UZASADNIENIE

Małoletni powód K. G., reprezentowany przez przedstawiciela ustawowego w osobie matki K. A. i zastępowany przez zawodowego pełnomocnika w osobie adwokata, wniósł o zasądzenie od pozwanego M. G. (1) na jego rzecz tytułem renty alimentacyjnej kwoty 900 zł miesięcznie, płatnej z góry do dnia 10. każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat oraz o zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu wskazano m.in., że rodzice małoletniego nie są już parą, nie mieszkają ze sobą. Dotychczas pomiędzy rodzicami małoletniego istniało porozumienie na podstawie którego pozwany zamiast renty alimentacyjnej, co miesiąc regulował świadczenie wynikające z umowy o świadczenie usług dydaktyczno – wychowawczo – opiekuńczych zawartej z Językowym Przedszkolem Niepublicznym (...) przy ul (...) w S.. Wysokość comiesięcznej opłaty za przedszkole wynosiła łącznie 800 zł (z wyżywieniem małoletniego
w przedszkolu). Pozwany początkowo wywiązywał się z porozumienia, jednak w bieżącym roku dwukrotnie nie wywiązał się z umowy. Pozwany ponadto nie partycypował w innych kosztach związanych z utrzymaniem małoletniego poza przedszkolem. M. G. (1) rzadko widuje się z synem, głównie w weekendy.

W odpowiedzi na pozew M. G. (1) wniósł o oddalenie powództwa w części dotyczącej żądania zasądzenia alimentów ponad kwotę 500 zł miesięcznie wraz z odsetkami ustawowymi w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat oraz o zwolnienie pozwanego od kosztów postępowania.

W uzasadnieniu swojego stanowiska M. G. (1) wskazał m.in., że od chwili urodzenia dziecka do chwili obecnej dokładał wszelkich starań w celu zapewnienia utrzymania dziecka. Regularnie przekazywał oraz uiszczał opłaty za przedszkole i wyżywienie małoletniego powoda. Brak zapłaty dwóch opłat za przedszkole dziecka wynikał z jego trudnej sytuacji finansowej.

Postanowieniem z dnia 4 września 2018 r., wydanym w niniejszej sprawie w przedmiocie zabezpieczenia, zobowiązano pozwanego do łożenia alimentów w kwotach po 900 zł miesięcznie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletni K. G. urodził się (...) i pochodzi
z nieformalnego związku (...). Rodzice małoletniego nie mieszkają razem, a dziecko zamieszkuje wraz z matką.

Niesporne, a nadto:

-: odpis skrócony aktu urodzenia małoletniego K. G., k. 8.

Matka małoletniego K. A. pozostaje w związku nieformalnym z M. F. i wraz z małoletnim K. G. zamieszkują w M., w wynajmowanym mieszkaniu. Czynsz najmu za mieszkanie wraz z opłatą eksploatacyjną opiewa na kwotę 1 150 zł miesięcznie, a opłaty za media (tj. prąd i gaz) wynoszą ok. 300 zł miesięcznie.

K. A. ma 23 lata, studiuje stacjonarnie pedagogikę wczesnoszkolną na Uniwersytecie (...) (studia magisterskie). Od sierpnia 2017 r. pracuje na podstawie umowy zlecenia za minimalną stawkę godzinową w charakterze manikiurzystki w C.H. (...)
w S.; miesięcznie przepracowuje ok. 100 godzin w zależności od ilości zajęć na studiach. Za wykonywaną pracę uzyskuje wynagrodzenie w wysokości ok 1 000 zł miesięcznie. Poza małoletnim K. G. nie posiada innych dzieci.

Dowód:

-: zeznania przedstawicielki ustawowej K. A., k. 100,
-: zeznania świadka M. F., k. 99.

M. G. (1): ma 23 lata; posiada wykształcenie gimnazjalne; poza małoletnim synem K. nie ma innych dzieci na utrzymaniu; nie choruje przewlekłe, nie posiada orzeczenia o niepełnosprawności oraz o niezdolności do pracy; posiada prawo jazdy kategorii B; ukończył kurs operatorka sztaplarki; aktualnie pracuje – bez formalnego zatrudnienia – na stacji paliw w K. i za wykonywaną pracę otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 2 500 zł miesięcznie, a dodatkowo przez 7 – 10 nocy w miesiącu pracuje jako dostawca pizzy; za pracę w pizzerii nocnej uzyskuje dochód w wysokości ok. 50 – 60 zł za jedną noc; przy rozwożeniu pizzy korzysta z samochodu należącego do jego znajomego, za użytkowanie samochodu nie płaci żadnego wynagrodzenia, a dokonuje jednie wymiany zużytych podzespołów
w samochodzie (np. wymiana hamulców, szyby, koszty przeglądu samochodu), kupuje paliwo; w pizzerii otrzymuje dodatek w wysokości 50 groszy za każdy przejechany kilometr.

Dowód:

-: zeznania pozwanego M. G. (1), k. 100 – 102,
-: umowa zlecenia z pizzerii nocnej, k. 33 – 34, 78 – 79.

Przed podjęciem zatrudnienia na stacji paliw M. G. (1), przez około rok, prowadził własną działalność gospodarczą – kiosk z prasą i artykułami spożywczymi. Zakończył prowadzić kiosk z uwagi na jego nierentowność i aktualnie z tego tytułu ma ok. 5 000 zł zadłużenia, które jest egzekwowane przez komornika sądowego. M. G. (1) zaciągnął kilka pożyczek w (...) S.A., pierwszą w marcu 2017 r. na kwotę 3 000 zł (całkowity koszt pożyczki 5 414,97 zł), drugą w maju 2018 r. na kwotę 2 000 zł (całkowity koszt pożyczki 3 368,98 zł). W lutym 2018 r. M. G. (2) zaciągnął kredyt w (...) Bank S.A. na kwotę 1 700 zł.

Dowód:

-: zeznania pozwanego M. G. (1), k. 100 – 102,
-: formularz informacyjny dot. kredytu konsumenckiego, k. 25 – 32,
-: umowa o kredyt gotówkowy, k. 69 – 73,
-: postanowienie o zawieszeniu postępowania egzekucyjnego, k. 37 – 38,
-: pismo przewodnie od Komornika sądowego, k. 39, 61,
-: zawiadomienie o wszczęciu egzekucji, k. 40 – 41, 62 – 63,
-: nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, k. 42 – 43, 64 – 65,
-: wezwanie od Komornika sądowego celem złożenia wyjaśnień, k. 44 – 45, 66 – 67,
-: zajecie wierzytelności z tytułu nadpłaty podatku, k. 46 – 47, 68 – 69.

M. G. (1) mieszka wraz ze swoimi rodzicami w S. przy ul. (...). Partycypuje w kosztach utrzymania mieszkania kwotą ok. 400 – 500 zł miesięcznie. Ponadto M. G. (1) ponosi następujące miesięczne wydatki związane ze swoim utrzymaniem: 300 – 400 zł wyżywienie; 50 zł środki higieniczne; 25 zł telefon; 200 – 300 zł paliwo do samochodu; 200 zł odzież i obuwie; spłaca pożyczek 600 zł.

Dowód:

-: zeznania pozwanego M. G. (1), k. 100 – 102,
-: faktura za energię elektryczną, k. 80.

Małoletni K. G. w dniu (...) ukończy 4 lata; uczęszcza do Językowego Przedszkola Niepublicznego (...) w S.; nie posiada żadnego majątku.

Usprawiedliwione średniomiesięczne koszty związane z utrzymaniem małoletniego K. G. wynoszą ok. 1 780 zł i w szczególności w wymiarze średniomiesięcznym przedstawiają się następująco:

-: ok. 480 zł tytułem udziału przypadającego na małoletniego w kosztach utrzymania mieszkania;
-: 200 zł tytułem kosztów wyżywienia;
-: 800 zł tytułem opłat związanych z przedszkolem i wyżywieniem w nim;
-: 50 zł tytułem kosztów zakupu zabawek, materiałów edukacyjnych (książeczek, strojów do przedszkola);
-: 50 zł tytułem wydatków na zakup lekarstw;
-: 50 zł tytułem wydatków na środki czystości i pielęgnacyjne;
-: 150 zł tytułem kosztów zakupu odzieży, bielizny i obuwia.

Dowód:

-: zeznania przedstawicielki ustawowej K. A., k. 100,
-: zeznania świadka M. F., k. 99,
-: umowa o świadczenie usług dydaktyczno – wychowawczo – opiekuńczych, k. 9 – 12.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo małoletniego K. G. okazało się w pełni zasadne co do swej istoty, jak i co do wysokości dochodzonych alimentów.

Sąd dokonał oceny zgromadzonych w sprawie dowodów w oparciu o dyspozycję art. 233 § 1 k.p.c. Ustalony powyżej stan faktyczny oparty został na całokształcie materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, a w szczególności na powyżej powołanych dowodach z dokumentów znajdujących się w aktach niniejszej sprawy, albowiem w zakresie powyżej poczynionych ustaleń faktycznych strony nie kwestionowały zarówno autentyczności, jak i treści tychże dokumentów i jednocześnie Sąd nie powziął wątpliwości, co do wiarygodności przedmiotowych dokumentów.

Ponadto podstawę ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie stanowiły zeznania stron oraz świadka M. F.. Co do udziału pozwanego w wychowywaniu i utrzymaniu małoletniego zeznania te korespondowały ze sobą, tworząc spójny i logiczny obraz. Z kolei twierdzenia wspomnianych osób w zakresie kosztów zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb małoletniego, sytuacji osobistej, zawodowej i majątkowej pozwanego i przedstawicielki ustawowej zostały przez Sąd zweryfikowane poprzez odwołanie się do zeznań drugiej strony, treści dokumentów, które Sąd uznał za wiarygodne oraz zasad doświadczenia życiowego i zawodowego Sądu, obrazujących wydatki związane z zaspokajaniem poszczególnych potrzeb życiowych. Sąd nie dał wiary pozwanemu M. G. (1) w zakresie w jakim wskazywał on na wysokość posiadanego zadłużenia z tytułu prowadzonej wcześniej działalności gospodarczej (tj. ok. 20 000 – 30 000 zł), albowiem pozwany w odpowiedzi na pozew wskazał, iż z tego tytułu posiada zadłużenie w wysokości ok. 5 000 zł i na taką też kwotę przedstawił dokumenty (nakaz zapłaty, zawiadomienia o wszczęciu egzekucji komorniczej).

Podstawę prawną żądania pozwu stanowił art. 133 § 1 k.r.o., w myśl którego, rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Na gruncie niniejszej sprawy nie tylko należycie wykazanym, za pomocą skróconego odpisu aktu urodzenia, ale także niekwestionowanym przez pozwanego było istnienie po jego stronie obowiązku alimentacyjnego. M. G. (1) jest bowiem ojcem małoletniego K. G., zaś on sam, z racji wieku w sposób oczywisty nie jest w stanie się samodzielnie utrzymać. Żadna ze stron nie sygnalizowała także, ani nie wskazywały na to zgromadzone dowody, aby małoletni powód posiadał jakikolwiek majątek, nie wspominając o majątku przynoszącym dochody.

Przedmiotem sporu pomiędzy stronami były w swej istocie trzy kwestie: zakres usprawiedliwionych potrzeb małoletniego K. G.; zarobkowe
i majątkowe możliwości pozwanego oraz w jakim stopniu pozwany powinien ponosić ciężar wychowania i utrzymania dziecka.

Wskazane sporne kwestie miały fundamentalne znaczenie dla określenia wysokości świadczeń alimentacyjnych należnych od pozwanego. Zgodnie bowiem z art. 135 §§ 1 i 2 k.r.o., zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego, zaś wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Określając koszty zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb małoletniego K. G. Sąd zobowiązany był uwzględnić koszty utrzymania mieszkania, ubrania, wyżywienia, edukacji, leczenia oraz innych wydatków, które obiektywnie należy uznać za zasadne. W konsekwencji, wszystkie wydatki wyszczególnione w stanie faktycznym niniejszego uzasadnienia, jako koszty związane z utrzymaniem małoletniego powoda i we wskazanej tam wysokości (tj. łącznie ok. 1 780 zł miesięcznie), są wydatkami usprawiedliwionymi w rozumieniu art. 135 § 1 k.r.o., a więc wydatkami, które powinny być pokrywane w pierwszej kolejności przez rodziców dziecka. Podkreślenia wymaga przy tym fakt, iż przedmiotowe wydatki (oraz ich wysokość) – oceniane przez pryzmat zasad doświadczenia życiowego i zawodowego – są adekwatne do potrzeb małoletniego K. G. przy uwzględnieniu jego wieku, możliwości zarobkowych i majątkowych rodziców dziecka, potrzeb rozwojowych, emocjonalnych, a także przy uwzględnieniu cen dóbr i usług jakie wiążą się z zaspokajaniem poszczególnych potrzeb. W konsekwencji, wysokość przedmiotowych wydatków nie może być poczytana za zbyt wygórowaną, ani za zbyt niską.

Określając wysokość udziału małoletniego w kosztach utrzymania mieszkania Sąd uwzględnił kwoty wskazywane przez świadka M. F. i przedstawicielkę ustawową małoletniego powoda, jako koszty związane z najmem i utrzymaniem mieszkania. W ocenie Sądu, koszty wskazywane przez ww. osoby nie odbiegają od przeciętnych kosztów utrzymania dwupokojowego mieszkania na lokalnym rynku nieruchomości i nie mogą być uznane za zawyżone. Podkreślenia wymaga przy tym okoliczność, że na ustalony przez Sąd koszt zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych małoletniego powoda nie składa się całość wykazanych w toku postępowania kosztów utrzymania mieszkania położonego przy ul. (...) w M., a jedynie ta część, która przypada na małoletniego powoda. Stąd też przyjmując jako kwotę najmu 1 150 zł oraz 300 złotych tytułem opłat za media, Sąd podzielił otrzymaną kwotę przez liczbę domowników (3 osoby), uznając, że miesięczne koszty zapewnienia małoletniemu miejsca do zamieszkania opiewają na kwotę ok. 480 zł miesięcznie.

Kolejno należy wskazać, iż małoletni K. G. uczęszcza do prywatnego przedszkola w S.. Koszty związane z pobytem małoletniego w placówce dydaktycznej wynoszą miesięcznie 600 zł, zaś wyżywienie małoletniego w przedszkolu kosztuje ok. 200 złotych. Powyższe kwoty zostały potwierdzone stosownymi dokumentami, których wiarygodność nie budzi wątpliwości Sądu i które nie były kwestionowane przez pozwanego. Pozwany M. G. (1) akceptował i popierał zapisanie małoletniego powoda początkowo do prywatnego żłobka, a następnie do prywatnego przedszkola. Pozwany jako rodzic, który posiada pełnie władzy rodzicielskiej mógł podjąć działania, aby zapewnić małoletniemu miejsce w przedszkolu publicznym, skoro nie udało się to matce dziecka i w ten sposób obniżyć przedmiotowy wydatek. W konsekwencji, wobec braku możliwości zapewnienia dziecku innej opieki aniżeli w przedszkolu niepublicznym należało ww. wydatek uznać za w pełni usprawiedliwiony w rozumieniu powołanego art. 135 § 1 k.r.o. W tym miejscu należy jeszcze wskazać, że wobec niemożności umieszczenia dziecka w przedszkolu publicznym, to pobyt dziecka w przedszkolu niepublicznym jest zdecydowanie tańszą alternatywą niż wynajęcie opiekunki do dziecka.

W odniesieniu do kwestii możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego należy wskazać, iż jak ustalono na podstawie zeznań pozwanego oraz przedłożonych przez niego dowodów osiąga on średniomiesięczny dochód w granicach ok. 2 850 zł netto (2 500 zł z pracy na stacji paliw i ok. 350 zł z tytułu świadczenia usług jako dostawca pizzy, tj. co najmniej 7 nocy po 50 zł), a jednocześnie spłaca pożyczki w wysokości ok. 600 zł miesięcznie, partycypuje w kosztach utrzymania mieszkania należącego do swoich rodziców (ok. 500 zł) i jest prowadzona wobec niego egzekucja komornicza. Biorąc pod uwagę przedstawioną powyżej sytuację majątkową pozwanego należy uznać, że alimenty w zasądzonej wysokości 900 złotych miesięcznie odpowiadają jego możliwościom majątkowym i zarobkowym. W tym miejscu należy z całą mocą podkreślić, że świadczenia alimentacyjne mają szczególny charakter – tj. mają pierwszeństwo przed innymi zobowiązaniami pozwanego – i w konsekwencji spłata innych zobowiązań (np. pożyczki) przez pozwanego nie mogła spowodować ustalenia wysokości świadczeń alimentacyjnych na poziomie wskazanym przez M. G. (1).

Kolejno należy wskazać, iż zgodnie z art. 135 § 2 k.r.o, wywiązywanie się z obowiązku alimentacyjnego może przybrać formę pokrywania kosztów utrzymania dziecka (świadczeń pieniężnych) oraz świadczeń niepieniężnych, polegających na osobistych staraniach osoby ustawowo zobowiązanej do alimentacji o utrzymanie i wychowanie małoletniego powoda. W sytuacji, gdy jeden z rodziców w pełni, lub w znacznej części realizuje swój obowiązek alimentacyjny poprzez osobiste starania o wychowanie małoletnich, zasadnym jest obciążenie drugiego rodzica, w całości, lub w większej części obowiązkiem alimentacji w formie pieniężnej.

Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że wkład pozwanego w wychowanie i opiekę nad małoletnim aktualnie jest znikomy, z uwagi na wykonywanie przez pozwanego pracy na dwóch różnych etatach. M. G. (1) widuje się z dzieckiem raz w miesiącu i zabiera małoletniego na kilka godzin. Małoletni K. G. uczęszcza do przedszkola, powyższe wyklucza uznanie, aby to matka małoletniego w całości sprawowała opiekę i pieczę nad dzieckiem. Uznać zatem należy, że aktualnie K. A., choć czyni osobiste starania o utrzymanie i wychowanie małoletniego w większym zakresie niż pozwany, to swoimi osobistymi staraniami nie zwalnia się z całości obowiązku alimentacyjnego i też musi finansowo partycypować w kosztach utrzymania dziecka.

Tak argumentując, działając na podstawie art. 133 § 1 k.r.o. i art. 135 § 1 i § 2 k.r.o., Sąd zasądził od pozwanego M. G. (1) na rzecz małoletniego powoda alimenty w kwotach po 900 zł miesięcznie, płatne z góry do 10. dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia wniesienia pozwu, tj. od dnia 24 sierpnia 2018 r., zastrzegając pozwanemu prawo powoływania się w toku postępowania egzekucyjnego na kwoty spełnione przez niego tytułem zabezpieczenia alimentów. Uwzględniając bowiem okoliczność, że w ramach udzielonego w sprawie zabezpieczenia pozwany łożył na rzecz małoletniego powoda alimenty w kwotach po 900 zł miesięcznie, to w celu uniknięcia wątpliwości interpretacyjnych Sąd wskazał, że w razie ewentualnego postępowania egzekucyjnego pozwany może się powoływać na powyższą okoliczność, aby za ten sam okres nie wyegzekwowano od niego wyższych niż należne alimenty.

Zasądzona kwota z jednej strony uwzględnia usprawiedliwione potrzeby małoletniego K. G., a z drugiej odpowiada możliwościom majątkowym pozwanego.

Z tych też względów orzeczono, jak w punkcie I wyroku.

W toku postępowania małoletni powód był reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, którego wynagrodzenie – przy wartości przedmiotu sporu wynoszącej 10 800 zł – opiewało na kwotę 3 600 zł ( vide: § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie [Dz.U. z 2015 r., poz. 1 800 ze zm.]). Z uwagi na to, że powództwo zostało uwzględnione w całości, to małoletni powód mógł domagać się od pozwanego zwrotu całości ww. kosztów. Niemniej uwzględniając okoliczność, że sytuacja majątkowa pozwanego uniemożliwi mu jednoczesne spełnienie świadczeń alimentacyjnych, jak i ponoszenie kosztów procesu w pełnym wymiarze oraz ponoszenie nieuiszczonych kosztów sądowych, to Sąd – na mocy art. 102 k.p.c. – odstąpił od obciążania pozwanego M. G. (1) kosztami procesu ponad kwotę 1 800 zł. W ocenie Sądu, zasądzenie od M. G. (1) obowiązku zwrotu kosztów procesu w wyższej wysokości uniemożliwiłoby pozwanemu zaspokajanie własnych potrzeb życiowych oraz spełnianie świadczeń alimentacyjnych na rzecz małoletniego syna.

Mając na względzie całokształt powyższych ustaleń orzeczono, jak w punkcie II wyroku.

Stosownie do treści art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c., sąd z urzędu nadał wyrokowi, przy jego wydaniu, rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli zasądza alimenty – co do rat płatnych po dniu wniesienia powództwa, a co do rat płatnych przed wniesieniem powództwa za okres nie dłuższy niż za trzy miesiące.

Z tych też względów, orzeczono jak w punkcie III wyroku.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE