UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 21 listopada 2018 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi- Północ w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie o sygn. akt VI P 346/17 z powództwa J. K. przeciwko Skarbowi Państwa – Aresztowi Śledczemu w W. o odszkodowanie z tytułu nieuzasadnionego rozwiązania umowy o pracę w pkt. 1 zasądził od pozwanego Skarbu Państwa – Aresztu Śledczego w W. (...) na rzecz powoda J. K. kwotę 6.387,06 zł tytułem odszkodowania za nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 16 maja 2018 r. do dnia zapłaty, w pkt. 2 wyrokowi w pkt. 1 nadał rygor natychmiastowej wykonalności do wysokości kwoty 2.129,02 zł, a w pkt. 3 zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 180,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Rejonowy oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach faktycznych:

Powód był zatrudniony w Areszcie Śledczym W.-(...) w W. na podstawie umowy o pracę na czas określony od dnia 19 marca 2009 r. na stanowisku radcy prawnego w wymiarze czasu pracy, wynoszącym ½ etatu, a następnie na podstawie umowy o pracę na czas określony od dnia 1 stycznia 2010 r. do dnia 31 grudnia 2010 r. W dniu 30 grudnia 2010 r. powód podpisał trzecią umowę o pracę na czas nieokreślony, także na stanowisku radcy prawnego w wymiarze czasu pracy, wynoszącym ½ etatu. W ostatnim okresie zatrudnienia powód otrzymywał wynagrodzenie w wysokości 2.129,02 zł brutto . Jednocześnie powód pracował w Biurze Krajowym PFRON i Oddziałach Regionalnych Funduszu.

Do zakresu obowiązków powoda na stanowisku radcy prawnego należało przede wszystkim przestrzeganie prawa, wykonywanie powierzonych zadań sumiennie, sprawnie i bezstronnie, zachowanie tajemnicy państwowej i służbowej w zakresie przez prawo przewidzianym oraz zachowywanie się z godnością w miejscu pracy. Powód miał obowiązek występowania w charakterze pełnomocnika strony pozwanej w postępowaniu sądowym, administracyjnym oraz przed innymi organami, prowadzenia repertorium spraw sądowych, udzielania wyjaśnień i sporządzania opinii prawnych dla potrzeb Aresztu, prowadzenia rejestru opinii, wyjaśnień i interpretacji prawnych, udzielania konsultacji prawnych w sprawach związanych z zakresem działania poszczególnych komórek organizacyjnych Aresztu, udziału w określaniu warunków umów i porozumień zawieranych przez Areszt, opiniowania umów zawieranych przez Areszt, udziału w opracowywaniu wniosków o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, opiniowania pod względem prawnym projektów aktów prawnych przekazywanych do konsultacji, informowania Dyrektora o stwierdzonych w działalności jednostki faktach naruszenia przepisów prawnych, skutków prawnych tych uchybień oraz innych okoliczności mogących wywołać niekorzystne konsekwencje dla Aresztu, a także wykonywania innych czynności służbowych z zakresu obsługi prawnej zleconych przez Dyrektora Aresztu. W pisemnym zakresie obowiązków określono podległość służbową powoda Dyrektorowi Aresztu.

W momencie zatrudnienia powoda Dyrektorem Aresztu był C. Ś.. Dyrektorem pozwanego od dnia 16 sierpnia 2017 r. został R. C. . Kierownikiem kadr pozwanego była M. L., a kierownikiem organizacyjno-prawnym była R. G.. W zakresie swoich obowiązków kierownik rozdzielała sprawy, terminy rozpraw, a także wskazywała świadków. Sprawdzała również obecności radców w pracy, w tym na rozprawach. Na przełomie 2016/2017 relacje powoda i R. G. układały się negatywnie. Powód informował Dyrektora Aresztu o problemach w relacjach z kierownikiem. U pozwanego zatrudnionych było 3 radców prawnych: powód, A. P. i M. M.. Wszyscy zatrudnieni byli na ½ etatu. Zakres obowiązków powoda i A. P. był zbliżony. Natomiast M. M. miała mniej spraw, natomiast sprawowała funkcję koordynatora. Pisała także opinie, podpisywała umowy o pracę, porozumienia, parafowała pisma. Przejmowała także zamówienia publiczne oraz zajmowała się obsługą Aresztu w zakresie kadrowym. Radcowie prawni mieli zadaniowy czas pracy. Mieli stawiać się w jednostce na dyżury jeden raz w tygodniu po 8 godzin. Jeżeli w danym tygodniu nie odbywała się żadna sprawa, stawiali się w jednostce. Jeżeli w dzień dyżuru mieli sprawę w sądzie zaliczane mieli to do czasu pracy . Czas przepracowany przez radców prawnych w Sądzie był uznawany za czas pracy.

Świadkowie skarżyli się na nieobecność powoda na rozprawach. R. G. przeprowadziła rozmowę dyscyplinującą z powodem. Powód obiecał poprawę i stawiennictwo na rozprawach i w pracy. W dniu 22 marca 2017 r. powód zobowiązał się na piśmie do stosowania zasad wykonywania zawodu w lokalu pozwanego. Do zasad tych należała: realizacja zadań w lokalu w wymiarze 16 godzin tygodniowo (dwa dni po 8 godzin), pozostały czas miał być przeznaczony na załatwianie spraw poza siedzibą lokalu jednostki organizacyjnej, w szczególności w sądach i w innych organach oraz na przygotowanie się do tych czynności, realizacja zadań w lokalu jednostki w każdym tygodniu - w środy i czwartki, a jeżeli w czwartek miała odbyć się rozprawa sądowa to stawiennictwo było konieczne poniedziałek, a także dostarczanie do lokalu jednostki protokołów rozpraw, do których został wyznaczony dany radca prawny. Każdy z radców posiadał wzajemne pełnomocnictwo do występowania w zastępstwie przed Sądem. Na rozprawę kierowani byli również pracownicy R. G. i K. S. . Dyrektor C. Ś. dawał radcom prawnym swobodę działania, jeżeli wywiązywali się ze swoich obowiązków. Dopuszczał on udzielenie substytucji, nie wnikając w to, czy substytut był pracownikiem Aresztu czy też nie. Powód miał ustne przyzwolenie Dyrektora i za jego kadencji kilkukrotnie posiłkował się na rozprawach substytucją aplikanta radcowskiego B. P.. Dyrektor nie miał zastrzeżeń co do pracy powoda. Po objęciu stanowiska Dyrektora przez R. C. tj. w dniu 16 sierpnia 2017 r. zasady funkcjonujące dotychczas w zakresie udzielania substytucji nie zostały formalnie zmienione, ani ustnie ani pisemnie.

W dniu 11 września 2017 r. powód osobiście występował przed Sądem Okręgowym w Warszawie w sprawie o sygn. akt I C 392/16. W dniu 13 września 2017 r. przed Sądem Rejonowym dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie powód przygotował pismo, złożył je na biurze podawczym Sądu oraz służył radą w budynku Sądu. Z mocy ustawy wyłączony był od prowadzenia sprawy. Tego samego dnia odbyła się rozmowa Dyrektora C. z powodem odnośnie zakresu pomocy prawnej udzielonej świadkowi S., który nie był zadowolony ze współpracy z powodem. Świadek wspomniał, że czuje się dyskryminowany, gdyż musi świadczyć pracę w większym wymiarze czasu pracy niż inni radcowie prawni. Powiedział także o korzystaniu z pomocy prawnej aplikanta radcowskiego B. P.. W dniu 15 września 2017 r. przed Sądem Rejonowym dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie w sprawie o sygn. akt II C 686/17 reprezentował pozwanego przez substytuta B. P.. Substytucja w tym dniu podyktowana była udziałem w charakterze pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego PEFRON w sprawie karnej związanej z wyłudzeniem środków publicznych. Zważywszy na wagę obu spraw i przewidywania, że w sprawie E. S. zapadnie korzystny dla pozwanego wyrok zaoczny, powód udał się osobiście na sprawę karną w Ś., pozostawiając w sprawie o sygn. akt II C 686/17 substytuta. O powyższej sytuacji pozwany powziął informacje w dniu 3 października 2017 r. W dniu 5 października 2017 r. powód skierował do Dyrektora Aresztu pismo wyjaśniające stawiane mu zarzuty z obsługą prawną. Wskazał też, na okoliczność, że poprzedni Dyrektor akceptował korzystanie przez powoda z zewnętrznego substytuta oraz, że rozwiązanie to dopuszczalne jest zgodnie z obowiązującymi przepisami. Podniósł nadto, że od dłuższego czasu czuje się dyskryminowany, a być może nawet mobbingowany . W tym dniu Dyrektor Aresztu po raz drugi rozmawiał z powodem. Na rozprawie w dniu 9 października 2017 r., która odbyła się przed Sądem Okręgowym w Warszawie w sprawie o sygn. akt I C 149/16 powód nie był obecny, zastępował go substytut aplikant radcowski B. P. . W dniu 12 października 2017 r. aplikant zastępował powoda na rozprawie przed Sądem Apelacyjnym. W dniu 24 października 2017 r. pozwany wypowiedział umowę o pracę, podając jako przyczynę wypowiedzenia utratę zaufania na skutek wprowadzenia w błąd pracodawcy, co do obecności na rozprawie w dniu 15 września 2017 r. (sprawa z powództwa Skarbu Państwa - Dyrektora Aresztu Śledczego w W. (...) przeciwko E. S. o zapłatę, zakończona wyrokiem zaocznym korzystnym dla powoda w tejże sprawie, IIC686/17). Wskazano, że powód miał reprezentować pozwanego na rozprawie i pomimo poinformowania go o terminie, nie stawił się w Sądzie. Pismo rozwiązujące umowę o pracę przygotowała M. L. na polecenie Dyrektora Aresztu. Zarzuty stawiane powodowi nie dotyczyły merytorycznego wywiązywania się z obowiązków tylko stawiennictwa powoda w pracy .

Sąd Rejonowy ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach niniejszej sprawy, aktach osobowych powoda, na podstawie zeznań świadków: R. G., A. P., M. M., M. L., C. Ś. oraz na podstawie zeznań powoda i Dyrektora pozwanego R. C.. Sąd I instancji zważył, że stan faktyczny w niniejszej sprawie nie był sporny. Ustalenia wymagała jedynie kwestia zgody na substytucję. Sąd Rejonowy dał wiarę zeznaniom świadków przesłuchanych w sprawie jako, że były one logiczne, spójne i wzajemnie niesprzeczne. Zeznaniom powoda Sąd Rejonowy dał wiarę w całości, albowiem korespondowały one z materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie. Zeznaniom Dyrektora pozwanego Aresztu R. C. Sąd I instancji dał wiarę w części, w jakiej korespondowały one z ustalonym w spawie stanem faktycznym. Sąd Rejonowy dał wiarę zeznaniom pozwanego w zakresie, w jakim wskazał on, że nigdy wprost nie udzielił zgody na upoważnienie osób trzecich do reprezentowania jednostki, ale uwzględnił okoliczności, że nie zakazał powyższego ani pisemnie ani ustnie po objęciu stanowiska.

Na wstępie rozważań prawnych, Sąd Rejonowy zważył, że stan faktyczny w niniejszej sprawie był w zasadzie niesporny, natomiast spór miał charakter prawny. Sąd Rejonowy uznał, że ostatecznie pełnomocnik profesjonalny powoda właściwie określił stronę pozwaną jako Skarb Państwa – Areszt Śledczy B.. Z kolei w zakresie kwestii formalnej tj. dopuszczalności wniesienia odwołania Sąd I instancji zważył, że wypowiedzenie nie zawierało uchybień formalnych. Sąd Rejonowy miał na uwadze, iż w toku procesu powód podnosił, że wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony było obarczone wadą z uwagi na brak konsultacji w trybie art. 19 ustawy o radcach prawnych z właściwą Radą Okręgowej Izby Radców Prawnych. Zgodnie bowiem z treścią art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych rozwiązanie stosunku pracy za wypowiedzeniem z radcą prawnym przez jednostkę organizacyjną z powodu nienależytego wykonywania obowiązków radcy prawnego wynikających z przepisów niniejszej ustawy może nastąpić po uprzednim zasięgnięciu opinii rady okręgowej izby radców prawnych. Opinia ta powinna być przesłana jednostce organizacyjnej w terminie 14 dni od dnia otrzymania od jednostki zawiadomienia o zamiarze rozwiązania stosunku pracy. Odnosząc się do treści w/w regulacji, Sąd Rejonowy przyjął, że w tym zakresie, że pozwany postąpił należycie. Wskazał bowiem, że przepis ten rozszerza ochronę ogólną radcy prawnego przed rozwiązaniem stosunku pracy, ale jedynie w sytuacji, gdy wypowiedzenie podyktowane jest przyczynami leżącymi po stronie pracownika i do tego przyczynami związanymi ściśle z wykonywaniem zawodu radcy prawnego . Przedmiotem tej opinii jest ocena pracy zawodowej radcy prawnego odnoszącej się wyłącznie do aspektu świadczenia przez radcę prawnego pomocy prawnej. Zamiar wypowiedzenia umowy o pracę spowodowany być musi nienależytym wykonywaniem przez radcę prawnego obowiązków wynikających z ustawy o radcach prawnych. Na gruncie niniejszej sprawy, Sąd Rejonowy podzielił stanowisko pozwanego, że taka sytuacja nie miała miejsca. Umowa o pracę nie została rozwiązana z powodem z uwagi na nienależyte wykonywanie obowiązków radcy prawnego w rozumieniu tejże ustawy, ale w z uwagi na naruszenie obowiązków pracowniczych – zarzut wprowadzenia w błąd pracodawcy, co do udziału w rozprawie. Świadkowie zeznający w sprawie i Dyrektor Aresztu podkreślili, że powodowi nie stawiano zarzutów, co do merytorycznej jakości świadczonej przez niego pracy.

Sąd Rejonowy podkreślił, że pozwany rozwiązał z powodem umowę o pracę stosując zwykłą formę zakończenia stosunku pracy tj. wypowiedzenie umowy o pracę. Zgodnie z art. 30 § 3 k.p. oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie. Stosownie zaś do treści § 4 w/w przepisu w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy. Pozwany wypowiedział umowę o pracę na piśmie oraz podał przyczynę rozwiązania umowy o pracę. Sąd Rejonowy dodał, że przepis art. 30 § 4 k.p. dopuszcza różne sposoby określenia przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę. Istotne jest jednak, aby z oświadczenia pracodawcy wynikało w sposób niebudzący wątpliwości i oczywisty, co jest istotą zarzutu stawianego pracownikowi i usprawiedliwiającego rozwiązanie z nim stosunku pracy. Przyczyna wskazana w wypowiedzeniu umowy o pracę musi być prawdziwa i sformułowana w sposób konkretny Niewykonanie tego obowiązku jest naruszeniem przepisów o rozwiązaniu umów o pracę. Pracodawca nie wywiązuje się z obowiązku podania w piśmie rozwiązującym umowę o pracę na czas nieokreślony przyczyny wypowiedzenia, gdy albo nie wskazuje jej w ogóle, albo kiedy wskazana przyczyna jest niejasna, niedostatecznie konkretna i niezrozumiała dla pracownika. Podanie przyczyny oznacza wskazanie konkretnego zdarzenia lub zdarzeń, ewentualnie okoliczności, które uzasadniają wypowiedzenie lub rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia. Opis przyczyny musi umożliwiać jej indywidualizację w miejscu i czasie. Niepodanie przyczyny lub jej niewłaściwe podanie stanowi naruszenie prawa i umożliwia pracownikowi dochodzenie roszczeń z art. 45 § 1 k.p.

Sąd Rejonowy wskazał, że pozwany, jako przyczynę zakończenia stosunku pracy z powodem wskazał na utratę zaufania na skutek wprowadzenia w błąd pracodawcy, co do obecności na rozprawie w dniu 15 września 2017 r. (sprawa z powództwa Skarbu Państwa - Dyrektora Aresztu Śledczego w W. (...) przeciwko E. S. o zapłatę, zakończona wyrokiem zaocznym korzystnym dla powoda, sygn. akt II C 686/17). W treści oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę wskazano, że powód miał reprezentować pozwanego na rozprawie i mimo poinformowania go o terminie, nie stawił się w Sądzie. Wskazanie w pisemnym oświadczeniu pracodawcy przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy o pracę przesądza o tym, że spór przed sądem pracy toczy się tylko w granicach przyczyny podanej w pisemnym oświadczeniu pracodawcy. Tym samym pozbawiony on jest możliwości powoływania się w toku postępowania na inne przyczyny, które również mogłyby uzasadniać wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy o pracę. W toku postępowania Sąd Rejonowy przeprowadził obszerne postępowanie dowodowe w postaci dokumentów zgromadzonych w aktach niniejszej sprawy jak również przesłuchując zawnioskowanych świadków oraz strony. Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie wskazywał, zdaniem Sądu Rejonowego, że nie było podstaw dla pracodawcy do przyjęcia, że został przez powoda wprowadzony w błąd, co do świadczenia pracy w dniu 15 września 2017 r. Sąd Rejonowy zważył, że przyjętym u pozwanego zwyczajem i zasadą było, że w dniach w których radcowie prawni mieli wyznaczone terminy rozpraw w Sądzie, nie musieli stawiać się w Jednostce. W dniu 15 września 2017 r. powód na liście obecności miał zaznaczone, że powinien być w Sądzie na rozprawie. Nie miał obowiązku stawienia się w Jednostce. Powód pracował tego dnia, stawił się w Sądzie ale na innej – kolizyjnej rozprawie. Na sprawę z powództwa Skarbu Państwa-Dyrektora Aresztu Śledczego w W. (...) przeciwko E. S. o zapłatę, zakończoną wyrokiem zaocznym korzystnym dla powoda – skierował aplikanta radcowskiego B. P., udzielając mu substytucji.

W dalszej kolejności Sąd Rejonowy podkreślił, że radca prawny może zostać zatrudniony na podstawie umowy o pracę zgodnie z dyspozycją art 8 i 9 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych. Stosownie zaś do art. 21 ust. 1 ustawy o radcach prawnych, radca prawny może udzielić dalszego pełnomocnictwa (substytucji) innemu radcy prawnemu, adwokatowi, prawnikowi zagranicznemu wykonującemu stałą praktykę w zakresie wynikającym z ustawy o świadczeniu przez pracowników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej. Sąd Rejonowy zważył, że w świetle udzielonego powodowi przez Dyrektora Aresztu pełnomocnictwa nie wprowadzono ograniczeń odnośnie prawa substytucji, dalszego pełnomocnictwa (ograniczenie to dotyczyło wyłącznie zawierania ugód sadowych). Gdyby tak było to chociażby Sądy, przed którymi występował upoważniony B. P. nie wyraziłyby zgody na jego udział w sprawie. Sąd I instancji miał także na uwadze, że zeznania świadka C. Ś. potwierdziły, że dawał on radcom prawnym swobodę działania, jeżeli wywiązywali się ze swoich obowiązków prawidłowo. Dopuszczał udzielenie substytucji, nie wnikając w to, czy substytut był pracownikiem Aresztu, czy nie. Powód miał ustne przyzwolenie Dyrektora i za jego kadencji kilkukrotnie posiłkował się na rozprawach substytucją aplikanta radcowskiego B. P.. Sąd Rejonowy dodał przy tym, że Dyrektor Aresztu miał wiedzę odnośnie tego, że powód korzysta z prawa substytucji i od czasu do czasu w Sądzie pojawia się upoważniony pełnomocnik substytucyjny. Ponadto, zeznający w charakterze strony pozwanej Dyrektor D. C. potwierdził, że tak było ale, że on sam na to zgody nie wyrażał. Sąd Rejonowy zważył jednak, że w aktach sprawy brak jest dowodu, który by wskazywał, że poprzednie ustalenia zostały kiedykolwiek uchylone. Nigdy bowiem nie został wprowadzony na piśmie zakaz udzielania substytucji osobom trzecim. Powód, udzielając pełnomocnictwa substytucyjnego, działał w granicach prawa. Takie prawo wynika z ustawy o radcach prawnych. Co prawda Kodeks pracy, w kontekście samej konstrukcji umowy o pracę, wyłącza możliwość zlecenia wykonania czynności osobom trzecim bez zgody i wiedzy pracodawcy, jednakże zdaniem Sądu samo udzielenie substytucji regulowane jest odrębną ustawą i nie można tych instytucji powiązać. Sąd I instancji nadmienił, że powód z takiej możliwości korzystał już wcześniej, pod rządami poprzedniego Dyrektora. Nie było ingerencji w kwestię reprezentacji, nigdy nie ograniczał on możliwości udzielenia substytucji osobom trzecim i taka możliwość nie została formalnie zakazana, co dla Sądu Rejonowego było kluczowe dla rozstrzygnięcia sprawy. Sytuacja ta była natomiast jedyną przyczyną wypowiedzenia wskazaną w wypowiedzeniu umowy o pracę, a Sąd I instancji uznał, że powód prawidłowo wywiązał się z obowiązków pracowniczych, ustanawiając substytuta i zabezpieczając prawidłowy przebieg procesu. Wskazał także, że w dniu 15 września 2017 r. powód nie miał obowiązku stawienia się w Jednostce z uwagi na wyznaczenie rozprawy sądowej we wskazanej powyżej dacie.

Zgodnie z art. 45 § 1 k.p. w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, Sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. Zgodnie zaś z art. 47¹k.p. odszkodowanie, o którym mowa w art. 45, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.

Mając na uwadze powyższe Sąd Rejonowy zważył, że przyczyna wskazana w wypowiedzeniu umowy o pracę jest nieprawdziwa Sąd I instancji uwzględnił powództwo o odszkodowanie w wysokości trzykrotności wynagrodzenia, zgodnie z zaświadczeniem o wynagrodzeniu, którego powód nie kwestionował. Przyjętą datę początkową liczenia odsetek, Sąd Rejonowy uzasadnił poglądem, że odsetki w tego typu sprawach są wymagalne w dniu doręczenia pracodawcy odpisu pozwu zawierającego żądanie zapłaty tego odszkodowania Sąd Rejonowy miał także na uwadze, że powód zmodyfikował powództwo na rozprawie w dniu 16 maja 2018 r., na której obecna była strona pozwana.

O kosztach procesu, Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., w myśl którego strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu), z uwzględnieniem że pozwany częściowo przegrał sprawę. Koszty zastępstwa procesowego Sąd Rejonowy ustalił na podstawie 9 ust. 1 pkt. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych i zasądził od strony powodowej, jako strony przegrywającej kwotę 180,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. W powyższym zakresie, Sąd Rejonowy odwołał się do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 2011 r., I PZP 6/10, w której przyjęto, że podstawę zasądzenia przez Sąd opłaty za czynności adwokata z tytułu zastępstwa prawnego w sprawie ze stosunku pracy o odszkodowanie, o którym mowa w art. 56 § 1 w zw. z art. 58 k.p., stanowi stawka minimalna określona w § 12 ust. 1 pkt. 1. Natomiast zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2012 r., II PZ 3/12, argumentacja prawna przedstawiona w przytoczonej uchwale ma zastosowanie w jednakowym stopniu do wynagrodzenia adwokatów i radców prawnych oraz do spraw o odszkodowanie dochodzone na podstawie art. 56 § 1 w związku z art. 58 k.p. albo na podstawie art. 45 § 1 w związku z art. 47¹ k.p. Dlatego Sąd Rejonowy, zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego wyrównał stawkę zastępstwa procesowego w sprawie o odszkodowanie ze stawką w sprawach o przywrócenie do pracy. O rygorze natychmiastowej wykonalności Sąd Rejonowy orzekał na podstawie art. 477² § 1 k.p.c., który stanowi, że Sąd zasądzając należność pracownika w sprawach z zakresu prawa pracy z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności, w części nie przekraczającej pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika. W powyższym zakresie, Sąd Rejonowy miał na uwadze wysokość wynagrodzenia wskazanego przez stronę powodową.

Apelację od powyższego orzeczenia wniosła strona pozwana, zaskarżając powyższy wyrok w całości, zarzucając mu naruszenie:

I. przepisów postępowania, tj.

- art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów, a także jednostronną i wybiórczą ocenę materiału dowodowego oraz sprzeczność ustaleń z treścią zebranych dowodów, co doprowadziło do wadliwych wniosków końcowych, niezgodnych z zasadami wiedzy, doświadczenia życiowego i prawidłowego rozumowania, co skutkowało uwzględnieniem powództwa w niniejszej sprawie;

- art. 328 § 2 k.p.c. poprzez niepoczynienie rozważań, co do podstawy prawnej wyroku, w tym także w zakresie materialnoprawnej podstawy orzeczenia, a także braku wyjaśnienia z jakich przyczyn Sąd odmówił wiarygodności i mocy dowodom zaprezentowanym w sprawie przez pozwanego;

II. przepisów prawa materialnego, tj.

- art. 3 w związku z art. 264 § 1 i § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy poprzez uwzględnienie powództwa w sytuacji, w której strona powodowa błędnie oznaczyła stronę pozwaną, a wezwany do sprostowania profesjonalny pełnomocnik reprezentujący stronę powodową nie dokonał danego sprostowania w sposób prawidłowy, co skutkowało nie tylko błędnym oznaczeniem strony pozwanej, ale również uwzględnieniem powództwa a priori poprzez przyjęcie, iż termin na wniesienie przez powoda odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę został zachowany na gruncie niniejszej sprawy;

- art. 22 § 1 k.p. w związku z art. i 28 § 1 k.p. w związku z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych polegające na bezpodstawnym uznaniu, że radca prawny nie ma obowiązku świadczenia osobistego pracy i może się posługiwać przy świadczeniu pracy na rzecz pracodawcy osobami trzecimi, a czas czynności wykonanych przez taką osobę trzecią powinien być traktowany jako czas wykonywania pracy przez radcę prawnego na rzecz pracodawcy zgodnie z umową pomimo, że faktycznie świadczy on w tym czasie pracę na rzecz innego pracodawcy;

- art. 21 ust. 1 ustawy o radcach prawnych w związku z art. 91 pkt. 3 k.p.c. poprzez bezpodstawne przyjęcie, że radca prawny jest uprawniony do udzielenia substytucji aplikantowi radcowskiemu;

- art. 22 § 1 k.p. w związku z art. 35¹ ust. 1 i ust. 4 ustawy o radcach prawnych poprzez bezpodstawne przyjęcie, że art. 35¹ ust. 1 i ust. 4 ustawy o radcach prawnych stanowi przepis szczególny do przepisu art. 22 § 1 k.p. i w stosunkach pracowniczych, w których pracownikiem jest radca prawny, wskazany przepis ustawy o radcach prawnych wyłącza jego zastosowanie.

Stawiając powyższe zarzuty, strona skarżąca domagała się zmiany zaskarżonego wyroku Sądu I instancji poprzez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda kosztów postępowania sądowego według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego, z uwzględnieniem kosztów postępowania odwoławczego ewentualnie uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.

W uzasadnieniu apelacji, pozwany rozwinął poszczególne zarzuty apelacyjne, w pierwszej kolejności wskazując, że powód reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika w sposób wadliwy oznaczył stronę pozwaną w niniejszej sprawie. Powyższe zdaniem skarżącego powinno skutkować oddaleniem powództwa w całości z powodu braku legitymacji procesowej pozwanego do występowania w charakterze strony w niniejszej sprawie. Następnie pozwany podkreślił, że stanowisko, iż powód w dniu 15 września 2017 r. prawidłowo wywiązał się z obowiązków pracowniczych, należy uznać za nieuzasadnione. We wskazanej powyżej dacie powód nie świadczył bowiem pracy na rzecz pozwanego, ale na rzecz innego podmiotu również go zatrudniającego, a w liście obecności potwierdził okoliczność, iż w wyznaczonej rozprawie sądowej uczestniczył działając na rzecz i reprezentując Areszt Śledczy w W.-(...). Z kolei za czas pracy, zgodnie z art. 128 § 1 k.p., może być uznany tylko czas, w którym pracownik wykonuje pracę oraz czas, w którym pozostaje w gotowości do pracy. Brak jest zatem jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, iż czas pracy pracownika u innego pracodawcy (w danym konkretnym przypadku na rzecz PFRON w W.) może zostać zakwalifikowany, jako czas pracy w Areszcie Śledczym w W.-(...) i świadczenie pracy zgodnie z umową zawartą z tym podmiotem. Powyższe oznacza, że w sytuacji w której pracodawca zobowiązuje pracownika do wykonywania określonej pracy w określonym miejscu, to brak zrealizowania danych czynności i wskazanie w liście obecności, iż praca w tym dniu i w takim charakterze była jednak przez danego pracownika realizowana, nie może zostać inaczej potraktowana niż wprowadzenie w błąd pracodawcy, co do świadczenia pracy zgodnie z umową. W tym zakresie, skarżący wskazał także, że za podporządkowanie pracownika pracodawcy nie można uważać wyłącznie podporządkowania o charakterze osobowym. Znaczenie ma również podporządkowanie organizacyjne, przejawiające się w wyznaczaniu miejsca i czasu pracy. Na podporządkowanie pracownika składa się więc - poza kierownictwem podmiotu zatrudniającego - także wyznaczenie przez niego czasu i miejsca wykonywania pracy. Podmiot zatrudniający jest organizatorem pracy i decyduje, gdzie i w jakich godzinach będzie realizowany proces pracy. Charakterystyczna dla stosunku pracy dyspozycyjność pracownika wyraża się właśnie w zobowiązaniu do podejmowania zadań według wskazań pracodawcy, a obowiązek stosowania się do poleceń przełożonych został wyeksponowany w art. 100 § 1 k.p . Istotne natomiast jest to, że pracownik nie ma samodzielności w określaniu bieżących zadań, ponieważ to należy do sfery pracodawcy organizującego proces pracy. W związku z powyższym w realiach rozpoznawanej sprawy pracodawca nie naruszył przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę za wypowiedzeniem - w zakresie sposobu określenia przyczyny wypowiedzenia, albowiem powód jest świadomy tego, z jakich powodów pracodawca zdecydował się na zakończenie z nim współpracy. Sformułowana natomiast przyczyna wypowiedzenia jest nie tylko konkretna i rzeczywista, ale również uzasadniona. Przyczyną tą jest utrata zaufania w wyniku wprowadzenia przez powoda w błąd pracodawcy, co do faktycznego wykonywania przez pracownika pracy poza siedzibą jednostki penitencjarnej w sytuacji, w której takiej pracy powód na rzecz Aresztu Śledczego w W.-(...) we wskazanym w wypowiedzeniu okresie nie świadczył. Okoliczność natomiast lekceważenia, czy też umniejszania przez powoda wagi przyczyny wypowiedzenia wskazanej przez pracodawcę w wypowiedzeniu umowy o pracę nie może zmieniać faktu, że taka rzeczywista przyczyna została wprost wskazana pracownikowi w wypowiedzeniu i była to okoliczność obiektywna i konkretna. Na poparcie swojego stanowiska skarżący przywołał utrwalone orzecznictwo Sądu Najwyższego (apelacja k. 173-177).

W odpowiedzi na apelację, pełnomocnik powoda wniósł o oddalenie apelacji w całości oraz o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa procesowego z tytułu postępowania odwoławczego według norm przepisanych, tj. w stawce minimalnej, powiększonej czterokrotnie. W uzasadnieniu pełnomocnik powoda wskazał, że wyrok Sądu Rejonowego jest prawidłowy, natomiast apelacja pozwanego stanowi jedynie polemikę z prawidłowym orzeczeniem (odpowiedź na apelację k. 187-189).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy poczynił w niniejszej sprawie prawidłowe ustalenia faktyczne, które Sąd Okręgowy aprobuje i przyjmuje za własne. Również dokonana ocena prawna nie nasuwa zastrzeżeń, co do właściwej wykładni przepisów prawa oraz ich prawidłowego zastosowania. Wobec tego zbędnym jest ich szczegółowe powtarzanie w niniejszym uzasadnieniu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 1997 r., II UKN 61/97, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1998 r., I PKN 339/98).

Przede wszystkim nie można zgodzić się ze sformułowanymi w apelacji zarzutami naruszenia prawa procesowego poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów oraz dokonanie wybiórczej oceny materiału dowodowego, co doprowadziło do sprzeczności istotnych ustaleń Sądu I instancji z treścią zebranego w sprawie materiału oraz wadliwej oceny dowodów dokonanej przez Sąd Rejonowy. Zarzuty tak sformułowane odnoszą się do naruszenia dyspozycji art. 233 § 1 k.p.c. Przepis art. 233 § 1 k.p.c. uprawnia Sąd do dokonania oceny wiarygodności i mocy dowodów według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia materiału sprawy. Z jednej zatem strony Sąd orzekający uprawniony jest do oceny tychże dowodów według własnego przekonania, z drugiej natomiast sam jest zobowiązany do wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Uprawnienie Sądu do oceny dowodów według własnego przekonania nie oznacza dowolności w tej ocenie. Poza sporem powinno być, że dokonując tej oceny Sąd nie może ignorować zasad logiki, osiągnięć nauki, doświadczenia, czy też wyciągać wniosków nie wynikających z materiału dowodowego. Dopuszczenie się obrazy art. 233 § 1 k.p.c. przez Sąd może zatem polegać albo na przekroczeniu granic swobody oceny wyznaczonej logiką, doświadczeniem, zasadami nauki albo też na nie dokonaniu przez Sąd wszechstronnego rozważenia sprawy. W tym drugim przypadku wyciągnięte przez Sąd wnioski mogą być logiczne i zgodne z doświadczeniem życiowym, jednakże Sąd czyni je w oparciu o część materiału dowodowego, a pozostałą część tego materiału, która pozwoliłaby na wyciągnięcie innych wniosków, pomija.

Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez Sąd art. 233 § 1 k.p.c. wymaga zatem wykazania, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Natomiast zarzut dowolnego i fragmentarycznego rozważenia materiału dowodowego wymaga dla swej skuteczności konkretyzacji i to nie tylko przez wskazanie przepisów procesowych, z naruszeniem których apelujący łączy taki skutek, lecz również przez określenie, jakich dowodów lub jakiej części materiału zarzut dotyczy, a ponadto podania przesłanek dyskwalifikacji postępowania Sądu I instancji w zakresie oceny poszczególnych dowodów na tle znaczenia całokształtu materiału dowodowego oraz w zakresie przyjętej podstawy orzeczenia. W rozpatrywanej sprawie zarzuty skarżącego sprowadzają się w istocie do polemiki ze stanowiskiem Sądu i interpretacją dowodów dokonaną przez ten Sąd i jako takie nie mogą się ostać. Apelujący przeciwstawia bowiem ocenie dokonanej przez Sąd I instancji swoją analizę zgromadzonego materiału dowodowego. Odmienna ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego przedstawiona przez pozwanego, a w zasadzie odmienne wnioski wyprowadzone na podstawie tych samych okoliczności pozostają jedynie w sferze dyskusji i nie są wystarczające do uznania, że Sąd Rejonowy dopuścił się obrazy przepisów postępowania, a jego ocena jest dowolna. O dowolności można mówić bowiem wówczas, gdy Sąd ocenia dowody bez ich właściwej analizy, bądź też wbrew zdrowemu rozsądkowi lub zasadom logicznego rozumowania. Nie jest natomiast dowolną taka ocena, która – choć prowadzi do niekorzystnych dla strony pozwanej konkluzji – to jednak jest logicznie i rzeczowo umotywowana.

Przede wszystkim zauważyć należy, że Sąd Rejonowy dokonując w sprawie ustaleń faktycznych odnośnie przyczyny wskazanej w wypowiedzeniu umowy o pracę z dnia 24 października 2017 r. w sposób dokładny wskazał, na jakich konkretnie dowodach się oparł. Podstawę poczynionych w niniejszej sprawie ustaleń faktycznych stanowiły zeznania świadków w osobach: R. G., A. P., M. M., M. L., C. Ś. oraz zeznania powoda i pozwanego R. C., które korespondowały z treścią zgromadzonych w aktach sprawy dokumentów m.in. w postaci prowadzonej pomiędzy stronami korespondencji, protokołów z rozpraw oraz dokumentacji, zgromadzonej w aktach osobowych powoda J. K.. Z informacji zawartych w wymienionych powyżej dokumentach, jak również z zeznań świadków wynika, że w dniu 15 września 2017 r. przed Sądem Rejonowym dla Warszawy Pragi-Północ VII Wydziałem Cywilnym odbyła się rozprawa, na której w/w Sąd rozpoznał sprawę o sygn. akt II C 686/17 z powództwa Skarbu Państwa - Dyrektora Aresztu Śledczego w W. (...) przeciwko E. S. o zapłatę, która zakończyła się wyrokiem korzystnym dla strony powodowej. Areszt Śledczy W.-(...) w W. był wówczas reprezentowany przez ustanowionego przez powoda substytuta w osobie B. P., natomiast udzielenie dalszego pełnomocnictwa związane było z koniecznością występowania przez powoda w charakterze pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego PFRON na rozprawie karnej związanej z wyłudzeniem środków publicznych, która odbyła się przed Sądem Okręgowym w Świdnicy w sprawie o sygn. akt III K 18/17. Mając powyższe na uwadze nie można jednak zgodzić się ze stroną pozwaną, aby powód dopuścił się zawinionego, nienależytego wykonywania zawodu, bądź też naruszył zasady etyki radcy prawnego, gdyż udzielenie przez niego upoważnienia aplikantowi radcowskiemu B. P. nie stało w sprzeczności z wolą mocodawcy, tj. pozwanego Skarbu Państwa - Aresztu Śledczego W.-(...), który w swoich pełnomocnictwach nie wprowadził zakazu udzielania dalszych pełnomocnictw substytucyjnych. W tym miejscu wskazać należy, że kwestię dopuszczalności udzielania pełnomocnictwa substytucyjnego reguluje art. 106 k.c. i art. 21 ust. i nast. ustawy o radcach prawnych, zgodnie z którym radca prawny może udzielić dalszego pełnomocnictwa (substytucji) innemu radcy prawnemu, adwokatowi, prawnikowi zagranicznemu wykonującemu stałą praktykę w zakresie wynikającym z ustawy o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej. Ustawa o radcach prawnych jednoznacznie dopuszcza zatem możliwość udzielania dalszych pełnomocnictw substytucyjnych. Zgodnie z art. 35^{(

1)} ust. 4 w/w ustawy, aplikant radcowski może m.in. sporządzać i podpisywać pisma procesowe związane z występowaniem radcy prawnego przed Sądami – z wyraźnego upoważnienia radcy prawnego, z wyłączeniem apelacji, skargi kasacyjnej i skargi konstytucyjnej. Na podstawie udzielonego upoważnienia aplikant radcowski zastępuje także radcę prawnego przed Sądami w konkretnych sprawach. Zastępca zastępuje adwokata (radcę prawnego), który udzielił mu upoważnienia i jego czynności wywołują skutek wobec strony, dlatego, że działa on w imieniu pełnomocnika. Zgodnie zatem ze wskazanymi powyżej regulacjami w zakresie substytucji procesowej, takie rozwiązanie jest dopuszczalne i stosowane w sytuacjach kolizji terminów. W takim przypadku radcę prawnego może zastąpić inny radca prawny, adwokat, aplikant radcowski bądź też aplikant adwokacki. Skoro zatem powód zadbał o ustanowienie uprawnionego pełnomocnika substytucyjnego, który działał w jego imieniu na rozprawie w dniu 15 września 2017 r., to nie można przyjąć, aby nie wywiązał się ze swoich obowiązków zawodowych, co z kolei stanowiło podstawę do rozwiązania z nim umowy o pracę z dnia 19 marca 2009 r. W tym miejscu jeszcze raz podkreślić należy, że żadne z pełnomocnictw udzielonych przez kolejnych Dyrektorów Aresztu Śledczego W.-(...), tj. S. S. (2), C. Ś. oraz R. C. nie zawierało odgórnego zakazu udzielania pełnomocnictw substytucyjnych. Jedynym wyłączeniem wynikającym z treści udzielonych pełnomocnictw był zakaz zawierania ugód przez umocowanego radcę prawnego. Należy mieć na uwadze, że w przypadku ustanowienia substytucji, zastępstwo oznacza zarówno przedstawicielstwo, a także zastępstwo pośrednie i dokonywanie za kogoś innych czynności faktycznych. Nie sposób też nie zauważyć, że Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie VII Wydział Cywilny w sprawie o sygn. akt II C 686/17, dysponując pełnomocnictwem głównym i substytucyjnym oraz upoważnieniem dla aplikanta radcowskiego B. P. nie miał wątpliwości, co do należytego i prawidłowego udzielenia upoważnienia zgodnego z treścią pełnomocnictw oraz przepisami prawa. W dniu 15 września 2017 r. powód nie miał także obowiązku stawienia się w siedzibie pozwanego z uwagi na wyznaczenie rozprawy sądowej w w/w dacie. Sąd Rejonowy prawidłowo uznał zatem, że powód wywiązał się z ciążących na nim obowiązków pracowniczych, ustanawiając substytuta i zabezpieczając właściwy przebieg procesu. W tej sytuacji stwierdzić zatem należy, że przedmiotowa przyczyna wypowiedzenia nie była rzeczywista i uzasadniona, a co za tym idzie brak było podstaw do podzielenia twierdzeń apelacji, co do poczynienia przez Sąd Rejonowy błędnych ustaleń faktycznych w tym zakresie, co z kolei czyni zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 328 § 2 k.p.c. nieuzasadnionym.

Przepis art. 30 § 4 k.p. dopuszcza różne sposoby określenia przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę. Istotne jest jednak, aby z oświadczenia pracodawcy wynikało w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości, co jest istotą zarzutu stawianego pracownikowi i usprawiedliwiającego rozwiązanie z nim stosunku pracy. Natomiast konkretyzacja przyczyny, wskazanie konkretnego zdarzenia lub ciągu zdarzeń, konkretnego zachowania pracownika, z którym ten zarzut się łączy, może nastąpić poprzez szczegółowe, słowne określenie tego zdarzenia w treści oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę lub wynikać ze znanych pracownikowi okoliczności, wiążących się w sposób niebudzący wątpliwości z podaną przez pracodawcę przyczyną rozwiązania umowy. Sąd Najwyższy wielokrotnie w swoich orzeczeniach analizował sens prawny art. 30 § 4 k.p. Jeden z trafnych poglądów, został wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego dnia 14 maja 1999 r., (I PKN 47/99) zgodnie, z którym wskazanie faktów, okoliczności dotyczących osoby pracownika bądź jego zachowań w procesie świadczenia pracy lub zdarzeń – także niezależnych od niego – mających wpływ na decyzję pracodawcy, spełnia warunek podania konkretnej przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę (art. 30 § 4 k.p.). Podobny pogląd został wyrażony w wyroku z dnia 6 grudnia 2001 r., (I PKN 715/00). Sąd Najwyższy wskazał, że wypowiedzenie umowy o pracę stanowi zwykły sposób jej rozwiązania. Przyczyna wypowiedzenia nie musi, w związku z tym mieć szczególnej wagi, czy nadzwyczajnej doniosłości. Nie oznacza to jednak przyzwolenia na arbitralne, dowolne i nieuzasadnione lub sprzeczne z zasadami współżycia społecznego wypowiedzenie umowy o pracę. Pracodawca ma obowiązek wskazania konkretnej przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony w oświadczeniu o wypowiedzeniu. Dopiero wówczas, gdy Sąd stwierdzi, że wypowiedzenie było poprawne od strony formalnej, aktualizuje się konieczność badania tego, czy wypowiedzenie było uzasadnione. Należy wskazać, że niepodanie przyczyny lub niewłaściwe jej podanie stanowi naruszenie prawa – art. 30 § 4 k.p. i daje pracownikowi uprawnienie do dochodzenia roszczeń z art. 45 § 1 k.p. Przyczyna wypowiedzenia powinna być także prawdziwa, konkretna i rzeczywista. Podanie przyczyny pozornej jest równoznaczne z brakiem jej wskazania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 października 1999 r., I PKN 304/99). W świetle powyższych orzeczeń i oceny okoliczności niniejszej sprawy dokonanej przez Sąd Rejonowy, Sąd Okręgowy uznał, że złożone przez pracodawcę oświadczenie wypowiadające stosunek pracy należało uznać za niespełniające wymagania z art. 30 § 4 k.p., dlatego też zarzuty naruszenia art. 22 § 1 k.p., art. 28 § 1 k.p. w związku z art. 35¹ ust. 1 i ust. 4 i art. 21 ust. 1 ustawy o radcach prawnych również okazały się chybione.

W realiach rozpoznawanej sprawy nie doszło także do naruszenia art. 3 w związku z art. 264 § 1 i § 2 k.p. Sąd Najwyższy w swoim najnowszym orzecznictwie przyjmuje, że warunkiem zachowania terminu z art. 264 § 1 k.p. nie jest prawidłowe oznaczenie pracodawcy. Odwołanie jest wniesione w terminie jeżeli zostało złożone w terminie 14 dni od doręczenia pisma rozwiązującego umowę o pracę, gdyż ma spełniać tylko te minimalne warunki (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 5 marca 2009 r., II PK 213/08 oraz wyroku z dnia 1 czerwca 2012 r. II PK 262/11). Elementem istotnym jest samo żądanie wniesione do sądu pracy w terminie 14 dni od doręczenia zawiadomienia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia. Przepis art. 264 § 2 k.p. nie warunkuje zachowania przewidzianego w nim 14-dniowego terminu do wniesienia odwołania od powzięcia w tymże terminie wiadomości przez pozwanego pracodawcę o wytoczonym powództwie. Istotne jest tylko to, że pracownik wniósł w wymaganym terminie odwołanie do sądu pracy. Wezwanie pracodawcy do udziału w sprawie nie oznacza, że dopiero od tej chwili pozew został skierowany przeciwko niemu, a odwołanie od wypowiedzenia złożone po wymaganym przepisem art. 264 § 1 k.p. terminie. Jednocześnie z przepisu art. 264 § 1 k.p. nie wynika warunek bezbłędnego określenia pracodawcy w odwołaniu od rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Zauważyć należy, że prawidłowe ustalenie strony pozwanej, czyli pracodawcy powoda, możliwe było dopiero po wniesieniu przez powoda odwołania, w którym podał, że był zatrudniony na stanowisku radcy prawnego w Areszcie Śledczym W.-(...). Z uwagi zatem na treść pozwu oraz dołączonego do niego pisma rozwiązującego z powodem umowę o prace oczywistym jest, że odwołanie powinno być skierowane przeciwko pracodawcy powoda, którym był Skarb Państwa – Areszt Śledczy w W. (...), nie zaś przeciwko Dyrektorowi w/w Aresztu Śledczego, który dokonał rozwiązania z powodem umowy o pracę jako wykonujący czynności ze stosunku pracy w imieniu reprezentowanej jednostki. Gramatyczna wykładnia przepisu art. 264 § 2 k.p. nie pozwala z kolei stwierdzić, że żądanie zapłaty odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę wniesione w terminie 14 dni od doręczenia zawiadomienia rozwiązującego umowę o pracę jest bezskuteczne, gdy pracownik nie określił w nim prawidłowo pozwanego pracodawcy. Oczywiście odwołanie od wypowiedzenia na gruncie procedury cywilnej stanowi pozew do sądu pracy. Brak prawidłowego określenia pozwanego pracodawcy podlega usunięciu w toku postępowania, czego wymagają rozwiązania dotyczące postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy (art. 467 i 468 k.p.c.). Żądanie zapłaty odszkodowania i ewentualne jego braki w określeniu pracodawcy mogą być sanowane w trakcie podejmowanych przez Sąd czynności wyjaśniających. W rozpatrywanej sprawie, pełnomocnik powoda w piśmie procesowym z dnia 7 czerwca 2018 r. właściwie określił stronę pozwaną, jako Skarb Państwa – Areszt Śledczy W.-(...). Jednocześnie wniesienie przez powoda do Sądu pracy odwołania, określającego przedmiot sporu oraz jego podstawę faktyczną, spowodował, że termin z art. 264 § 2 k.p. został zachowany. W tej sytuacji nieuzasadniony okazał się zatem zarzut naruszenia art. 3 w związku z art. 264 § 1 i § 2 k.p.

Reasumując - w kontekście powyższych rozważań - Sąd Okręgowy przyjął, że prezentowana w apelacji argumentacja jest chybiona. Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy przeprowadził postępowanie. Trafnie wywiódł na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, że wypowiedzenie powodowi umowy o pracę było nieuzasadnione. Sąd II instancji zważył więc, że zaskarżone rozstrzygnięcie w świetle zgromadzonego materiału dowodowego było oczywiście uzasadnione.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację, jako bezzasadną, o czym orzekł w pkt. 1 sentencji wyroku.

O kosztach zastępstwa procesowego za instancję odwoławczą, Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w oparciu o zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, a także w związku z § 9 ust. 1 pkt. 2 w zw. z § 10 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804), zmienionego następnie rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 1667) i rozporządzeniem z dnia 13 października 2017 r. (Dz. U. z 2017 r. poz. 1799) zasądzając od pozwanego Skarbu Państwa – Aresztu Śledczego w W. na rzecz powoda J. K. kwotę 120,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za instancję odwoławczą (pkt. 2 wyroku).

Wskazać również należy, że w treści apelacji, pozwany obok żądania głównego w postaci zmiany orzeczenia Sądu I instancji, zgłosił także żądanie ewentualne w postaci uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie VI Wydziałowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania w instancji odwoławczej. W niniejszej sprawie nie doszło jednak do nieważności postępowania branej pod uwagę przez Sąd Okręgowy z urzędu (art. 379 k.p.c. w zw. z art. 378 § 1 k.p.c.), a Sąd Rejonowy rozpoznał istotę sprawy (art. 386 § 4 k.p.c. a contrario).

SSO Zbigniew Szczuka SSO Marcin Graczyk SSO Renata Gąsior

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE

ZARZĄDZENIE