UZASADNIENIE

P. D. został oskarżony o to, że:

w okresie od stycznia 2012 roku do października 2014 roku w S., woj. (...), pełniąc funkcję prezesa zarządu (...) sp. z o. o. z siedzibą ul. (...) (...)-(...) S. bez uprawnienia, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej rozpowszechnił cudze utwory w wersji oryginalnej w ten sposób, że za pomocą zewnętrznych środków reprodukcji w postaci przemysłowego wytwarzania skopiował zewnętrzną postać produktów w postaci krzeseł – funkcjonujących pod nazwami (...) , (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) i tak skopiowane produkty wprowadził do obrotu poprzez ich sprzedaż za pośrednictwem strony internetowej (...) oraz portalu aukcyjnego allegro.pl, stwarzając tym możliwość wprowadzenia klientów w błąd co do tożsamości producenta – N. (...)sp. z o. o ul. (...) w K., produktu i wprowadził w błąd co do autorstwa w/wymienionych utworów, czym wyrządził poważną szkodę w/wymienionemu przedsiębiorcy nie mniejszą niż 358.000 złotych,

tj. o czyn z art. 115 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych w zb. z art. 117 ust. 3 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych w zb. z art. 24 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji w zw. z art. 11 § 2 kk

Sąd Rejonowy w Siedlcach wyrokiem z dnia 11 czerwca 2018 r.:

I. oskarżonego P. D. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu, który zakwalifikował jako wyczerpujący dyspozycję art. 115 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. 2006.90.631 j. t. ze zm.) w zb. z art. 116 ust. 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. 2006.90.631 j. t. ze zm.) w zb. z art. 24 ustawy z dn. 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. 2009.153.1503 t. j. ze zm.) w zw. z art. 11 § 2 kk oraz w opisie czynu po słowach „za pomocą” dodając zapis „technicznych” i za czyn ten przy zastosowaniu art. 4 § 1 kk na podstawie art. 116 ust. 2 ustawy z dnia 04 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. 2006.90.631 j. t. ze zm.) w zw. z art. 11 § 3 kk wymierzył oskarżonemu karę 1 roku pozbawienia wolności, której wykonanie na podstawie art. 70 § 1 pkt 1 kk warunkowo zawiesił na okres próby 3 lat oraz na podstawie art. 33 § 2 kk wymierzył mu karę grzywny w rozmiarze 100 stawek dziennych po 10 złotych każda; na podstawie art. 46 § 1 kk orzekł od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonego (...) Sp. z o.o. w K. kwotę 5.000 złotych tytułem częściowego naprawienia wyrządzonej czynem szkody; na podstawie art. 121 ust. 1 ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych orzekł przepadek dowodów rzeczowych szczegółowo opisanych na k. 610a, zarejestrowanych pod pozycją depozytową 277/15/P; zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 500 złotych tytułem opłaty oraz kwotę 3.070,94 złotych tytułem części kosztów postępowania oraz na rzecz oskarżyciela posiłkowego (...) Sp. z o.o. w K. kwotę 1.008 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Apelacje od powyższego wyroku wnieśli osobiście oskarżony oraz jego obrońca.

Oskarżony P. D. zaskarżył orzeczenie w całości na swoją korzyść zarzucając mu:

I. mającą wpływ na jego treść obrazę przepisów postępowania, a mianowicie:

1) art. 4 k.p.k., art. 5 §2 k.p.k., art. 7 k.p.k. w zw. z art. 92 k.p.k. i art. 410 k.p.k. polegającą na przekroczeniu zasady swobodnej oceny dowodów i orzeczeniu o winie oskarżonego wyłącznie na podstawie dowodów obciążających oraz pominięcie w sprawie zasady in dubio pro reo, w myśl której „niedające się usunąć wątpliwości, rozstrzyga się na korzyść oskarżonego", natomiast Sąd Rejonowy wykorzystał je jako instrument obciążający, ponadto Sąd I Instancji nie uwzględnił zasad logiki, wskazań wiedzy oraz doświadczenia życiowego, co w konsekwencji doprowadziło do wybiórczego przyznania waloru wiarygodności poszczególnym dowodom, jedynie w części, w jakiej są niekorzystne dla oskarżonego, a także odmówienie wiary i mocy dowodowej istotnym dla sprawy wyjaśnieniom oskarżonego oraz całkowite pominięcie zeznań świadka Z. D. (1), których treść klarownie wyjaśnia okoliczności zdarzenia, wskazujące na to, że zarzucane P. D. czyny nie zostały popełnione oraz przyznanie waloru wiarygodności opinii biegłego rzecznika patentowego A. R. (1), która jest wykonana nierzetelnie, bowiem, jak biegła stwierdziła w opinii (k. 445) „przedmiotem opinii są akta sprawy 1 Ds. 2250/14" oraz że „dokonała porównania wizualnego krzeseł obu przedsiębiorstw w oparciu o znajdujące się w zgromadzonym materiale dowodowym fotografie krzeseł wprowadzonych przez M. (...) Sp. z o.o", zatem oparcie wniosków biegłej nastąpiło jedynie na podstawie zdjęć, nie zaś fizycznym porównaniu produktów, co jest nierzetelne, a jej twierdzenia o jakości produktów są bezpodstawne, podobnie jak twierdzenia, iż krzesła zostały odwzorowane za pomocą technicznych środków reprodukcji oraz zostały wyprodukowane przemysłowo. Co więcej, (...) Sp. z o.o. nie sprzedała oraz nie kupiła sześciu rodzajów krzeseł, tj. (...), (...), (...), (...), (...) i (...), a mimo to biegła sądowa oceniła te właśnie rodzaje krzeseł, porównując je z produktami pokrzywdzonej spółki, co doprowadziło do wniosków o kopiowaniu tychże oraz ich wyprodukowaniu. Ponadto, biegła sądowa nie wzięła pod uwagę, posługując się przy wydawaniu opinii jedynie zdjęciami produktów, iż krzesła zamieszczone w katalogu firmy (...) Sp. z o.o. były fotografiami wykonanymi na produktach pokrzywdzonej spółki (...) Sp. z o.o., na co zwrócił uwagę Pan Z. D. (1) w treści swoich zeznań, które zostały zakupione przez firmę (...) w latach 2009-2011 od dystrybutorów pokrzywdzonej spółki, a fakt ten został potwierdzony w zeznaniach świadków: M. K. (1), P. A. (1) oraz w wyjaśnieniach oskarżonego. Wskazania wymaga także, iż biegła sądowa oceniła krzesła (...) oraz (...), mimo, iż krzesła te nie występują w żadnych materiałach promocyjnych (dotyczy to materiałów utrwalonych na papierze oraz cyfrowo), ponadto podczas przeszukania Policji zostały zabezpieczone krzesła inne niż będące przedmiotem aktu oskarżenia tylko z uwagi na to, iż pod zdjęciami tych krzeseł były nazwy- pod pierwszym (...), zaś pod drugim- (...) (s. 6 katalogu), zaś faktycznie nie były to te krzesła. M. in. te błędy wskazują na to, że nie doszło do skopiowania tychże produktów oraz wprowadzenia do obrotu. Ponadto, jeżeli przyjąć, iż użyta wielokrotnie w opinii biegłej nazwa (...) Sp. z o.o. dotyczy firmy oskarżonego i stwierdzenie, że krzesła nie stanowią wzorów unikatowych, istniejących tylko w jednym egzemplarzu, to fakt ten w przypadku krzeseł (...), (...) i (...) dotyczy tylko jednej sztuki sprzedanych firmie (...), wobec czego akt oskarżenia nie powinien obejmować w/w krzeseł jako stanowiących wzór unikatowy. Wskazuję także, że wskazana w treści opinii biegłej strona internetowa (...) nie jest stroną ani firmy (...) Sp. z o.o., ani firmy (...), zatem twierdzenia, iż strona ta reklamuje M. (...) (choć nie wiadomo którą ze wskazanych firm) jako przedsiębiorstwo oferujące produkty (...) Sp. z o.o. jest fałszywe. Co więcej, wskazana również strona internetowa (...) była własnością firmy (...) do dnia 16 kwietnia 2015 r., co potwierdzają faktury VAT wystawione przez firmę (...) S.A. (...) z siedzibą w K. nr (...)nas/ (...) z dnia 14 kwietnia 2014 r.,

2) art. 167 k.p.k. w zw. z art. 201 k.p.k. poprzez zaniechanie przeprowadzenia dowodu z uzupełniającej opinii biegłego sądowego rzecznika patentowego wobec jej niepełności oraz niejasności (wyżej wskazane zostały szczegółowe okoliczności nierzetelności opinii) bądź opinii innego biegłego z wymienionej dziedziny,

II. mający wpływ na jego treść błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, polegający na przyjęciu, iż:

a) oskarżony P. D. wyprodukował i wprowadził do obrotu krzesła o nazwach (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) i (...) oraz, że skopiował zewnętrzną postać produktu za pomocą technicznych środków produkcji, podczas gdy chociażby podczas przeszukania Policji nie doszło do stwierdzenia żadnej maszyny bądź urządzenia nadającego się do produkcji sklejki, do jej wygięcia/ukształtowania, wycięcia konturów zewnętrznych produkcji metalowej, pozwalającej wyprodukować stelaże w stanie surowym, a następnie je pochromować lub pomalować proszkowo, a także podczas przeszukania Policji firma (...) Sp. z o.o. wynajmowała od Pana Z. D. (1) ok. 220 m² powierzchni, co nie pozwala na jakąkolwiek produkcję, a jedynie magazynowanie w określonym zakresie. Ponadto wskazać należy, iż Policja objęła czynnościami przeszukania ok. 4000 m², które należą również do firmy (...), a nie firmy, której prezesem zarządu był oskarżony. Co więcej, Policja podczas przeszukania nie stwierdziła obecności żadnego krzesła objętego aktem oskarżenia poza sześcioma sztukami mylnie jednak nazwanymi, najpewniej w wyniku pomyłki zdjęć w katalogu (...) Sp. z o.o. (krzesła (...)- szt. 2 i krzesła (...)- szt. 4),

b) oskarżony dopuścił się popełnienia zarzucanych mu aktem oskarżenia czynów, podczas gdy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w S. nie wyprodukowała i nie wprowadziła do obrotu krzeseł w nim wskazanych ani też nie skopiowała tychże produktów, gdyż nie posiadała żadnych narzędzi, aby tego dokonać, ponadto spółka, której prezesem zarządu był oskarżony zawsze kupowała krzesła od osób trzecich, co potwierdzają faktury VAT znajdujące się w aktach sprawy (dot. (...) L., faktura VAT nr (...) z dnia 2 kwietnia 2012 r., k. 272 oraz dot. M. (...) Z. D. (1)),

c) oskarżony dopuścił się popełnienia zarzucanych mu aktem oskarżenia czynów m. in. poprzez wytwarzania za pomocą zewnętrznych środków reprodukcji, a także, co zostało stwierdzone chociażby w notatce urzędowej z dnia 19 listopada 2014 r., że w siedzibie (...) Sp. z o.o. znajduje się „również linia produkcyjna", podczas gdy jest to linia służąca do magazynowania towaru i jego przechowywania, o czym świadczy m. in. punkt 27. „reklamacje" na zabezpieczonej tabliczce „linia nr 3" (reklamacje nie mogą dotyczyć wyprodukowanych towarów).

Podnosząc powyższe zarzuty wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanych mu czynów, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I Instancji do ponownego rozpoznania.

Obrońca oskarżonego zaskarżył wyrok w całości na korzyść P. D. i zarzucił temu orzeczeniu:

1. na podstawie art. 427 § 1 i 2 oraz 438 pkt 2 i 3 k.p.k. obrazę przepisów postępowania, tj. art. 410 oraz art. 7 k.p.k. mającą wpływ na treść orzeczenia poprzez poczynienie dowolnych ustaleń faktycznych nie mających poparcia w zgromadzonym materiale dowodowym oraz poprzez dowolną a nie swobodną ocenę zgromadzonych w sprawie dowodów, co doprowadziło do błędnych ustaleń faktycznych, zgodnie z którymi:

a) oskarżony P. D. w okresie od stycznia 2012 r. do października 2014 r. w S., woj. (...), pełniąc funkcję Prezesa Zarządu (...) sp. z o.o. z siedzibą przy ul. (...), (...)-(...) S. bez uprawnienia, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej rozpowszechnił cudze utwory w wersji oryginalnej w ten sposób, że za pomocą technicznych zewnętrznych środków reprodukcji w postaci przemysłowego wytwarzania skopiował zewnętrzną postać produktów w postaci krzeseł - funkcjonujących pod nazwami (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) i tak skopiowane produkty wprowadził do obrotu poprzez ich sprzedaż za pośrednictwem strony internetowej (...) oraz portalu aukcyjnego allegro.pl, stwarzając tym możliwość wprowadzenia klientów w błąd co do tożsamości producenta - (...) sp. z o.o. ul. (...) w K., produktu i wprowadził w błąd co do autorstwa ww. utworów, czym wyrządził poważną szkodę ww. przedsiębiorcy nie mniejszą niż 358.000 złotych podczas gdy oskarżony nie popełni! zarzucanego mu czynu tj. nie dokonał skopiowania zewnętrznej postaci ww. krzeseł za pomocą technicznych zewnętrznych środków reprodukcji w postaci przemysłowego wytwarzania i nie wprowadził tak skopiowanych krzeseł do obrotu poprzez ich sprzedaż za pośrednictwem strony internetowej (...) oraz portalu aukcyjnego allegro.pl, nie wyrządził żadnej szkody spółce (...) sp. z o.o.;

b) w 2008 roku spółka (...) zleciła zewnętrznym projektantom - J. H. (1) i M. K. (2) zaprojektowanie 17 nowych modeli krzeseł, w tym modeli oznaczonych nazwami (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), a na podstawie umów z projektantami i porozumień dodatkowych, spółka nabyła do nich autorskie prawa majątkowe do krzeseł podczas gdy ww. projektantki nie wykonywały projektów ww. krzeseł a jedynie wzory w postaci otworów i frezów w oparciach ww. krzeseł, nie posiadały one majątkowych praw autorskich do ww. krzeseł, a jedynie do wzorów w postaci otworów i frezów w oparciach, a w konsekwencji nie mogły przenieść na spółkę (...) sp. z o.o. majątkowych praw autorskich do ww. krzeseł a jedynie do zaprojektowanych wzorów w postaci otworów i frezów w w/w. krzesłach; spółka (...) sp. z o.o. nie posiada majątkowych praw autorskich do ww. krzeseł;

c) oskarżony wystawił i dokonał sprzedaży za pośrednictwem portalu aukcyjnego Allegro.pl krzeseł, które w opisie nazwy produktu miały nazwy’' krzeseł spółki (...)' (...):

-: w dniu 20 listopada 2013 r. aukcja numer (...) krzesło kuchenne kawiarniane A. A. w ilości 100 sztuk, sprzedana 1 sztuka za kwotę 203 zł;
-: w dniu 21 listopada 2013 r. aukcja nr (...) krzesło kuchenne kawiarniane R. S. w ilości 100 sztuk, sprzedane 2 sztuki w cenie po 217 zł;
-: w dniu 30 listopada 2013 r. aukcja nr (...) krzesło kuchenne kawiarniane A. C. w ilości 100 sztuk, sprzedanych 2 sztuki w cenie o 205 zł;
-: w dniu 30 listopada 2013 roku aukcja nr (...) krzesło kuchenne kawiarniane A. S. (...) w ilości 100 sztuk, sprzedane 2 sztuki w cenie po 217 zł;
-: w dniu 30 listopada 2013 r. aukcja numer (...) krzesło kuchenne kawiarniane V. C. w ilości 100 sztuk, sprzedane 2 sztuki po 206 zł;
-: w dniu 30 grudnia 2013 r. aukcja nr (...) krzesło kuchenne kawiarniane I. C. w ilości 100 sztuk, sprzedane 2 sztuki w cenie po 180 zł;
-: w dniu 30 grudnia 2013 r. aukcja nr (...) krzesło kuchenne kawiarniane L. C. w ilości 100 sztuk, sprzedane 2 sztuki w cenie po 205 zł;

podczas gdy oskarżony nie dokonał sprzedaży ani jednego z krzeseł objętych aktem oskarżenia za pośrednictwem portalu aukcyjnego AUegro.pl bowiem transakcje, które zostały dokonane finalnie nie doszły do skutku, towar nie został dostarczony nabywcom, a wpłacone pieniądze zostały zwrócone kupującym;

d) w 2012 r. spółka (...) powzięła informacje od dystrybutorów i przedstawicieli handlowych z terenu kraju, z których wynikało, że spółka (...) sp. z o.o. wprowadziła do obrotu krzesła (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) o takim wzornictwie i nazewnictwie jak spółki (...) ale cenach znacznie niższych niż jej produkty podczas gdy okoliczność ta nie znajduje żadnego potwierdzenia w materiale dowodowym w tym w szczególności w znajdującej się w aktach dokumentacji finansowo-księgowej spółki (...) sp. z o.o. a zeznania świadków w tym zakresie są całkowicie niewiarygodne;

e) spółka (...) sp. z o.o. dokonała zakupu jednej z partii wyprodukowanych i sprzedawanych przez spółkę (...) sp. z o.o. krzeseł podczas gdy (...) sp. z o.o. nigdy nie kopiowała i produkowała krzeseł spółki (...) sp. z o.o. a zakupione przez (...) sp. z o.o. krzesła były de facto krzesłami tej spółki właśnie spółki (...) sp. z o.o.;

f) w wyniku przeszukania pomieszczeń spółki (...) sp. z o.o. zabezpieczono 6 krzeseł - 4 o nazwie A. i 2 C. podczas gdy zabezpieczone krzesła nie były krzesłami A. i C., a innymi krzesłami;

>. na podstawie art. 427 § 1 i 2 oraz 438 pkt 2 i 3 k.p.k. obrazę przepisów postępowania, tj. art. 7 k.p.k. mającą wpływ na treść orzeczenia poprzez dowolną a nie swobodną ocenę dowodów w postaci:

a) wyjaśnień oskarżonego P. D.,

b) zeznań świadków: A. B., M. D., A. R., R. P., D. B., W. C., M. K., D. P., A. C., L. L., M. D., A. K., G. O., J. H.-S., Z. D., P. N., E. J., M. K., P. A.;

c) dowodów z nieosobowych źródeł dowodowych wymienionych na k. 1384v-1385,

która to błędna ocena doprowadziła Sąd do przekonania, że oskarżony P. D. popełnił zarzucany mu aktem oskarżenia czyn podczas gdy prawidłowa ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego powinna prowadzić do konstatacji, że oskarżony nie dopuścił się zarzucanego mu czynu, nigdy nie dokonał skopiowania zewnętrznej postaci krzeseł objętych aktem oskarżenia za pomocą technicznych zewnętrznych środków reprodukcji w postaci przemysłowego wytwarzania i nie wprowadził tak skopiowanych krzeseł do obrotu poprzez ich sprzedaż za pośrednictwem strony internetowej (...) oraz portalu aukcyjnego allegro.pl, a w konsekwencji nie wyrządził żadnej szkody spółce (...) sp. z o.o..

3. obrazę przepisów prawa materialnego tj. art. 46 § 1 k.k. poprzez jego zastosowanie i orzeczenie od Oskarżonego na przecz pokrzywdzonego kwoty 5.000 zł tytułem częściowego naprawienia szkody podczas gdy pokrzywdzony nie poniósł żadnej szkody na skutek działań Oskarżonego.

Podnosząc powyższe zarzuty wnosił o:

1. zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie Oskarżonego P. D. od zarzucanego mu czynu,

ewentualnie, w przypadku gdy Sąd dojdzie do przekonania, że materiał dowodowy nie pozwala na zmianę zaskarżonego wyroku w postępowaniu odwoławczym jak w pkt 1 powyżej, wnosił o:

2. uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji;

3. w przypadku uniewinnienia Oskarżonego P. D. od zarzucanego mu czynu, o zasądzenie na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych za obie instancje.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Obie apelacje częściowo były zasadne, ale skutkować mogły tylko zmianą zaskarżonego wyroku, bowiem zawarte w nich wnioski o uniewinnienie oskarżonego lub uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania nie zasługiwały na uwzględnienie.

Na wstępie zauważyć należy, iż część zarzutów apelacyjnych (w tym obrazy art. 167 kpk i art. 201 kpk) w zakresie postępowania dowodowego uległa dezaktualizacji, ponieważ w toku postępowania odwoławczego przeprowadzono dowody z wnioskowanych odpisów (kopii) dokumentów, jak również uzyskano uzupełniającą opinię biegłej – rzecznika patentowego, która odpowiadając na wszystkie stawiane jej pytania, po dokonaniu oględzin dostępnych dowodów, w sposób zupełny i jasny wyjaśniła wszelkie wątpliwości stron. Sąd Odwoławczy jej opinię uznał w związku z tym za kompletną i rzetelną, bowiem biegła wyraźnie wskazała, jakie cechy produktów takich jak krzesła mogą je wyróżniać spośród innych w taki sposób, by konkretny wyrób można było uznać za utwór w rozumieniu prawa autorskiego – i dlaczego przedmioty, zabezpieczone u oskarżonego nie są objęte zarzutem, jak również jeden z wzorów krzeseł nie jest objęty ochroną autorską ( o czym poniżej).

Zasadniczo wskazać należy, że apelacje oskarżonego i jego obrońcy są uzasadnione o tyle, o ile kwestionują sprawstwo oskarżonego w zakresie części zachowań z przypisanego mu w wyroku czynu. Tytułem przypomnienia wskazać należy, iż zachowania te miały polegać na:

1. rozpowszechnianiu cudzych utworów (krzeseł (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...)) w wersji oryginalnej poprzez kopiowanie ich zewnętrznej postaci za pomocą zewnętrznych technicznych środków reprodukcji w postaci przemysłowego wytwarzania,

2. wprowadzeniu tak skopiowanych produktów do obrotu poprzez ich sprzedaż za pośrednictwem strony internetowej (...) oraz portalu aukcyjnego allegro.pl i stwarzaniu przy tym możliwości wprowadzenia klientów w błąd co do tożsamości producenta – N. (...) sp. z o. o ul. (...) w K., produktu oraz wprowadzaniu w błąd co do autorstwa w/wymienionych utworów.

W ocenie Sądu Okręgowego materiał dowodowy sprawy nie pozwolił na dokonanie ustaleń, że oskarżony kopiował w jakikolwiek sposób cudze utwory w postaci wzorów krzeseł. Nie odnaleziono maszyn, pozwalających na wyginanie stelaży krzeseł, wycinanie siedzisk i oparć czy ich obijanie materiałami. W zeznaniach świadków pojawiają się informacje, że krzesła były w firmie oskarżonego „składane” za pomocą wkrętaków czy kluczy, jednakże nie są to narzędzia, pozwalające na skopiowanie finezyjnego krzesła. Nawet jeśli możliwe byłoby zamówienie u zewnętrznych dostawców elementów, pozwalających na złożenie krzesła w kształcie, podlegającym ochronie prawa autorskiego, to nie oskarżony kopiowałby te elementy. Nie potwierdzono faktycznej sprzedaży (z wydaniem rzeczy) takich przedmiotów, dlatego takie działanie należało wyeliminować z opisu czynu.

W ocenie Sądu nie można było również przypisać oskarżonemu „rozpowszechniania” cudzych utworów. Art. 116 § 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych ma bowiem zastosowanie do utworów intelektualnych, z których korzystanie polega na intelektualnym tylko, zmysłowym kontakcie z nimi, jak utwór muzyczny, obraz, film, program komputerowy itp. Taki utwór, objęty ochroną, bezprawnie udostępniony w wersji oryginalnej innej osobie, jest w całości „konsumowany” poprzez zmysłowe obcowanie z nim, poprzez obejrzenie filmu, wysłuchanie płyty muzycznej itp. W odniesieniu od krzeseł czyn taki musiałby polegać na przekazaniu oryginalnych wyrobów innej osobie (bez uprawnienia właściciela wzoru lub wbrew jego warunkom), by móc na nich posiedzieć (jako że krzesło służy do tego właśnie, a nie do tego, by na nie patrzeć). W sytuacji, gdy materiał dowodowy nie pozwala na dokonanie ustaleń innych niż to, że oskarżony dysponował jedynie oryginalnymi krzesłami, wyprodukowanymi przez (...) sp. z o.o., należałoby też przyjmować, że przedsiębiorca nie może bez zezwolenia producenta hurtowo kupować jego produktów, by następnie dokonywać ich sprzedaży detalicznie, nie można byłoby też bez zgody producenta zbyć żadnej rzeczy używanej, podlegającej ochronie prawa autorskiego. Dlatego też w ocenie Sądu i ten element należało usunąć z opisu czynu oskarżonego. Nie koliduje to z możliwością przypisania mu winy w zakresie wprowadzania przy ofercie sprzedaży w błąd co do tożsamości producenta – autora utworu.

Jak wskazano, materiał dowodowy pozwalał na dokonanie ustaleń, iż oskarżony dysponował jedynie oryginalnymi krzesłami, wyprodukowanymi przez (...) sp. z o.o. Nie udało się oskarżycielowi wykazać okoliczności odmiennej, jako że prócz jednej transakcji z W. C. (2) nie potwierdzono żadnej skutecznej transakcji sprzedaży przez firmę oskarżonego krzeseł, które można byłoby zbadać i ustalić, czy zostały one skopiowane tak, by udawać oryginalne wyroby spółki (...). Krzesła zabezpieczone u oskarżonego wg biegłej nie są wzorami, ujętymi w zarzucie aktu oskarżenia. Nie znalazły potwierdzenia tezy, zgłaszane przez przedstawicieli pokrzywdzonej spółki, iż ze sklepów na terenie kraju docierały do nich informacje o oferowaniu przez oskarżonego takich produktów, bo jedyny konkretnie wskazany świadek (P. N. (2)) twierdzeniu takiemu zdecydowanie zaprzeczył. Żadna z transakcji, zawartych za pośrednictwem portalu aukcyjnego Allegro nie doszła do skutku (co logicznie może wskazywać na to, że oskarżony nie był w stanie samodzielnie, poprzez wyprodukowanie kopii, uzyskać oferowanych do sprzedaży krzeseł). Po oględzinach krzeseł, odkupionych od firmy (...), przedstawiciele pokrzywdzonej spółki wskazali, że są one identyczne jak oryginalne, nie do odróżnienia. Tym samym nie do obalenia są wyjaśnienia oskarżonego, że były to właśnie oryginalne krzesła, wyprodukowane przez N. (...), odkupione przez niego od ojca Z. D. (1), odświeżone i sprzedane. To, że oskarżony chciał W. C. (2) przesłać oryginalne produkty N. (...), świadczyć może korespondencja mailowa wykazująca, że oskarżony usiłował nabyć u pokrzywdzonej spółki produkty, zamówione przez W. C. (2). Brak na spodach krzeseł naklejek z nazwą producenta może zaś wynikać ze wskazywanego ich „odświeżania” i nie tyle dowodzić ich skopiowania, ale co najwyżej próby zatajenia ich rzeczywistego producenta. Pracownicy oskarżonego wskazywali, że w razie zainteresowania nabywców (...) spółki (...) oskarżony zamawiał u kontrahentów elementy, z których meble były składane; nie wykazano jednakże, czy były to elementy przez kogoś kopiowane, czy może były one oryginalnie wyprodukowane przez (...) sp. z o.o., a dostępne w ofercie innych dystrybutorów. Meble kupowane (nawet kompletne) w częściach, do samodzielnego montażu, mogą przecież być tańsze niż zmontowane i takie przedsięwzięcie mogło być dla oskarżonego opłacalne (nawet przy niższych niż katalogowe w Nowym Stylu cenach).

Za zasadne należało natomiast uznać stwierdzenie, iż oskarżony oferował do sprzedaży na portalu aukcyjnym allegro.pl i reklamował za pośrednictwem strony internetowej (...) krzesła, wprowadzając przy tym potencjalnych klientów w błąd co do autorstwa wzorów krzeseł poprzez sugerowanie, że ich producentem jest (...) sp. z o.o. w S., a nie (...) sp. z o. o. w K.. Okoliczność ta wynika przy tym zarówno z dowodów z dokumentów, jak i z osobowych źródeł dowodu. Choć oskarżony twierdził, że drukowany katalog z racji błędów w druku nie był wykorzystywany przy prowadzeniu sprzedaży (k.330-331), jego pracownik A. R. (3) jako świadek wskazał wyraźnie na jego wykorzystywanie przy sporządzaniu ofert na Allegro, ponadto na k. 44-59 znajduje się wydruk takiego katalogu ze strony internetowej (...) sporządzony w obecności notariusza w dniu 16 września 2013 r. (k. 60). W katalogu tym nie ma wprawdzie mowy o formie prawnej „firmy” M. (...), ale zauważyć należy, że Z. D. (1) w swych zeznaniach (k. 1311) wskazał wyraźnie, że od kwietnia 2012 r. sprzedaż krzeseł prowadził syn w (...) spółki (...), on sam chciał również z uwagi na stan zdrowia zaprzestać już tej działalności, przeniósł wszystko na syna (towar, klientów, nr telefonu, adres mailowy, tylko NIP był inny). Ta sama nazwa (nawet przy innej formie prawnej) miała więc służyć zachowaniu ciągłości działalności, renomy, kontaktów handlowych. Sam oskarżony wskazywał, że katalog M. (...) dotyczyć miał jego działalności i rzekomo tylko przez błędy w druku miał nie być używany (choć przeczą temu zeznania świadków czy jego dostępność w internecie). Brzmienie informacji o firmie, zawartej na stronie ze spisem treści, nie pozostawia wątpliwości, że M. (...) przedstawia się jako producent oferowanych do sprzedaży mebli – wskazując, że wykonuje ona meble wg różnych aranżacji, współpracując z producentami części i akcesoriów z różnych krajów. W żadnym miejscu w katalogu tym nie pojawia się informacja, że spółka prowadzi również sprzedaż mebli wyprodukowanych przez innego producenta. W ofertach na Allegro takie informacje już się pojawiają (zeznania D. P. (2) i informacje z Allegro k. 255-257), ale dotyczy to producentów innych niż N. (...) (w ofertach pojawia się informacja np. o firmach (...) czy H.). Jeśli więc oskarżony miał składać krzesła z kupowanych do innych kontrahentów elementów i tworzyć w ten sposób nie kopiowane, ale oryginalne krzesła, do których wzorów prawa autorskie miała pokrzywdzona spółka, to oferując je do sprzedaży bez informacji o producencie, z sugestią, że to M. (...) jest producentem mebli, które sprzedaje, wprowadzał potencjalnych nabywców w błąd w tym zakresie. Gdyby krzesła oferowane przez oskarżonego różniły się choćby minimalnie od (...) spółki (...), można byłby rozważać, czy miało miejsce podrabianie oryginalnych wyrobów. Trzeba bowiem zauważyć, że podobieństwo zewnętrzne produktów to nie wszystko – nazwa również odgrywa w procesie sprzedaży ogromne znaczenie, zwłaszcza w dobie wyszukiwarek internetowych, pozwalających na wyszukanie ofert sprzedaży tych samych (w założeniu) produktów w najkorzystniejszych cenach. Jeśli więc oskarżony używał tych samych nazw danych wzorów krzeseł, co pokrzywdzona spółka (a nie miał ich na wystawie czy u innych sprzedawców mebli, jak wynika z materiału dowodowego, to odczytywanie porównywanych ofert mogło działać tylko w jedną stronę: klient, który widział na żywo, w sklepie, meble Nowego Stylu i chciał sprawdzić ceny w internecie, trafiał na ofertę M. Systemu, gdzie widział takie same zdjęcia i nazwy krzeseł, co sugerowało, że są to dokładnie takie same meble, ale innego producenta i tańsze.

Z opisu czynu należało także wyeliminować działanie względem krzeseł A.. M. K. (2) już w postępowaniu przygotowawczym podała, że przedmiotem jej autorskiego projektu nie było samo krzesło, ale frezowany na tylnej części oparcia, niewidoczny od przodu wzór (rys. techniczny k. 61). W katalogu M. Systemu nie jest widoczna tylna strona oparcia krzesła o tej nazwie i już wówczas projektantka wyraziła swoje wątpliwości co do tożsamości tych produktów w obu katalogach. Również biegła A. R. (1) na rozprawie odwoławczej wskazała (k. 1563v), że krzesła A. w katalogu M. (...) i N. (...) są różne. Samo posłużenie się więc taką samą nazwą innych krzeseł nie mogło wprowadzać nikogo w błąd.

Uwzględniając powyższe uwagi, oceniając bezpośrednio zarzuty apelacji dotyczące postępowania dowodowego, a w szczególności oceny zebranych dowodów i obrazy art. 7 kpk oraz art. 4 kpk, nie mogły znaleźć akceptacji Sądu odwoławczego w takim zakresie, by doprowadzić do całkowitego uniewinnienia oskarżonego. W części, w jakiej Sąd II instancji utrzymał zaskarżony wyrok w mocy, w pełni podzielił analizę i ocenę dowodów dokonaną przez Sąd merytoryczny, który dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych w oparciu o wszystkie przeprowadzone w sprawie dowody, ocenione swobodnie, a przy tym zgodnie z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego. Nawet jeśli zeznania części świadków (reprezentujących interesy (...) sp. z o.o.) np. w części dotyczącej informacji dystrybutorów o konkurencyjnej ofercie (...) sp. z o.o. ostatecznie nie znalazły potwierdzenia, nie oznacza to, że były one nieszczere i nieprawdziwe - świadkowie mogli takie głosy słyszeć, choć nie umieć konkretnie wskazać ich źródła, co uniemożliwiło ich pozytywną weryfikację. Sąd odwoławczy we wskazanym wcześniej zakresie uwzględnił zeznania Z. D. (1). Nie ma znaczenia, kto opłaca rachunki za domenę internetową, ale kto zamieszcza na niej ofertę handlową i działalności jakiej firmy ona dotyczy, a od kwietnia 2012 r. była nią już tylko spółka (...). Niezasadne były zarzuty stawiane opinii biegłej, że została ona wydana tylko na podstawie fotografii krzeseł – nie było innej możliwości oceny wyglądu krzeseł, tylko oferowanych do sprzedaży przez internet, jako że składając ofertę (czy tylko zapraszając do składania zamówień) oskarżony wcale nie musiał fizycznie dysponować oferowanymi towarami. O krzesłach, zabezpieczonych w siedzibie firmy oskarżonego, biegła wypowiedziała się na rozprawie odwoławczej, zresztą po myśli obrony. Generalnie zarzuty pod adresem tej opinii (dla przypomnienia – uzupełnionej w postępowaniu odwoławczym) należało uznać za nieuzasadnione. Biegła wyraźnie wskazała, jakie cechy (a raczej zespół cech jako całość, a nie poszczególne cechy z osobna) pozwalają na uznanie danego produktu za utwór. Już projektantki wskazywały, że ich projekty nie dotyczyły wykonania krzesła od podstaw, ale z wykorzystaniem elementów, już produkowanych masowo przez N. (...), a ich praca twórcza polegała na nadaniu starym krzesłom nowego wyglądu – poprzez wykonanie m.in. frezowań czy perforacji – uchwytów, wykorzystanie nowych materiałów wykończeniowych, jak laminaty na krawędziach itd. O ile więc krzesło jako zwykły przedmiot użytkowy mogło być w swym ogólnym kształcie podobne do innych krzeseł, to w zestawieniu z tymi dodatkowymi elementami ozdobnymi, wyróżniającymi je od innych krzeseł, elementów tych pozbawionych, jako nowa całość zyskiwały rangę utworu. Biegła wyjaśniła też, że jej stwierdzenie o skopiowaniu wzorów krzeseł było skutkiem wynikającej z akt sprawy informacji o tym, że zarówno spółka (...), jak i spółka (...) produkowała oferowane w katalogach krzesła. Argumentacja biegłej również w tym zakresie zyskała w pełni aprobatę Sądu, w związku z czym jej opinię Sąd uznał za wiarygodny, rzetelny i jasny dowód. Wskazywany w apelacji oskarżonego fakt użycia w katalogu M. (...) zdjęć krzeseł produkcji Nowego Stylu dodatkowo dowodzi, że podawał się za producenta krzeseł, których sam nie produkował. Nie ulega przy tym wątpliwości, że Sąd Rejonowy rozważył dowody w ich całokształcie i wzajemnym powiązaniu ze sobą. Dlatego też w ocenie Sądu odwoławczego Sąd I Instancji nie dopuścił się obrazy przepisów art. 7 kpk i 4 kpk. Ten drugi przepis jest przy tym przepisem ogólnym i jego naruszenie nie może w ogóle stanowić samodzielnej podstawy odwoławczej. Aby zarzut z zakresu naruszenia art. 4 kpk mógł być uznany za zasadny, niezbędne jest wykazanie naruszenia przepisu procesowego o bardziej szczegółowym charakterze, zawierającego konkretny nakaz lub zakaz, który został zignorowany, opacznie zrozumiany lub nie doszło do jego zastosowania. W przedmiotowej sprawie skarżący nie podołał w/w obowiązkowi.

Zarzut dotyczący obrazy treści przepisu art. 410 kpk (powiązany w obu apelacjach z obrazą art. 7 kpk) również oceniono jako pozbawiony merytorycznych podstaw. Oczywistym pozostaje, iż konstruowanie prawdziwych ustaleń faktycznych musi opierać się na dowodach wiarygodnych, a dowody niewiarygodne temu celowi nie służą. Pominięcie określonych dowodów uznanych za niewiarygodne przez Sąd meriti przy konstruowaniu ustaleń faktycznych jest rezultatem dokonanej oceny dowodów i wyboru jednej ze sprzecznych wersji zdarzenia, w sytuacji, w której wersje te absolutnie się wykluczają. Nie oznacza to jednak, że nie dokonano oceny określonych dowodów w ogóle, a tym samym nie świadczy o naruszeniu art. 410 kpk (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 29 września 2017 r., sygn. II AKa 285/17, Legalis Numer 1714231).

W ocenie Sądu, jak wskazano powyżej, częściowo zasadny jest zarzut zasadniczy – błędnego ustalenia, że oskarżony wypełnił wszystkie znamiona zarzucanego mu czynu, jak również w konsekwencji obrazy wskazanego w apelacji obrońcy art. 46 § 1 kk. Zauważyć można, że już w stanie faktycznym pisemnego uzasadnienia wyroku nie ma ustaleń, korelujących z brzmieniem opisu przypisanego oskarżonemu czynu – nie ma tam nic o kopiowaniu krzeseł, o ich przemysłowym wytwarzaniu na wzór oryginałów, a jedynie o oferowaniu krzeseł o określonych nazwach do sprzedaży, zawarciu kilku umów (ale już nie o tym, że ostatecznie tylko jedna – z W. C. (2) – została zrealizowana), o rozmowach z dystrybutorami (o informacjach od nich, ale nie o tym, że (...) sp. z o.o. faktycznie wprowadziła opisywane krzesła do obrotu) i o wynikach policyjnego przeszukania. Tym niemniej, co wskazywano wcześniej, za niezasadny należało uznać zarzut, że oskarżony w ogóle nie popełnił zarzucanego mu czynu, niezależnie od jego kształtu i kwalifikacji prawnej. To oskarżony jako prezes zarządu (...) sp. z o.o. decydował o treści ofert/ogłoszeń na Allegro i materiałów reklamowych, a nie informując o tym, że krzesła z oferty są produktem innej firmy (przy generalnym wskazywaniu, że to M. (...) jest producentem mebli, którymi handluje), wprowadzał potencjalnych nabywców w błąd co do ich producenta i autora ich wzorów. Dlatego w zakresie tej części aktywności oskarżonego zarzutu apelacji dotyczącego błędu w ustaleniach faktycznych Sąd nie uwzględnił. Konsekwencją ustalenia, że oskarżony nie dokonał sprzedaży podrobionych na wzór oryginałów krzeseł, było uchylenie orzeczenia o obowiązku naprawienia szkody, bowiem pokrzywdzona spółka nie mogła ponieść żadnej szkody z tego tylko powodu, że oskarżony oferował coś do sprzedaży, do której nie doszło, jak również w sytuacji, gdy oskarżony sprzedał im (z pośrednictwem W. C.) ich własne produkty, kiedyś przez nich (zapewne z zyskiem) sprzedane.

Modyfikacja opisu czynu, przypisanego oskarżonemu, skutkować musiała w ocenie Sądu odwoławczego także modyfikacją wymierzonej mu kary. Zważyć bowiem należało na dużo niższy stopień społecznej szkodliwości takiego czynu, gdy nie została pokrzywdzonemu wyrządzona żadna szkoda i żaden nabywca pod wpływem błędu faktycznie nie nabył ani jednego krzesła. Stąd też w ocenie Sądu karą w pełni adekwatną do stopnia zawinienia i społecznej szkodliwości czynu będzie samoistna kara grzywny w takim wymiarze, w jakim w zaskarżonym wyroku obok kary pozbawienia wolności wymierzył ją oskarżonemu Sąd I instancji, tj. w rozmiarze 100 stawek dziennych po 10 zł każda.

Mając na uwadze powyższe i na mocy art. 437 § l kpk oraz art. 636 § 1 kpk i 624 § 1 kpk Sąd Okręgowy orzekł, jak w wyroku.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE