Sygn. akt VIII U 900/19

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 14 marca 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. po rozpoznaniu wniosku Z. S. z dnia 4 lutego 2019 r. odmówił wnioskodawczyni prawa do ponownego ustalenia podstawy wymiaru świadczenia.

Organ rentowy wskazał w uzasadnieniu, że do wyliczenia podstawy wymiaru świadczenia wnioskodawczyni przyjęto wynagrodzenie (dochód), które stanowiło podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne w okresie 10 kolejnych lat kalendarzowych z ostatnich 20 lat kalendarzowych tj. 1981 – 2000. Wskaźnik wymiaru świadczenia wyniósł 99,52% z lat 1981 – 1990.

Po ponownym przeliczeniu podstawy wymiaru świadczenia z 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych od 1981 – 2000, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury, najkorzystniejsze wynagrodzenie ustalono nadal z lat 1981 – 1990, wskaźnik z tego okresu wyniósł 99,52%.

Po przeliczeniu podstawy wymiaru świadczenia z 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych od 1986 do 2005, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury, najkorzystniejsze wynagrodzenie ustalono z lat 1986 – 1995, wskaźnik z tego okresu wyniósł 52,72% - więc jest niższy, a tym samym mniej korzystny.

Po przeliczeniu podstawy wymiaru z 20 dowolnych lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 77,01% i jest niższy, a tym samym niekorzystny.

Mając na względzie powyższe organ rentowy wskazał, że świadczenie będzie wypłacane w dotychczasowej wysokości.

/decyzja – k. 74 akt ZUS/

Odwołanie od w/w decyzji w dniu 8 kwietnia 2019 r. złożyła ubezpieczona Z. S. i wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji i uwzględnienie przy wyliczaniu wysokości emerytury rocznego ryczałtu w wysokości 80% z tytułu otrzymywanego wynagrodzenia za tzw. wierszówki za okres 1971 – 1992 w Wydawnictwie (...) – not” w W..

/odwołanie – k. 3 – 5/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

/odwołanie – k. 6/

Na rozprawie w dniu 20 września 2019 r. pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie i wniósł o przyjęcie za okres od 1972 – 1982 proporcjonalnego wynagrodzenia z wierszówek. Wynagrodzenie ma być uśrednione tzn. ma być zsumowane wynagrodzenie wynikające z RP-7, ustalona proporcja w stosunku do wynagrodzenia zasadniczego, a następnie przyjęcie tej proporcji do wynagrodzenia zasadniczego, a następnie przyjęcie tej proporcji do okresu, za który nie ma dokumentacji. Pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania.

/protokół rozprawy z dnia 20 września 2019 r. – 00:01:00 – 00:11:35, 00:13:09 – 00:13:32 – płyta CD – k. 183/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Z. S. urodziła się (...)

/okoliczność bezsporna/

Decyzją z dnia 27 czerwca 2001 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku Z. S. z dnia 4 czerwca 2001 r. przyznał wnioskodawczyni emeryturę od 1 czerwca 2001 r. tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przyjęto podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 lat kalendarzowych tj. od stycznia 1981 r. do grudnia 1990 r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 99,52%. Do ustalenia wysokości emerytury organ rentowy uwzględnił 35 lat, 7 miesięcy okresów składkowych. Wysokość emerytury wyniosła 1178,92 zł.

/decyzja – k. 25 akt ZUS/

W dniu 19 czerwca 2006 r. wnioskodawczyni złożyła wniosek o przyznanie emerytury w związku z osiągnięciem wieku emerytalnego.

/wniosek – k. 48 – 49 akt ZUS/

Decyzją z dnia 10 lipca 2006 r. organ rentowy po rozpatrzeniu wniosku Z. S. z dnia 19 czerwca 2006 r. przyznał wnioskodawczyni emeryturę od 1 czerwca 2006 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przyjęto podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 lat kalendarzowych tj. od stycznia 1981 r. do grudnia 1990 r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 99,52%. Do ustalenia wysokości emerytury organ rentowy uwzględnił 35 lat, 7 miesięcy okresów składkowych. Wysokość emerytury wyniosła 1347,68 zł.

/decyzja – k. 53 akt ZUS/

W dniu 4 lutego 2019 r. wnioskodawczyni złożyła wniosek o ponowne obliczenie świadczenia emerytalnego.

/wniosek – k. 66 akt ZUS/

Zaskarżoną decyzją z dnia 14 marca 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. po rozpoznaniu wniosku Z. S. z dnia 4 lutego 2019 r. odmówił wnioskodawczyni prawa do ponownego ustalenia podstawy wymiaru świadczenia.

Organ rentowy wskazał w uzasadnieniu, że do wyliczenia podstawy wymiaru świadczenia wnioskodawczyni przyjęto wynagrodzenie (dochód), które stanowiło podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne w okresie 10 kolejnych lat kalendarzowych z ostatnich 20 lat kalendarzowych tj. 1981 – 2000. wskaźnik wymiaru świadczenia wyniósł 99,52% z lat 1981 – 1990.

Po ponownym przeliczeniu podstawy wymiaru świadczenia z 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych od 1981 – 2000, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury, najkorzystniejsze wynagrodzenie ustalono nadal z lat 1981 – 1990, wskaźnik z tego okresu wyniósł 99,52%.

Po przeliczeniu podstawy wymiaru świadczenia z 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych od 1986 do 2005, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury, najkorzystniejsze wynagrodzenie ustalono z lat 1986 – 1995, wskaźnik z tego okresu wyniósł 52,72% - więc jest niższy, a tym samym mniej korzystny.

Po przeliczeniu podstawy wymiaru z 20 dowolnych lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 77,01% i jest niższy, a tym samym niekorzystny.

Mając na względzie powyższe organ rentowy wskazał, że świadczenie będzie wypłacane w dotychczasowej wysokości.

/decyzja – k. 74 akt ZUS/

Wnioskodawczyni w okresie od 1 grudnia 1972 r. do 31 marca 1992 r. była zatrudniona w Wydawnictwie (...) – Not w W. na stanowisku kierownika działu w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie od 1 grudnia 1972 r. do 31 maja 1991 r., kierownika działu w wymiarze ½ etatu od 1 czerwca 1991 r. do 31 marca 1992 r. Podczas zatrudnienia korzystała z urlopu bezpłatnego od 20 lutego 1991 r. do 10 kwietnia 1991 r.

/świadectwo pracy – k. 9 akt ZUS/

Wnioskodawczyni wykazała wysokość wynagrodzeń za lata 1980 – 1992 za pomocą dokumentu Rp-7, za lata 1983 – 1992 ubezpieczona wykazała także wysokość otrzymywanych honorariów. Wynagrodzenia wyniosły:

- w 1980 r. – 79.500,00 zł,

- w 1981 r. – 90.000,00 zł,

- w 1982 r. – 139.934,00 zł,

- w 1983 r. – 183.965,00 zł,

- w 1984 r. – 236.290,00 zł,

- w 1985 r. – 274.017,00 zł,

- w 1986 r. – 312.566,00 zł,

- w 1987 r. – 369.621,00 zł,

- w 1988 r. – 580.571,00 zł,

- w 1989 r. – 2.071.436,00 zł,

- w 1990 r. – 8.917.415,00 zł,

- w 1991 r. – 9.811.050,00 zł,

- w 1992 r. – 7.250.000,00 zł.

/zaświadczenie Rp-7 – k. 10 – 11 akt ZUS, akta osobowe – k. 20 - 170/

Ubezpieczona podczas zatrudnienia w Wydawnictwie (...) – Not w W. pracowała początkowo jako redaktor a następnie jako kierownik działu. Wynagrodzenie ubezpieczonej z okresu zatrudnienia z składało się z wynagrodzenia zasadniczego oraz wierszówek czyli honorarium. Wierszówki wynosiły około 50% miesięcznego wynagrodzenia. Wysokość honorarium było uzależnione od ciężaru artykułu. W każdym miesiącu była inna kwota. Od wierszówek były opłacane składki na ubezpieczenie społeczne. Nadto ubezpieczona otrzymywała nagrody.

/zeznania wnioskodawczyni z dnia 25 czerwca 2019 r. – 00:08:01 – 00:14:37 – płyta CD – k. 176, zeznania z dnia 20 września 2019 r. – 00:11:35 – 00:13:09 – płyta CD – k. 183 w zw. z zeznaniami z dnia 29 października 2019 r. 00:16:05 – 00:21:03 – płyta CD – k. 192, zeznania świadka Z. M. z dnia 25 czerwca 2019 r. – 00:17:05 – 00:24:56 – płyta CD – k. 176, zeznania świadka Z. K. z dnia 25 czerwca 2019 r. – 00:24:56 – 00:34:44 – płyta CD – k. 176, akta osobowe – k. 20 – 170/

Redakcje w wydawnictwach otrzymywały budżet i mogły płacić honoraria do wysokości określonej w budżecie. Wysokość honorariów była uzależniona od rodzaju redakcji. Bogate redakcje stać było na wyższe honoraria. Każdorazowo o wysokości honorariów decydował redaktor naczelny.

/zeznania świadka A. K. z dnia 29 października 2019 r. - 00:03:13 – 00:15:16 – płyta CD – k. 192/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych dowodów w postaci dokumentów zgromadzonych w aktach rentowych ZUS załączonych do akt sprawy oraz zeznań wnioskodawczyni i świadków. Dokumentom zgromadzonym w aktach ZUS Sąd przyznał w pełni walor wiarygodności uznając, że są one rzetelne, kompletne i mogą stanowić podstawę ustaleń faktycznych w przedmiotowej sprawie. Sąd podzielił zeznania wnioskodawczyni oraz świadków Z. M. oraz Z. K. co do faktu, że wnioskodawczyni oprócz wynagrodzenia zasadniczego otrzymywała honorarium w wysokości około 50% miesięcznego wynagrodzenia .

Jednakże na podstawie tak sformułowanych zeznań nie ma możliwości ustalenia jakie faktycznie w każdym miesiącu wynagrodzenia otrzymywała ubezpieczona w spornym okresie, za które nie zachowała się dokumentacja płacowa, przy uwzględnieniu zeznań, że, jednocześnie wysokość honorarium było uzależnione od ciężaru artykułu, a w każdym miesiącu była inna kwota. Każdorazowo też o wysokości honorariów decydował redaktor naczelny.

Natomiast A. K. w ogóle nie posiadał wiedzy czy ubezpieczona w ogóle otrzymywała honoraria. Zeznał jedynie, że redakcje posiadały środki by wypłacać honoraria.

Sąd pominął złożone przez Wydawnictwo (...) kopie artykułów opublikowanych przez Z. S. w latach 1973 – 1982 jako nieprzydatne albowiem na ich podstawie nie da się ustalić wysokości wynagrodzeń ubezpieczonej w sporym okresie, w szczególności przy braku określenia stawek za poszczególne artykuły.

Sąd oddalił wniosek pełnomocnika ubezpieczonej o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność wyliczenia wynagrodzenia ubezpieczonej w latach 1972 – 1982 albowiem nie ma możliwości wyliczenia przez biegłego wynagrodzeń w spornych okresach albowiem nie zachowała się dokumentacja za ten okres. Nadto brak podstaw do ustalenia wysokości wynagrodzenia za te okresy analogicznie przy uwzględnieniu otrzymywanego wynagrodzenia później, przy uwzględnieniu cytowanych powyżej zeznań, co do tego, że wysokość honorarium było uzależnione od ciężaru artykułu, a w każdym miesiącu była inna kwota. Każdorazowo też o wysokości honorariów decydował redaktor naczelny.

W ocenie Sądu wniosek ten zmierza jedynie do przedłużenia postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jako niezasadne podlega oddaleniu.

Zgodnie z treścią art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U z 2017 r. poz. 1383 z późn. zm.), wysokość emerytury lub renty oblicza się ponownie, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, od podstawy wymiaru ustalonej w myśl art. 15, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego:

1)z liczby kolejnych lat kalendarzowych i w okresie wskazanym do ustalenia poprzedniej podstawy wymiaru świadczenia,

2)z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury lub renty albo o ponowne ustalenie emerytury lub renty, z uwzględnieniem art. 176,

3)z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury lub renty

- a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego.

2. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru, obliczony na zasadach określonych w art. 15, mnoży się przez kwotę bazową ostatnio przyjętą do obliczenia świadczenia.

3. Podstawa wymiaru emerytury lub renty, ustalona na zasadach określonych w ust. 1 i 2, podlega wszystkim waloryzacjom przysługującym do dnia zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie tej podstawy.

W myśl art. 15 ust. 1 w/w ustawy, podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176.

Zgodnie z treścią ust. 4, w celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty:

1)oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w ust. 3, w okresie każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych;

2)oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu;

3)oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która, z zastrzeżeniem ust. 5, stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury lub renty, oraz

4)mnoży się przez ten wskaźnik kwotę bazową, o której mowa w art. 19.

Ust. 5 stanowi, że wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie może być wyższy niż 250%.

Zgodnie z treścią ust. 6, na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

W myśl art. 110 ust. 1 w/w ustawy, wysokość emerytury lub renty oblicza się ponownie od podstawy wymiaru ustalonej w sposób określony w art. 15, z uwzględnieniem ust. 3, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego przypadającą w całości lub w części po przyznaniu świadczenia, a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego.

Zgodnie z ust. 2, warunek posiadania wyższego wskaźnika wysokości podstawy wymiaru nie jest wymagany od emeryta lub rencisty, który od dnia ustalenia prawa do świadczenia do dnia zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie świadczenia, w myśl ust. 1, nie pobrał świadczenia wskutek zawieszenia prawa do emerytury lub renty lub okres wymagany do ustalenia podstawy przypada w całości po przyznaniu prawa do świadczenia, a wskaźnik wysokości podstawy wynosi, co najmniej 130%.

W myśl ust. 3, okres ostatnich 20 lat kalendarzowych, o których mowa w art. 15 ust. 1, obejmuje okres przypadający bezpośrednio przed rokiem, w którym zgłoszono wniosek o ponowne ustalenie wysokości świadczenia, z uwzględnieniem art. 176.

Należy wskazać, że ubezpieczona w niniejszym postępowaniu wniosła o ponowne ustalenie wysokości emerytury z uwzględnieniem za okres 1972 – 1982, za który nie zachowała się dokumentacja płacowa, uśrednionego wynagrodzenia wyliczonego na podstawie RP-7, za lata za które zachowała się dokumentacja płacowa z uwzględnieniem wierszówek.

Zgodnie z treścią §21 ust.1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U. nr 237, poz.1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Wskazana regulacja § 21 ust.1 powołanego rozporządzenia stanowiąca odpowiednik obowiązującego do dnia 23 listopada 2011 roku § 20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno - rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz.U. nr 10, poz.49) wyznacza kierunek postępowania dowodowego, nie oznacza to jednak aby wysokość uzyskiwanego uposażenia nie mogła być wskazana i w inny sposób, tak przy pomocy pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, czy też nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków - aczkolwiek wskazujących wprost na wysokość wynagrodzenia danego zainteresowanego (tak stanowi m. in. teza wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997 roku - II UKN 186/97, OSNAP 1998/11/324, a także wyroki: Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 4 marca 1997 roku - III AUa 105/97, Apel. W-wa 1997/2/7, Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 27 czerwca 1995 roku - III AUr 177/95, OSA 1996/10/32, czy Sądu Apelacyjnego Białymstoku - III AUr 294/93, PS - wkład. 1994/3/6).

Do ustalenia podstawy wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych może być uwzględnione tylko wynagrodzenie faktycznie uzyskane przez ubezpieczonego w danym okresie, a nie zaś wynagrodzenie ustalone na podstawie przypuszczeń czy też uśrednień. Jedynie wynagrodzenie ubezpieczonego ustalone w sposób niewątpliwy, wobec którego nie istnieje wątpliwość, iż zostało ono zawyżone, może być podstawą do ustalenia współczynnika wysokości podstawy wymiaru.

Należy przypomnieć, że w postępowaniach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych sąd nie jest obowiązany do poszukiwania dokumentów zatrudnieniowo - płacowych, o które nie zadbała osoba dochodząca świadczenia ubezpieczeniowego. W związku z tym to na ubezpieczonym spoczywał ciężar dowodzenia i udokumentowania podnoszonych twierdzeń. Przy ustalaniu podstawy wymiaru składki wnioskodawca powinien udowodnić, że w spornym okresie uzyskiwał wynagrodzenie w konkretnie określonej wysokości oraz to, że od wynagrodzenia tego była odprowadzana składka /Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 31 sierpnia 2016 r. III AUa 1723/15 LEX nr 2149641 /.

Należy podkreślić, że Sąd nie jest związany ograniczeniami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organami rentowymi, co wynika z treści art. 473 k.p.c. i sprawia, że każdy fakt może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe.

Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe obejmujące analizę dostępnej dokumentacji związanej ze spornym okresem zatrudnienia wnioskodawczyni oraz przesłuchał ubezpieczoną oraz świadków, co dało podstawę do oceny prawidłowości zaskarżonej decyzji w świetle zarzutów ubezpieczonej. Wysokości wynagrodzenia lub danego składnika wynagrodzenia nie można ustalać w sposób przybliżony, ale pewny, na podstawie konkretnego dokumentu bądź jego kopii, który zachował się w dokumentacji osobowej ubezpieczonego (ostatecznie w oparciu o wiarygodne i precyzyjne zeznania świadków). W takim wypadku uwzględnić można składniki wynagrodzenia, które są pewne, wypłacane były w danym okresie, stałe i w określonej wysokości (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 18 stycznia 2012 r., III AUa 1555/11, LEX nr 1113058).

W ocenie Sądu, w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, brak jakichkolwiek podstaw do ustalenia wysokości wynagrodzenia z okresu zatrudnienia ubezpieczonej w 1972 – 1982 w zakresie w jakim nie wynika wprost z dokumentacji płacowej w sposób niewątpliwy.

Jak już wcześniej wskazano, nie zachowała się dokumentacja w tym zakresie, także z zeznań wnioskodawczyni, świadków nie wynika jaka była wysokość zarówno wypłacanego powódce wynagrodzenia zasadniczego od 1972 r. do 1979 r. jak i przysługujących jej honorariów w okresie od 1972 r. do 1982 r.

Wnioskodawczyni, na której zgodnie z art. 6 k.c. spoczywał ciężar dowodowy, nie udowodniła swojego roszczenia w tym zakresie. Stosownie bowiem do art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. W postępowaniu sądowym ubezpieczony może korzystać z wszelkich środków dowodowych stwierdzających wysokość zarobków lub dochodów stanowiących podstawę wymiaru emerytury lub renty, w szczególności z dowodów dokumentów oraz z przesłuchania świadków (zob. wyrok SN z 25.07.1997 r., II UKN 186/97, OSNP 11/1998, poz. 342).

Nie jest możliwe obliczanie wysokości emerytury wyłącznie na podstawie twierdzeń wnioskodawcy. Twierdzenia te muszą być udowodnione. Wskazać należy, iż nie jest rzeczą sądu zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też Sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Stanowisko takie zawarł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1996r. sygn. akt I CKU 45/96 (opubl. OSNC z 1997r., z.6-7, poz.76). Podobnie, w wyroku z 7 października 1998 r., II UKN 244/98, OSNAPiUS 1999, nr 20, poz. 662, Sąd Najwyższy stwierdził nawet, że od 1 lipca 1996 r. nastąpiło zniesienie zasady odpowiedzialności sądu za wynik postępowania dowodowego, także w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych.

Podobny pogląd zaprezentował Sąd Apelacyjny w Łodzi w uzasadnieniu wyroku z dnia 15 marca 2006 roku, zapadłego w sprawie o sygn. akt III AUa 1096/05, wskazując, iż ujemne konsekwencje związane z trudnościami w dokumentowaniu wysokości wynagrodzeń z lat odległych nie powinny obciążać wyłącznie ubezpieczonych, jednakże nie można również odpowiedzialności za taki stan rzeczy przenosić wyłącznie na Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ustawowym wymogiem jest bowiem wykazanie przez ubezpieczonego konkretnych kwot otrzymanych przez niego zarobków, jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe lub ubezpieczenie społeczne, przy czym nie może istnieć tu żaden stan niepewności co do wysokości.

Jak już podniesiono powyżej wnioskodawczyni nie przedłożyła żadnych miarodajnych dowodów potwierdzających wysokość zarówno wynagrodzenia zasadniczego jak i honorariów w spornym okresie. Twierdzenia wnioskodawczyni co do osiąganych przez nią faktycznie zarobków w zakresie honorariów są całkowicie gołosłowne. Przyjmowanie zaś wartości tego wynagrodzenia w oparciu o wartości faktycznie otrzymywane przez wnioskodawczynię w okresach późniejszych na podstawie RP-7 jest niedopuszczalne. Co do honorariów podnieść należy, iż załączona do akt sprawy dokumentacja, jak i zeznania świadków wskazują, iż w istocie wnioskodawczyni otrzymywała honoraria, ale jednocześnie nie pozwalają one na ustalenie, w jakiej konkretnie wysokości w całym spornym okresie. Świadkowie mówią o wypłacie honorarium na poziomie około 50% wynagrodzenia zasadniczego. Wysokość honorarium była uzależniona od napisanego tekstu czy też zasobności redakcji.

Z uwagi na brak dokumentacji świadczącej o wysokości honorariów nie było możliwe przyjęcie, że wynosiło ono 50% wynagrodzenia zasadniczego, jak chce tego ubezpieczona. W oparciu o materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie ma możliwości ustalenia wysokości kwot wypłaconych tytułem honorariów, za cały sporny okres, ponieważ brak jest dokumentacji w tym zakresie, brak jest kart wynagrodzeń.

W przypadku wynagrodzenia zasadniczego lub innych obligatoryjnych składników wynagrodzenia, wynikających z obowiązujących przepisów, można przyjąć najniższe wynagrodzenie obowiązujące w czasie, którego dotyczy żądanie uwzględnienia tego okresu do przeliczenia świadczenia. W sytuacji takiego składnika wynagrodzenia, jakim jest premia, konieczne jest jednak istnienie dowodów potwierdzających bez wątpliwości fakt wypłaty premii oraz jej wysokość (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lipca 2007 r., I UK 36/07, LEX nr 390123). Nie można bowiem pominąć, iż wysokość świadczenia emerytalnego pozostaje funkcją uzyskiwanych niegdyś dochodów, a zatem dla jego wyliczenia nieodzownym pozostaje ustalenie rzeczywistych zarobków, jako decydujących o rozmiarze opłacanej składki na ubezpieczenie społeczne. Niedopuszczalne przy tym jest opieranie się jedynie na hipotezach czy założeniach, wynikających z przyjęcia średnich wartości.

Z całą mocą podkreślenia wymaga, że przepisy prawa ubezpieczeń społecznych są normami bezwzględnie obowiązującymi i nie zawierają unormowań pozwalających na ustalanie wynagrodzeń w sposób przybliżony lub prawdopodobny. Ustalenie rzeczywistych zarobków jest decydujące o rozmiarze opłacanej składki na ubezpieczenia społeczne. Właściwie tylko dokumentacja własna stanowi w postępowaniu sądowym precyzyjny dowód na wysokość wynagrodzenia świadczeniobiorcy. W orzecznictwie zgodnie przyjmuje się, że co do zasady nie ma możliwości wyliczenia wynagrodzenia, a co za tym idzie wysokości składek na ubezpieczenie społeczne oraz wskaźnika podstawy wymiaru emerytury lub renty, w oparciu o wyliczenia hipotetyczne, uśrednione, czy też wynikające z porównania wynagrodzenia innych pracowników (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lipca 2007 r., I UK 36/07, Legalis nr 181419). Sąd Apelacyjny w Łodzi również niejednokrotnie wypowiadał się w tej kwestii stwierdzając, że wysokości wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru świadczeń emerytalno - rentowych nie powinno się udowadniać wyłącznie zeznaniami świadków, jeśli świadkowie nie są w stanie konkretnie i precyzyjnie podać wysokości osiąganego przez wnioskodawcę wynagrodzenia. Wprawdzie w toku postępowania sądowego strona może dowodzić wysokości wynagrodzeń na potrzeby ustalenia wysokości podstawy wymiaru świadczenia wszelkimi środkami dowodowymi, zatem dowodem na tę okoliczność mogą być zarówno dokumenty dotyczące wynagradzania osób zatrudnionych w tym samym okresie, w tym samym zakładzie pracy i przy pracy tego samego rodzaju, co ubezpieczony, jak też zeznania tych osób, nie oznacza to jednak, że wykazanie konkretnych zarobków w celu obliczenia wysokości świadczenia z ubezpieczenia społecznego może być dokonywane w sposób przybliżony, jedynie na zasadzie uprawdopodobnienia (tak Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 16 lipca 2013 r., III AUa 1714/12, Legalis nr 739136, w wyroku z dnia 29 września 2014 r., III AUa 2618/13, Legalis nr 1163500).

Z powyższych względów nie jest możliwe ustalenie nowej wysokości świadczenia emerytalnego wnioskodawczyni z uwzględnieniem wynagrodzeń za sporny okres zatrudnienia w podnoszonej przez wnioskodawcę wysokości, których wysokość nie jest precyzyjnie określona w listach płac w oparciu tylko o twierdzenia wnioskodawczyni i w oparciu o zeznania świadków. Wyżej wymienieni nie byli bowiem w stanie wskazać w jakiej wysokości wnioskodawczyni w spornym okresie otrzymywała to wynagrodzenie.

Reasumując, co do żądania skarżącej uwzględnienia w wyliczeniu podstawy wymiaru w spornym okresie faktycznych kwot otrzymywanego wynagrodzenia, brak jest podstaw do przyjęcia innych składników wynagrodzenia niż wynagrodzenie wskazane na listach płac, druku RP-7. Wnioskodawczyni nie udowodniła bowiem konkretnych kwot wynagrodzenia za pozostały okres zatrudnienia w Wydawnictwie, za który nie zachowała się dokumentacja płacowa. Tym samym przyjęcie do ustalenia emerytury wynagrodzenia minimalnego z tytułu pracy w Wydawnictwie w okresie 1 grudnia 1972 r. do 31 grudnia 1979 r. oraz nie uwzględnienie honorariów w okresie od 1 grudnia 1972 r. do 31 grudnia 1982 r., za który nie ma listy płac czy kart wynagrodzeń uznać należy za w pełni uprawnione.

Zaskarżona decyzja w pełni zatem odpowiada prawu.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy w Łodzi na podstawie art. 477 ze zn. 14 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie ubezpieczonej jako bezzasadne.