X Gc 803/18
W pozwie z dnia 16 lipca 2018r. skierowanym przeciwko I. S. powódka B. K. wniosła o zasądzenie od pozwanej kwoty 107 183,77zł. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wytoczenia powództwa. Uzasadniając zgłoszone żądanie pełnomocnik powódki podniósł, iż pozwana jako członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ponosi odpowiedzialność za zaciągnięte przez tę spółkę zobowiązania, wskazał nadto na bezskuteczność prowadzonej przeciwko tej spółce egzekucji (pozew k. 4 – 9).
W odpowiedzi na pozew z dnia 27 września 2018r. pozwana powołując się na nieistnienie spółki, która zaciągnąć miała zobowiązanie względem powódki, wniosła o oddalenie powództwa w całości (odpowiedź na pozew k. 53).
Sąd ustalił, co następuje:
Zapadłym w dniu 31 marca 2000r. postanowieniem Sądu Rejonowego w Łodzi ujawniono w rejestrze handlowym pozwaną jako prezesa zarządu Przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w D. W. (postanowienie k. 16). Kolejnym postanowieniem z dnia 28 kwietnia 2000r. Sąd Rejonowy w Łodzi wykreślił dotychczasową firmę i adres wskazanej wyżej spółki, w jej miejsce zaś nakazał wpisanie Przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. (postanowienie k. 17).
Zapadłym w dniu 23 stycznia 2018r. nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 23 stycznia 2018r. Sąd Okręgowy w Łodzi nakazał Przedsiębiorstwu (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. zapłatę kwoty 97 000zł. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 27 lipca 2017r. do dnia zapłaty jak również zapłatę kwoty 3 617zł. tytułem zwrotu kosztów postępowania (nakaz zapłaty k. 13).
Zapadłym w dniu 23 maja 2018r. postanowieniem prowadzący przeciwko spółce Przedsiębiorstwu (...) komornik umorzył ją na podstawie art. 824 par. 1 pkt 2 kpc., na uzasadnienie zaś swojego rozstrzygnięcia wskazał, iż spółka, przeciwko której powódka uzyskała tytuł wykonawczy, została wykreślona z rejestru sądowego z dniem 1 stycznia 2016r. i z tą też datą utraciła osobowość prawną (postanowienie k. 12). Po raz kolejny ten sam komornik z powołaniem tej samej podstawy prawnej i z takim samym uzasadnieniem umorzył egzekucję przeciwko dłużniczce w dniu 14 sierpnia 2018r. (postanowienie k. 58).
Doręczonym pozwanej w dniu 14 czerwca 2018r. pismem z dnia 6 czerwca 2018r. pełnomocnik powódki wezwał pozwaną do zapłaty w terminie 14 dni od dnia otrzymania powyższego wezwania kwot:
I 97 000zł. tytułem należności głównej objętej wydanym przeciwko spółce nakazem zapłaty z dnia 23 stycznia 2018r.;
II 5 841,26zł. tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie skapitalizowanych za okres od dnia 27 lipca 2017r. do dnia 6 czerwca 2018r.;
III 3 617zł. tytułem zwrotu kosztów postępowania (wezwanie k. 14, dowód doręczenia k. 15).
Sąd zważył, co następuje:
Stosownie do powołanego jako podstawa żądania pozwu przepisu art. 299 ksh., członkowie zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania takiej spółki, jeśli tylko egzekucja przeciwko takiej spółce okazałaby się bezskuteczna. Dowodząc bezskuteczności takiej egzekucji pełnomocnik powódki powołał się na dwukrotne umorzenie wszczynanej przeciwko spółce egzekucji, którego podstawę stanowił przepis art. 824 par. 1 pkt 2 kpc. W ocenie sądu dokument powyższy nie stanowi dowodu wystarczającego do wykazania przesłanki odpowiedzialności członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, choć bowiem za ugruntowane uważać należy w orzecznictwie stanowisko, wedle którego dowodem bezskuteczności egzekucji jest postanowienie komornika umarzające z tego względu postępowanie egzekucyjne przeciwko spółce z o.o., to niemniej jednak wskazuje się przy tym, iż chodzi o takie tylko umorzenie postępowania egzekucyjnego, którego przyczyną była bezskuteczność egzekucji, a zatem sytuacja, w której spółka nie ma majątku pozwalającego na zaspokojenie wierzyciela pozywającego członków zarządu (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 czerwca 2003 r., V CKN 416/01, OSNC 2004, nr 7-8, poz. 129 i powołane tam orzecznictwo). To zaś oznacza, iż umorzenie postępowania egzekucyjnego z jakiegokolwiek innego względu nie stanowi dowodu bezskuteczności egzekucji z majątku spółki.
Jak zatem wynika z powyższego, za dowód taki uznane może zostać postanowienie umarzające egzekucję na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 KPC, nie będzie natomiast stanowić o bezskuteczności egzekucji postanowienie komornika umarzającego egzekucję z innych przyczyn określonych w art. 824 § 1 i art. 825 KPC, a zatem również z przyczyn, jakie stanowiły podstawę umorzenia egzekucji w niniejszej sprawie. Mając na uwadze powyższe, przyjąć należało, iż powódka wbrew ciążącemu na niej z mocy art. 6 kc. ciężarowi dowodowemu nie wykazała podstawowej przesłanki odpowiedzialności pozwanej, to zaś skutkować musiało oddaleniem powództwa, jako pozbawionego oparcia w przepisie art. 299 ksh.
Osobnym zagadnieniem, które również brać należało pod uwagę jako okoliczność wykluczającą udzielenie ochrony żądaniu pozwu, było nieistnienie samej spółki, za zobowiązania której pozwana miałaby ponosić odpowiedzialność, a to z tego względu, iż samo istnienie zobowiązania spółki z o.o. jest warunkiem sine qua non pociągnięcia członka zarządu do odpowiedzialności i stanowi jej przesłankę, skoro zaś – jak ma to miejsce w niniejszej sprawie – nie istnieje sama spółka – to nie sposób tym samym przyjmować istnienia również jakichkolwiek jej zobowiązań, za które odpowiedzialność ponosić miałaby pozwana. W literaturze prawniczej jak i w orzecznictwie dopuszcza się wprawdzie w wyjątkowych sytuacjach wystąpienie z roszczeniem do członka zarządu od razu, bez konieczności uzyskania uprzedniego tytułu egzekucyjnego przeciwko spółce. Chodzi zwłaszcza o takie przypadki, w których spółka z o.o. już nie istnieje, niemniej jednak zawęża się to do sytuacji, w których sama utrata bytu prawnego przez spółkę nastąpiła już po zaciągnięciu przez nią zobowiązania, odmienną zatem w sposób zasadniczy od sytuacji, która miała miejsce w niniejszej sprawie, w której to zestawienie daty wymagalności długu spółki z datą, w jakiej utraciła ona byt prawny prowadzi do wniosku, iż spółka z powodu braku zarówno zdolności prawnej jak i zdolności do czynności prawnych zobowiązań względem powódki nie mogła zaciągnąć (tak wyr. SN z 13.12.2006 r., II CSK 300/06, Glosa 2007, Nr 4, s. 10). W niniejszej sprawie uwzględnić należało jednak fakt istnienia wydanego przeciwko spółce prawomocnego nakazu zapłaty z dnia 23 stycznia 2018r., jak również fakt, iż stosownie do art. 353 ( 2) kpc. do nakazów zapłaty stosuje się odpowiednio przepisy o wyrokach, to zaś oznacza, iż przedmiotowy nakaz zapłaty objęty jest regulacją zawartą w przepisie art. 365 kpc. przewidującą związanie przedmiotowym nakazem wszystkich innych sądów, a zatem także sądu orzekającego w sprawie niniejszej. Określone w art. 365 KPC związanie stron, sądów i innych podmiotów i osób treścią prawomocnego orzeczenia wyraża nakaz przyjmowania przez nie, że w objętej nim sytuacji stan prawny przedstawiał się tak, jak to wynika z sentencji wyroku (wyr. SN z 23.6.2009 r., II PK 302/08, Legalis; wyr. SN z 15.11.2007 r., II CSK 347/07, Legalis).
Z powyższych względów, za okoliczność uzasadniającą oddalenie powództwa uznać należało wyłącznie brak udowodnienia bezskuteczności prowadzonej przeciwko spółce egzekucji. Mając na uwadze, iż okoliczność powyższa sama w sobie stanowiła wystarczającą przeszkodę w udzieleniu ochrony żądaniu pozwu, orzeczono jak w sentencji.
Z/ odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powódki