s ygn. akt II Ka 233/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 02 stycznia 2020 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu – II Wydział Karny, w składzie:

Przewodniczący

-

sędzia Jacek Klęk

Sędziowie

-

Marek Podwójniak

-

Aneta Świaniarska

Protokolant

-

sekr. sąd. Katarzyna Wawrzyniak

staż. Karlina Świniarska

przy udziale prokuratora Włodzimierza Klimaszewskiego, po rozpoznaniu w dniu 18 XII 2019 r. sprawy M. Ł. (1) oskarżonego o czyny z art. 297§1 k.k. i art. 286§1 k.k. i art. 270§1 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k. na skutek apelacji prokuratora od wyroku Sądu Rejonowego w Łasku z 25 marca 2019 r. w sprawie II K 424/16,

uchyla wyrok w zaskarżonej części i sprawę w tym zakresie przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Łasku.

Aneta Świniarska

Jacek Klęk

Marek Podówjniak

UZASADNIENIE

Formularz UK 2 Sygnatura akt

II Ka 233/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: 0

1. CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Łasku z dnia 25 marca 2019 r., wydany w sprawie II K 424/16

w części odnoszącej się do M. Ł. (1).

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐ co do winy

☐ co do kary

co do środka karnego lub innego

rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej

czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany

w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada

prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść

orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,

jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub

niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub

innego środka

art. 439 k.p.k.

☐ brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒ uchylenie ☐ zmiana

2. USTALENIE FAKT Ó W W ZWI Ą ZKU Z DOWODAMI

PRZEPROWADZONYMI PRZEZ S Ą D ODWO Ł AWCZY

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp. Oskarżony Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi Dowód Numer karty

2.1.1.1.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp. Oskarżony Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi Dowód Numer karty

2.1.2.1.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu

z pkt 2.1.1

Dowód Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów

(dowody, które sąd uznał za niewiarygod ne oraz niemające

znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu

z pkt 2.1.1

albo 2.1.2

Dowód Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH

ZAR ZUTÓW I WNIOSKÓW

Lp. Zarzut

3.1.

art. 438 pkt. 2 k.p.k. - naruszenie przepisów postępowania mającą

wpływ na jego treść, a to:

a) art. 4, art. 7, art. 366§1 i art. 410 k.p.k. poprzez dowolną,

wykraczającą poza swobodną ocenę materiału dowodowego

co doprowadziło do naruszenia zasady obiektywizmu orzekania

na podstawie całokształtu okoliczności ujawnionych w toku

rozprawy oraz nie wyjaśnienie wszystkich nasuwających się

wątpliwości i wydanie wyroku w oparciu o zdawkowe wyjaśnienia

oskarżonego M. Ł. (1), bez 3wnikliwej oceny wniosków

płynących z pozostałego materiału dowodowego zgromadzonego

w sprawie, a w szczególności wyjaśnień oskarżonego J.

W., a w konsekwencji w oparciu o wadliwie oceniony materiał

dowodowy błędne przyjęcie, że oskarżony M. Ł. (1) nie

wypełnił swoim zachowaniem znamion zarzucanych mu w akcie

oskarżenia przestępstw i uniewinni9enie go od ich popełnienia.

☒ zasadny

☐ częściowo

zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu z a zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut w pełni zasadny, przy czym powyższe odnosi się do obrazy art. 366§1 k.p.k. w zw.

z art. 410 k.p.k. Powyższe wynika z faktu odstąpienia przez Sąd od weryfikacji prawidłowo

ujawnionych w toku rozprawy głównej twierdzeń J. W. (1) w zakresie wskazania

współsprawstwa M. Ł. przytoczonych w protokole przesłuchania ww.

z 29 czerwca 2012 r. Tymczasem obraza art. 7 k.p.k. sprowadzająca się do dowolnej oceny

materiału dowodowego może być skutecznie podniesiona wyłącznie wówczas, gdy dotyczy

on materiału dowodowego prawidłowo zgromadzonego i ujemnego w toku rozprawy,

co w niniejszej sprawie z uwagi na obrazę art. 366§1 k.p.k. nie ma miejsca. Upraszczając,

dysponując niepełnym materiałem dowodowym Sąd nie mógł dokonać oceny zebranych

dowodów zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów.

Wniosek

☒ zasadny

☐ częściowo

zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny , częściowo zasadny albo niezasadny.

W sprawie zachodzi konieczność przeprowadzenie na nowo przewodu sądowego w całości

odnośnie czynów zarzucanych M. Ł. (1).

3.2.

art. 438 pkt. 2 k.p.k. - naruszenie przepisów postępowania mającą

wpływ na jego treść, a to:

b) art. 5§2 k.p.k. poprzez przedwczesne i niczym nieuzasadnione

rozstrzygnięcie na korzyść oskarżonego M.J. Ł.

okoliczności, co do których brak jest podstaw, ażeby uznać je za

nie dające się usunąć w toku postępowania dowodowego, a

będące jedynie następstwem niedokładnego, niepełnego

postepowania dowodowego oraz wadliwej oceny zgromadzonego

w sprawie materiału dowodowego.

☐ zasadny

☐ częściowo

zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu z a zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Łączenie zarzutu obrazy art. 5§2 k.p.k. i art. 7 k.p.k. jest wadliwe bowiem niedające się

usunąć wątpliwości mogą powstać dopiero w następstwie oceny dowodów przeprowadzonej

zgodnie z regułami art. 7 k.p.k.

Wniosek

Tożsamy z 3.1 - uchylenie wyroku w zaskarżonej części

dotyczącej M. Ł. (1) i przekazanie sprawy Sądowi I

Instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo

zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek niezasadny wyłącznie w odniesieniu do obrazy art. 5§2 k.p.k.

4. OKOLICZNO Ś CI PODLEGAJ Ą CE UWZGL Ę DNIENIU Z URZ Ę DU

4.1.

Nie ujawniono w toku postępowania odwoławczego.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5. ROZSTRZYGNI Ę CIE S Ą DU ODWO Ł AWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku s ą du pierwszej instancji

5.1.

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Nie dotyczy (wyrok uchylono w całości uwzględniać zaskarżony zakres rozstrzygnięcia).

Zwi ęź le o powodach utrzymania w mocy

Nie dotyczy

5.2. Zmiana wyroku s ą du pierwszej instancji

5.2.

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Nie dotyczy

Zwi ęź le o powodach zmiany

Nie dotyczy

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

Nie dotyczy

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w

całości

art. 437§2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Oceniając zarzuty związane z ocena wiarygodności depozycji J. W. (1)

należy podkreślić, że wbrew sugestii i sądu meriti i oskarżyciela twierdzenia J.

W. odnośnie osoby M. Ł. (1) zawarte w pierwszym protokole

przesłuchania ww. nie maja charakter pierwotnego. Rzecz w tym, że współudział

niejakiego M. Ł. (2) został ww. zasugerowany treścią postanowienia

o przedstawieniu zarzutu (k. 144), przy czym z akt sprawy nie sposób dowiedzieć się

w jakich okolicznościach rzekome porozumienie J. W. (1) z M. Ł. (2)

w zakresie popełnienia przestępstw opisanych aktem oskarżenia został ujawnione.

Oznacza to, że nie można tu wykluczyć materiałów pozaprocesowych (choć niewątpliwie

oskarżyciel będzie w stanie okoliczność te wyjaśniać). Nie zmienia to jednak faktu,

że wyjaśniając 29 czerwca 2012 r. (k. 93-v w zw. z k. 150) J. W. (1) identyfikował

wskazanego w treści zarzutów M. Ł. (2), a wg niego Ł. z konkretną

osobą.

W tym stanie rzeczy należało ustalić przede wszystkim okoliczności w jakich

w sprawie pojawił się podejrzany o danych M. Ł. (2) i czy w istocie osoba ta jest

tą sama osobą co M. Ł. (1). Rzecz w tym, że ewentualne potwierdzenie

tej okoliczności czyniłoby argumentację Sądu meriti w zakresie niewiarygodności

depozycji J. W. w związku z zamiennym używaniem danych M. Ł. (2)

i M. Ł. (1) (najpewniej na skutek błędnego wskazania danych tej osoby

we wstępnej fazie śledztwa – tj. w sposób niezawiniony przez J. W.) wadliwą

i to w stopniu oczywistym. Należy przy tym jeszcze raz podkreślić, że wg twierdzeń

J.W. z 29 czerwca 2012 r. osoba dotychczas w śledztwie identyfikowana

nazwiskiem M. Ł. (2), to w rzeczywistości oskarżony M. Ł. (1).

Słusznie skarżący podniósł przy tym brak podjęcia z urzędu przez

przewodniczącego składu orzekającego z urzędu działań zmierzających do ustalenia,

że osoba o danych M. Ł. (1) jakiej współudział ujawnił J. W. (1) w swoich

wyjaśnienia to w istocie oskarżony M. Ł. (1). Owe możliwe do weryfikacji

twierdzenia J. W. (1) zlekceważone przez Sąd rejonowy sprowadzają się

do ustalenia czy w przeszłości M. Ł. (1):

a) świadczył usługi w zakresie wymiany okien,

b) był posiadaczem samochodu P. (...) wykorzystywanego w działalności

gospodarczej,

c) ustalenia kto dokonał wpłaty rat uregulowanych w zakresie obu kredytów – bowiem

wg J.W. M. Ł. okazywał mu dokumenty to potwierdzające,

Ma przy tym rację prokurator podnosząc, iż w kontekście podstawy uniewinnienia

oskarżonego odstąpienie od możliwości weryfikacji twierdzeń J. W. (1)

zeznaniami domniemanych teściów M. Ł. zamieszkałych na ul.

Przędzalnianej 97 uznać należy za obrazę art. 366§1 k.p.k. i to mająca istotny wpływ na

treść orzeczenia.

Należy także podkreślić, że J. W. nie tylko zrelacjonował rozmowę z teściem

M.J. Ł. ale i opisał usytuowanie lokal mieszkalnego w którym teściowie mieli

zamieszkiwać. Ewentualne potwierdzenie tej okoliczności także należy uznać

za konieczne w kontekście obowiązku wynikającego z art. 366§1 k.p.k. oraz art. 167§1

k.p.k. i gromadzenia dowodów niezbędnych do weryfikacji prawdziwości wyjaśnień

J.W..

Odnosząc się do zarzutu obrazy art. 5§2 k.p.k. ten Sąd Okręgowy uznaje za chybiony.

Rzecz w tym, że zasady logiki nakazują uznać za nieprawidłowe łączenie zarzutu obrazy

art. 5§2 k.p.k. i art. 7 k.p.k., ponieważ niedające się usunąć wątpliwości mogą powstać

dopiero w następstwie oceny dowodów przeprowadzonej zgodnie z regułami art. 7 k.p.k.

Wtedy dopiero można bowiem stwierdzić, czy wątpliwości, jeśli w ogóle występowały,

były poważne i istotne, a nie jedynie spekulacyjne oraz czy i jakie miały one znaczenie

dla rozstrzygnięcia kwestii odpowiedzialności prawnej oskarżonego. Zarazem w sytuacji,

gdy dokonanie określonych ustaleń faktycznych zależne jest od dania wiary tej lub innej

grupie dowodów lub też dania wiary wyjaśnieniom oskarżonego, nie można mówić

o naruszeniu zasady in dubio pro reo. Ewentualne zastrzeżenia w takiej sytuacji muszą

być podnoszone i rozstrzygane na płaszczyźnie zachowania lub przekroczenia granic

swobodnej oceny dowodów. W sprawie niniejszej pierwotną przyczyna uchylenia wyroku

w zaskarżonej części pozostaje zasadnie podniesiony zarzut obrazy art. 366§1 k.p.k.

bo mógł on mieć kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia. Nie można przy tym, w sytuacji

niepełnego materiału dowodowego odnieść się do zasadności lub nie zarzutu obrazy art.

7 k.p.k. skoro sprawa dotknięta jest wadliwością etapu gromadzenia dowodów.

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania ☐ art. 437§2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczegó lnej podstawy prawnej

umorzenia

Nie dotyczy

5.3.1.4.1.

Nie dotyczy

art. 454§1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego post ępowania

Analiza twierdzeń J. W. (1) utrwalonych protokołem przesłuchania z 29 czerwca 2012

r. potwierdzonych w toku rozprawy w kontekście zebrania z urzędu dowodów pozwalających na ich

rzetelną ocenę odnoście zasadności zarzucanych M. Ł. czynów. Konieczne jest

przeprowadzenie postępowania w całości odnoście czynów zarzucanych M.J. Ł.

(poczynając na wyjaśnieniach oskarżonego, poprzez zeznania J.W., zeznania M. B.,

M. D., E. N., A. F., A. W., B. G. a na zeznaniach teściów

M.J. Ł. kończąc oraz podjęciu czynności zmierzających do pozyskania dokumentów

pozwalających na ustalenie czy M.J. Ł.

a) świadczył usługi w zakresie wymiany okien,

b) zatrudniał przy wykonywaniu usług (...) (w tym zakresie konieczne jest szczegółowe

przesłuchanie J.W. co do rodzaju i miejsca świadczonych usług celem ustalenia danych

osób mogących taki fakt potwierdzić ew. mogących potwierdzić fakt wymiany okien przez firmę

M.J. Ł.),

c) był posiadaczem samochodu P. (...) wykorzystywanego w działalności gospodarczej,

a także ustalenia

d) kto dokonał wpłaty rat uregulowanych w zakresie obu kredytów.

5.4. Inne r ozstrzygni ęcia zawarte w wyroku

Punkt

rozstrzygnięcia

z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Brak

6. KOSZTY PROCESU

Punkt

rozstrzygnięcia

z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Nie rozstrzygnięto z uwagi na treść rozstrzygnięcia (orzeczenie nie kończy

postępowania w sprawie w rozumieniu art. 626§1 k.p.k.).

7. PODPIS

Aneta Świniarska Jacek Klęk Marek Podwójniak