UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 3 grudnia 2018 r. M. R. i F. S. wnieśli przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W. o zapłatę kwoty 1600 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 25 kwietnia 2016 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. Powodowie na podstawie umowy cesji zawartej z poszkodowanym zdarzeniem drogowym, którego sprawca legitymował się umową ubezpieczenia OC z pozwanym, dochodzą niewypłaconego przez ubezpieczyciela odszkodowania, tytułem kosztów najmu pojazdu zastępczego. Poszkodowany dokonał zgłoszenia szkody własnemu ubezpieczycielowi, tj. (...) spółce akcyjnej w W. w ramach bezpośredniej likwidacji szkody, który wypłacił powodom z tytułu najmu pojazdu zastępczego kwotę 2029,50 zł, przyjmując za uzasadniony okres najmu 11 dni, przy zweryfikowanej stawce dobowej do kwoty 150 zł netto. Przy czym niniejszym pozwem powodowie dochodzą części roszczenia w kwocie 1600 zł.

Nakazem zapłaty z dnia 11 grudnia 2018 r. Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W przepisanym terminie (...) Spółka Akcyjna w W. wniósł sprzeciw od ww. nakazu zapłaty, zaskarżając nakaz w całości, wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany zakwestionował żądanie powodów, jako wygórowane, wskazując na bezgotówkową ofertę najmu auta zastępczego złożoną poszkodowanemu przez likwidatora szkody (...) S.A., z której nie skorzystał.

W toku postępowania strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 19 stycznia 2016 r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki (...) nr rej. (...), należący do P. K.. Sprawca zdarzenia posiadał ważną polisę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych wykupioną w (...) Spółce Akcyjnej w W..

Poszkodowany dokonał zgłoszenia szkody w ramach bezpośredniej likwidacji szkody własnemu ubezpieczycielowi - (...) Spółce Akcyjnej w W., który przyjął na siebie odpowiedzialność co do zasady i wszczął postępowanie likwidacyjne, w toku którego ustalił wysokość szkody na kwotę 5383,24 zł brutto. Poszkodowany kwestionując wysokość ustalonego odszkodowania, zwrócił się do powodów o pomoc w dochodzeniu należnego odszkodowania, udzielając im pełnomocnictwa. Za pośrednictwem powodów znalazł warsztat naprawczy, który podjął się naprawy uszkodzonego auta, dnia 23 stycznia 2016 r. ustalając wysokość kosztów naprawy na kwotę 9930,06 zł brutto.

F. S., jako pełnomocnik P. K. w toku postępowania likwidacyjnego, w dniu 3 lutego 2016 r. telefonicznie skontaktował się z infolinią ubezpieczyciela poszkodowanego celem uzyskania oferty najmu pojazdu zastępczego – wzoru umowy i warunków najmu. Poinformował o umówionym na dzień 5 lutego 2016 r. terminie naprawy uszkodzonego auta. Prośba w tym przedmiocie została przyjęta i przekazana do działu najmu ubezpieczyciela, który jednak nie udzielił żadnej odpowiedzi w tym przedmiocie.

Dowód:

- akta szkody 0000482816, płyta DVD k. 72, 77;

- kalkulacja G. k. 11-16;

- kalkulacja (...) k. 17-22;

- zeznania świadka P. K. k. 86-88;

- przesłuchania powoda F. S. k. 88-89.

Poszkodowany przekazał pojazd do naprawy, jednocześnie dnia 5 lutego 2017 r. zawarł z powodami umowę najmu pojazdu zastępczego marki M. (...) nr rej. (...), przy dobowej stawce najmu wynoszącej 350 zł netto.

Dowód:

- umowa najmu k. 23;

- pełnomocnictwo k. 24;

- zeznania świadka P. K. k. 86-88.

Dnia 17 lutego 2016r. po naprawie swojego auta poszkodowany zwrócił powodom wynajęty pojazd zastępczy, oświadczając jednocześnie o konieczności najmu pojazdu zastępczego w celach dojazdów do pracy, na zakupy, dowożenia dziecka na rehabilitację, odbierania dzieci ze żłobka i przedszkola, wyjazd na ferie oraz innych czynności życia codziennego. Poszkodowany w czasie naprawy uszkodzonego (...) posiadał w swoim gospodarstwie domowym jeszcze drugi samochód, z którego jednak na co dzień korzystała jego żona. Poszkodowany i jego żona korzystali z dwóch samochodów, m.in. z uwagi na inne godziny pracy oraz konieczność odwożenia i odbierania trojga ich dzieci z placówek opiekuńczych.

Dowód:

- potwierdzenie zwrotu pojazdu k. 26;

- oświadczenie poszkodowanego k. 27;

- zeznania świadka P. K. k. 86-88.

Dnia 21 lutego 2016 r. powodowie wystawili na rzecz poszkodowanego fakturę VAT nr (...) na kwotę 4735,50 zł brutto tytułem najmu pojazdu zastępczego przez okres 11 dni, przy dobowej stawce najmu wynoszącej 350 zł netto.

Tego samego dnia poszkodowany zawarł z powodami umowę cesji wierzytelności, na podstawie której zbył na rzecz powodów przysługującą mu wierzytelność z tytułu faktury wystawionej za najem pojazdu zastępczego.

Dowód:

- faktura VAT nr (...) k. 28;

- umowa cesji wierzytelności z dnia 21 lutego 2016 r. k. 42;

- zeznania świadka P. K. k. 86-88.

Pismem z dnia 10 marca 2016 r. powodowie dokonali zgłoszenia wierzytelności nabytej od poszkodowanego w stosunku do (...) Spółki Akcyjnej w W..

Dowód:

- pismo z dnia 10 marca 2016 r. k. 25.

Decyzją z dnia 25 marca 2016 r. ubezpieczyciel poszkodowanego odmówił wypłaty odszkodowania tytułem najmu pojazdu zastępczego, wskazując m. in. na nieudokumentowanie przebiegu naprawy uszkodzonego pojazdu oraz posiadanie innego auta przez poszkodowanego.

Dowód:

- decyzja G. z dnia 25 marca 2016 r. k. 29.

Pismem z dnia 15 czerwca 2016 r. powodowie ponownie wezwali (...) Spółkę Akcyjną w W. do zapłaty kwoty 4735,50 zł w terminie 7 dni.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty z dnia 15 czerwca 2016 r. wraz z dowodem nadania i doręczenia k. 43 – 45.

Decyzją z dnia 3 lutego 2017 r. ubezpieczyciel poszkodowanego przyznał powodom odszkodowanie w kwocie 2029,50 zł, przyjmując za uzasadniony cały okres najmu, przy zweryfikowanej dobowej stawce najmu do kwoty 150 zł netto, wobec złożonej oferty najmu pojazdu zastępczego przekazanej poszkodowanemu.

Dowód:

- decyzja G. z dnia 3 lutego 2017 r. k. 10.

Pismem z dnia 28 kwietnia 2017 r. powodowie wezwali ubezpieczyciela poszkodowanego do zapłaty pozostałej kwoty odszkodowania w kwocie 2406 zł w terminie 7 dni.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty z dnia 28 kwietnia 2017 r. wraz z potwierdzeniem nadania i doręczenia k. 31-33.

Decyzją z dnia 26 maja 2017 r. (...) Spółka Akcyjna w W. odmówił wypłaty dalszego odszkodowania tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko.

Dowód:

- decyzja G. z dnia 26 maja 2017 r. k. 30.

(...) Spółka Akcyjna w W. zgłosił przedmiotową szkodę pozwanemu zakładowi ubezpieczeń.

Bezsporne.

Łączny czas niezbędny do realizacji właściwej naprawy pojazdu (...) nr rej. (...) wynosił 5 dni roboczych. Najem pojazdu zastępczego był zasadny od początku najmu, tj. od dnia 5 lutego 2016 r. do dnia 17 lutego 2016 r., kiedy to jego naprawa powinna się zakończyć i faktycznie się zakończyła - łącznie daje to okres 11 dni.

Stawki za wynajem pojazdu zastępczego na lokalnym rynku w klasie pojazdów odpowiadających marce uszkodzonego pojazdu - (...), czyli typu (...) z segmentu D w opcji bez limitu kilometrów ze zniesionym udziałem własnym w szkodach i przy założeniu wynajmu na okres 5-15 dni, zawierały się w I połowie 2016 r. w przedziale 215-295 zł netto/doba, średnio 246 zł netto/doba.

Stawki za wynajem pojazdu zastępczego na rynku lokalnym w klasie odpowiadającej wynajętemu pojazdowi M. (...), czyli (...) z segmentu C w opcji bez limitu kilometrów ze zniesionym udziałem własnym w szkodach i przy założeniu wynajmu na okres 5-15 dni zawierały się w przedziale od 179-229 zł netto/doba, średnio 200 zł netto/doba.

Zastosowana przez powodów stawka najmu wynosząca 350 zł netto/doba nie mieściła się w przedziale stawek stosowanych ówcześnie przy wynajmach pojazdów podobnych do uszkodzonego, przekraczając ich zakres o 19%, a stawkę przeciętną o 42%. Stawka ta nie mieściła się tym bardziej w przedziale stawek stosowanych ówcześnie przy wynajmach pojazdów podobnych do faktycznie wynajętego, przekraczając ich zakres o 53%, a stawkę przeciętną o 75%.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego W. S. k. 100-112, 141-142.

Stan faktyczny w zakresie, w jakim nie był bezsporny, Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych w sprawie dokumentów, zeznań P. K. oraz posiłkowo przesłuchania powoda F. S.. Sąd w całości dał wiarę tym dowodom, w szczególności brak było jakichkolwiek podstaw do kwestionowania prawdziwości zeznań świadka i powoda. Jako wiarygodne Sąd przyjął zeznania P. K. odnośnie do przyczyn wyboru bezpośredniej likwidacji szkody oraz że poszkodowany wprawdzie posiadał w okresie szkody inny pojazd, jednak było to auto, z którego na co dzień korzystała jego żona, a rodzina poszkodowanego, w tym troje dzieci, potrzebowała dwóch samochodów do realizacji bieżących spraw życiowych. Sąd bazował także na pisemnej opinii biegłego sądowego, przyjęta przez biegłego metodologia wyceny nie budziła zastrzeżeń i została w sposób przekonywający wyjaśniona. Zgodnie z tą opinią stawka dobowa wynajętego auta przekraczała ówczesne średnie stawki na rynku lokalnym, zarówno dla aut z segmentu C, jak i D. Ponadto biegły w opinii uzupełniającej ustosunkował się do zarzutów strony powodowej szczegółowo wyjaśniając, jakie opcje najmu i dlaczego uwzględnił przy swoich wyliczeniach i podtrzymał swoje wnioski z opinii głównej. Pozwane towarzystwo ubezpieczeń nie zakwestionowało opinii, ani wniosków z nich płynących, a pełnomocnik powodów na ostatniej rozprawie cofnął zarzuty również do opinii uzupełniającej, przy czym nie odnotowano w aktach sprawy pisma procesowego powodów z dnia 11 października 2019 r. w tym przedmiocie.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało częściowo na uwzględnienie.

Jego podstawę prawną stanowi przepis art. 822 § 1 k.c., zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o których mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie wypadku, który miał miejsce w okresie ubezpieczenia (§ 2). Zgodnie natomiast z § 4 art. 822 k.c. uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

Nie była kwestionowana przez stronę pozwaną w toku niniejszego procesu legitymacja czynna powodów, podobnie jak podczas postępowania likwidacyjnego przez ubezpieczyciela poszkodowanego, przy czym bezsporne było, że (...) Spółka Akcyjna w W. zgłosiła przedmiotową szkodę pozwanemu zakładowi ubezpieczeń. Legitymacja powodów wynikała z przywołanego wyżej art. 822 § 4 k.c. oraz przelewu wierzytelności z tytułu odszkodowania, przysługującemu P. K. (art. 509 k.c.). Sąd podziela argumentację prawną wyrażoną w wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie VIII Wydział Gospodarczy z dnia 23 maja 2019 r., sygnatura akt VIII Ga 94/19. Zgodnie z nim „oczywistym jest, że umowy przelewu zawierane z podmiotami świadczącymi jednocześnie usługi w zakresie najmu pojazdów zastępczych mają na celu umożliwienie dochodzenia przez wynajmującego roszczeń wobec ubezpieczycieli z pominięciem poszkodowanego.” W niniejszej sprawie nie zachodzą również podstawy do uznania umowy przelewu za nieważną, w szczególności brak jest naruszenia normy wynikającej z art. 510 § 2 k.c.

Dla przyjęcia odpowiedzialności ubezpieczyciela konieczne jest zaistnienie przesłanek odpowiedzialności, a więc zdarzenia, z którym umowa wiąże obowiązek odszkodowawczy, powstania szkody oraz związku przyczynowego między zdarzeniem sprawczym a faktem, z którego szkoda wynika, przy czym zgodnie z art. 361 k.c. powinien to być adekwatny związek przyczynowy. W rozpoznawanej sprawie niesporny był fakt zawarcia przez sprawcę zdarzenia umowy ubezpieczenia OC z pozwanym i zaistnienie powodującego szkodę zdarzenia, za które odpowiadała osoba ubezpieczona. Pozwana zakwestionowała roszczenie powodów co do wysokości, zarzucając, iż poszkodowany nie skorzystał z oferty zorganizowania pojazdu zastępczego przez ubezpieczyciela. Kwestia zastosowanych stawek najmu jest przedmiotem wielu wypowiedzi judykatury, a podsumowaniem orzecznictwa w tym zakresie jest uchwała Sądu Najwyższego z 24 sierpnia 2017 r. w sprawie III CZP 20/17 - wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione. W świetle poczynionych ustaleń faktycznych powód F. S. telefonicznie zwrócił się do ubezpieczyciela poszkodowanego o ofertę, warunki i umowę najmu pojazdu zastępczego, uprzedzając o planowanym za dwa dni terminie naprawy uszkodzonego auta. Jednakże jak wynika z zebranego materiału dowodowego, choć konsultant infolinii przyjął zgłoszenie w tym przedmiocie, to jednak nie spotkało się ono z dalszą reakcją ubezpieczyciela, a ciężar wykazania, że ubezpieczyciel faktycznie zapewnił auto zastępcze na czas naprawy, spoczywał w tym przypadku na pozwanym (art. 6 k.c.). Nie sposób więc przypisać poszkodowanemu naruszenia art. 354 § 2 k.c. poprzez podejmowanie działań zmierzających zwiększeniu szkody. Wobec czego poszkodowany, nie dysponując innym pojazdem, którym mógł się poruszać (gdyż z drugiego samochodu korzystała na co dzień jego żona), zasadnie wynajmował pojazd zastępczy od powodów i zwrócił go po otrzymaniu naprawionego pojazdu. Sąd w przedmiocie uzasadnionego okresu najmu pojazdu zastępczego przyjął za biegłym, iż poszkodowany miał prawo korzystać w tym konkretnym przypadku z auta zastępczego przez cały okres najmu wynoszący 11 dni. Niemniej jednak ostatecznie zarzut pozwanej w zakresie zawyżenia przez powodów dobowej stawki najmu okazał się częściowo uzasadniony. W świetle poczynionych ustaleń na rynku lokalnym stawki dobowe najmu aut zastępczych z segmentu D (do których należał uszkodzony (...) typu (...)) oscylowały w dacie szkody w przedziale 215-295 zł doba/netto, a z segmentu C (jak dla wynajętej przez powodów M.) - 179 - 229 zł/doba netto. Powodowie zastosowali stawkę 350 zł netto, która nie mieściła się w żadnej z powyższych i jest ona znacznie zawyżona. Z tych przyczyn Sąd przyjął, że powodowie mogli w niniejszej sprawie domagać się kosztów najmu przy zastosowaniu stawki adekwatnej jak dla pojazdów z segmentu C, a więc na poziomie co najwyżej 229 zł netto (281,67 zł brutto) i ostatecznie też taką stawką uznał za uzasadnioną.

Mając powyższe na uwadze, uzasadniony koszt najmu pojazdu zastępczego wynosił 3098,37 zł brutto stanowiący iloczyn 11 dni najmu oraz dobowej stawki najmu w kwocie 229 zł netto (281,67 zł brutto), która mieściła się w przedziale ówczesnych stawek lokalnych (maksymalne stawki dobowe najmu pojazdów z segmentu C wynosiły bowiem 229 zł netto). Kwotę tę należało pomniejszyć o dotychczas wypłacone odszkodowanie tytułem najmu pojazdu zastępczego, czyli kwotę 2029,50 zł. Przy uwzględnieniu ww. wypłaconej kwoty podlegające uwzględnieniu roszczenie powodów w tym zakresie zamyka się kwotą 1068,87 zł, którą solidarnie zasądzono na ich rzecz od pozwanego.

Odsetki od zasądzonej w punkcie I sentencji kwoty liczone od 25 kwietnia 2016 r. należą się za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego (art. 481 k.c.), a termin spełnienia świadczenia przez zakład ubezpieczeń wynika z art. 817 § 1 i 2 k.c., zgodnie z którym ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku; gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Zważywszy że ubezpieczyciel poszkodowanego zgłosił szkodę pozwanemu zakładowi ubezpieczeń, to zdaniem sądu pozwany dysponował odpowiednim materiałem dowodowym do przyznania należnego odszkodowania z tytułu najmu auta zastępczego już w toku postępowania likwidacyjnego.

Stąd orzeczono jak w punkcie I wyroku.

Dalej idące powództwo oddalono, orzekając jak w punkcie II sentencji.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu znajduje podstawę prawną w art. 100 zd. 1 k.p.c., zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione albo stosunkowo rozdzielone. Powodowie wygrali spór w 67 %, natomiast pozwany utrzymał się z obroną w 33 %. Na koszty poniesione przez powodów w kwocie ogółem 2163,08 zł złożyły się: opłata sądowa od pozwu – 80 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 34 zł, koszty zastępstwa procesowego – 900 zł (ustalone zgodnie z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, Dz.U. z 2015 r. poz. 1800), wydatki na wynagrodzenie biegłego w kwocie 1102,08 zł oraz na koszty stawiennictwa świadka w kwocie 47, razem 1149,08 zł, pokryte z uiszczonej przez nich zaliczki w kwocie 1500 zł (przy czym przewodniczący zwrócił powodom nadpłaconą zaliczkę w kwocie 350,92 zł). 67 % tej kwoty wynosi w zaokrągleniu 1449 zł. Natomiast na koszty poniesione przez pozwaną w kwocie ogółem 917 zł składały się koszty zastępstwa procesowego - 900 zł i opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł. 33% tej kwoty wynosi w zaokrągleniu 303 zł. W konsekwencji wzajemnej kompensaty kosztów, w zakresie w jaki strony traktowane są jak wygrane, strona pozwana obowiązana jest zwrócić solidarnie na rzecz powodów kwotę 1146 zł, o czym orzeczono w punkcie III sentencji wyroku.

(...) Kalina Gomuła

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

4.  (...)

5.  (...)