. sąd drugiej instancji orzeka na podstawie materiału zebranego w postępowaniu w pierwszej instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym. Nie jest zatem wyłączone dokonanie przez sąd odwoławczy, ustaleń mniej korzystnych dla skarżącego od ustaleń sądu pierwszej instancji, o ile nie doprowadzi to do złamania wynikającego z art. 384 k.p.c. zakazu reformationis in peius.

Oceniając zatem materiał dowodowy zgromadzony przez Sąd pierwszej instancji w postaci zeznań świadków: A. K. (2), T. K. oraz zeznania uczestniczki O. K. (1) nie można zgodzić się z wnioskiem wyprowadzonym przez Sąd Rejonowy, z którego wynika, że środki na zakup nieruchomości położonej w R. pochodziły z majątku osobistego uczestniczki. Istotnie środki te zgromadzone były na książeczce mieszkaniowej założonej dla uczestniczki przez jej rodziców, ale faktycznymi dysponentami tych środków byli rodzice uczestniczki – A. K. (2) i T. K., którzy dokonali wpłaty tych środków na książeczkę mieszkaniową prowadzoną dla uczestniczki, uznawali się na osoby, którym te środki przysługują i środki te faktycznie rozdysponowali. Ze złożonych przez nich zeznań jednoznacznie wynika bowiem, że to A. K. (2) w porozumieniu z mężem zlikwidowała w 1993 roku książeczkę mieszkaniową prowadzoną dla jej pełnoletniej córki, cedując zgromadzone na niej środki na brata wnioskodawcy, zaś po kilku tygodniach, kiedy otrzymała premię z odsetkami, wspólnie z mężem uzyskane w ten sposób pieniądze przekazała wnioskodawcy i uczestniczce na zakup nieruchomości w R.. Oboje świadkowie podkreślali, że środki zgromadzone na tej książeczce przysługiwały właśnie im i w ocenie Sądu Okręgowego podjęte przez nich działania w pełni potwierdzają ich uprawnienia do dysponowania tymi środkami. Uczestniczka nie tylko nie zaprzeczała tym okolicznościom, ale również nie posiadała wiedzy odnośnie szczegółów związanych z likwidacją książeczki mieszkaniowej i tego na jakich zasadach została nabyta nieruchomość położona w R.. Nie potrafiła określić, kiedy założona została książeczka mieszkaniowa stwierdzając że, wszystkimi dokumentami dysponuje jej matka. Nie była również w stanie określić jak doszło do tego, że nieruchomość została nabyta do ich majątku wspólnego. Tę okoliczność łatwo natomiast wytłumaczyć analizując zeznania wskazanych świadków – rodziców uczestniczki, którzy jednoznacznie wskazywali, że pieniądze przekazali obojgu małżonkom w tym celu, aby nieruchomość nabyli oni wspólnie, co znajduje potwierdzenie w treści umowy sprzedaży tej nieruchomości. Skoro więc nieruchomość została nabyta przez wnioskodawcę i uczestniczkę ze środków darowanych im do ich majątku wspólnego, oczywiste jest, że nie ma podstaw do zastosowania zasady surogacji określonej w art. 33 pkt 10 k.r.o. Gdyby jednak nawet przyjąć, że środki nie tyko formalnie zgromadzone były na książeczce mieszkaniowej prowadzonej na rzecz uczestniczki, ale również jej przysługiwały, to i tak zastosowanie zasady surogacji byłoby wyłączone. Z treści zaświadczenia wystawionego przez (...) Bank (...) z dnia 25 marca 1993 roku wynika, że na tę datę stan oszczędności na książeczce wynosił 4 078 000 st. zł, zaś pozostałe środki stanowiła premia gwarancyjna w kwocie 12 781 000 st. zł i odsetki 7 150 000 st. zł. Środki wymienione w dwóch ostatnich pozycjach stanowiłyby dochód z majątku osobistego uczestniczki i w takim przypadku na podstawie przepisu art. 31 § 2 pkt 2 k.r.o. w brzmieniu obowiązującym od dnia 20 stycznia 2005 roku wchodziłyby do majątku wspólnego. Oznacza to, że nawet w takim przypadku w przeważającej części zakup zostałby sfinansowany z majątku wspólnego, a zatem nieruchomość weszłaby do tego majątku, zaś uczestniczka mogłaby domagać się rozliczenia nakładu z jej majątku osobistego na majątek wspólny (zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2018 r., III CZP 45/18).

W kontekście tej ostatniej uwago należy stwierdzić, że nie zasługuje również na uwzględnienie zarzut naruszenia przepisu art. 45 k.r.o. Roszczenia o zwrot nakładów z majątku osobistego na majątek wspólny z uwagi na treść przepisu art. 567 § 1 k.p.c. podlegają rozpoznaniu w sprawie o podział majątku wspólnego, jednak zachowują charakter żądań, które - gdyby nie było wskazanego powyżej przepisu - podlegałyby rozpoznaniu w trybie procesowym. W takim wypadku byłoby to możliwe tylko na podstawie żądania zgłoszonego w pozwie i w jego granicach, a rozstrzygnięcie o nich - zarówno pozytywne, jak i negatywne - musiałoby znaleźć wyraz w sentencji wyroku przez ich zasądzenie lub oddalenie. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 października 2011 roku, III CSK 288/10). Wynikająca z przepisu art. 567 § 1 k.p.c. dopuszczalność orzekania o roszczeniach z tytułu nakładów z majątku osobistego na majątek wspólny nie prowadzi do modyfikacji obejmującej charakter rozstrzygnięcia w tym przedmiocie w sentencji postanowienia działowego, pozwalając jedynie na zasądzenie lub oddalenie żądania zasądzenia określonej kwoty. Wobec tego również w niniejszej sprawie, pomimo orzekania o tych roszczeniach w postępowaniu nieprocesowym, odbywa się to wyłącznie na wniosek uprawnionego, co wymaga od osoby dochodzącej takich roszczeń dokładnego sformułowania w tym zakresie żądania, zgodnie z art. 187 § 1 pkt 1 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. Uczestniczka takiego żądania nie zgłosiła, a Sąd Rejonowy o nim nie orzekł we wskazany powyżej sposób, zamiast tego w sposób nieuprawniony pomniejszył należną wnioskodawcy spłatę. Wobec tego, że wnioskodawca nie zaskarżył jednak orzeczenia w tej części nie jest dopuszczalne dokonanie jedynie zmiany orzeczenia w części zasądzającej spłaty na niekorzyść uczestniczki. Prawidłowe rozstrzygnięcie o żądaniu procesowym, które może być dochodzone jedynie na żądanie przez jednego z byłych małżonków jest jednak również obowiązkiem sądu odwoławczego. Jeżeli zatem sąd pierwszej instancji orzekł o niezgłoszonym lub niewłaściwie zgłoszonym żądaniu, uwzględniając go również niewłaściwie w ramach pomniejszenia spłaty, to Sąd Okręgowy rozpoznając apelację wniesioną od takiego rozstrzygnięcia przez tego z małżonków, który domaga się zmiany i uwzględnienia jego żądania w jeszcze szerszym zakresie, nie może rozstrzygać w tym przedmiocie. Z jednej strony uwzględnienie takiego żądania nie mogłoby prowadzić do modyfikacji wysokość zasądzonej spłaty, z drugiej strony wydanie przez Sąd odwoławczy merytorycznego orzeczenia zasądzającego w sposób niezależny od spłaty należność z tytułu nakładów z majątku osobistego na majątek wspólny w odrębnym stanowiłoby bowiem, orzeczenie naruszające przez ten Sąd przepis art. 321 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 października 2015 r. III CSK 195/15).

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd Okręgowy na podstawie przepisu art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. oddalił apelację.

SSO Bartosz Pniewski SSO Mariusz Broda SSO Hubert Wicik

ZARZĄDZENIE

Odpis postanowienia wraz z odpisem uzasadnienia doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawczyni adw. Z. S..