UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 18 października 2018 r. Sąd Okręgowy w Gliwicach zakazał uczestnikowi postępowania A. M. rozpowszechniania nieprawdziwej informacji wskazującej, że B. L. mówiąc „na finiszu są między innymi sprawy karne głównego naszego oponenta A. M. i mamy nadzieję, że zakończą się dla nas pomyślnie” miał na myśli wyłącznie sprawy, w których A. M. jest oskarżycielem i pokrzywdzonym, a jego słowa stanowiły pomówienie, nadto nakazał uczestnikowi postępowania A. M. sprostowanie nieprawdziwej informacji, w formie ogłoszenia opublikowanego na jego profilu na portalu (...) A. M. oraz w formie ogłoszenia opublikowanego na portalu internetowym (...) o treści:„ A. M., kandydat z ramienia komitetu (...) na radnego rady miasta J., oświadcza, że rozpowszechnione przez niego informacje wskazujące, że B. L. mówiąc „na finiszu są między innymi sprawy karne głównego naszego oponenta A. M. i mamy nadzieję, że zakończą się dla nas pomyślnie ” miał na myśli wyłącznie sprawy, w których A. M. jest oskarżycielem i pokrzywdzonym, a jego słowa stanowiły pomówienie, są nieprawdziwe. Nakazał także uczestnikowi postępowania A. M. przeproszenie wnioskodawcy poprzez umieszczenie na profilach wymienionych w punkcie pierwszym i drugim sentencji postanowienia przeprosin o treści: „Przepraszam Pana B. L. za to, że w kampanii wyborczej przed wyborami samorządowymi w 2018 r. rozpowszechniałem nieprawdziwe informacje wskazujące, że B. L. mówiąc „na finiszu są między innymi sprawy karne głównego naszego oponenta A. M. i mamy nadzieję, że zakończą się dla nas pomyślnie ” miał na myśli wyłącznie sprawy, w których A. M. jest oskarżycielem i pokrzywdzonym, a jego słowa stanowiły pomówienie ”, przy czym sprostowanie i przeprosiny zostaną umieszczone na w/w profilach w terminie 2 godzin od dnia prawomocności postanowienia, do dnia 19.10.2018 r. do godziny 0:00 i oddalił wniosek w pozostałym zakresie i zasądził od uczestnika postępowania A. M. na rzecz wnioskodawcy B. L. 240 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Postanowienie to wydano w następująco ustalonym stanie faktycznym.

Wnioskodawca B. L. jest prezesem rady nadzorczej (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w J. i kandydatem do Rady Miasta J. Komitetu (...) A. H.. Uczestnik postępowania A. M. jest kandydatem do tego samego organu z ramienia komitetu wyborczego (...). W dniu 21 września 2018 r. w wydawanym w formie druku Dwutygodniku (...) (...) o nr kolejnym (...) ukazał się artykuł - wywiad z B. L., w którym między innymi stwierdza: „Na finiszu są między innymi sprawy karne głównego naszego oponenta A. M. i mamy nadzieję, że zakończą się dla nas pomyślnie”. Przed tutejszym Sądem toczyło się postępowanie z wniosku A. M. przeciwko B. L. i R. F. w trybie wyborczym, zarejestrowane pod sygnaturą II Ns 161/18, w którym postanowieniem z 28 września 2018 r. Sąd oddalił wniosek w całości i umorzył postępowanie w stosunku do uczestnika postępowania R. F.. Postanowieniem z 3 października 2018r. Sąd Apelacyjny w Katowicach (sygn. akt V ACz 417/18) zmienił zaskarżone postanowienie w punkcie 1 w ten sposób, że oddalił wniosek w stosunku do uczestnika B. L. oraz oddalił zażalenie w pozostałym zakresie. A. M. w dniu 28 września 2018 r. na portalu internetowym „(...)” zamieścił oświadczenie wskazujące, iż wnioskodawca wypowiadając przytaczane stwierdzenie miał na myśli wyłącznie sprawy, w których uczestnik postępowania jest osobą pokrzywdzoną i oskarżycielem, a jego słowa stanowiły pomówienie oraz w sposób niezgodny z prawdą zrelacjonował przebieg rozprawy, która się odbyła w dniu 28 września 2018 r. Następnie, w dniu 30 września 2018 r. na swoim profilu (...) prowadzonym na portalu (...), uczestnik opublikował post, w którym przytoczył w formie cytatu następujące słowa B. L. „Mówiąc to mam na myśli sprawy karne, w których na ławie oskarżonych zasiadają moi koledzy, a nasz oponent z (...) oskarża”, których ten nigdy nie wypowiedział.

Sąd Okręgowy wskazał dalej, że iż uczestnik postępowania A. M. zamieszczając na portalu (...) oraz na portalu (...) informacje o wnioskodawcy poddaje je pod rozwagę opinii publicznej w czasie kampanii wyborczej, musiał się więc liczyć z tym, że będzie zobligowany do ich udowodnienia w razie wniesienia protestu wyborczego przez B. L. w czasie limitowanym w kodeksie wyborczym. Zgodzić należy się z wnioskodawcą, iż uczestnik postępowania udostępnił nieprawdziwe informacje, które miały na celu zdyskredytowanie B. L. w opinii wyborców. Nawet jeśli jego pełnomocnik podnosi, że nie są to wypowiedzi autorstwa samego uczestnika, a jedynie przez niego przytoczone, powtórzone na jego stronie, to już czynność ta sama w sobie stanowi rozpowszechnianie tej konkretnej informacji. Wypowiedzi uczestnika postępowania, z pewnością mają przymiot agitacji wyborczej, skoro już za takie uznane zostały. Prawomocnym postanowieniem z 28 września 2018 r. Sąd Okręgowy w Gliwicach Ośrodek Zamiejscowy w R. oddalił protest wyborczy A. M., tym samym twierdzenie uczestnika postępowania, iż słowa B. L.: „na finiszu są między innymi sprawy karne głównego naszego oponenta A. M. i mamy nadzieję, że zakończą się dla nas pomyślnie” są pomówieniem jest nieprawdziwe. Nadto uczestnik postępowania w swoim oświadczeniu w sposób niezgodny z prawdą przedstawił przebieg rozprawy w dniu 28 września 2018 r., a B. L. nigdy nie wypowiedział słów „Mówiąc to mam na myśli sprawy karne, w których na ławie oskarżonych zasiadają moi koledzy, a nasz oponent z (...) oskarża”. Nie bez znaczenia jest, że słowa przypisane wnioskodawcy na stronie (...) uczestnika umieszczone w dwóch ”dymkach”, zawarte zostały w cudzysłowie, co ewidentnie świadczyć ma o zacytowaniu jego wypowiedzi, jednakże uczestnik postępowania nie był w stanie wykazać, że takie dokładnie słowa, wzięte w cudzysłów, zostały wypowiedziane przez wnioskodawcę. Bezpośrednim przedmiotem ochrony w trybie art. 111 ustawy kodeks wyborczy jest prawdziwość informacji w kampanii wyborczej, a roszczenia w trybie wyborczym powinny zasadniczo przysługiwać wobec wszelkich materiałów wyborczych , o ile zawarte w nich twierdzenia o faktach mogą w jakimkolwiek stopniu pozostawać w związku z interesami osobistymi lub majątkowymi kandydata lub komitetu wyborczego. Uznając protest wyborczy za uzasadniony Sąd uznał jednak, iż niezasadne jest żądanie nakazania uczestnikowi postępowania A. M. wpłacenie kwoty 1 .000 zł na rzecz Stowarzyszenia (...), jako roszczenie zbyt daleko idące. W punkcie piątym sentencji postanowienia Sąd na mocy art. 520 § 2 k.p.c. w zw. z § 8 ust. 1 w pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800) zasądził od uczestnika postępowania A. M. na rzecz wnioskodawcy B. L. 240 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Zażalenie na powyższe orzeczenie wniósł uczestnik zaskarżając postanowienie w całości wnosząc o zmianę postanowienia i oddalenie wniosku w całości i zasądzenie od wnioskodawcy dla uczestnika kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego za obydwie instancje.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

zażalenie wnioskodawcy nie podlega merytorycznemu rozpoznaniu

Podkreślić należy, że przepisy Kodeksu wyborczego są regulacją szczególną i mają ścisły związek z kampanią wyborczą. Ich podstawowym celem jest zapobieżenie negatywnym skutkom prowadzenia nierzetelnej kampanii wyborczej przez posługiwanie się ogłaszaniem nieprawdziwych informacji w materiałach wyborczych.

Ponieważ kampania wyborcza zakończyła się w dniu 19 października 2018 r. o godzinie 24.00, przeto wydanie orzeczenia na podstawie Kodeksu wyborczego jest bezprzedmiotowe i zbędne, zaś wnioskodawczyni może dochodzić ochrony swoich dóbr osobistych na zasadach ogólnych.

Z tych względów, Sąd Apelacyjny na podstawie przepisu art. 386 § 3 k.p.c. w zw. z art. 355 § 1 k.p.c., art. 397 § 2 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c., orzekł jak w sentencji

SSR del. Dorota Zienkiewicz SSA Olga Gornowicz-Owczarek SSA Tomasz Pidzik

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE