Sygn. akt I C 625/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 października 2018 roku

Sąd Rejonowy w Golubiu-Dobrzyniu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

SSR Wioletta Łopatowska-Bąkiewicz

Protokolant:

sekretarz sądowy Krzysztof Kordas

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 września 2018 roku w G.-D.

sprawy z powództwa:

E. A.

przeciwko:

Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z siedzibą w W., (...) S.A. z siedzibą w S.

o zapłatę z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę

1.  zasądza od pozwanego Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z siedzibą w W. na rzecz powódki E. A. kwotę 15.000,00 zł (piętnaście tysięcy złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie poczynając od dnia 4 października 2018 roku do dnia zapłaty,

2.  zasądza od pozwanego Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z siedzibą w W. na rzecz powódki E. A. kwotę 15.000,00 zł (piętnaście tysięcy złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie poczynając od dnia 4 października 2018 roku do dnia zapłaty,

3.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

4.  umarza postępowanie w stosunku do (...) S.A. z siedzibą w S.,

5.  zasądza od powódki E. A. na rzecz (...) S.A. z siedzibą w S. kwotę 3.617,00 zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

6.  zasądza od pozwanego Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z siedzibą w W. na rzecz powódki E. A. kwotę 2.356,61 zł (dwa tysiące trzysta pięćdziesiąt sześć złotych sześćdziesiąt jeden groszy) tytułem zwrotu części kosztów procesu.

sędzia

Wioletta Łopatowska-Bąkiewicz

I C 625/17

UZASADNIENIE

Powódka E. A. wniosła o zasądzenie od (...) S. A. w S. kwot po 20.000 złotych z odsetkami ustawowymi od dnia 15 sierpnia 2017 roku tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę po śmierci wnucząt F. K. (1) i P. K. w wypadku komunikacyjnym.

W odpowiedzi na pozew (...) S.A. w S. wniosło o oddalenie powództwa w całości ze względu na brak legitymacji biernej po stronie pozwanego oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego. Pełnomocnik pozwanego wskazał, iż w przedmiotowej sprawie pozwanym powinno być ewentualnie Polskie Biuro Ubezpieczeń Komunikacyjnych (k. 51-53 akt).

W odpowiedzi na to pismo pełnomocnik powódki wniósł o wezwanie do udziału w sprawie po stronie pozwanej Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z siedzibą w W. oraz zwolnienie dotychczasowego pozwanego od udziału w niniejszym postepowaniu przy jednoczesnym zachowaniu tożsamości dochodzonych w sprawie roszczeń. Jednocześnie wniósł o nieobciążanie strony powodowej kosztami postępowania poniesionymi do czasu wstąpienia kolejnego pozwanego na zasadzie art. 102 kpc (k. 68-70 akt).

W piśmie procesowym z dnia 07.12.2017 roku pełnomocnik (...) S.A. wyraził zgodę na wstąpienie Polskiego Biura ubezpieczycieli Komunikacyjnych w miejsce strony pozwanej i podtrzymał wniosek o zasądzenie kosztów (k. 76-80 akt).

Wezwane do udziału w sprawie w charakterze pozwanego Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W. w odpowiedzi na pozew wniosło o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu tego stanowiska pełnomocnik pozwanego wskazał, że nie kwestionuje swojej legitymacji biernej w procesie ani też okoliczności w jakich doszło do zdarzenia w którym zginęli wnukowie powódki. Podał jednocześnie, że kwestionuje roszczenia powódki zarówno co do zasady jaki wysokości (k. 82-87 akt).

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

W dniu 7 sierpnia 2004 roku w miejscowości Z., kierujący samochodem osobowym marki N. (...) o nr rej. (...) 28 R. H., naruszając zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym poprzez niezachowanie należytej ostrożności, przekroczenie dozwolonej prędkości, nagły manewr skrętu w lewo i nienależyte korygowanie toru ruchu pojazdu, zjechał na lewy pas ruchu przeznaczony dla pojazdów nadjeżdżających z przeciwka i zderzył się z nadjeżdżającym samochodem marki F. (...) o numerze rej. (...), kierowanym przez M. K.. W wyniku tego zderzenia obaj kierujący oraz pasażerka pojazdu N. oraz pasażerowie F. – wnukowie powódki ponieśli śmierć w wyniku poniesionych obrażeń, a pasażerka F. S. K. odniosła ciężkie obrażenia.

W sprawie tego zdarzenia prowadzone było postępowanie karne. Wobec stwierdzenia, że sprawca wypadku zmarł, postanowieniem z dnia 11.10.2004 roku w sprawie 2Ds.761/04 Prokurator Rejonowy w Świeciu wydał postanowienie o umorzeniu śledztwa.

(Dowód: odpis postanowienia k. 4146 akt).

W wypadu śmierć poniósł zięć powódki oraz jej wnukowie: F. K. (2) urodzony (...) i P. K. urodzony (...).

(Dowód: akty zgony k. 37-38 akt).

Córka powódki – S. K. odniosła w wyniku wypadku ciężkie obrażenia. Powódka bardzo przeżyła śmierć zięcia i wnuków oraz urazy doznane przez córkę w wyniku wypadku. Córka powódki wraz z mężem i dziećmi mieszkała w B.. Rodzina była bardzo zżyta, powódka była silnie związana emocjonalnie z wnukami. Córka przyjeżdżała do matki ze swoimi dziećmi i mężem w weekendy i na każde święta. Wnukowi spędzali z babcią dużo czasu, bo ich matka studiowała zaocznie i E. A. często się nimi opiekowała. Starszy wnuk przyjeżdżał też sam do babci na wakacje. Powódka również często jeździła do córki. W chwili śmierci wnuków miała jeszcze jedną wnuczkę, a obecnie gdy owdowiała w wypadku córka wyszła ponownie za mąż, ma dwie wnuczki.

Powódka po tragicznej śmierci wnuków nie korzystała z pomocy psychiatrycznej a, z porady psychologa skorzystała raz. Po wypadku brała leki przeciwdepresyjne uzyskane od lekarza rodzinnego. Śmierć wnuków w tak młodym wieku poczytuje za niesprawiedliwą i bezsensowną, aczkolwiek pogodziła się ze stratą. Tragiczna śmierć wnuków wywołała u powódki rozpacz, przygnębienie i płacz. Doświadczyła bólu nagłej, nieodwracalnej straty. Chciała być świadkiem rozwoju wnuków i ich usamodzielnienia się, bo było przed nimi całe życie. Pozwana przebyła reakcję sytuacyjną po śmierci bliskich jej osób, było to trudne dla niej przeżycie, ale nie zaburzyło jej zdrowia psychicznego. Nie przejawia zaburzeń emocjonalnych i psychicznych mających wpływ na codzienne funkcjonowanie. Konieczność sprawowania opieki nad poszkodowaną w wypadku córką wyzwoliła w niej najprawdopodobniej w niej energię niezbędną do radzenia sobie z nową traumatyczna sytuacją i pomogła nie utracić zasobów psychicznych niezbędnych do zachowania zdrowia psychicznego.

(Dowód: opinia psychologiczno-psychiatryczna k. 117-120 akt).

Ustalony stan faktyczny jak również wnioski płynące z opinii psychologiczno-psychiatrycznej nie były kwestionowane. Sąd również dał wiarę opinii sporządzonej przez psychologa W. P. i psychiatrę E. K.. Opinia ta poprzedzona została szczegółowym wywiadem, jest fachowa i wyczerpująca.

Powódka E. A. wniosła o zasądzenie od pozwanego kwot po 20.000 złotych tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych wskutek śmierci najbliższych członków rodziny – wnucząt. Jako podstawę prawną roszczenia powołano przepisy art. 448 k. c. w zw. z art. 23 i 24 Kc, dowodząc, że śmierć wnuków naruszyła dobra osobiste powódki.

Pozwany nie kwestionował w przedmiotowej sprawie swojej legitymacji biernej , która wynika z art. 19 ust 3 w zw. z art. 123 ustawy z dnia 22.05.2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Kwestionował natomiast roszczenie zarówno co do zasady jak i wysokości. Na postawie tej ustawy pozwany odpowiada za szkody będące następstwem wypadków, które wydarzyły się na terytorium RP i powstały w związku z ruchem pojazdów mechanicznych zarejestrowanych w państwach, których biura narodowe są sygnatariuszami jednolitego porozumienia między biurami, gdy sprawca wypadku – tak jak w przedmiotowej sprawie - posiadał ważne ubezpieczenie zielonej karty wystawione przez zagraniczny zakład ubezpieczeń.

Zgodnie z treścią art. 435 § 1 k. c. prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej, albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności. Odpowiedzialność przewidzianą w tym artykule ponosi również samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. Jednakże, gdy posiadacz samoistny oddał środek komunikacji w posiadanie zależne, odpowiedzialność ponosi posiadacz zależny - art. 436 § 1 k. c. W wyniku zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przez posiadacza mechanicznego środka komunikacji ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony - art. 822 § 1 k. c. W myśl art. 822 § 4 k. c. uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela. Zgodnie z treścią § 10 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 9 grudnia 1992 roku w sprawie ogólnych warunków obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów (Dz. U. 1992, Nr 96, poz. 475 z późn. zm.) z ubezpieczenia OC przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierowca pojazdu mechanicznego są zobowiązani – na podstawie prawa - do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.

W myśl art. 448 k. c. w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Ten, czyje dobro osobiste zostało naruszone może, w oparciu o przepis art. 24 § 1 k. c. żądać zadośćuczynienia pieniężnego od osoby, która dopuściła się naruszenia.

Wracając na grunt przedmiotowej sprawy postepowanie wykazało, że powódka miała ze swoimi wnukami silne relacje i łączyła ją z nimi więź emocjonalna. Rodzina funkcjonowała prawidłowo i pomimo że córka z rodziną mieszkała oddzielnie, często się spotykali i wnukowie spędzały z babcią sporo czasu. W wyniku nagłej śmierci wnucząt nastąpiło zerwanie tej więzi. Na uwagę zasługuje zdaniem sądu sytuacja , w której znalazła się powódka po śmierci wnuków i zięcia. Nagle utraciła ważnych członków rodziny, a jednocześnie musiała podjąć bardzo duże starania związane z opieką nad córką, która doznała w wypadku bardzo licznych obrażeń i wymagała wielomiesięcznej rehabilitacji. To niewątpliwie paradoksalnie spowodowało, że E. A. nie doznała w wyniku straty zaburzeń emocjonalnych i psychicznych. Ponadto wnukowie byli znacznie młodsi od powódki, a więc mogła ona oczekiwać że w przyszłości nie tyko będzie mogła się cieszyć z ich samodzielności ale i w przyszłości liczyć na pomoc i wsparcie z ich strony.

Zadośćuczynienie to forma wyrównania strat moralnych, krzywdy, bólu poprzez wypłatę stosownej sumy pieniężnej. Choć zadośćuczynienie ma przede wszystkim charakter kompensacyjny, nie można go utożsamiać z odszkodowaniem (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 2 września 2013 r., I A Ca 351/13, LEX nr 1394226).

Niewątpliwie powódka odczuwała silną więź z wnukami, chociaż z opinii sporządzonej przez biegłych wynika, że ich śmierć nie spowodowała u powódki żadnych następstw fizycznych i psychicznych ani objawów stresu pourazowego. Ponadto czynnik czasu może mieć wpływ na wysokość zadośćuczynienia, jeśli jest ono dochodzone po upływie znacznego czasu od naruszenia dóbr osobistych, a w przedmiotowej sprawie od zdarzenia upłynęło już kilkanaście lat.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności sąd uznał jako odpowiednią sumę zadośćuczynienia w wysokości po 15.000,- zł w wyniku śmierci każdego z wnuków. Zasądzone na rzecz powódki kwoty w odpowiedni sposób kompensują rozmiar doznanej krzywdy, przy założeniu że rozmiar cierpień po stracie nie miał szczególnego, ponadprzeciętnego charakteru, ale strata polegała również na tym że jako babcia mogła oczekiwać radości obcowania z wnukami do końca swojego życia i wsparcia z ich strony w przyszłości.

Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki odsetki ustawowe za opóźnienie od zasądzonych kwot poczynając od dnia wyrokowania, albowiem powództwo skierowane zostało wobec właściwego pozwanego dopiero w trakcie postępowania.

W pozostałym zakresie roszczenia podlegały oddaleniu.

Postępowanie wobec (...) S.A. w S. podlegało na podstawie art. 355 §1 kpc umorzeniu i zgodnie z art. 194 §2 kpc należało zasądzić na jego rzecz koszty. Wysokość tych kosztów została ustalona na podstawie § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22.10.2015 roku.

Pozostałe koszty procesu pomiędzy powódką, a pozwanym rozliczone zostały stosownie do wyniku rozstrzygnięcia.

Z powyższych względów orzeczono jak w sentencji.

sędzia

Wioletta Łopatowska-Bąkiewicz