UZASADNIENIE

wyroku z dnia 21 grudnia 2018 r.

Pozwem z dnia 08 czerwca 2018 roku (data prezentaty, k. 2) powódka (...)przy Al. (...) w W. wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego M. J. kwoty 32.400,00 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że w dniu 26 sierpnia 2015 roku zawarła z pozwanym umowę o roboty budowlane, aneksowaną w dniu 28 lutego 2016 roku. Powódka w dniu 08 marca 2016 roku uiściła omyłkowo pozwanemu należność w kwocie 32.400 zł tytułem faktury (...) za zakup i montaż zestawu pompowo-hydroforowego. Powódka wskazała, że nigdy nie doszło do zakupu i montażu na terenie nieruchomości wspólnej zestawu pompowo-hydroforowego, na który została wystawiona w/w faktura VAT. Pozwany wystawił fakturę korygującą o numerze (...) (...), którą osobiście podpisał. Pomimo tego pozwany nie dokonał zwrotu kwoty 32.400 zł niezasadnie przelanej mu przez powoda. W ocenie powódki wystawienie przez pozwanego faktury korygującej było potwierdzeniem z jego strony, że niezasadnie wystawił fakturę (...) bowiem nigdy nie dokonał zakupu i montażu zestawu pompowo-hydroforowego (pozew, k. 2-6).

Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie VI Wydział Cywilny w dniu 20 czerwca 2018 roku w sprawie o sygn. akt VI Nc 2294/18 wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, w którym uwzględnił powództwo w całości wraz z odsetkami i kosztami procesu (nakaz zapłaty, k. 33).

W zarzutach od nakazu zapłaty z dnia 18 lipca 2018 roku (data nadania, k. 49) pozwany M. J. zaskarżył w/w nakaz zapłaty w całości, wniósł o uchylenie nakazu zapłaty i oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Pozwany zakwestionował roszczenie powoda co do zasady i co do wysokości. Wskazał, że nie zostało ono udowodnione oraz nie zostały wskazane prawidłowe podstawy prawne roszczeń dochodzonych pozwem. Podniósł zarzut przedawnienia dochodzonego pozwem roszczenia w oparciu o treść art. 646 k.c. (zarzuty od nakazu zapłaty, k. 44-45).

W piśmie procesowym z dnia 28 sierpnia 2018 roku powódka podtrzymała w całości żądanie pozwu. Wskazała ponadto, że pozwany w korespondencji z powódką w dniu 23 lipca 2018 roku uznał roszczenie dochodzone w niniejszym postępowaniu i wnioskował o rozłożenie na raty należności objętej nakazem zapłaty (pismo powódki, k. 53-58).

Do zamknięcia rozprawy strony podtrzymały stanowiska w przedstawionym kształcie.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 26 sierpnia 2015 roku Wspólnota Mieszkaniowa (...) przy Al. (...) w W. i M. J. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą M. G. J. H. zawarli umowę o roboty budowlane, zmienioną aneksem z dnia 28 lutego 2015 roku.

Dowód: okoliczności bezsporne, umowa, k, 28-30, aneks, k. 31, wydruk z (...), k. 26-27

W dniu 10 marca 2016 roku M. J. wystawił na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej (...) przy Al. (...) w W. fakturę Nr (...) na kwotę 32.400,00 zł brutto za zakup i montaż zestawu pompowo-hydroforowego z terminem płatności do dnia 17 marca 2016 roku. Wspólnota Mieszkaniowa uiściła należność w kwocie 32.400,00 zł w dniu 08 marca 2016 roku.

W dniu 10 marca 2016 roku M. J. wystawił fakturę korygującą nr (...) (...) do faktury nr (...), w której wskazał, że zestaw pompowy został naprawiony a do zapłaty pozostaje kwota 0,00 zł.

Dowód: okoliczności bezsporne, kartoteka konta, k. 11, faktura nr (...), k. 10, faktura nr (...), k. 25.

M. J. na terenie Wspólnoty Mieszkaniowej (...) przy Al. (...) w W. nie wymieniał zestawu pompowo-hydroforowego.
W rozmowach z przedstawicielami Wspólnoty M. J. zobowiązywał się do zwrotu przelanej mu kwoty 32.400,00 zł.

Dowód: zeznania świadka M. Z., k. 77v.

Wspólnota Mieszkaniowa (...) przy Al. (...) w W. kierowała do M. J. wezwania do zapłaty kwoty 32.400,00 w dniu 06 lipca 2017 roku, w dniu 08 sierpnia 2017 roku, w dniu 02 października 2017 roku. Wezwania pozostały bez odpowiedzi.

Dowód: wezwania do zapłaty wraz z potwierdzeniem doręczenia, k. 9, 12-24

W korespondencji prowadzonej drogą mailową pomiędzy M. J. a Wspólnotą Mieszkaniową (...) przy Al. (...) w W., M. J. wyrażał wolę ugodowego załatwienia niniejszego sporu i deklarował spłatę kwoty 32.400,00 zł w czterech ratach.

Dowód: wydruk korespondencji mailowej, k. 59, 73-75.

Podkreślić należy, iż okoliczności faktyczne, dotyczące zdarzenia, w związku z którym powód wywodzi w niniejszej sprawie żądanie, były, co do zasady, bezsporne pomiędzy stronami i zostały ustalone w oparciu o powołane powyżej dowody z dokumentów. Strona pozwana nie kwestionowała bowiem samego faktu otrzymania należności za fakturę nr (...) w kwocie 32.400,00 zł ani wystawienia faktury korygującej nr (...)/(...), kierowania do niej wezwań do zapłaty oraz prowadzenia rozmów w kwestii ugodowego rozwiązania niniejszego sporu. W ocenie Sądu, nie zachodzą żadne przesłanki wpływające na podważenie prawdziwości czy autentyczności dokumentów złożonych do akt sprawy w toku postępowania. Stanowiły one tym samym wiarygodne źródło dowodowe i podstawę stanu faktycznego ustalonego przez Sąd.

Ponadto Sąd opierał się na zeznaniach świadka M. Z. (2), które uznał za wiarygodne w całości. Zeznania wskazanego świadka były jasne i logiczne oraz znajdowały potwierdzenie w pozostałym zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym.

Powód cofnął wniosek o przesłuchanie świadka A. S. (k. 77v). Sąd oddalił zgłoszony przez obydwie strony wniosek o dopuszczenie dowodu z przesłuchania stron jako niezasadny i zmierzający jedynie do przedłużania niniejszego postępowania. Podkreślić należy, że dowód z przesłuchania stron jest dowodem subsydiarnym i do oceny Sądu należy, czy w okolicznościach konkretnej sprawy należy taki dowód dopuścić. W ocenie Sądu w niniejszej sprawie dowody z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy oraz zeznania świadka były wystarczające dla dokonania prawidłowych ustaleń faktycznych. Podkreślić także należy, że pozwany, poza podniesieniem w zarzutach od nakazu zapłaty, ogólnikowych twierdzeń o bezzasadności żądania pozwu nie przedstawił ani nawet nie powołał jakichkolwiek twierdzeń i dowodów, które miałyby to potwierdzać.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo w niniejszej sprawie zasługiwało na uwzględnienie w całości, zatem należało utrzymać w mocy w całości wydany nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym.

Powód dochodził w niniejszej sprawie od pozwanego zapłaty kwoty 32.400,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Powództwo zostało oparte na twierdzeniu, że powód niezasadnie przelał pozwanemu kwotę 32.400,00 zł na podstawie wystawionej przez pozwanego faktury nr (...). Czynności wskazane w fakturze, tj. zakup i montaż zestawu pompowo-hydroforowego nie zostały bowiem nigdy wykonane przez pozwanego, co przyznał sam pozwany wystawiając fakturę korygującą nr (...) (...) Tym samym pozwany nienależnie otrzymał kwotę 32.400,00 zł i powinien ją zwrócić. Powód wskazywał także, iż pozwany uznał roszczenie w prowadzonej z nim korespondencji mailowej.

Pozwany podnosił natomiast, że powód nie udowodnił roszczenia dochodzonego pozwem i nie wskazał prawidłowych podstaw prawnych swojego roszczenia, wobec czego nakaz zapłaty powinien zostać uchylony i powództwo oddalone w całości. Ponadto pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia dochodzonego pozwem w oparciu o treść art. 646 k.c.

W niniejszej sprawie poza sporem pozostawał fakt, że strony łączyła umowa o roboty budowlane z dnia 26 sierpnia 2015 roku, ponadto, że powódka dokonała przelewu na rzecz pozwanego kwoty 32.400,00 zł tytułem faktury (...) oraz fakt wystawienia przez pozwanego faktury korygującej nr (...) (...).

Spór dotyczył natomiast zasadności żądania przez powoda kwoty dochodzonej pozwem. Pozwany kwestionował wprawdzie zasadność pozwu jednak nie powołał żadnych okoliczności za tym przemawiających, poza ogólnikowymi twierdzeniami zawartymi w zarzutach od nakazu zapłaty. Ponadto wskazać należy, że pozwany, już po wydaniu nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym prowadził z powodem rozmowy ugodowe dotyczące należności objętej przedmiotowym nakazem.

W ocenie Sądu stanowisko pozwanego prezentowane w niniejszym procesie nie zasługiwało na uwzględnienie. Nie ulega wątpliwości, że pozwany otrzymał od powoda kwotę 32.400,00 zł za fakturę nr (...) i następnie pozwany wystawił fakturę korygującą do tej faktury o numerze (...), w której potwierdził własnoręcznym podpisem, że zestaw pompowy został naprawiony a należność wynosi 0 zł. Zdaniem Sądu wystawienie przez pozwanego przedmiotowej faktury korygującej jest potwierdzeniem przyznania, że kwota 32.400,00 zł została mu przez powódkę przelana nienależnie. Nie zostały bowiem przez niego wykonane czynności polegające na zakupie i montażu zestawu pompowo-hydroforowego. Pozwany wystawiając fakturę korygującą miał zatem świadomość, że powinien zwrócić tę kwotę. Z treści wiarygodnych zeznań świadka M. Z. (2) wynika, że pozwany deklarował zwrot powódce przedmiotowej kwoty, czego jednak nie uczynił. Ponadto z treści korespondencji mailowej znajdującej się w aktach sprawy wynika, że pozwany nie zaprzeczał istnieniu po jego stronie zobowiązania do zwrotu powódce kwoty 32.400,00 zł i nawet prowadził w tym zakresie rozmowy ugodowe z powódką.

Wobec powyższego uznać należało, że po stronie pozwanego istnieje obowiązek zwrotu sumy pieniężnej w wysokości 32.400,00 zł, uiszczonej na jego rzecz przez powódkę w dniu 08 marca 2016 roku, w oparciu o przepis art. 405 k.c. w zw. z art. 410 § 2 k.c.

Zgodnie z ogólną dyspozycją przepisu art. 405 k.c. kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. Pozwany bez wątpienia uzyskał korzyść majątkową poprzez uzyskanie od powódki kwoty 32.400,00 zł za czynności, których nie wykonał, co potwierdził wystawieniem faktury korygującej. Świadczenie spełnione przez powódkę na rzecz pozwanego tytułem zapłaty za zakup i montaż zestawu pompowo-hydroforowego stanowiło świadczenie nienależne w rozumieniu art. 410 § 2 k.c., zgodnie z którym świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.

Świadczenie nienależne stało się wymagalne w chwili jego spełnienia, a więc w dniu 08 marca 2016 roku (przelew na rzecz pozwanego kwoty 32.400,00 zł). W doktrynie i judykaturze wymagalność roszczenia określana jest jako stan, w którym wierzyciel ma prawną możliwość żądania zaspokojenia przysługującej mu wierzytelności. Jest to stan potencjalny, o charakterze obiektywnym, którego początek zbiega się z chwilą uaktywnienia się wierzytelności (tak w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12 lutego 1991 r., III CRN 500/90, OSNCP 1992, nr 7-8, poz. 137). Początek wymagalności nie da się ująć w jedną regułę obowiązującą dla wszystkich stosunków prawnych, zależy on bowiem od charakteru zobowiązań i ich właściwości. Jednolicie ujęta jest tylko wymagalność w odniesieniu do zobowiązań o charakterze terminowym. Przyjmuje się wtedy, że wierzytelność jest wymagalna, jeśli nadszedł termin świadczenia, bowiem od tej daty wierzyciel może domagać się spełnienia świadczenia, które dłużnik musi spełnić. Inaczej przedstawia się zagadnienie wymagalności w odniesieniu do zobowiązań bezterminowych, do których zalicza się zobowiązanie do zwrotu nienależnego świadczenia. W tym przypadku nie jest możliwe do przyjęcia stanowisko utożsamiające terminy wymagalności i spełnienia świadczenia, gdyż art. 455 k.c., określający termin spełnienia świadczenia wyznacza go jako „niezwłoczny” po wezwaniu przez wierzyciela. Wymagalność roszczenia z tytułu nienależnego świadczenia może przypadać na różne momenty. Zagadnienie wymagalności ma znaczenie dla określenia początku biegu terminu przedawnienia (art. 120 § 1 zdanie pierwsze k.c.). Uwzględnienie uregulowania przyjętego w art. 120 § 1 zdanie drugie k.c. prowadzi do wniosku, że dzień 08 marca 2016 roku, tj. data przelewu kwoty 32.400,00 zł był jednocześnie najwcześniej możliwym terminem, w którym powódka mogła wezwać pozwanego do zapłaty. Od tego dnia zatem rozpoczął się bieg przedawnienia roszczenia o zwrot nienależnie przelanej kwoty na rzecz pozwanego. Do roszczeń z tytułu nienależnego świadczenia stosuje się obecnie sześcioletni (wcześniej dziesięcioletni) termin przedawnienia roszczeń z art. 118 k.c. (stanowisko ugruntowane). Uwzględniając datę wniesienia pozwu (08 czerwca 2018 roku) i początek biegu terminu przedawnienia z tytułu nienależnie przelanej kwoty na rzecz pozwanego (08 marca 2016 roku), stwierdzić należy, że roszczenie powódki nie uległo przedawnieniu.

W niniejszej sprawie nie ma zastosowania podnoszony przez pozwanego termin przedawnienia określony w art. 646 k.c. Roszczenie dochodzone przez powódkę w niniejszej sprawie nie jest bowiem roszczeniem z umowy o dzieło ani nawet roszczeniem z umowy o roboty budowlane. Jak już wyżej wskazywano kwota 32.400,00 zł została na rzecz pozwanego przelana nienależnie, co zresztą potwierdził sam pozwany wystawiając fakturę korygującą. Zatem roszczenie powódki w niniejszej sprawie jest roszczeniem z tytułu nienależnego świadczenia, do którego ma zastosowanie sześcioletni termin przedawnienia.

Wobec powyższego, uznając w całości zasadność powództwa, Sąd w punkcie I wyroku utrzymał w mocy w całości nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym w dniu 20 czerwca 2018 roku w sprawie o sygn. Akt VI Nc 2294/18.

W punkcie drugim wyroku Sąd oddalił wniosek pozwanego o rozłożenie na raty należności dochodzonej pozwem. W ocenie Sądu wniosek ten nie zasługiwał na uwzględnienie. Pozwany składając wniosek o rozłożenie na raty należności dochodzonej pozwem powoływał się na swoją trudną sytuację finansową. Podkreślić jednak należy, że pozwany reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika nie wykazał, ani nawet nie uprawdopodobnił w żaden sposób swojej trudnej sytuacji finansowej. Nie przedłożył na powoływaną okoliczność jakiegokolwiek dokumentu poprzestając jedynie na ogólnym powołaniu się na trudną sytuację materialną. Taka postawa strony reprezentowanej przez profesjonalnego pełnomocnika nie zasługiwała na uwzględnienie. Jedynym wnioskiem było złożenie przez pełnomocnika pozwanego, na rozprawie w dniu 18 grudnia 2018 roku wniosku o zezwolenie na złożenie pisma procesowego celem wykazania trudnej sytuacji finansowej pozwanego. Wniosek taki Sąd oddalił jako spóźniony i mający na celu jedynie przewlekanie niniejszego postępowania. Pozwany w żaden sposób nie wykazał, aby powołanie okoliczności i dowodów przemawiających za jego trudną sytuacją finansową było niemożliwe już w zarzutach od nakazu zapłaty. Tym samym nie zachodził w niniejszej sprawie wypadek szczególnie uzasadniony przyznający Sądowi uprawnienie do rozłożenia na raty zasądzonego świadczenia określony w art. 320 k.p.c.

W punkcie III wyroku Sąd orzekł o kosztach stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu określoną w art. 98 § 1 i 3 k.p.c. O kosztach procesu Sąd orzekł w nakazie zapłaty w postępowaniu nakazowym, który w całości został utrzymany w mocy w punkcie 1 wyroku. W nakazie zapłaty Sąd zasądził od pozwanego, jako strony przegrywającej, na rzecz powoda łącznie kwotę 2.822,00 zł na którą złożyły się: opłata od pozwu w kwocie 405 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz koszty zastępstwa prawnego powoda przez profesjonalnego pełnomocnika będącego adwokatem w kwocie 2.400,00 zł.
W punkcie III Sąd zasądził zatem koszty procesu, które powstały po stronie powódki, jako strony wygrywającej w całości niniejszy proces, po wniesieniu zarzutów od nakazu zapłaty. Koszty te sprowadzały się do różnicy w kosztach zastępstwa procesowego powoda reprezentowanego przez profesjonalnego pełnomocnika między kosztami należnymi w postępowaniu zwykłym (kwota 3.600,00 zł) a kosztami należnymi w postępowaniu nakazowym (kwota 2.400,00 zł), tj. do kwoty 1200,00 zł (§ 2 pkt 5 i § 3 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, Dz. U. z 2015 r., poz. 615 ze zm.). Taką też kwotę zasądzono od pozwanego na rzecz powódki w punkcie III wyroku.

Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w wyroku.

SSR Barbara Syta – Latała

07.01.2019 r.

UZASADNIENIE

ZARZĄDZENIE