Sygn. akt IV U 401/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 lipca 2013r.

Sąd Okręgowy we Włocławku IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Hanna Wujkowska

Protokolant: sekr. sądowy Violetta Wysocka Adryan

po rozpoznaniu w dniu 27 czerwca 2013r. we Włocławku na rozprawie

sprawy I. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę

na skutek odwołania I. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 27 marca 2013r. znak: (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu I. M. prawo do emerytury od dnia 19 marca 2013r.;

2.  nie stwierdza odpowiedzialności pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sygn. akt IV U 401/13

UZASADNIENIE

W dniu 12 kwietnia 2013 roku ubezpieczony I. M.wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.z dnia 27 marca 2013 roku znak: (...), odmawiającej mu przyznania emerytury.

W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony wskazał, iż podczas zatrudnienia w Kombinacie (...) (...)ciągle i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako kierowca pojazdów ciężarowych o masie powyżej 3,5 tony.

Organ rentowy podtrzymał całkowicie zaskarżoną decyzję i wniósł o oddalenie odwołania.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.w odpowiedzi na odwołanie podniósł, że ubezpieczony na dzień 01.01.1999 r. udowodnił 27 lat, 11 miesięcy i 12 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym żadnego okresu pracy w warunkach szczególnych wobec wymaganych 15 lat. Ubezpieczony prowadzi działalność gospodarczą i nie przystąpił do OFE. Ubezpieczony nie przedłożył żadnego świadectwa pracy w warunkach szczególnych. Ze zwykłego świadectwa pracy wynika, że ubezpieczony był zatrudniony w Kombinacie (...) we W.jako kierowca od 14.07.1972 r. do 30.06.1992 r. W okresie od 24.10.1972 r. do 18.10.1974 r. odbył służbę wojskową.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

I. M.urodził się w dniu (...) roku.

Dowód: wniosek w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...) k.-1-2.

W okresie od 14 lipca 1972 roku do 30 czerwca 1992 roku I. M.był zatrudniony w Kombinacie (...)we W., gdzie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako kierowca ciągnika, a następnie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako kierowca samochodu ciężarowego o masie powyżej 3,5 tony (od 15.12.1981 roku do 22.06.1982 roku ubezpieczony wykonywał czynności kontrolera jakości-spedytora). W okresie od 24 października 1972 roku do 18 października 1974 roku odbywał zasadniczą służbę wojskową.

Dowód: zeznania ubezpieczonego I. M.na płycie z nagrania zapisu cyfrowego z przebiegu rozprawy z dnia 27 czerwca 2013 roku w formacie obrazu i dźwięku (k.-44) 00:05:05-00:27:20, zeznania świadka S. Z.na płycie z nagrania zapisu cyfrowego z przebiegu rozprawy z dnia 13 czerwca 2013 roku w formacie obrazu i dźwięku (k.-33) 00:09:11-00:21:41, zeznania świadka J. G.na płycie z nagrania zapisu cyfrowego z przebiegu rozprawy z dnia 13 czerwca 2013 roku w formacie obrazu i dźwięku (k.-33) 00:23:17-00:27:07, zeznania świadka R. M.na płycie z nagrania zapisu cyfrowego z przebiegu rozprawy z dnia 13 czerwca 2013 roku w formacie obrazu i dźwięku (k.-33) 00:28:38-00:34:00, zeznania świadka J. J.na płycie z nagrania zapisu cyfrowego z przebiegu rozprawy z dnia 13 czerwca 2013 roku w formacie obrazu i dźwięku (k.-33) 00:36:10-00:41:22, świadectwo pracy z dnia 30.06.1992 roku w aktach osobowych dot. zatrudnienia ubezpieczonego w Kombinacie (...)we W., pismo z dnia 06.07.1972r. w aktach osobowych dot. zatrudnienia ubezpieczonego w Kombinacie (...)we W., kwestionariusz osobowy w aktach osobowych dot. zatrudnienia ubezpieczonego w Kombinacie(...)we W., angaże w aktach osobowych dot. zatrudnienia ubezpieczonego w Kombinacie (...)we W., karty obiegowe zmiany w aktach osobowych dot. zatrudnienia ubezpieczonego w Kombinacie (...)we W., pismo z dnia 22.10.1974r. w aktach osobowych dot. zatrudnienia ubezpieczonego w Kombinacie (...)we W., świadectwo lekarskie w aktach osobowych dot. zatrudnienia ubezpieczonego w Kombinacie (...)we W., umowa z dnia 01.10.1980r. w aktach osobowych dot. zatrudnienia ubezpieczonego w Kombinacie (...)we W., umowa z dnia 26.05.1982r. w aktach osobowych dot. zatrudnienia ubezpieczonego w Kombinacie (...)we W., pismo z dnia 23.06.1982r. w aktach osobowych dot. zatrudnienia ubezpieczonego w Kombinacie (...)we W., pismo z dnia 30.03.1992r. w aktach osobowych dot. zatrudnienia ubezpieczonego w Kombinacie(...)we W..

W dniu 1 marca 2013 roku I. M. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z wnioskiem o przyznanie emerytury.

Dowód: wniosek w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...) k.-1-2.

W trakcie toczącego się postępowania emerytalnego organ rentowy uznał, że I. M. na dzień 01.01.1999r. udowodnił 27 lat, 11 miesięcy i 12 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym żadnego okresu pracy w warunkach szczególnych.

Dowód: decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.z dnia 27 marca 2013 roku znak: (...)w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...)k.-15.

Decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.z dnia 27 marca 2013 roku znak: (...) I. M.odmówiono przyznania emerytury na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 roku Nr 153, poz. 1227). W uzasadnieniu wskazano, iż wnioskodawca nie udowodnił 15 lat okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Dowód: decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.z dnia 27 marca 2013 roku znak: (...)w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...)k.-15.

I. M. prowadzi działalność gospodarczą oraz nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

Dowód: wniosek w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...) k.-1-2.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 184 ust. 1 i 2 w zw. z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity z dnia 26 sierpnia 2009 roku Dz. U. Nr 153, poz. 1227) oraz w zw. z § 4 ust.1 pkt 1 i 3 w zw. z § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.). ubezpieczonemu mężczyźnie urodzonemu po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku 60 lat, jeżeli na dzień 1 stycznia 1999 roku wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, stanowiącym załącznik do powołanego wyżej rozporządzenia Rady Ministrów w wymiarze co najmniej 15 lat oraz osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący 25 lat, a także nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego albo złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Ustalając spełnienie powołanych przesłanek nabycia świadczenia przez wnioskodawcę Sąd oparł wskazane powyżej ustalenia faktyczne przede wszystkim na podstawie dokumentów zebranych w aktach emerytalnych organu rentowego nr (...)oraz w aktach osobowych dot. zatrudnienia ubezpieczonego w Kombinacie (...) we W.. Przedmiotowy materiał Sąd uznał za rzetelny i wiarygodny. Strony bowiem w trakcie postępowania nie kwestionowały jego prawdziwości, a jedynie odmiennie go interpretowały oraz wyprowadzały z niego odmienne konkluzje o charakterze tak faktycznym jak i prawnym. W konsekwencji wskazany materiał dowodowy pozwolił dokonać w znacznym zakresie rekonstrukcji stanu faktycznego w niniejszej sprawie.

Na podstawie powyższych dokumentów ustalono – w zakresie w istocie bezspornym miedzy stronami – iż wnioskodawca posiada łącznie 27 lat, 11 miesięcy i 12 dni okresów składkowych i nieskładkowych oraz, iż nie przystąpił do OFE. Spornym pozostawało natomiast czy legitymuje się on stażem pracy w warunkach szczególnych wynoszącym 15 lat. O ile bowiem zdaniem wnioskodawcy w ramach zatrudnienia w Kombinacie (...) we W.charakter wykonywanej pracy odpowiadał stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 t, o tyle zdaniem organu rentowego I. M.nie legitymował się w tym zakresie wymaganym stażem pracy w warunkach szczególnych.

Na wstępie należy wskazać, iż jakkolwiek zgodnie z § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze okresy pracy w szczególnych warunkach, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w świadectwie pracy, to jednak nie jest to jedyna i niepodważalna droga do wykazania zatrudnienia w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. Zgodnie bowiem z § 22 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno – rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. z 1983 r., Nr 10, poz.49) okresy zatrudnienia mogą być udowodnione zeznaniami świadków lub dokumentacją osobową, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy. Trzeba nadto zauważyć, iż w postępowaniu przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość mogą być udowadniane wszelkim środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte § 21 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno – rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. z 1983 r., Nr 10, poz.49) dotyczą wyłącznie postępowania przed organem rentowym ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95, opubl.: OSNIAPiUS, 1996 rok, Nr 16, poz. 239; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 kwietnia 2008 roku, II UK 259/07, Legalis).

Dokonując oceny pracy ubezpieczonego w Kombinacie (...)we W.Sąd miał na uwadze okoliczność, że w szeregu dokumentów zgromadzonych w aktach osobowych wnioskodawcy z okresu zatrudnienia w przedmiotowym zakładzie pracy wskazano ,,kierowca” jako jego stanowisko pracy, bez wskazania czy prowadzone przez wnioskodawcę pojazdy były samochodami ciężarowymi o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony. W tym zakresie dalszych ustaleń dokonano na podstawie materiału dowodowego pochodzącego ze źródeł osobowych. Zgodne i spójne zeznania świadków S. Z., J. G., R. M.i J. J.wskazują jednoznacznie, że w okresie od 14 lipca 1972 roku do 30 czerwca 1992 roku I. M.był zatrudniony w Kombinacie (...) we W., gdzie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako kierowca ciągnika, a następnie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako kierowca samochodu ciężarowego o masie powyżej 3,5 tony. Świadkowie zgodnie opisali zakres czynności jakie ubezpieczony świadczył na rzecz ówczesnego pracodawcy. Podkreślenia wymaga, iż pomimo upływu czasu świadkowie zeznawali w sposób dość szczegółowy, obrazując podniesione okoliczności w sposób zbieżny i pozbawiony co do zasady wewnętrznych sprzeczności, które wynikac by mogły z innym przyczyn niż upływ znacznego okresu czasu. Zeznania te nie zostały przy tym podważone w toku postępowania jakimikolwiek innymi dowodami. Powołane dowody w pełni też korespondują ze spójnymi zeznaniami samego wnioskodawcy. W konsekwencji Sąd Okręgowy zeznania te dowody za w pełni wiarygodne i z tego też względu mogące stanowić podstawę ustaleń faktycznych w sprawie.

W świetle powyższego materiału dowodowego Sąd uznał, że w okresie od 14 lipca 1972 roku do 30 czerwca 1992 roku I. M.był zatrudniony w Kombinacie (...)we W., gdzie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako kierowca ciągnika, a następnie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako kierowca samochodu ciężarowego o masie powyżej 3,5 tony (z tym, że w okresie od 15.12.1981 roku do 22.06.1982 roku ubezpieczony wykonywał czynności kontrolera jakości-spedytora). W okresie od 24 października 1972 roku do 18 października 1974 roku odbywał przy tym służbę wojskową.

Wskazane powyżej stanowiska zostały uznane za stanowiska, na których wykonywana jest praca w warunkach szczególnych na mocy wykazu A, dział VIII, poz. 2, pkt 2 oraz na mocy wykazu A, dział VIII, poz. 3, pkt 1– załącznika do zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 01.08.1983r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty, Dz. Urz. MBiPMB z dnia 6 grudnia 1983 roku, Nr 3, poz. 6), a charakter pracy jest tożsamy ze wskazanym w wykazie A, dziale VIII, poz. 2 i 3 (prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony oraz prace kierowców ciągników) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.).

Przedstawiona wyżej argumentacja prowadzi do wniosku, iż I. M. spełnił wszystkie niezbędne warunki do przyznania mu wcześniejszej emerytury, o której mowa w art. 184 ust. 1 i 2 w zw. z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity z dnia 26 sierpnia 2009 roku Dz. U. Nr 153, poz. 1227) oraz w zw. z § 4 ust.1 pkt 1 i 3 w zw. z § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.) – w tym także udowodnił staż pracy w warunkach szczególnych wynoszący znacznie ponad 15 lat. Na marginesie przy tym wskazać należy, iż Sąd w pełni podziela stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w orzeczeniu z dnia 25 lutego 2010r. (II UK 215/09) odnośnie możliwości zaliczenia służby wojskowej jako okresu pracy w szczególnych warunkach wobec powrotu do pracy u dotychczasowego pracodawcy bezpośrednio po zakończeniu tejże służby.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd na podstawie przepisu art. 477 14 § 2 kpc, orzekł jak w pkt 1 sentencji uzasadnianego wyroku, tj. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu I. M. prawo do emerytury od dnia 19 marca 2013 roku, tj. od dnia ukończenia 60 roku życia (zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych), zaliczając do okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych okresy od 14 lipca 1972 roku do 23 października 1972 roku oraz od 19 października 1974 roku do 30 czerwca 1992 roku (z wyłączeniem okresu od 15.12.1981 roku do 22.06.1982 roku).

Zgodnie z art. 118 ust. 1 i 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust. 2 i 3 oraz art. 120. W razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.

Wobec wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji nastąpiło dopiero na etapie postępowania jurysdykcyjnego przy jednoczesnym braku jakichkolwiek zaniedbań w tym zakresie organu rentowego Sąd orzekł jak w pkt 2 sentencji.