Sygn. akt VII U 64/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 czerwca 2019 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Marcin Graczyk

Protokolant: Mariusz Żelazek

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 czerwca 2019 r. w Warszawie

sprawy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o ustalenie właściwego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego

z udziałem D. K., Y. M.

na skutek odwołania (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W.

z dnia 29 października 2018 r. numer: (...), znak: (...)i z dnia 29 października 2018 r. numer: (...), znak (...)- (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję z dnia 29 października 2018 r. numer: (...), znak: (...) w ten sposób, że zobowiązuje organ rentowy do wydania odwołującej się spółce zaświadczenia o ustawodawstwie dot. zabezpieczenia społecznego mające zastosowanie do osoby uprawnionej na formularzu A1 dla Y. M. na okres od 26 października 2018 r. do 25 stycznia 2019 r.;

2.  zmienia zaskarżoną decyzję z dnia 29 października 2018 r. numer: (...), znak (...)- (...) w ten sposób, że zobowiązuje organ rentowy do wydania odwołującej się spółce zaświadczenia o ustawodawstwie dot. zabezpieczenia społecznego mające zastosowanie do osoby uprawnionej na formularzu A1 dla D. K. na okres od 26 października 2018 r. do 20 grudnia
2018 r.;

3.  Zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. na rzecz (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. na mocy decyzji z dnia 29 października 2018 r., nr: (...), działając na podstawie art. 83b ust. 1 i art. 123 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 300 ze zm.) oraz art. 219 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postepowania administracyjnego (Dz. U. z 2019 r. poz. 60 ze zm.) i art. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr: (...) z dnia 24 listopada 2010 r. rozszerzającego rozporządzenie nr: (...) oraz rozporządzenia nr: (...) na obywateli państw trzecich, którzy nie są objęci tymi rozporządzeniami jedynie ze względu na swoje obywatelstwo, odmówił wydania zaświadczenia o ustawodawstwie dotyczącym zabezpieczenia społecznego mającym zastosowanie do osoby uprawnionej na formularzu A1 dla Y. M. na okres od dnia 26 października 2018 r. do dnia 25 stycznia 2019 r.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że zgodnie z art. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr: (...) z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. urz. UE nr L 166/1 z 30.04.2004 r. ze zm.), rozporządzenie stosuje się do obywateli Państwa Członkowskiego, bezpaństwowców i uchodźców mieszkających w Państwie Członkowskim, którzy podlegają lub podlegali ustawodawstwu jednego lub kilku Państw Członkowskich oraz do członków ich rodzin i osób pozostałych przy życiu. Zakład Ubezpieczeń Społecznych dodał, że przepisy w zakresie koordynacji zabezpieczenia społecznego, tj. rozporządzenie nr: (...) oraz rozporządzenie nr: (...), mają zastosowanie do obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej przemieszczających się w celu wykonywania pracy na terytorium Unii Europejskiej. Stosownie zaś do treści art. 1 rozporządzenia 1231/2010, rozporządzenie nr: (...) oraz rozporządzenie nr: (...) mają zastosowanie do obywateli państw trzecich, którzy nie są jeszcze objęci tymi rozporządzeniami jedynie ze względu na swoje obywatelstwo, jak również do członków ich rodzin i osób pozostałych przy życiu po ich śmierci, pod warunkiem, że zamieszkują oni legalnie na terytorium państwa członkowskiego i znajdują się w sytuacji, która dotyczy więcej niż jednego państwa członkowskiego. Jak wskazał organ rentowy, płatnik składek (...) Sp. z o. o. złożył wniosek o wydanie zaświadczenia o ustawodawstwie dotyczącym zabezpieczenia społecznego na formularzu A1 dla Y. M., obywatela Ukrainy, w celu wykonywania pracy w charakterze kierowcy transportu międzynarodowego, na terytorium krajów członkowskich Unii Europejskiej w okresie od dnia 26 października 2018 r. do dnia 25 stycznia 2019 r.

Do wniosku o wydanie zaświadczenia o ustawodawstwie właściwym płatnik dołączył oświadczenie o miejscu zamieszkania Y. M., dokument US-54 oraz kopię wizy. Organ rentowy wskazał że aby obywatel państwa trzeciego mógł otrzymać zaświadczenie A1 musi legalnie zamieszkiwać w państwie członkowskim i przemieszczać się pomiędzy państwami członkowskimi w związku z wykonywaniem pracy najemnej. Do stwierdzenia, czy obywatel państwa trzeciego legalnie zamieszkuje w Polsce niezbędny jest dokument, który uprawnia do pobytu w Polsce oraz dokument potwierdzający obowiązek podatkowy w Polsce (dokument potwierdzający rezydencję podatkową) wydany przez organ podatkowy. Płatnik do wniosku nie dołączył kompletu wymaganych dokumentów, gdyż nie załączył certyfikatu rezydencji podatkowej (...)1 poświadczonego przez organ podatkowy (nie został przedstawiony dokument potwierdzający rezydencję podatkową w Polsce). Na tej podstawie organ rentowy uznał, że przedstawione do wniosku dokumenty nie mogą stanowić podstawy do wydania formularza A1. W związku z powyższym brak jest podstaw do zastosowania wobec Y. M. ustawodawstwa właściwego na podstawie rozporządzenia nr: (...) oraz rozporządzenia nr: (...), a w konsekwencji brak jest podstaw do wydania zaświadczenia A1 (decyzja z dnia 29 października 2018 r., nr: (...) – nienumerowana dokumentacja zgromadzona w aktach organu rentowego).

W dniu 29 października 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wydał decyzję nr: (...), na mocy której odmówił wydania zaświadczenia o ustawodawstwie dotyczącym zabezpieczenia społecznego mającym zastosowanie do osoby uprawnionej na formularzu A1 dla D. K. na okres od 26 października 2018 r. do dnia 20 grudnia 2018 r. W treści ww. decyzji organ rentowy powołał się na tożsamą argumentację, co w przypadku decyzji nr: (...) (decyzja z dnia 29 października 2018 r., nr: (...) – nienumerowana dokumentacja zgromadzona w aktach organu rentowego).

W dniu 13 grudnia 2018 r. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. złożyła odwołanie od w/w decyzji, zaskarżając je w całości i wnosząc o ustalenie przesłanek do wydania zaświadczenia o polskim ustawodawstwie dotyczącym zabezpieczenia społecznego mającym zastosowanie do Y. M. obywatela Ukrainy oraz D. K., obywatela Białorusi. W uzasadnieniu odwołania skarżąca wskazała, że zgodnie z art. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr: (...) z dnia 24 listopada 2010 r., rozporządzenie (WE) nr: 883/200 i rozporządzenie (WE) nr: (...) mają zastosowanie do obywateli państw trzecich, którzy nie są jeszcze objęci tymi rozporządzeniami jedynie ze względu na swoje obywatelstwo, jak również do członków ich rodzin i osób pozostałych przy życiu po ich śmierci, pod warunkiem że zamieszkują oni legalnie na terytorium państwa członkowskiego i znajdują się w sytuacji, która pod każdym względem dotyczy więcej niż jednego państwa członkowskiego. Odwołująca wskazała, że kwestią poddawaną w wątpliwość przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest to, czy osoba, której miałoby dotyczyć zaświadczenie Al, legalnie zamieszkuje na terytorium Polski. Rozporządzenie nr: (...) nie wskazuje kryteriów dla oceny spełnienia tej przesłanki. Oceny tej nie można dokonać także na podstawie art. 11 rozporządzenia nr: (...) Parlamentu Europejskiego i Rady, który służy określeniu „ośrodka interesów życiowych” - przesłanki służące ustaleniu ośrodka życiowego pracownika unormowane w tym przepisie powinny być brane pod uwagę jedynie między organami państw członkowskich i jedynie w przypadku zaistnienia między nimi sporu w tym temacie. Z kolei art. 1 ust. 3 lit. j) rozporządzenia nr: (...) WE nie posługuje się pojęciem: „miejsce zamieszkania”, a normuje pojęcie „zamieszkanie” jako miejsce, gdzie osoba „zwykle przebywa”. Jak podała odwołująca oryginalna treść tego przepisu definiuje to pojęcie w wersji językowej niemieckiej („gewönlichen A.”) i angielskiej: („habitual residence”) jako zwykły pobyt. W ocenie odwołującej tym należało by się kierować przy ustalaniu, czy spełniona jest przesłanka „zamieszkania”, przy potwierdzeniu której można by badać, czy zamieszkanie jest legalne.

Tymczasem, zdaniem skarżącej, organ rentowy utrzymuje, że do stwierdzenia, czy obywatel państwa trzeciego legalnie zamieszkuje w Polsce niezbędny jest m.in. dokument potwierdzający obowiązek podatkowy w Polsce (dokument potwierdzający rezydencję podatkową) wydany przez organ podatkowy. A taki dokument (tzw. certyfikat rezydencji) zgodnie z definicją zawartą w art. 5a pkt. 21 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oznacza zaświadczenie o miejscu zamieszkania podatnika dla celów podatkowych wydane przez właściwy organ administracji podatkowej państwa zamieszkania podatnika. Certyfikat rezydencji ma służyć określeniu miejsca opodatkowania poszczególnych dochodów i majątku, podlegania/niepodlegania nieograniczonemu lub ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, może być wydany po potwierdzeniu spełnienia okresu przebywania na terytorium RP przez co najmniej 183 dni w roku podatkowym i posiadania na terytorium RP ośrodka interesów życiowych, nie jest przewidziany do wydania automatycznie, jako obowiązkowy w przypadku każdego podatnika (obywatela polskiego lub cudzoziemca). Tym samym tzw. certyfikat rezydencji nie tylko nie został z definicji przewidziany jako dokument potwierdzający legalne zamieszkiwanie (legalne zwykłe przebywanie) na terytorium RP, ale wystawiany jest na podstawie innych, dalej idących kryteriów prawnych, nieprzewidzianych w takim zakresie do zastosowania przy ocenie legalnego zamieszkania na potrzeby wydania zaświadczenia Al. (...) dodała, że posiadanie certyfikatu rezydencji może być pomocniczo uwzględniane przy wystawianiu zaświadczenia Al, jednak brak jest po stronie ZUS uprawnienia do bezwzględnego żądania wykazania legalnego zamieszkania przez pozyskanie takiego dokumentu, gdy jego posiadanie nie jest obligatoryjne i jest uzyskiwane na podstawie oceny spełnienia kryteriów nie pokrywających się w pełni z kryteriami możliwymi do zastosowania przy wystawianiu zaświadczeń A1. Nie przedłożenie certyfikatu rezydencji nie może natomiast stanowić podstawy do odmowy wydania takiego zaświadczenia w postępowaniu toczącym się w ZUS. Zdaniem odwołującej występowanie o wydanie certyfikatów rezydencji w każdym przypadku zatrudniania przez przedsiębiorców cudzoziemców wykonujących pracę w różnych państwach członkowskich generuje dodatkowe koszty działalności związane z obowiązkiem ponoszenia związanych z tym opłat i stanowi nadmierną uciążliwość.

Ponadto odwołująca zarzuciła organowi rentowemu, że co prawda informował płatnika składek o niezbędnych dokumentach, jakie zobowiązany jest dołączyć do wniosku o wydanie zaświadczenia Al (w tym tzw. certyfikacie rezydencji), to Zakład nie wzywał płatnika składek w postępowaniu w sprawie wydania zaświadczenia Al dla ubezpieczonego na przedmiotowy okres do przedłożenia dokumentu potwierdzającego rezydencję podatkową w Polsce przed wydaniem decyzji odmownej będącej przedmiotem niniejszego odwołania, choć postępowanie w sprawie o wydanie zaświadczenia na formularzu Al ma charakter postępowania administracyjnego w sprawie indywidualnej i wymaga indywidualnych ustaleń w każdym przypadku. Jednocześnie skarżąca zarzuciła, że postępowanie w sprawie o wydanie zaświadczenia z założenia ma mieć charakter postępowania szybkiego i uproszczonego. Tymczasem Zakład Ubezpieczeń Społecznych domaga się szczegółowych informacji w każdym z założenia przypadku prowadząc postępowanie przez wiele miesięcy, co prowadzi do pozbawiania pracowników ubezpieczenia (...), pomimo oskładkowania ich wynagrodzenia w Polsce. Odwołująca wskazała, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie uzasadnił prawnie żądania przedłożenia certyfikatu rezydencji, nadmieniając jedynie ogólnie o odpowiednich warunkach określonych w regulacjach unijnych, w szczególności w przepisach rozporządzenia nr: (...) i rozporządzenia (WE) nr: (...). Zdaniem odwołującej za podstawę żądania danych związanych z tym aspektem nie może stanowić Poradnik „Jak otrzymać zaświadczenie A1” opublikowany na urzędowej stronie ZUS, ani też formularze na stronie ZUS, opracowane na potrzeby A1 przy braku delegacji ustawowej uprawniającej co określenia zakresu ich dozwolonej treści. Zarówno ten poradnik, jak i formularze wyrażają oczekiwania co podania danych i dokumentów ponad dozwolone prawnie, co pozostaje także w sprzeczności z wymaganiami z obszaru (...). Zgodnie z art. 220 § 2 k.p.a. organ administracji publicznej żądający od strony lub innego uczestnika postępowania zaświadczenia albo oświadczenia na potwierdzenie faktów lub stanu prawnego jest obowiązany wskazać przepis prawa wymagający urzędowego potwierdzenia tych faktów lub stanu prawnego w drodze zaświadczenia albo oświadczenia. Organ rentowy tego w istocie nie uczynił. Jak wskazano w odwołaniu ubezpieczony Y. M. ma zezwolenie na pracę w Polsce na czas do dnia 18 września 2021 r., natomiast D. K. a zezwolenie na pracę w Polsce na czas do dnia 9 września 2021 r. Są też w Polsce zameldowani. Posiadają rachunki bankowe w Polsce. W Polsce płacą podatki. W ewidencjach ZUS organ rentowy ma możliwość potwierdzenia m.in. z urzędu, zgodnie z art. 220 § 1 k.p.a., co najmniej że składki ZUS od wynagrodzenia pracownika wpłacane są w Polsce (odwołania z dnia 13 grudnia 2018 r. k. 3 – 5 a.s. oraz k. 3-5 akt VII U 65/19).

W odpowiedzi na odwołania z dnia 2 stycznia 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. wniósł o ich oddalenie na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał powołując się na pismo Prezesa Zakładu z dnia 30 kwietnia 2018 r. UP 2018- (...), że od dnia 2 maja 2018 r. zmieniły się zasady dotyczące wymaganych dokumentów poświadczających legalność zamieszkania obywateli państw trzecich na terenie Polski. Obecnie aby obywatel państwa trzeciego mógł otrzymać zaświadczenie A1, musi legalnie zamieszkiwać w państwie członkowskim i przemieszczać się pomiędzy państwami członkowskimi w związku z wykonywaniem pracy najemnej. Do stwierdzenia, czy obywatel państwa trzeciego legalnie zamieszkuje w Polsce niezbędny jest dokument, który uprawnia do pobytu w Polsce oraz dokument potwierdzający obowiązek podatkowy w Polsce (dokument potwierdzający rezydencję podatkową) wydany przez organ podatkowy. Organ rentowy wskazał, że płatnik nie dołączył dokumentu potwierdzającego rezydencję podatkową w Polsce. Z tego względu brak jest podstaw do wydania płatnikowi formularza A1. Na tej podstawie organ rentowy stwierdził, że zaskarżone decyzje są prawnie oraz faktycznie uzasadnione (odpowiedzi na odwołania z dnia 2 stycznia 2019 r. k. 18-19 a.s. oraz k. 17-18 akt VII U 65/19).

Zarządzeniem z dnia 24 stycznia 2019 r. Sąd połączył na podstawie art. 219 k.p.c. sprawę sygn. akt VII U 65/19 ze sprawą VII U 64/19 celem łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia (zarządzenie z dnia 24 stycznia 2019 r., k. 21 akt VII U 65/19).

W pismach procesowych z dnia 18 lutego 2019 r. i 19 czerwca 2019 r. płatnik składek (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. zmodyfikował wniosek zawarty w pkt. 3 odwołania w ten sposób, że wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez zobowiązanie organu rentowego do wydania zaświadczenia o ustawodawstwie dotyczącym zabezpieczenia społecznego mającym zastosowanie do osoby uprawnionej w formularzu A1 dla Y. M. na okres od dnia 26 października 2018 r. do dnia 25 stycznia 2019 r. oraz dla D. K. 26 października 2018 r. do dnia 20 grudnia 2018 r. Do powyższego pisma załączył wydruk wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 24 stycznia 2019 r. w sprawie C-477/17 wskazując, że nie sposób zgodzić się z organem rentowym, aby certyfikat rezydencji podatkowej (...)1 stanowił dokument niezbędny do wydania dla ubezpieczonego zaświadczenia A1. Wskazał, iż zgodnie z art. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr: (...) z dnia 24 listopada 2010 r. rozszerzającego rozporządzenie (WE) nr: (...) i rozporządzenie (WE) nr: (...) na obywateli państw trzecich, którzy nie są jeszcze objęci tymi rozporządzeniami jedynie ze względu na swoje obywatelstwo (DZ.U.2010 L 344, s.1 zwanego dalej „rozporządzeniem nr 1231/2010”), rozporządzenie (WE) nr: (...) i rozporządzenie (WE) nr: (...) mają zastosowanie do obywateli państw trzecich, którzy nie są jeszcze objęci tymi rozporządzeniami jedynie ze względu na swoje obywatelstwo, jak również do członków ich rodzin i osób pozostających przy życiu po ich śmierci, pod warunkiem że zamieszkują oni legalnie na terytorium państwa członkowskiego i znajdują się w sytuacji, która pod każdym względem dotyczy więcej niż jednego państwa członkowskiego. W treści powyższego orzeczenia Trybunał dokonał wykładni pojęcia „zamieszkania” użytego w art. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr: (...) z dnia 24 listopada 2010 r. rozszerzającego rozporządzenie (WE) nr: (...) i rozporządzenie (WE) nr: (...) na obywateli państw trzecich, którzy nie są jeszcze objęci tymi rozporządzeniami jedynie ze względu na swoje obywatelstwo. Skarżący podkreślił, że kwestię legalności zamieszkania cudzoziemca na terytorium Polski regulują w sposób wyczerpujący przepisy ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach oraz posiłkowo przepisy ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, a także przepisy wykonawcze do tych ustaw. Z żadnego z w/w aktów prawnych nie wynika, aby dla stwierdzenia legalności zamieszkiwania cudzoziemca na terytorium Polski niezbędne było posiadanie przez niego dokumentu (...)1. Powołując się na wyrok Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 12 czerwca 2018 r. (sygn. akt IX U 798/18), pełnomocnik odwołującej wskazał, że obywatel państwa trzeciego legalnie zamieszkuje w Polsce, jeżeli posiada jeden z dokumentów potwierdzających legalny pobyt, tj. ważną kartę pobytu oraz wizę wydaną w celu wykonywania działalności zarobkowej oraz jednocześnie spełniony jest warunek przebywania w Polsce z zamiarem stałego pobytu lub gdy spełnione są warunki pozwalające ustalić miejsce zamieszkania zawarte w art. 11 rozporządzenia (WE) nr: (...). Oznacza to, że obywatele państw trzecich, którzy zostali przyjęci w celu wykonywania pracy, nawet tymczasowo, w danym państwie członkowskim, zgodnie z zasadą równego traktowania w zakresie działów zabezpieczenia społecznego, mogą podlegać przepisom unijnym nie posiadając certyfikatu rezydencji kraju członkowskiego i tym samym uzyskać zaświadczenie A1, o ile przebywają i pracują legalnie na terytorium państw członkowskich UE. Ubezpieczony Y. M. pozostaje zatrudniony w Polsce na podstawie umowy o pracę na czas określony od dnia 21 września 2018 r. do dnia 25 stycznia 2019 r. Posiada świadectwo kierowcy wydane przez Głównego Inspektora Transportu Drogowego. Ubezpieczony zamieszkuje w P. przy ul. (...), posługuje się językiem polskim, posiada rachunek bankowy w polskim banku, na który wpłacane jest mu wynagrodzenie i inne świadczenia, opłaca podatek dochodowy i odprowadza składki na ubezpieczenia społeczne w Polsce. Posiada także wizę, uprawniająca go do legalnego zamieszkiwania w Polsce, która pozostawała ważna do dnia 25 stycznia 2019 r. oraz zezwolenie na pracę ważne do dnia 18 września 2021 r. Ubezpieczony D. K. pozostaje zatrudniony w Polsce na podstawie umowy o pracę na czas określony od dnia 21 września 2018 r. do dnia 20 grudnia 2018 r. Posiada świadectwo kierowcy wydane przez Głównego Inspektora Transportu Drogowego. Ubezpieczony zamieszkuje w P. przy ul. (...), posługuje się językiem polskim, posiada rachunek bankowy w polskim banku, na który wpłacane jest mu wynagrodzenie i inne świadczenia, opłaca podatek dochodowy i odprowadza składki na ubezpieczenia społeczne w Polsce. Posiada także kartę pobytu, uprawniająca go do legalnego zamieszkiwania w Polsce, która jest ważna do dnia 29 listopada 2020 r. oraz zezwolenie na pracę ważne do dnia 9 września 2021 r.

Z powyższego można zatem wyprowadzić wniosek, że ubezpieczeni przebywają w Polsce i mają zamiar koncentrowania swojego życia w tym kraju. Jednocześnie na podstawie dokumentów dotychczas złożonych w toku postepowania, możliwe jest dokonanie oceny, że ubezpieczeni legalnie zamieszkują na terytorium Polski, co uprawnia z kolei zastosowanie wobec niego przepisów rozporządzenia (WE) nr: (...) i rozporządzenia (WE) nr: (...) (pismo procesowe z dnia 18 lutego 2019 r. k. 32-40 i z dnia 19 czerwca 2019 r. k. 97-99 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

(...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. została zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym w dniu 27 listopada 2002 r. Przedmiotem działalności Spółki jest transport drogowy towarów (odpis z KRS – nienumerowana dokumentacja zgromadzona w aktach organu rentowego)

Zainteresowany Y. M. wykonuje w odwołującej się Spółce pracę kierowcy w transporcie międzynarodowym na terenie Unii Europejskiej na podstawie umowy o pracę zawartej na terytorium Polski. Zainteresowany został objęty obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym i zdrowotnym z tytułu umowy o pracę w Polsce. Pracodawca odprowadzał składki do ZUS i zaliczki na podatek dochodowy od przychodów uzyskiwanych w Polsce. Wynagrodzenie za pracę było wypłacane na konto bankowe zainteresowanego w Polsce (oświadczenia k. 6-9 a.s.)

Zainteresowany D. K. wykonuje w odwołującej się Spółce pracę kierowcy w transporcie międzynarodowym na terenie Unii Europejskiej na podstawie umowy o pracę zawartej na terytorium Polski. Zainteresowany został objęty obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym i zdrowotnym z tytułu umowy o pracę w Polsce. Pracodawca odprowadzał składki do ZUS i zaliczki na podatek dochodowy od przychodów uzyskiwanych w Polsce. Wynagrodzenie za pracę było wypłacane na konto bankowe zainteresowanego w Polsce (oświadczenia k. 7-9 akt VII U 65/19).

W dniu 21 września 2018 r. pomiędzy (...) Sp. z o.o. a Y. M. została zawarta umowa o pracę na czas określony od dnia 21 września 2018 r. do dnia 25 stycznia 2019 r. na stanowisku kierowcy na trasach międzynarodowych. Y. M. jest obywatelem Ukrainy. Posiada kartę wizę, uprawniającą go do legalnego zamieszkiwania w Polsce, która pozostawała ważna do dnia 25 stycznia 2019 r. oraz zezwolenie typu A nr: (...) na pracę ważne do dnia 18 września 2021 r. Legitymuje się świadectwem kierowcy nr A- (...) wydanym przez Głównego Inspektora Transportu Drogowego do celów zarobkowego przewozu drogowego rzeczy na podstawie licencji wspólnotowej ważne od dnia 12 października 2018 r. do 9 października 2021 r. Ubezpieczony zamieszkuje w P. przy ul. (...), posługuje się językiem polskim w stopniu komunikatywnym, posiada rachunek bankowy w polskim banku, na który wypłacane jest mu wynagrodzenie i inne świadczenia w polskich złotych, posiada nadany numer PESEL, opłaca podatek dochodowy i odprowadza składki na ubezpieczenia społeczne w Polsce (wiza – nienumerowana dokumentacja zgromadzona w aktach organu rentowego, oświadczenia k. 6-9 a.s., zaświadczenie o miejscu zamieszkania k. 42, oświadczenie pracownika dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych k. 9, zezwolenie typu A z dnia 18 września 2018 r. k. 44-45, umowa o pracę z dnia 21 września 2018 r. k. 46-47, świadectwo kierowcy k. 50-51 a.s.).

W dniu 21 września 2018 r. pomiędzy (...) Sp. z o.o. a D. K. została zawarta umowa o pracę na czas określony od dnia 21 września 2018 r. do dnia 20 grudnia 2018 r. na stanowisku kierowcy na trasach międzynarodowych. D. K. jest obywatelem Białorusi. Posiada kartę pobytu czasowego, uprawniającą go do legalnego zamieszkiwania w Polsce, która pozostawała ważna do dnia 29 listopada 2020 r. oraz zezwolenie typu A nr: (...) na pracę ważne do dnia 9 września 2021 r. Legitymuje się świadectwem kierowcy nr A- (...) wydanym przez Głównego Inspektora Transportu Drogowego do celów zarobkowego przewozu drogowego rzeczy na podstawie licencji wspólnotowej ważne od dnia 12 października 2018 r. do 9 października 2021 r. Ubezpieczony zamieszkuje w P. przy ul. (...), posługuje się językiem polskim w stopniu komunikatywnym, posiada rachunek bankowy w polskim banku, na który wypłacane jest mu wynagrodzenie i inne świadczenia w polskich złotych, posiada nadany numer PESEL, opłaca podatek dochodowy i odprowadza składki na ubezpieczenia społeczne w Polsce (karta pobytu – nienumerowana dokumentacja zgromadzona w aktach organu rentowego, oświadczenia k. 7-9 akt VII U 65/19, zaświadczenie o miejscu zamieszkania k. 52, oświadczenie pracownika dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych k. 7 akt VII U 65/19, zezwolenie typu A z dnia 6 września 2018 r. k. 53-54, umowa o pracę z dnia 21 września 2018 r. k. 55-56, świadectwo kierowcy k. 59-60 a.s.).

(...) Sp. z o.o. złożyła w stosunku do Y. M. wniosek o wydanie zaświadczenia o polskim ustawodawstwie na formularzu A1 na okres od dnia 21 września 2018 r. do dnia 25 stycznia 2019 r. oraz w stosunku do D. K. na okres od dnia 21 września 2018 r. do dnia 20 grudnia 2018 r. (nienumerowana dokumentacja zgromadzona w aktach organu rentowego).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W., po przeprowadzeniu postępowania weryfikacyjnego wydał w dniu 29 października 2018 r., decyzję nr: (...) oraz decyzję nr (...), odmawiającą wnioskodawcy wydania zaświadczenia na formularzu A1 dla ubezpieczonego Y. M. i D. K., od której odwołania złożyła (...) Sp. z o.o. inicjując niniejsze postępowanie (decyzje z dnia 9 sierpnia 2018 r. - nienumerowana dokumentacja zgromadzona w aktach organu rentowego).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach niniejszej sprawy, jak również w aktach organu rentowego. Zdaniem Sądu dokumenty, w zakresie w jakim Sąd Okręgowy oparł na nich swoje ustalenia, są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Dokumenty te nie były przez strony sporu kwestionowane w zakresie ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem wynikające z nich okoliczności należało uznać za bezsporne i mające wysoki walor dowodowy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

(...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W. z dnia 9 sierpnia 2018 r., nr: (...) oraz decyzję nr (...) są zasadne i jako takie zasługują na uwzględnienie.

Spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do ustalenia, czy ubezpieczony Y. M. i D. K., jako pracownicy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. może podlegać polskiemu ustawodawstwu w zakresie zabezpieczenia społecznego, a w konsekwencji, czy organ rentowy powinien wydać zaświadczenie A1, o którym mowa w złożonym przez odwołującą się Spółkę, wniosku. Przy czym kwestią poddawaną w wątpliwość przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych było to, czy osoba, której miałoby dotyczyć zaświadczenie Al, legalnie zamieszkuje na terytorium Polski. Organ rentowy warunkował bowiem wydanie zaświadczenia, a tym samym potwierdzenie legalności zamieszkiwania, od przedłożenia dokumentu, który uprawnia do pobytu w Polsce oraz dokumentu potwierdzającego obowiązek podatkowy w Polsce (dokument potwierdzający rezydencję podatkową) wydany przez organ podatkowy.

Podleganie obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym obywateli Ukrainy reguluje umowa międzynarodowa, jaką Rzeczpospolita Polska zawarła z Ukrainą - umowa z dnia 18 maja 2012 r. o zabezpieczeniu społecznym (Dz.U.2013.1373), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2014 r. Zgodnie z art. 3 umowy ma ona zastosowanie do osób, które podlegały lub podlegają ustawodawstwu jednej lub obu umawiających się stron, przy czym ogólna zasada z art. 6 wskazuje, że osoba, do której stosuje się niniejszą umowę, podlega ustawodawstwu tej umawiającej się strony, na której terytorium wykonuje pracę, zaś zgodnie z treścią art. 7 ust. 3, podróżujący personel przedsiębiorstwa transportowego, działającego na terytoriach obu umawiających się stron, podlega ustawodawstwu tej umawiającej się strony, na której terytorium przedsiębiorstwo jest zarejestrowane. Tym samym pracownicy odwołującej się Spółki mający obywatelstwo ukraińskie podlegają ustawodawstwu polskiemu w zakresie obowiązkowych ubezpieczeń społecznych (na podstawie art. 6 ust. 1 pkt. 1 ustawy systemowej), tym bardziej, że wykonując pracę na terytorium Polski równocześnie wykonują pracę na terytorium innych krajów członkowskich Unii Europejskiej, a nie Ukrainy.

Zgodnie z informacją opublikowaną przez Biuro (...), Pracy i Polityki Społecznej z dnia 13 lutego 2019 r. opublikowanej w serwisie polskiego rządu Umowa międzynarodowa pomiędzy Rzeczpospolitą Polską a Białorusią o zabezpieczeniu społecznym została zawarta 13 lutego 2019 r. Została ona również oparta na międzynarodowych standardach obowiązujących w dziedzinie zabezpieczenia społecznego, tj.: zasadzie równego traktowania, zasadzie swobodnego transferu (eksportu) świadczeń, zasadzie stosowania jednego ustawodawstwa. Umowa nie została jeszcze ratyfikowana, tym samym pracownicy odwołującego mający obywatelstwo białoruskie podlegają ustawodawstwu polskiemu w zakresie obowiązkowych ubezpieczeń społecznych (na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy systemowej).

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym określa ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2019.300 j.t.), która już w art. 2a ust. 1 stoi na gruncie równego traktowania wszystkich ubezpieczonych bez względu na płeć, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, stan cywilny oraz stan rodzinny. Zatem nie ulega wątpliwości, że regulacjom tej ustawy podlegają co do zasady także obywatele państw obcych, którzy na terenie Polski podejmują działalność stanowiącą podstawę objęcia ich obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. Jak stanowi przepis art. 5 ust. 2 ustawy systemowej - nie podlegają ubezpieczeniom społecznym określonym w ustawie obywatele państw obcych, których pobyt na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej nie ma charakteru stałego i którzy są zatrudnieni w obcych przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych, misjach, misjach specjalnych lub instytucjach międzynarodowych, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej. Jak wywiódł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 maja 2008 r., (I UK 303/07), przed dniem 1 maja 2004 r. przez „pobyt o charakterze stałym” cudzoziemca rozumiało się zezwolenie na zamieszkanie lub osiedlenie się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub posiadanie statusu uchodźcy albo zgodę na pobyt tolerowany, bądź zezwolenie na pracę. W nowszym orzecznictwie, dokonując wykładni art. 5 ust. 2 ustawy systemowej Sąd Najwyższy wywiódł, że stały pobyt to pobyt niezmienny w danym okresie czasu, czyli w okresie realizacji podstawy ubezpieczenia, przy czym nie ma większego znaczenia okoliczność dotycząca tego, jaką administracyjną gwarancję prowadzenia działalności lub zapewnienie pobytu miał w Polsce obywatel państwa obcego. Zgodnie zaś z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 12 lipca 2017 r., (II UK 295/16) stały pobyt to pobyt niezmienny w danym okresie, czyli w okresie realizacji podstawy ubezpieczenia. Liczy się zatem to, czy obywatel obcego państwa przebywając na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej wykonuje stałą pracę w charakterze pracownika (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 września 2009 r., II UK 11/09, z dnia 6 września 2011 r., I UK 60/11 i z dnia 12 lipca 2017r., sygn. akt II UK 295/16).

Podkreślenia wymaga także, że zasady ustalania właściwego ustawodawstwa regulują przepisy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr: (...) z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE nr L 166 z 30 kwietnia 2004 r., str. 1, ze zm.), rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr: (...) z dnia 16 września 2009 r. dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) nr: (...) w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE nr L 284 z 30 października 2009 r. ze zm.) i rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr: (...) z dnia 24 listopada 2010 r. rozszerzającego rozporządzenie (WE) nr: (...) i rozporządzenie (WE) nr: (...) na obywateli państw trzecich, którzy nie są jeszcze objęci tymi rozporządzeniami jedynie ze względu na swoje obywatelstwo (Dz. Urz. UE Nr L 344 z 29 grudnia 2010 r.). Zgodnie z art. 1 rozporządzenia nr: (...), przepisy rozporządzenia (WE) nr: (...) i rozporządzenia nr: (...) mają zastosowanie do obywateli państw trzecich, którzy nie są jeszcze objęci tymi rozporządzeniami jedynie ze względu na swoje obywatelstwo, jak również do członków ich rodzin i osób pozostałych przy życiu po ich śmierci pod warunkiem, że zamieszkują oni legalnie na terytorium państwa członkowskiego i znajdują się w sytuacji, która pod każdym względem dotyczy więcej, niż jednego państwa członkowskiego.

Z brzmienia powołanego przepisu wynika, że to instytucja państwa członkowskiego dokonuje oceny przesłanki warunkującej rozszerzenie rozporządzenia (WE) nr: (...) i rozporządzenia (WE) nr: (...) na obywateli państw trzecich, którzy nie są jeszcze objęci tymi rozporządzeniami jedynie ze względu na swoje obywatelstwo. Przesłanką warunkującą to działanie jest „legalne zamieszkiwanie” obywatela państwa członkowskiego na terytorium państwa członkowskiego. Wskazać należy, że pojęcie „legalnego zamieszkania” na terytorium państwa członkowskiego nie zostało zdefiniowane na gruncie prawa europejskiego. Użycie zwrotu „legalne zamieszkiwanie” - bez dodatkowych warunków i bliższego sprecyzowania - w odniesieniu do terytorium państwa członkowskiego oznaczać musi poddanie kontroli legalności zamieszkiwania przepisom krajowym tego państwa. Przy czym nie może być to dowolna interpretacja, jak to uczynił ZUS uzależniając potwierdzenie legalnego zamieszkania od wydania dokumentu potwierdzającego obowiązek podatkowy w Polsce (rezydencję podatkową) wydany przez organ podatkowy. Żądanie takie organu rentowego jest nieuprawnione i nie znajduje oparcia w przepisach prawa europejskiego i polskiego. W szczególności źródłem prawa nie może być pismo Prezesa Zakładu z dnia 30 kwietnia 2018 r., znak: UP 2018- (...), z którego wynika, że od dnia 2 maja 2018 r. zmieniły się zasady dotyczące wymaganych dokumentów poświadczających legalność zamieszkania obywateli państw trzecich na terenie Polski i obok jednego z tytułów pobytowych: tj. zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego RP, zezwolenie na pobyt stały, zezwolenie na pobyt czasowy oraz pracę, wiza S. lub wiza krajowa, uznanie rezydencji podatkowej obywatela państwa trzeciego w RP za bezwzględnie obowiązujące kryterium do uznania pobytu cudzoziemca na terytorium RP za legalny. Wskazać należy, że jak wynika z ogólnodostępnej korespondencji prowadzonej pomiędzy Posłem K. O. i Podsekretarzem Stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej M. Z., mieli oni świadomość tego, że wprowadzone rozwiązania miały charakter tymczasowy jedynie do czasu zapadnięcia orzeczenia w sprawie C-477/17 B., wprowadzającego w tym zakresie rozwiązania wiążące dla całej UE.

P. podnieść należy, że certyfikat rezydencji zgodnie z definicją zawartą w art. 5a pkt. 21 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oznacza zaświadczenie o miejscu zamieszkania podatnika dla celów podatkowych wydane przez właściwy organ administracji podatkowej państwa zamieszkania podatnika. Zaś po myśli art. 3 ust. 1a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż przez 183 dni w roku podatkowym. Tym samym, żądanie przez organ rentowy przedstawienia certyfikatu rezydencji podatkowej jest sprzeczne z celem rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr: (...), ujętym w jego preambule, jako lepsza integracja obywateli państw trzecich, którzy legalnie zamieszkują na terytorium państw członkowskich, poprzez przyznanie im jednolitych praw, odpowiadających możliwie jak najbardziej tym, z których korzystają obywatele Unii (pkt I). Zgodnie też z postanowieniami Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr: (...) z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie procedury jednego wniosku o jedno zezwolenie dla obywateli państw trzecich na pobyt i pracę na terytorium państwa członkowskiego oraz w sprawie wspólnego zbioru praw dla pracowników z państw trzecich przebywających legalnie w państwie członkowskim (Dz.U.UE.L.2011.343.1), obywatele państw trzecich, którzy zostali przyjęci w państwie członkowskim w celu wykonywania pracy zgodnie z prawem Unii lub prawem krajowym mają prawo do równego traktowania z obywatelami państwa członkowskiego, na którego terytorium przebywają, w zakresie działów zabezpieczenia społecznego określonych w rozporządzeniu (WE) nr: (...). Ograniczenia zastosowania zasady równego traktowania, które mogą wprowadzić państwa członkowskie w stosunku do legalnie zatrudnionych na ich terenie obywateli państw trzecich nie dotyczą zasad delegowania do pracy w innym państwie członkowskim, czy określania mającego zastosowanie ustawodawstwa, wprowadzonych rozporządzeniem (WE) nr: (...), a jakiekolwiek ograniczenia równego traktowania w zakresie zabezpieczenia społecznego na mocy cytowanej dyrektywy nie powinny naruszać praw przyznanych na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr: (...) z dnia 24 listopada 2010 r. rozszerzającego rozporządzenie (WE) nr: (...) i rozporządzenie (WE) nr: (...) na obywateli państw trzecich, którzy nie są jeszcze objęci tymi rozporządzeniami jedynie ze względu na swoje obywatelstwo.

Wskazać również należy na utrwaloną w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej zasadę (tzw. reguła VanderElsta) - prawo przedsiębiorcy delegowania legalnie zatrudnionych cudzoziemców spoza Unii na czas określony do innego państwa członkowskiego w celu wykonywania tam usługi, bez konieczności spełnienia w tym państwie wymogów w rodzaju uzyskania pozwolenia na pracę. Trybunał wskazał, że pewne dodatkowe wymagania w odniesieniu do pracowników delegowanych pochodzących z państw trzecich stawiane przez niektóre z państw członkowskich są nieproporcjonalne (por. wyrok ETS z dnia 9 sierpnia 1994r., w sprawie C-43-93, z dnia 19 stycznia 2006r., w sprawie C-244/04, z dnia 21 października 2004r., w sprawie C-445-03). W ocenie Sądu Okręgowego żądanie przedstawienia certyfikatu rezydencji podatkowej w stosunku do pracowników pochodzenia ukraińskiego i białoruskiego jest właśnie nieproporcjonalne i może narazić Polskę na odpowiedzialność z tytułu naruszenia prawa wspólnotowego. W szczególności w kontekście wymagań stawianych przez pozostałe państwa członkowskie co do konieczności legitymowania się przez kierowców podczas kontroli formularzem A1. I tak od dnia 1 kwietnia 2017 r. obowiązuje art. L. 114-15-1 francuskiego Kodeksu zabezpieczenia społecznego. Zgodnie z tym przepisem osoby zatrudnione lub pracujące na własny rachunek, które wykonują pracę we Francji i podlegają ustawodawstwu innego państwa członkowskiego lub, w przypadku ich braku, ich pracodawca lub przedstawiciel pracodawcy we Francji, muszą dostarczyć inspektorom kontroli formularz dotyczący właściwego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego. Niedostarczenie tego dokumentu przez pracownika, pracodawcę lub przedstawiciela pracodawcy we Francji w trakcie kontroli, będzie skutkowało nałożeniem kary finansowej, a nawet zawieszeniem możliwości świadczenia usług w państwie przyjmującym. Tym bardziej, że jak wskazano powyżej wydanie certyfikatu rezydencji uzależnione jest między innymi od przebywania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. W wyroku Trybunału z dnia 19 stycznia 2006 r. w sprawie C-244/04 Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Republice Federalnej Niemiec wskazała, że państwo członkowskie, które nie ogranicza się do uzależnienia delegowania pracowników będących obywatelami państw trzecich w celu świadczenia usług na jego terytorium od zwykłego oświadczenia przedsiębiorstwa mającego siedzibę w innym państwie członkowskim zamierzającego dokonać delegowania tych pracowników oraz które wymaga, by pracownicy ci byli zatrudnieni przez to przedsiębiorstwo od co najmniej roku, uchybia zobowiązaniom, które na nim ciążą na mocy art. 49 WE.

Jak już wyżej wskazano choć definicja „legalnego zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego” nie została zdefiniowana na gruncie prawa europejskiego, to pojęcie „legalnego zatrudnienia” zostało zinterpretowane przez (...) w wyroku z dnia 24 stycznia 2019 r. w sprawie R. van bestuur van de S. V. przeciwko D. B., I. L., H. on (...) (C-477/17). W zadanym przez Sąd odsyłający pytaniu prejudycjalnym zwrócono uwagę na to, że zastosowanie art. 1 rozporządzenia nr: (...) stwarza problem z uwagi na istniejące między różnymi jego wersjami językowymi rozbieżności, ponieważ pojęcie „legalne zamieszkanie” wydaje się odpowiadać zarówno obecności, która nie jest długoterminowa, jak i pobytowi przejawiającemu pewien stopień stałości. Sąd ten wskazywał, że ani długość obecności, ani fakt, że obywateli ci zachowują zwykły ośrodek swych interesów życiowych w państwie trzecim, nie są jako takie rozstrzygające przy określaniu, czy obywatele ci „legalnie zamieszkują na terytorium danego państwa członkowskiego” w rozumieniu art. 1 rozporządzenia nr: (...). Trybunał podkreślił, że zarówno z potrzeb jednolitego stosowania prawa Unii, jak i z zasady równości wynika, że treściom przepisu prawa Unii, takiemu jak art. 1 rozporządzenia nr: (...), który nie zawiera wyraźnego odesłania do prawa państw członkowskich dla określenia swego znaczenia i zakresu, należy nadać zwykle w całej Unii Europejskiej autonomiczną i jednolitą wykładnię. W sentencji orzeczenia wskazano, że artykuł 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr: (...) z dnia 24 listopada 2010 r. rozszerzającego rozporządzenie (WE) nr: (...) i rozporządzenie (WE) nr: (...) na obywateli państw trzecich, którzy nie są jeszcze objęci tymi rozporządzeniami jedynie ze względu na swoje obywatelstwo, należy interpretować w ten sposób, że obywatele państw trzecich, tacy jak ci, których dotyczy sprawa w postępowaniu głównym, przebywający i wykonujący tymczasowo pracę w różnych państwach członkowskich na rzecz pracodawcy mającego siedzibę w danym państwie członkowskim, mogą powoływać się na przewidziane w rozporządzeniu (WE) nr: (...) Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego i rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr: (...) z dnia 16 września 2009 r. dotyczącym wykonywania rozporządzenia nr: (...) zasady koordynacji w celu określenia ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego, któremu podlegają, ze względu na to, że przebywają oni i pracują legalnie na terytorium państw członkowskich. Zatem w świetle wyżej wymienionego orzeczenia o legalności zamieszkania przesądzają dwie przesłanki: legalnego przebywania oraz legalnej pracy. W tym miejscu wskazać należy, że Trybunał Sprawiedliwości dokonał wykładni prawa UE, aby zapewnić jego stosowanie w taki sam sposób we wszystkich państwach UE. Pytanie prejudycjalne kierowane jest w sytuacji, gdy pojawiają się wątpliwości dotyczące wykładni prawa wspólnotowego lub ważności aktów instytucji wspólnotowych, nie zaś prawa krajowego. Orzeczenia w trybie prejudycjalnym wiążą zarówno sąd odsyłający, jak i wszystkie sądy w państwach UE, albowiem Sąd wspólnotowy wydaje orzeczenie prejudycjalne zwierające wykładnię przepisu prawa wspólnotowego, a jego celem jest eliminacja niezgodności pomiędzy prawem poszczególnych krajów a prawem wspólnotowym, któremu Trybunał Sprawiedliwości nadaje autonomiczną i jednolitą wykładnię w całej Unii Europejskiej.

W okolicznościach niniejszej sprawy bezspornym jest, że zainteresowani (obywatele Ukrainy i Białorusi), w spornym okresie czasu wykonywali stałą pracę kierowcy w międzynarodowym transporcie drogowym na podstawie umowy o pracę zawartej z polskim przedsiębiorcą, mającym siedzibę w Polsce i w związku z tym podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym w Polsce. Bezsporne jest również i to, że zainteresowani zostali zatrudnieni legalnie, albowiem przebywali na terytorium Polski na podstawie ważnej wizy, bądź karty pobytu wydanej w celu wykonywania pracy i uzyskanego zezwolenia na pracę, którą wykonywali. Co istotne także, w całym okresie zatrudnienia zainteresowanych w (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. zarówno pobyt, jak i praca były legalne. Zainteresowani posiadają wizę pracowniczą/kartę pobytu, uprawniającą ich do legalnego zamieszkiwania w Polsce, które pozostawały ważne w okresie zatrudnienia przez płatnika składek oraz zezwolenie typu A na pracę ważne w przypadku Y. M. do dnia 18 września 2021 r. oraz w przypadku D. K. do dnia 9 września 2021 r. Legitymują się też świadectwami kierowcy wydanymi przez Głównego Inspektora Transportu Drogowego do celów zarobkowego przewozu drogowego rzeczy na podstawie licencji wspólnotowej. W całym okresie zatrudnienia w odwołującej się Spółce, zainteresowani Y. M. i D. K. posiadali zatem dokumenty potwierdzające ich legalny pobyt na terytorium Polski, jak również dokumenty potwierdzające legalność zatrudnienia.

W związku z powyższym, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ( 14) § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 29 października 2018 r., nr: (...) w ten sposób, że zobowiązał Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. do wydania odwołującej się Spółce zaświadczenia o ustawodawstwie dotyczącym zabezpieczenia społecznego, mającym zastosowanie do osoby uprawnionej na formularzu A1 dla Y. M. na okres od dnia 26 października 2018 r. do dnia 25 stycznia 2019 r., o czym orzekł w pkt. 1 sentencji wyroku. Z kolei w pkt. 2 sentencji wyroku Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ( 14) § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 29 października 2018 r., nr: (...) w ten sposób, że zobowiązał Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. do wydania odwołującej się Spółce zaświadczenia o ustawodawstwie dotyczącym zabezpieczenia społecznego, mającym zastosowanie do osoby uprawnionej na formularzu A1 dla D. K. na okres od dnia 26 października 2018 r. do dnia 20 grudnia 2018 r.

O kosztach zastępstwa procesowego, Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., w związku z § 9 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. poz. 1804 oraz z 2016 r. poz. 1667), zmienionego następnie Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 września 2017 r., zasądzając od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. na rzecz (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. kwotę w wysokości 360,00 zł (2 x 180,00 zł) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt. 3 wyroku).

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć (...)

MW