UZASADNIENIE

Powód P. G. wniósł przeciwko pozwanemu (...) spółce akcyjnej w S. o zapłatę kwoty 665 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 26.07.2018r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

Nakazem zapłaty sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwane towarzystwo ubezpieczeń wniosło sprzeciw od ww. nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

W toku postępowania strony podtrzymały swoje doczasowe stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 24 maja 2018 r. doszło do zdarzenia drogowego w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd F. (...) o nr rej. (...) należący do A. i M. K.. Sprawca zdarzenia posiadał ważną polisę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartą z (...) spółką akcyjną w S..

Bezsporne.

Poszkodowana dokonała zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi sprawcy, który przyjął na siebie odpowiedzialność co do zasady i wszczął postępowanie likwidacyjne.

W odpowiedzi na zgłoszenie szkody, pozwany telefonicznie, a następnie za pośrednictwem wiadomości e-mail – z dnia 24.05.2018r. - poinformował poszkodowanych o możliwości organizacji wynajmu pojazdu zastępczego wraz z pokryciem jego kosztów przez ubezpieczyciela.

Dowód:

- zeznania świadka A. K., k. 62

- wiadomość e-mail z dnia 24.05.2018 r., akta szkody na płycie DVD k. 67.

Dnia 5 czerwca 2018 r. o godz. 16.30 poszkodowana zawarła z powodem umowę najmu pojazdu zastępczego marki F. (...), ustalając w umowie dobową stawkę najmu na kwotę 200 zł brutto.

Dowód:

- umowa najmu pojazdu zastępczego, k. 14-15.

Tego samego dnia lecz już po wynajęciu pojazdu zastępczego, o godzinie 50.56 powód zwrócił się do pozwanej z pytaniami w zakresie oferty najmu pojazdu zastępczego pozwanej. Pytania dotyczyły istnienia kar umownych, udziału własnego w szkodzie, osób mogących poruszać się pojazdem zastępczym, limitu kilometrów, możliwości wyjazdu za granicę, kosztu w przypadku odmowy wypłaty przez towarzystwo ubezpieczeń, wartości franszyzy redukcyjnej przy ubezpieczeniu AC z ofert przedstawionych przez pozwaną.

W dniu 7 czerwca 2018r. pozwana również za pośrednictwem e-mail odpowiedziała na pytania powoda wskazując na akceptowaną stawkę najmu (95 zł brutto), czas najmu równy obiektywnie niezbędnej naprawie, brak limitu kilometrów, brak kaucji, bezpłatne zniesienie udziału własnego w szkodach wyrządzonych z winy najemcy bądź przez nieznanego sprawcę.

Dowód:

- wiadomość e-mail powoda, akta szkody, k. 67

- wiadomość e-mail pozwanej, akta szkody, k. 67,

- oświadczenie (...), akta szkody k. 67.

Dnia 11 czerwca 2018 r. poszkodowana zwróciła powodowi wynajęty pojazd.

Tego samego dnia poszkodowana oświadczyła, iż korzystała z wynajętego pojazdu przez czas naprawy uszkodzonego samochodu w celach dojazdów na zakupy, odwożenia dzieci do przedszkola i innych celów osobistych.

Dowód:

- protokół zwrotu pojazdu, k. 16

- oświadczenie poszkodowanej, k. 13.

Dnia 11 czerwca 2018r. powód wystawił na rzecz poszkodowanej fakturę VAT na kwotę 1400 zł brutto tytułem najmy pojazdu zastępczego przez okres 7 dni, przy dobowej stawce najmu wynoszącej 200 zł brutto.

Tego samego dnia poszkodowana zawarła z powodem umowę cesji wierzytelności, na podstawie której przelała na jego rzecz wierzytelność przysługującą jej z tytułu zdarzenia z dnia 24 maja 2018 r. w szczególności w zakresie kosztów najmu pojazdu zastępczego w stosunku do (...) spółki z akcyjnej w S..

Dowód:

- faktura VAT, k. 17;

- umowa cesji, k. 30.

Ubezpieczyciel sprawcy szkody przyznał na rzecz powoda odszkodowanie w kwocie 735 zł brutto tytułem najmu pojazdu zastępczego, uznając za uzasadniony cały okres najmu pojazdu zastępczego, weryfikując jednak dobową stawkę najmy do kwoty 105 zł brutto.

Bezsporne, a nadto dowód:

- potwierdzenie przelewu, k. 25a

Pismem z dnia 30 lipca 2018 r. powód wezwał ubezpieczyciela sprawcy szkody do zapłaty pozostałej kwoty odszkodowania w terminie 7 dni. Pozwana nie zmieniła decyzji w zakresie wysokości odszkodowania za najem pojazdu zastępczego.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty, k. 26,

- odpowiedź pozwanej, k. 28-29.

Sąd zważył co następuje:

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz na podstawie poczynionych ustaleń roszczenie powódki podlegało oddaleniu.

Roszczenie przedstawione przez powodów ma charakter odszkodowawczy, znajduje oparcie w przepisach art. 822 § 1 i 2 k.c., art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 124, poz. 1152, ze zm.) oraz art. 436 § 1 k.c. i 415 k.c.

Okoliczności kolizji, jak i okres najmu pojazdu zastępczego nie były sporne pomiędzy stronami. Również legitymacja bierna pozwanego i czynna powoda nie były podważane i nie budzą wątpliwości sądu. Nadto sam fakt konieczności najmu pojazdu zastępczego był niekwestionowany. Sporna była wyłącznie dobowa stawka najmu pojazdu zastępczego, a w konsekwencji wysokość szkody.

Zgodnie z art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Istnieje też jednak obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2, art. 362 i 826 § 1 k.c.), co określa się ogólnie obowiązkiem minimalizacji szkody. Kwestia ta jest przedmiotem wielu wypowiedzi judykatury, a podsumowaniem orzecznictwa w tym zakresie jest uchwała Sądu Najwyższego z 24 sierpnia 2017 r. w sprawie III CZP 20/17. Wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione.

Oczywiście poszkodowany nie ma obowiązku poszukiwania oferty najtańszej i najkorzystniejszej. Sąd zdaje sobie przy tym sprawę, że często propozycja najmu jest tak zawoalowana, że niedostrzegalna w natłoku informacji, bywa że jest iluzoryczna, a eksponowany koszt najmu nie zawiera w sobie wszystkich istotnych dla poszkodowanego elementów lub wiąże się z różnymi niedogodnościami, tyle że nie ma podstaw z góry zakładania takiej sytuacji. Poszkodowany powinien dać chociaż minimalną szansę ubezpieczycielowi, który ponosi koszty najmu, działania w tym zakresie. Wyprzedzając ewentualne zarzuty o braku przedstawienia do weryfikacji umowy najmu ubezpieczyciela, to jest on nietrafny, ponieważ najważniejszy element tj. „bezpłatność” został wskazany, co oznacza literalnie brak konieczności ponoszenia jakichkolwiek opłat i angażowania jakichkolwiek środków, także w celu zabezpieczenia umowy. Analizowanie regulaminów wypożyczalni samochodowych jest bezcelowe, ponieważ wskazany e-mail zawierał indywidualną ofertę.

W rozpoznawanej sprawie na adres poszkodowanej – co zostało przez nią potwierdzone w toku zeznań - przesłano wiadomość dotyczącą możliwości organizacji najmu pojazdu zastępczego z podaniem stawek najmu. Podkreślona została nieodpłatność tej usługi i pokrycie „wszystkich kosztów” , podano dane kontaktowe dla skorzystania z oferty, jak również wskazano dane przykładowych wypożyczalni współpracujących. Tym samym były to wszystkie niezbędne dla poszkodowanej dane – oferta na tym etapie była wystarczająco konkretna. Skorzystanie z oferty lub chociażby jej weryfikacja nie nastręczały żadnych kłopotów. Poszkodowana w ogóle nie skorzystała z tej możliwości, a powód nie wykazał uzasadnionej przyczyny takiego postępowania. Poszkodowana A. K. (2) w toku zeznań przez sądem również nie wskazała żadnej rzeczywistej przyczyny, dla której nie skorzystała z oferty pozwanej. Jak wynikało z jej zeznań motywacją dla której nie skorzystała z tej propozycji były zasłyszane opinie o „nieszczerej polityce towarzystw ubezpieczeniowych”, a nadto rady członków rodziny o znalezieniu wypożyczalni na „własną rękę” (k. 89). Nadto poszkodowana wskazywała, jakoby powód uzyskał informację o wysokich kara np. za zgubienie kluczyka, czy tablicy rejestracyjnej. Takie jednak twierdzenia nie znalazły żadnego potwierdzenia w pozostałym materialne dowodowym, w tym aktach szkody. Istotnie powód – już po zawarciu umowy najmu z poszkodowaną – zwrócił się mailem do pozwanej z listą pytań w zakresie najmu. W odpowiedzi pozwana poinformowała go m.in. o zniesionym udziale własnym w szkodzie, braku limitów kilometrów, możliwości wyjazdu za granicę, braku kaucji. Z żadnej z informacji nie wynikało istnienie wysokości kar umownych. Należy nadto wskazać, że nawet gdyby umowa najmu zawierała postanowienia dotyczące odpowiedzialności odszkodowawczej sprawy (w tym najemcy), zdaniem sądu byłoby to jedynie naturalne zabezpieczenie wynajmującego – wynikające również z przepisów prawa. Co więcej również powód zawierając z poszkodowaną umowę najmu w § 5 pkt 1 umowy zastrzegł, że „najemca zobowiązany jest do pokrycia wszelkich szkód majątkowych powstałych w pojeździe w czasie trwania umowy najmu” (k. 14). Tym samym dążenie powoda do wypunktowania wszelkich ewentualnych kar w umowach najmu z wypożyczalniami współpracującymi z pozwaną było bezskuteczne. Co więcej pozwana złożyła również oświadczenie jednej ze współpracujących z nią wypożyczalni – (...) Sp. z o.o. – z którego wynikało, że stawki uzgodnione z pozwaną obejmują m.in. obsługę klienta poza godzinami pracy biura, przygotowanie pojazdu do wynajmu użytkowanie pojazdu za granicą RP, podstawienie i odbiór pojazdu, brak kaucji, brak limitu kilometrów, ubezpieczenie OC i AC.

Zgodnie z treścią art. 61 § 2 kc oświadczenie woli wyrażone w postaci elektronicznej jest złożone innej osobie z chwilą, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią. Z przedłożonego w aktach szkody i załączonego do sprzeciwu dowodu nadania wiadomości e-mail wraz załącznikami wynikało jednoznacznie, że oświadczenie pozwanego zostało złożone prawidłowo.

Oferta pozwanej, potwierdzona późniejszą wiadomością e-mail była na tyle konkretna, zawierająca niezbędne informacje i indywidualna, że nie było uzasadnione odwoływanie się do regulaminów i treści umów łączących pozwaną z wypożyczalniami. Pierwszeństwo trzeba dać warunkom konkretnej oferty, a ta była dla poszkodowanej „bezpłatna”.

Zgodnie z art. 6 k.c. w zw. z art. 361 k.c. oraz 363 k.c. ciężar dowodu wysokości szkody spoczywa na poszkodowanym. W niniejszej sprawie obowiązkiem wykazania wysokości szkody byli zatem obciążeniu powodowie jako nabywca roszczenia. Na powyższą okoliczność zgłoszony został dowód z faktury VAT, wystawionej przez powodów. Zwraca uwagę, że w przypadku tzw. bezgotówkowego najmu pojazdu zastępczego, czy innych działań związanych z usunięciem skutków kolizji drogowej, gdzie poszkodowany zawiera umowę cesji wierzytelności, po to aby przedsiębiorca oferujący pojazd zastępczy mógł bezpośrednio dochodzić odszkodowania od ubezpieczyciela, taki przedsiębiorca w istocie wystawia faktury sam dla siebie, stąd ich wartość dowodowa jest przez to znikoma i każdorazowo należy przy wykazywaniu szkody wykazać ją przez odniesienie się do stawek rynkowych. Wynika to z okoliczności, że tego rodzaju relacje nie są odzwierciedleniem rynkowych reguł gry, a ceny nie są efektem zjawisk rynkowych, tylko mogą być arbitralnie ustalane przez wynajmującego pojazd zastępczy. W kontekście przedstawienia przez pozwaną poszkodowanej skutecznej oferty najmu i niewykazania uzasadnionych podstaw do nieskorzystania z tej oferty, opinia biegłego sądowego nie miała zasadniczego znaczenia w sprawie. Fakt, że biegły stwierdził, iż stawka dobowa najmu zastosowana przez powoda nie była wygórowana i mieściła się w granicach stawek rynkowych, nie mogło zmienić ustalenia, że pozwana oferowała pojazd tej samej klasy za stawkę jeszcze niższą. Nie ma przy tym znaczenia czy stawka oferowana przez pozwaną była rynkowa. Zdaniem sądu teoretycznie możliwe byłoby również niemalże „bezkosztowe” oferowanie pojazdu zastępczego przez pozwaną, np. gdyby posiadała ona własną flotę pojazdów i chciała użyczyć go poszkodowanej. Wówczas poszkodowana w związku z obowiązkiem współdziałania z pozwaną i minimalizacji szkody, również powinna przyjąć taki pojazd zastępczy, chyba, że wykazałaby rzeczywistą celowość skorzystania z innego pojazdu zastępczego.

Sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji (art. 108 § 1 k.p.c.). Powódka przegrała proces w całości i obowiązana jest do zwrotu pozwanemu celowych kosztów procesu (art. 98 k.p.c.), które stanowią kwotę 7,38 zł kosztów pełnomocnictwa.

W wyroku orzeczono również o rozliczeniu zaliczki uiszczonej przez stronę powodową.

W tym stanie rzeczy orzeczono, jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

1. (...)

2. (...)

3. (...)