Sygn. akt V ACz 439/18
Dnia 23 października 2018 r.
Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny
w składzie:
Przewodniczący : |
SSA Lucjan Modrzyk (spr.) |
Sędziowie : |
SA Jadwiga Galas |
SA Grzegorz Stojek |
po rozpoznaniu w dniu 23 października 2018 r. w Katowicach
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z wniosku L. Ż. i Komitetu Wyborczego (...) G.
przy udziale uczestnika J. B.
o wydanie orzeczenia w trybie wyborczym
na skutek zażalenia uczestnika postępowania
na postanowienie Sądu Okręgowego w Gliwicach
z dnia 19 października 2018r., sygn. akt I Ns 222/18,
p o s t a n a w i a:
1. uchylić zaskarżone postanowienie w punkcie 1 i 2 i w tym zakresie umorzyć postępowanie;
2. odrzucić zażalenie co do punktu 3;
3. oddalić wniosek uczestnika o zasądzenie kosztów postępowania za obie instancje.
SSA Grzegorz Stojek SSA Lucjan Modrzyk SSA Jadwiga Galas
Sygn. akt V ACz 439/18
Zaskarżonym postanowieniem Sad Okręgowy w Gliwicach:
1. zakazał uczestnikowi postępowania J. B.
a. rozpowszechniania informacji nieprawdziwych, w postaci twierdzenia, że Komitet Wyborczy (...) G. ma zamiar obalić aktualne Studium (...)
b. rozpowszechniania informacji, że zdaniem Komitetu Wyborczego (...) G. plan ma być korzystny dla przedsiębiorców w pierwszej kolejności
2. nakazał uczestnikowi postępowania J. B.
a.
sprostowania informacji nieprawdziwych poprzez publikację przez uczestnika postępowania na profilu (...) należącym do Komitetu Wyborczego (...) pod własnym imieniem i nazwiskiem, ze wskazaniem pełnionej funkcji Przewodniczącego Rady Gminy G. w latach 2014-2018 oraz ujawnieniem faktu kandydowania na stanowisko radnego w okręgu wyborczym nr (...) w G. oświadczenia o treści : ”Oświadczam, iż podana w (...) w numerze z października 2018 r. informacja, że KWW (...) G. dąży do obalenia aktualnego (...)
(...) (...) (...),
a wszystkie wskazane przeze mnie konsekwencje tegoż są insynuacjami”
b. sprostowania informacji nieprawdziwych poprzez publikację przez uczestnika postępowania na profilu (...) należącym do Komitetu Wyborczego (...) pod własnym imieniem i nazwiskiem, ze wskazaniem pełnionej funkcji Przewodniczącego Rady Gminy G. w latach 2014-2018 oraz ujawnieniem faktu kandydowania na stanowisko radnego w okręgu wyborczym nr (...) w G. oświadczenia o treści: „Oświadczam, iż program KWW (...) G. zakłada, ze miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego ma być korzystny dla przedsiębiorstw wprowadza w błąd i nie polega na prawdzie. Pełne zdanie z programu KWW (...) G. brzmi: „Chcemy stworzyć (...), który będzie korzystny dla przedsiębiorstw, rolników oraz właścicieli nieruchomości”
3. oddalił wniosek o orzeczenie przepadku materiałów wyborczych w postaci wydania (...) (nr (...)).
Postanowienie to zaskarżył w całości uczestnik postępowania, domagając się zmiany zaskarżonego postanowienia poprzez oddalenie wniosku i orzeczenie o kosztach postępowania za obie instancje zgodnie z wynikiem sporu.
Sąd Apelacyjny ustalił i zważył:
Nie może zostać uwzględnione zażalenie uczestnika co do rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 3 zaskarżonego postanowienia, gdyż zażalenie w tej części jest niedopuszczalne.
Sąd pierwszej instancji w punkcie 3 postanowienia oddalił wniosek wnioskodawcy o orzeczenie przepadku materiałów wyborczych. Oznacza to, że to rozstrzygniecie jest korzystne dla uczestnika, zgodne z jego stanowiskiem procesowym, a tym samym, że skarżący w oczywisty sposób nie ma interesu prawnego w zaskarżeniu w tej części rozstrzygnięcia Sądu pierwszej instancji (brak „gravamen”). Z tych przyczyn zażalenie uczestnika dotyczące punktu 3 zaskarżonego postanowienia jest niedopuszczalne i zgodnie z art. 373 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 podlega odrzuceniu.
W pozostałej części – co do punktu 1 i 2 zaskarżonego postanowienia, rozstrzygniecie stało się zbędne.
Celem przewidzianego w art. 111 ustawy z 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (j.t. w Dz. U. 2018. poz. 754,.) orzeczenia dotyczącego nieprawdziwych informacji zawartych w materiałach wyborczych rozpowszechnianych również w prasie (w szczególności plakatów, ulotek, haseł, a także wypowiedzi lub innych form prowadzonej agitacji wyborczej) jest wyeliminowanie z przestrzeni publicznej w trakcie trwania kampanii wyborczej informacji nieprawdziwych, które mogą negatywnie wpływać na ocenę kandydatów wyborczych.
Postępowanie to ma charakter uproszczony, co jest oczywiste z uwagi na przewidziany w § 2 i § 3 tego przepisu czas rozpoznania wniosku i zażalenia na orzeczenie sądu pierwszej instancji. Sąd nie ocenia w tym postępowaniu ani bezprawności działania naruszyciela, ani jego winy, tak jak to ma miejsce w przypadku roszczeń o naruszenie dóbr osobistych, a jedynie prawdziwość i nieprawdziwość rozpowszechnianych informacji.
W ocenie Sądu Apelacyjnego cel postępowania przewiedzianego w art. 111 Kodeksu wyborczego istnieje, jeśli orzeczenie określone w § 1 punkt 1 -6 tego przepisu uprawomocni się w okresie trwania kampanii wyborczej, gdyż tylko w tym czasie uczestnicy postępowania mają przymiot uczestnika tej kampanii. Z chwilą zakończenia kampanii wyborczej wnioskodawcy tracą ten przymiot, gdyż przestają być uczestnikami tej kampanii.
W niniejszej sprawie nie budzi wątpliwości, iż wnioskodawca – Komitet Wyborczy (...) G. utraci przymiot uczestnika kampanii wyborczej do rady gminy z chwilą zakończenia kampanii wyborczej do rad gmin w dniu 19 października 2018 roku.
W oczywisty sposób kampania wyborcza dotycząca wyborów prezydentów, burmistrzów i wójtów nie zakończyła się w tej dacie, gdyż możliwa była druga tura wyborów na powyższe stanowiska, o ile żaden z kandydatów nie uzyskał w pierwszej turze wyborów większości ponad 50%.
Jednakże, jak wynika z komunikatu Państwowej Komisji Wyborczej wybory na wójta gminy G. zakończyły się w pierwszej turze, w której wnioskodawca L. Ż. uzyskał większość – 59,88 % oddanych głosów (dowód komunikat (...) z 22 października 2018 r.). Oznacza to, że również co do tego wnioskodawcy kampania wyborcza na wójta gminy G. zakończyła się z chwilą uzyskania przez niego ustawowej większości głosów i wyboru wnioskodawcy na wójta.
Z tych przyczyn, skoro wnioskodawcy utracili przymiot uczestnika kampanii wyborczej, to rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji stało się, w chwili orzekania przez Sąd Apelacyjny, zbędne.
Z tych przyczyn na podstawie art. 111 § 2 Kodeksu wyborczego w związku z art. 13§2 k.p.c., art. 386 § 3 k.p.c. i art. 397 § 2 k.p.c. należało zaskarżone postanowienie w punkcie 1 i 2 uchylić i postępowanie w tym zakresie umorzyć. Oznacza to, ze zażalenie uczestnika nie zastało rozpoznane na jego korzyść, a tym samym brak podstaw zgodnie z art. 520 § 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., aby przyznano koszty postępowania za obie instancje
SSA Grzegorz Stojek SSA Lucjan Modrzyk SSA Jadwiga Galas