UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 13 kwietnia 2018 roku Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim w sprawie z powództwa W. D. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W. o zapłatę:

1.  zasądził od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda W. D. kwotę 3.345,60 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 6 września 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

2.  zasądził od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda W. D. kwotę 1.344,82 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

3.  nakazał zwrócić z środków Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim, na rzecz strony powodowej W. D. kwotę 672,18 zł tytułem zwrotu pozostałej, niewykorzystanej części zaliczki na dowód z opinii biegłego, która to zaliczka zaksięgowana została pod pozycją nr (...);

4.  nakazał zwrócić z środków Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim, na rzecz strony pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 362,03 zł tytułem zwrotu pozostałej, niewykorzystanej części zaliczki na dowód z opinii biegłego, która to zaliczka zaksięgowana została pod pozycją nr (...).

(wyrok 184; uzasadnienie k. 190 – 192v)

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany (...) S.A. w W.. Zaskarżył on powyższy wyrok w części, tj:

- w punkcie 1 - w części uwzględniającej powództwo ponad kwotę 1377,60 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie

- w punkcie 2 w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi pozwany zarzucił:

I. naruszenie prawa materialnego

- art. 361 § 1 k.c. w zw. z art. 363 k.c. oraz art. 824 ¹ § 1 k.c. poprzez zasądzenie na rzecz powoda odszkodowania przewyższającego zakres szkody, a w szczególności nie pozostającego w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem będącym jej źródłem;

- art. 6 kc poprzez przyjęcie, że powód udowodnił konieczność wynajmowania pojazdu zastępczego przez okres 17 dni;

II. naruszenie przepisów prawa procesowego mające istotny wpływ na wynik sprawy:

- 233 § 1 k.p.c. - poprzez dokonanie przez Sąd Rejonowy oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego w sposób dowolny, bez jego wszechstronnego rozważenia w oparciu o zasady logiki i doświadczenia życiowego oraz przez jego wybiórczą ocenę i poczynienie ustaleń sprzecznych z jego treścią, a mianowicie: uznanie zasadności najmu pojazdu zastępczego przez okres dłuższy niż 7 dni, podczas gdy powód nie udowodnił, aby tak długi najem był niezbędnym i stanowiącym normalne, typowe następstwo szkody;

- uznanie, że najem pojazdu zastępczego w okresie wskazanym w pozwie był celowy i uzasadniony, podczas gdy rzeczywisty czas naprawy pojazdu zgodnie z kosztorysem sporządzonym przez pozwanego wyniósł zaledwie jeden dzień pracy (8 roboczogodzin), a proces naprawczy łącznie nie mógł trwać dłużej niż 2 dni robocze;

- art. 227, 229 i 233 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego - przez dokonanie przez Sąd Rejonowy oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego w sposób dowolny, bez jego wszechstronnego rozważenia w oparciu o zasady logiki i doświadczenia życiowego oraz poprzez jego wybiórczą ocenę, a tym samym przyjęcie że Powodowi przysługuje odszkodowanie w związku z najmem zastępczym jak również przez przyjęcie, że pomiędzy zdarzeniem a wynajmem zastępczym pojazdu przez powoda zachodzi adekwatny związek przyczynowy .

W konkluzji apelacji pozwany (...) S.A. w W. wniósł o:

- zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w zaskarżonej części;

- zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania za pierwszą instancję stosownie do wyniku sprawy oraz kosztów postępowania za drugą instancję, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepasanych.

(apelacja k. 196- 198)

W odpowiedzi na apelację powód W. D. wniósł o:

- oddalenie apelacji w całości;

- zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(odpowiedź na apelację k. 206 - 208)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna i podlega oddaleniu.

Sąd Rejonowy rozpoznając niniejszą sprawę nie dopuścił się zarzuconych mu uchybień, a kwestionowane rozstrzygnięcie należy uznać za merytorycznie trafne. W zakresie niezbędnym do wydania prawidłowego wyroku, sprawa została należycie wyjaśniona oraz uzasadniona w sposób pozwalający na ocenę prawidłowości rozstrzygnięcia w aspekcie procesowym i materialnoprawnym. Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji i jako trafnie i prawidłowo ocenione oraz logicznie wywiedzione ze zgromadzonego materiału dowodowego, przyjmuje za własne.

Nie zasługuje na uwzględnienie zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. polegający na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów poprzez dokonanie przez Sąd I instancji sprzecznej z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, dowolnej oceny zgromadzonego materiału dowodowego.

Rozważając powyższy zarzut wskazać należy, że uchybienie zasadzie swobodnej oceny dowodów, które stanowi podstawę wywiedzionego zarzutu naruszenia przepisów postępowania, nie może być argumentowane poprzez selektywne wskazanie i własną subiektywną ocenę niektórych tylko okoliczności lub dowodów bez racjonalnego uargumentowania takiego przekonania. Uwiarygodnienie zarzutu dowolnej oceny dowodów wymaga wykazania w oparciu o fakty i ich pogłębioną logiczną analizę, że rzeczywiście sąd pominął dowody istotne dla rozstrzygnięcia, że uchybił regułom prawidłowego logicznego rozumowania, że uchybił wskazaniom wiedzy lub życiowego doświadczenia. Brak takiej argumentacji wyłącza uznanie zarzutu za trafny. Nie jest bowiem tak, że każdy zarzut dowolnej oceny dowodów oparty na odmiennej, własnej ich ocenie przez stronę postępowania, dyskwalifikuje wynik postępowania dowodowego, przyjęcie bowiem takiego założenia prowadziłoby wprost do przekreślenia zasady swobodnej oceny dowodów.

Skarżąca kwestionując uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego uwzględniła w swoim postulacie jedynie okres czasu niezbędny na dokonanie technologicznej naprawy tego pojazdu wynoszący według jej twierdzeń dwa dni. Tymczasem uzasadniony czas najmu pojazdu zastępczego nie może być utożsamiany jedynie z czynnościami bezpośrednio związanymi z samą naprawą pojazdu uszkodzonego. W tym kontekście należy rozważyć jeszcze inne okoliczności, tj. wszystkie okoliczności pozostające w adekwatnym związku przyczynowo skutkowym z zaistniałą szkodą.

Poszkodowany rozpoczął korzystanie z samochodu zastępczego od dnia 7 lipca 2015 roku, tj. cztery dni po zaistnieniu szkody. Uszkodzony pojazd nie nadawał się bowiem do uczestniczenia w ruchu drogowym, a poszkodowany potrzebował pojazdu do codziennego użytku. Poszkodowany zgłosił szkodę oraz udostępnił uszkodzony pojazd do dokonania oględzin przez ubezpieczyciela i nie zwlekając przystąpił do naprawy tego pojazdu. Po naprawie pojazdu uszkodzonego, poszkodowany oddał samochód zastępczy w dniu 23 lipca 2015 roku. Tymczasem dopiero w dniu 27 lipca 2015 roku otrzymał on wypłatę bezspornej części odszkodowania od pozwanej.

W utrwalonym orzecznictwie przyjęte jest, że uzasadnionym czasem najmu pojazdu zastępczego są okresy czasu najmu pojazdu zastępczego na czas wyceny oraz naprawy pojazdu uszkodzonego, ale również okres od momentu powstania szkody do czasu przyjęcia odpowiedzialności przez ubezpieczyciela. Niepodejmowanie naprawy w tym okresie jest racjonalnym zachowaniem poszkodowanego, gdyż w sytuacji sporu co do zakresu uszkodzeń, naprawa samochodu mogłaby utrudnić, a nawet uniemożliwić wyjaśnienie okoliczności spornych. Tymczasem w sprawie niniejszej poszkodowany, nie czekając na przyjęcie odpowiedzialności przez pozwaną, dokładając wszelkich starań dokonał naprawy pojazdu uszkodzonego i dzięki jego postawie, co trafnie podkreślił Sąd Rejonowy, zakończył on najem pojazdu zastępczego na 4 dni przed datą przyjęcia odpowiedzialności przez pozwaną i wypłatą bezspornej części odszkodowania.

Nie ulega zatem wątpliwości, że uzasadnionym czasem najmu pojazdu zastępczego był okres od 7 lipca 2015 roku, kiedy poszkodowany faktycznie wypożyczył pojazd zastępczy, do dnia 23 lipca 2015 roku, w którym poszkodowany zakończył korzystanie z pojazdu zastępczego. Przy czym podkreślić należy, że w tym stanie sprawy bez znaczenia pozostaje ile czasu faktycznie trwał technologiczny czas naprawy pojazdu uszkodzonego, co stanowi podstawę wywiedzionego zarzutu apelacyjnego. Zasadnicze znaczenie ma okoliczność, że okres najmu pojazdu zastępczego mieści się w przedziale czasowym między datą powstania szkody, a datą przyjęcia odpowiedzialności przez pozwaną.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd I instancji nie naruszył dyspozycji przepisu art. 233 § 1 k.p.c., a ze zgromadzonego materiału dowodowego wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym. Apelacja pozwanego, w żaden sposób nie podważa dokonanych przez Sąd I instancji ustaleń faktycznych.

Wbrew zarzutowi w którym skarżący wskazuje na naruszenie art. 227 k.p.c., art. 229 k.p.c. i art. 233 § 1 k.p.c. powodowi przysługuje zatem odszkodowanie w związku z najmem pojazdu zastępczego. W ocenie Sądu Okręgowego skarżący bezzasadnie kwestionuje, że pomiędzy zdarzeniem, a wynajmem pojazdu zastępczego zachodzi adekwatny związek przyczynowy.

Definiując adekwatny związek przyczynowy należy podkreślić, że zgodnie z art. 361 §1 k.c. sprawca ponosi odpowiedzialność wyłącznie za normalne - typowe następstwa zdarzenia wywołującego szkodę. Związek przyczynowy jest kategorią obiektywną i należy go pojmować jako obiektywne powiązanie zjawiska nazwanego „przyczyną” ze zjawiskiem określonym jako „skutek”. Adekwatny związek przyczynowy stanowi konieczną przesłankę istnienia roszczenia odszkodowawczego, ale także wpływa na jego wysokość.

Szkoda, mająca charakter dynamiczny i zmienny w czasie, obejmuje nie tylko bezpośrednie następstwa zdarzenia szkodzącego, ale także dalsze, powstałe już po zdarzeniu szkodzącym, w tym w związku z poniesieniem kosztów najmu pojazdu zastępczego w czasie, w którym poszkodowany nie mógł korzystać z uszkodzonego pojazdu służącego mu do wykonywania działalności zawodowej lub gospodarczej albo pomocnego w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych . Naprawienie szkody powinno obejmować wszystkie straty, które poszkodowany poniósł wskutek zaistnienia szkody, a także udowodnione korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby nie wyrządzono mu szkody.

W konsekwencji, biorąc pod uwagę okoliczności sprawy, tj. że poszkodowany nie mógł korzystać z uszkodzonego pojazdu służącego mu do dojazdów do pracy oraz pomocnego w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych, refundacji przez odpowiedzialnego w ramach odpowiedzialności odszkodowawczej, powinny podlegać także wydatki poniesione przez poszkodowanego posiadacza pojazdu w okresie, w którym faktycznie nie mógł on korzystać z własnego pojazdu, gdyż są to wydatki celowe i ekonomicznie uzasadnione.

Bezzasadny jest zarzut naruszenia prawa materialnego w postaci art. 361 § 1 k.c. w zw. z art. 363 k.c. w zw. z art. 824 ¹ § 1 k.c. W pierwszej kolejności zaznaczyć należy skarżący nie wskazał w jakim zakresie zarzuca naruszenie art. 363 k.c. tj. w zakresie § 1 czy § 2 i nie wynika to również z treści zarzutu.

Uwzględniając zaś, że omawiany zarzut wskazuje na uchybienia wtórne wobec omówionych już zarzutów procesowych - tj. kwestionuje wysokość zasądzonego na rzecz powoda odszkodowania wobec zakresu szkody oraz istnienie adekwatnego związku przyczynowego ze zdarzeniem będącym jej źródłem - brak jest podstaw, aby twierdzić, że Sąd Rejonowy zasądził na rzecz powoda odszkodowanie przewyższające zakres szkody. Zasądzone odszkodowanie stanowi bowiem równowartość poniesionych przez poszkodowanego kosztów związanych z najmem pojazdu zastępczego. Nie ulega też wątpliwości, na kanwie sprawy niniejszej, że wysokość zasądzonego odszkodowania jest wynikiem okoliczności pozostających w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem będącym źródłem powstania szkody, na co wskazuje czas oraz cel najmu pojazdu zastępczego.

Nie może być mowy o uwzględnieniu zarzutu naruszenia art. 6 k.c., w którym skarżący kwestionuje, że powód udowodnił konieczność wynajmowania pojazdu zastępczego przez okres 17 dni. Okoliczność ta wynika jednoznacznie z przedstawionych dokumentów w postaci umowy oraz faktury za najem pojazdu zastępczego, których wiarygodność nie była kwestionowana w toku postępowania.

Reasumując, należy stwierdzić, iż zarzuty apelacji nie zasługują na uwzględnienie. Skarżąca, przedstawia w środku odwoławczym jedynie własne poglądy na wymowę zebranego materiału dowodowego i własną jego ocenę. Nie wskazuje jednak w apelacji takich argumentów, które podważałyby ocenę dowodów przyjętą przez Sąd Rejonowy za podstawę zaskarżonego wyroku.

Sąd Okręgowy nie dostrzegł uchybień zaskarżonego wyroku, które winny być uwzględnione w toku kontroli instancyjnej z urzędu.

W tym stanie rzeczy, wobec bezzasadności wskazanego zarzutów wywiedzionych przez apelującą, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. zasądzając od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz W. D. kwotę 450,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wynagrodzenia pełnomocnika będącego adwokatem zgodnie z § 2 pkt 1 w związku z § 10 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokatów (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1800 z późn. zm.).

Krzysztof Wójcik Mariola Szczepańska Jarosław Pawlak