UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 3 kwietnia 2018 roku powód A. S. wniósł o zasądzenie od pozwanej (...) S.A. w W. kwoty 5 510,40 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 30 maja 2016 r. do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że wskutek zdarzenia z dnia 3 marca 2016 r., uległ uszkodzeniu samochód marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...) stanowiący własność poszkodowanej A. J.. Ubezpieczycielem odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody jest pozwana.

W związku z uszkodzeniem pojazdu poszkodowana wynajęła od powoda pojazd zastępczy marki P. (...) na podstawie umowy najmu z dnia 4 marca 2016 r. a następnie pojazd marki P. (...) na podstawie umowy najmu z dnia 31 marca 2016 r. Koszt najmu obu pojazdów został ustalony na kwotę 120 zł netto + VAT na dobę. Łączny okres najmu pojazdów wynosił 49 dni i przepadał na okres od dnia 4 marca 2016 r. do dnia 21 kwietnia 2016 r. Na podstawie umowy cesji z dnia 4 marca 2016 r. powód nabył od poszkodowanej wierzytelność w stosunku do pozwanej. P. przyznała odszkodowanie w kwocie 1 722 brutto w związku z weryfikacją okresu najmu do 20 dni oraz dobowej stawki najmu do kwoty 70 zł netto. Powód wezwał pozwaną od zapłaty jednak pozwana nie uregulował należność.

W dniu roku Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Tychach Wydziale VI Gospodarczym wydał w sprawie o sygn. akt VI GNc 2616/18/6 nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

W odpowiedzi na pozew pozwana (...) S.A. w W. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwana zakwestionowała przyjęty przez powoda koszt najmu pojazdu zastępczego uznając go za zawyżony. Poznawana podniosła także, że poszkodowany w znaczący sposób przyczynił się do zwiększania rozmiarów szkody, gdyż oferowała poszkodowanej możliwości udostępnienia pojazdu zastępczego natomiast poszkodowana nie weryfikując warunków najmu proponowanych przez pozwaną skorzystała z oferty powoda. Pozwana zakwestionowała również roszczenie powoda w zakresie dochodzonych odsetek uznające, że nie pozostaje w zwłoce.

Sąd ustalił co następuje:

Dnia 3 marca 2016 r., uległ uszkodzeniu samochód marki F. (...) numerze rejestracyjnym (...) stanowiący własność poszkodowanej A. J.. Ubezpieczycielem odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody jest pozwana.

Okoliczności bezsporne.

Pozwana poinformowała poszkodowaną, że może zorganizować dla poszkodowanej pojazd zastępczy oraz, że jeśli poszkodowana już wynajęła pojazd zastępczy od innego podmiotu niż pozwana to akceptowana przez stronę pozwaną stawa najmu pojazdu zastępczego klasy B zawiera się w zakresie od 65 zł do 85 zł netto.

Dowód nagranie na płycie CD (k. 47), zeznania świadka A. J. (k. 109-110).

Powód zawarł z poszkodowaną dnia 4 marca 2016 r. umowę najmu pojazdu na podstawie której wynajęto pojazd zastępczy marki P. (...) na okres od dnia 4 marca 2016 r. do 31 marca 2016 r. Następnie powód zawarł z poszkodowaną dnia 31 marca 2016 r. umowę najmu pojazdu na podstawie której wynajęto pojazd zastępczy marki P. (...) na okres od 31 marca 2016 r. do dnia 21 kwietnia 2016 r. Ostatecznie dobowy koszt najmu ustalono na kwotę 120 zł netto.

Dowód: oświadczenie (k. 13), umowy najmu (k. 14, 15), cennik (k. 16), specyfikacja okresu najmu (k. 17), faktura VAT (k 18 ) kopie dowodów rejestracyjnych (k. 19-22), zeznania świadka A. J. (k. 109-110), przesłuchanie powoda A. S. (k. 110).

W dniu 4 marca 2016 r. poszkodowana i powód zawarli umowę cesji wierzytelności zgodnie, z którą cedent przelał na cesjonariusza swoją wierzytelność – prawo do uzyskania zwrotu kosztów najmu samochodu zastępczego w związku ze szkodą z 3 marca 2016 r.

Dowód: umowa cesji wierzytelności (k. 23).

Poszkodowana dnia 4 maja 2016 r. sprzedała uszkodzony pojazd.

Dowód: umowa sprzedaży (k. 40), przedwstępna umowa sprzedaży (k. 39).

Wezwaniem do zapłaty z dnia 3 kwietnia 2017 r. powód wezwał pozwaną od zapłaty kwoty 5 510,40 zł.

Decyzją z dnia 4 lipca 2016 r. pozwana przyznał poszkodowanej odszkodowanie w kwocie 1 722 zł tytułem kosztów wynajmu pojazdu zastępczego

Dowód: mail (k. 24-27, 34-37, 42-44), pisma pozwanej (k. 28, 30-33, 38, 41, 45, 8), potwierdzenie przelewu (k. 29), wezwanie od zapłaty (k. 46-47), cenniki (k. 74-75).

Poczynione w sprawie ustalenia faktyczne oparto o dokumenty, które pod względem treści i formy nie budziły wątpliwości.

Sąd przyznał atrybut wiarygodności zeznaniom świadka A. J. oraz wyjaśnieniom A. S. bowiem były one logiczne i rzeczowe.

Sąd postanowił oddalić wniosek pozwanego o zobowiązanie świadka o dołączenie umów najmu oraz cesji albowiem nie ma on znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie.

Sąd postanowił oddalić wniosek powoda o dowód z opinii biegłego albowiem szkoda była szkodą całkowitą a sporna jest tylko wysokość stawki, która nie wymaga wiedzy specjalnej.

Sąd postanowił dopuścić dowód z przesłuchania stron przy czym dowód ten postanowił ograniczyć do przesłuchania przedstawiciela powoda albowiem za pozwanego nie stawił się nikt, pomimo prawidłowego wezwania i pouczenia.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo było uzasadnione w części.

W niniejszej sprawie strona pozwana nie kwestionowała w sprzeciwie przyjętego przez powoda okresu najmu, ponieważ szkoda była całkowita, a zatem Sąd uznał okres najmu pojazdu zastępczego za bezsporny pomiędzy stronami. Spornym była natomiast dobowa stawka najmu pojazdu zastępczego.

Zgodnie z art. 822 § 1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem, których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Przy tym §4 cytowanego przepisu przewiduje, że uprawniony do odszkodowania może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje odpowiedzialność cywilną podmiotu objętego obowiązkiem ubezpieczenia za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o ile nie sprzeciwia się to ustawie lub właściwości (naturze) danego rodzaju stosunków.

Zgodnie z art. 436 § 2 k.c. w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody wymienione osoby mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych. Przy ustalaniu odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych znajdują zastosowanie przepisy ogólne dotyczące związku przyczynowego, szkody i sposobów jej naprawienia (art. 361-363 k.c.). W myśl art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania (art. 509 § 1 k.c.). Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (art. 509 § 2 k.c.).

Jak wynika z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie w zakresie przyjętej stawki należy wskazać, iż pozwana poinformowała poszkodowaną, że może zorganizować dla poszkodowanej pojazd zastępczy oraz, że jeśli poszkodowana już wynajęła pojazd zastępczy od innego podmiotu niż pozwana, to akceptowana przez stronę pozwaną stawa najmu pojazdu zastępczego klasy B zawierać się w zakresie od 65 zł do 85 zł netto.

Należy wskazać, że na dłużniku ciąży obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Nie jest celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej i w konsekwencji - gwarancyjnej ubezpieczyciela (uchwała SN z dnia 17.11.2011 r., akt III CZP 5/11, OSNC 2012/3/28, LEX nr 1011468).

Zakres zwrotu celowych i ekonomicznie uzasadnionych wydatków na najem pojazdu zastępczego zgodnie z treścią art. 354 § 1 k.c., jest determinowany zobowiązaniem poszkodowanego do minimalizacji szkody. Oczywiście poszkodowany nie ma obowiązku dokonać najmu pojazdu zastępczego według cen najniższych, czy też nawet średnich, przeciętnych na danym rynku, bowiem trudno oczekiwać od poszkodowanego dokładnego zapoznawania się z cenami rynkowymi przed dokonaniem wynajmu pojazdu. Jednakże nie może to oznaczać akceptowania roszczeń o zwrot każdych poniesionych faktycznie kosztów najmu, w sytuacji, gdy istniała realna możliwość najmu po stawkach znacznie niższych oraz pouczenia poszkodowanego o obowiązku minimalizacji szkody.

Jak przyjął Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 24 sierpnia 2017r. sygn. akt III CZP 20/17 „ wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnienie.”

Również Sąd Okręgowy w Katowicach w wyroku z dnia 1 sierpnia 2017r. sygn. akt XIX Ga 60/17 wskazał, iż należy uznać za sprzeczne z obowiązkiem minimalizacji szkody zachowanie poszkodowanego, który nie zainteresował się bliżej propozycją pozwanej mimo, że nie wymagało to żadnego wysiłku, tylko od razu skorzystał ze znacznie droższych usług powódki. Oczywiście poszkodowana nie ma obowiązku poszukiwania najtańszej oferty, jednakże powinna przynajmniej podjąć próbę poznania szczegółowych warunków oferty pozwanej. Podobnie wypowiedział się Sąd Okręgowy w Katowicach w wyroku z dnia 30 stycznia 2018r. sygn. akt XIX Ga 155/17, podnosząc, iż jeżeli ubezpieczyciel proponuje poszkodowanemu – we współpracy z przedsiębiorcą trudniącym się wynajmowaniem pojazdów – skorzystanie z pojazdu zastępczego równorzędnego pod istotnymi względami pojazdów uszkodzonemu albo zniszczonemu (zwłaszcza co do klasy i stanu pojazdu), zapewniając pełne pokrycie kosztów jego udostępnienia, a mimo to poszkodowany decyduje się na poniesienie wyższych kosztów najmu innego pojazdu, koszty te – w zakresie nadwyżki – będą podlegały indeminizacji tylko wtedy, gdy wykaże szczególne racje, przemawiające za uznaniem ich za celowe i ekonomicznie uzasadnione. Jeżeli istotne warunki najmu proponowanego przez ubezpieczyciela, czynią zadość potrzebie ochrony uzasadnionych potrzeb poszkodowanego, nie ma podstaw, by obciążać osoby zobowiązane do naprawienia szkody wyższymi kosztami związanymi ze skorzystaniem przez poszkodowanego z droższej oferty. Odstępstwa od tej reguły nie uzasadniają drobne niedogodności o charakterze niemajątkowym, które mogą wiązać się na przykład z koniecznością nieznacznie dłuższego oczekiwania na podstawienie pojazdu zastępczego proponowanego przez ubezpieczyciela. Poniesienia wyższych kosztów nie uzasadnia również sama przez się prostota skorzystania z oferty najmu złożonej przez przedsiębiorcę prowadzącego warsztat naprawczy, w którym uszkodzony pojazd ma być naprawiany. Konieczność dodatkowego kontaktu z ubezpieczycielem nie może być uznana za niedogodność, która uzasadnia poniesienie wyższych kosztów najmu.

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie brak było przesłanek by uznać, że koszt najmu samochodu zastępczego przewyższający stawkę oferowaną przez pozwaną poszkodowanej był celowe i ekonomicznie uzasadnienie.

Mając powyższe na uwadze w ocenie Sądu uzasadniony dobowy koszt czynszu najmu samochodu zastępczego wynosi 85 zł netto tj. 104,55 zł brutto.

Uznana długość okresu najmu była determinowana dniem zakupu nowego pojazdu przez poszkodowaną w dniu 21 kwietnia, pomimo, że do tego dnia odszkodowanie nie było jeszcze prze pozwaną wypłacone.

Zatem biorąc pod uwagę wyżej poczynione rozważania, Sąd uznał dochodzone przez powoda roszczenie za zasadne w części i w związku z tym w punkcie 1 wyroku zasądzono od pozwanej na rzecz powoda kwotę 3 400,95 zł (49 x 104,55 zł – 1 722 zł = 3 400,95 zł).

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U. 2018.473) . Zgodnie z art. 14 ww ustawy, Zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. W przypadku gdyby wyjaśnienie w terminie, o którym mowa w ust. 1, okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. W terminie, o którym mowa w ust. 1, zakład ubezpieczeń zawiadamia na piśmie uprawnionego o przyczynach niemożności zaspokojenia jego roszczeń w całości lub w części, jak również o przypuszczalnym terminie zajęcia ostatecznego stanowiska względem roszczeń uprawnionego, a także wypłaca bezsporną część odszkodowania. Powódka domagała się odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 30 maja 2016 r. a żądanie to pozostawało uzasadnione w świetle powołanych przepisów.

W związku z uznaniem przez Sąd dochodzonego roszczenia za zasadne w części tj. w kwocie 3 400,95 zł złotych, Sąd oddalił powództwo w zakresie pozostałej kwoty, tj. 2 109,45 złotych oraz odsetek od tej kwoty orzekając o tym w punkcie 2 sentencji wyroku.

Zgodnie z art. 100 k.p.c. w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania, albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu. Na kwotę kosztów postępowania strony powodowej złożyły się kwoty: 276 zł tytułem opłaty od pozwu, 17 zł tytułem opłaty skarbowej, oraz 1 800 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego ustalonej zgodnie z § 2 pkt 4 Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, co daje łącznie 2 034 zł. Na kwotę kosztów postępowania strony pozwanej złożyły się kwoty: 17 zł tytułem opłaty skarbowej oraz 1 817 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego co daje łącznie 1 817 zł.

W związku z powyższym łączny koszt procesu wyniósł 3 851 zł. Powód utrzymał się ze swoim żądaniem w 62 %, a zatem 38 % kosztów procesu powinno obciążyć powoda (3 851 zł x 38 % = 1 463,38 zł). Powód poniósł koszt w wysokości 2 034 zł a zatem różnicę (2 034 zł – 1 463,38 zł = 570,62 zł) powinna zwrócić mu pozwana o czym orzeczono w 3 punkcie sentencji wyroku.

SSR Jolanta Brzęk

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE