UZASADNIENIE

Pełnomocnik powoda B. D. (1) – adw. E. M. pozwem z dnia 01 października 2013 roku (data wpływu) skierowanym przeciwko pozwanemu D. D. (1) wniósł o uchylenie obowiązku alimentacyjnego wobec syna D. D. (1) nałożonego na powoda wyrokiem Sadu Rejonowego w Strzelinie III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 30 marca 2011 r., w sprawie o sygn. akt III RC 170/11 w wysokości po 800 zł miesięcznie, z dniem wniesienia pozwu. Ponadto wniósł o zasądzenie kosztów postępowania wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu pełnomocnik wskazał, że wyrokiem Sadu Rejonowego w Strzelinie z dnia 30 marca 2011 r. w sprawie o sygn. akt III RC 170/11 zostały zasądzone od powoda alimenty w kwocie po 800 zł na rzecz pozwanego D. D. (1). W toczącym się wówczas postępowaniu pozwany podał, iż ukończył Wyższą Szkołę (...) we W.. Dnia 24.01.2011r. złożył egzamin dyplomowy z wynikiem pozytywnym i otrzymał tytuł zawodowy inżyniera. Następnie od 21.02.2011r. pozwany podjął naukę na Politechnice (...) w celu uzyskania tytułu magistra. Nauka miała potrwać ok 1,5 roku.

Pełnomocnik powoda wskazał, że w sprawie o uchylenie obowiązku alimentacyjnego toczyło się już przed tut. Sądem postępowanie pod sygn. akt VIII RC 66/13, w toku którego Sąd ustalił, iż pozwany D. D. (1) studiuje na 2 roku studiów stacjonarnych dziennych na Politechnice (...) na Wydziale Architektury na kierunku gospodarka przestrzenna. Są (...) studia (...)- go stopnia- magisterskie. Z uwagi na fakt, iż pozwany miał problemy z zaliczeniem niektórych z egzaminów, zmuszony był do skorzystania z urlopu dziekańskiego; planowany termin ukończenia studiów przypadał na dzień 30.09.2013r.

Pełnomocnik powoda poniósł, że pozwany powinien ukończyć już naukę i uzyskać pełne wykształcenie wyższe, jest więc w stanie podjąć pracę i utrzymywać się samodzielnie. Ustały zatem przesłanki uzasadniające obciążanie powoda obowiązkiem alimentacyjnym na rzecz syna. Ponadto w ocenie powoda pozwany już z chwilą ukończenia Wyższej Szkoły (...) i uzyskania tytułu inżyniera w dniu 24.01.2011r. posiadał już kwalifikacje zawodowe, które umożliwiały mu podjęcie pracy zarobkowej. Pełnomocnik powoda wskazał, że już z tamtą datą pozwany był w stanie utrzymywać się samodzielnie, bez konieczności sięgania po świadczenia alimentacyjne ze strony ojca. Skoro w obecnej chwili pozwany podniósł swoje kwalifikacje zawodowe, kończąc Politechnikę (...) i uzyskując tytuł magistra, tym bardziej jest on w stanie utrzymywać się we własnym zakresie.

Pełnomocnik powoda wskazał, że powód mieszka obecnie w Holandii, jest zatrudniony w przedsiębiorstwie (...). V. D.” z wynagrodzeniem miesięcznym ok 6.696 zł, przy czym wydatki jakie obciążają powoda wynoszą ok 6.295 zł miesięcznie.

W piśmie procesowym z dnia 03 grudnia 2013 r. (data wpływu) pozwany D. D. (1) zgodził się z żądaniem pozwu co do zasady, ale wniósł o uchylenie obowiązku alimentacyjnego powoda z dniem 01 stycznia 2014 r. Pozwany wskazał, że w okresie od dnia 24 września 2013 r. do dnia 01 listopada 2013 r. poszukiwał pracy. Wówczas nie osiągał żadnych dochodów, natomiast jego wydatki wynosiły 1.800 zł. Utrzymywał się z alimentów od ojca w wysokości 800 zł oraz pieniędzy, które otrzymywał od matki w wysokości 1000 zł. Z powyższych względów pozwany nie zgodził się z żądaniem uchylenia obowiązku alimentacyjnego od dnia wniesienia pozwu.

Pozwany wskazał, że od 01 listopada 2013 r. zatrudniony został w firmie (...), z wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości 1.900 zł netto. Kwota wydatków pozostała bez zmian, ponadto finansowo nadal pomaga mu matka.

Pełnomocnik powoda pismem procesowym z dnia 28 listopada 2013 r. (data wpływu) wniósł o zabezpieczenie roszczenie poprzez zawieszenie obowiązku alimentacyjnego nałożonego na powoda, do czasu zakończenia postępowania o uchylenie obowiązku alimentacyjnego oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postepowania zabezpieczającego w tym kosztów zastępstwa adwokackiego wg norm przepisanych.

Postanowieniem z dnia 17 grudnia 2013 r. tut. Sąd oddalił wniosek o zabezpieczenie powództwa, albowiem żądano udzielenia zabezpieczenia powództwa w formie, której nie przewidują przepisy prawa.

Na skutek zażalenia złożonego przez pełnomocnika powoda, postanowieniem z dnia 25 lutego 2014 roku Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział XIII Cywilny Rodzinny w sprawie o sygn. akt XIII Cz 72/14 oddalił zażalenie powoda.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny w niniejszej sprawie :

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Strzelinie III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 30 marca 2011 r. w sprawie o sygn. akt III RC 170/10 zasądzono od powoda B. D. (1) podwyższone alimenty na rzecz D. D. (1) w kwocie po 800 zł miesięcznie w miejsce alimentów orzeczonych wyrokiem zaocznym Sądu Rejonowego w Strzelinie z dnia 25 września 2002 r. w sprawie o sygn. akt III RC 161/02 w kwocie po 500 zł miesięcznie, poczynając od dnia 5 października 2010 r. płatnych do 10-go każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek raty, do rąk D. D. (1).

( dowód :- wyrok Sądu Rejonowego w Strzelinie z dnia 30.03.2011r. w sprawie o sygn. III RC 170/10, znajdujący się w aktach sprawy o sygn. III RC 170/10 - k. 101).

Pozwany miał wówczas 23 lata i od dnia 27 lutego 2011 r. był (...) Politechniki (...) Wydziału Architektury na kierunku gospodarka przestrzenna. Wcześniej pozwany studiowała w Wyższej Szkole (...) we W., gdzie miesięczne czesne wynosiło 537,50 zł. Pozwany dnia 24 stycznia 2011 r. złożył egzamin dyplomowy z wynikiem pozytywnym i otrzymał tytuł zawodowy inżyniera. Pozwany mieszkał wówczas w S. i codziennie dojeżdżał pociągiem do W.. Na koszt utrzymania pozwanego składał się wówczas zakup podręczników i przyborów na zajęcia w kwocie ok. 300-400 zł, wyżywienie w kwocie ok. 500-600 zł, zakup odzieży i obuwia ok. 300-500 zł. Pozwany w S. mieszkał sam, gdyż jego matka zamieszkiwała i pracowała w Niemczech, gdzie zarabiała ok. 400 euro tygodniowo. Czynsz za mieszkanie wraz z opłatą za wodę i centralne ogrzewanie wynosił 540 zł, opłata za garaż wynosiła 25 zł, opłata za energię 100 zł, za telefon oraz Internet – 150 zł, opłata za gaz – 30 zł oraz opłata za telewizję kablową ok. 50 zł. Matka przekazywała wówczas pozwanemu kwotę 2.000 zł, zaś powód tytułem alimentów przekazywał wówczas pozwanemu 500 zł.

Powód B. D. (2) zamieszkiwał i pracował wówczas w Holandii - w szklarni jako pracownik fizyczny, z miesięcznym wynagrodzeniem w wysokości 1.618 euro. Powód w Holandii posiadał własnościowe mieszkanie, które obciążone było kredytem hipotecznym. Pozwany spłacał kredyt w wysokości 75 euro miesięcznie. Ponosił koszty utrzymania mieszkania w wysokości 100 euro miesięcznie za energię, 86 euro kwartalnie za wodę – tj. około 29 euro miesięcznie, podatek za dostarczanie wody w wysokości 187 euro rocznie – tj. około 16 euro miesięcznie, za wywóz śmieci 439 euro rocznie czyli ok. 36 euro miesięcznie, opłatę za telefon 80 euro miesięcznie. Powód ponosił także koszt ubezpieczenia zdrowotnego ok. 118 euro i ubezpieczenia adwokackiego 17,77 euro. Powód posiadał na utrzymani jeszcze jednego małoletniego syna- Christophera D., na rzecz którego przekazywał kwotę 324 euro tytułem alimentów.

( dowód : - przesłuchanie powoda D. D. (1) – k.97v-98v, znajdujące się w aktach sprawy o sygn. III RC 170/10,

- kopia legitymacji studenckiej powoda –k.95-96, znajdujące się w aktach sprawy o sygn.. III RC 170/10,

- zaświadczenie Wyższej Szkoły (...) z dn. 04.10.2010 r. i z dn. 11.02.2011r. – k. 8, 89, znajdujące się w aktach sprawy o sygn. III RC 170/10;

- rachunek za energię, gaz, wodę – k. 6,7,9, znajdujące się w aktach sprawy o sygn.. III RC 170/10;

- miesięczny wymiar opłaty za mieszkanie –k. 8, znajdujące się w aktach sprawy o sygn.. III RC 170/10;

- rachunek za telefon wraz Internetem- k. 12, znajdujące się w aktach sprawy o sygn.. III RC 170/10)

Obecnie powód B. D. (1) nadal mieszka i pracuje w Holandii. Pracuje w przedsiębiorstwie (...). V. D.” z wynagrodzeniem miesięcznym w kwocie ok 1.674,00 euro tj. ok. 6.696 zł. Miesięczne wydatki jakie obciążają powoda mieszczą się w kwocie ok 1.573,75 euro tj. ok 6.295 zł.

Pozwany D. D. (1) ma obecnie 26 lat, z wykształcenia jest planistą przestrzennym. W dniu 24 września 2013 r. ukończył studia (...)- go stopnia magisterskie na Wydziale Architektury Politechniki (...) na kierunku Gospodarka Przestrzenna i otrzymał tytuł zawodowy magister inżynier.

Pozwany do dnia 01 listopada 2013 r. poszukiwał pracy, początkowo w okolicznych firmach, biurach urbanistycznych, urzędach pracy oraz wysyłał CV mailem. Pozwany od dnia 01 listopada 2013 r. zatrudniony jest w firmie (...) Sp. z o.o. z wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości 2.750 zł brutto plus premie. W związku z otrzymaniem pracy pozwany przeprowadził się do K., gdzie obecnie wynajmuje mieszkanie, za które miesięcznie płaci 850 zł. (...) nadal pomaga pozwanemu jego matka.

( dowód: - zaświadczenie o zarobkach powoda przetłumaczone na j. polski k. 4-14;

- umowa o pracę pozwanego z dn. 28.10.13r. k.26;

- zaświadczenie o ukończeniu nauki przez pozwanego z dn. 1.10.13r. k.27;

- przesłuchanie pozwanego D. D. k. 61v-62)

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu, na podstawie zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego powództwo o ustalenie uchylenia obowiązku alimentacyjnego powoda wobec pozwanego zasługiwało na uwzględnienie z dniem 1 listopada 2013 roku.

Podstawę prawną żądania ustalenia uchylenia obowiązku alimentacyjnego stanowi przepis art. 138 k.r.io., zgodnie z treścią którego , w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

W myśl utrwalonego stanowiska judykatury i piśmiennictwa, przez zmianę stosunków rozumie się istotne zmniejszenie się lub ustanie możliwości majątkowych i zarobkowych zobowiązanego do alimentacji albo istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania przez stosowne zmniejszenie lub zwiększenie wysokości świadczeń alimentacyjnych. Zmiana stosunków może więc doprowadzić zarówno do uchylenia obowiązku alimentacyjnego bądź do podwyższenia alimentów lub obniżenia alimentów. Szczególnym przykładem zmiany stosunków w rozumieniu art. 138 kro jest ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego, które może mieć miejsce gdy uprawniony uzyska zdolność do samodzielnego utrzymania się (art. 133 §1 kro) albo zobowiązany do alimentacji utraci wskutek zdarzeń losowych całkowicie możliwość osiągania jakichkolwiek dochodów (art. 135 §1 kro) albo uprawiony do alimentów przestanie być w niedostatku (art. 135 §2 kro).

Obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka, przewidziany w art. 133 § 1 k.r.o. wygasa z chwilą osiągnięcia przez dziecko odpowiedniego stopnia fizycznego i umysłowego rozwoju, potrzebnego do usamodzielnienia się i do uzyskania środków utrzymania z własnej pracy i z własnych zarobków. Nie wygasa z osiągnięciem przez dziecko jakiegoś określonego wieku, a w szczególności przez uzyskanie przez nie pełnoletności. Stosownie bowiem do przepisów art. 133 w związku z art. 96 k.r.o. rodzice powinni w miarę swych możliwości "troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotowywać je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień". Jeżeli więc uzdolnienia dziecka przemawiają za tym, że w celu ich należytego wykorzystania dla dobra społeczeństwa powinno ono odbyć studia wyższe, obowiązek alimentacyjny rodziców powinien w zasadzie trwać do czasu ukończenia tych studiów. W przedmiocie ustalenia uchylenia obowiązku alimentacyjnego wobec dziecka występować mogą różnorodne stany faktyczne usprawiedliwiające utrzymanie lub ustalenie uchylenia obowiązku alimentacyjnego rodziców względem dziecka, pomimo osiągnięcia przez nie pełnoletności.

Zdaniem Sądu Najwyższego, które Sąd orzekający w pełni podziela „obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka stanowi uszczegółowienie ogólnego obowiązku "troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka" i należytego przygotowania go, odpowiednio do jego uzdolnień, do pracy zawodowej (art. 96 k.r. i o.). Obowiązek ten nie jest ograniczony przez żaden sztywny termin, a w szczególności - przez termin dojścia przez alimentowanego do pełnoletności. Nie jest także związany ze stopniem wykształcenia w tym sensie, że nie ustaje z chwilą osiągnięcia przez alimentowanego określonego stopnia podstawowego lub średniego wykształcenia. Jedyną miarodajną okolicznością, od której zależy trwanie bądź ustanie tego obowiązku, jest to, czy dziecko może utrzymać się samodzielnie, przy czym przyjmuje się, że nie można tego oczekiwać od dziecka małoletniego. Z tej przyczyny w odniesieniu do dzieci, które osiągnęły pełnoletność, brać należy pod uwagę to, czy wykazują chęć dalszej nauki oraz czy osobiste zdolności i cechy charakteru pozwalają na rzeczywiste kontynuowanie nauki. Przeciwne stanowisko prowadziłoby do zahamowywania, a co najmniej znacznego utrudniania dalszego rozwoju dziecka, a to przez pozbawianie go środków materialnych niezbędnych do kontynuowania nauki po osiągnięciu pełnoletności, pozostawałoby zatem w sprzeczności ze wspomnianym wyżej podstawowym obowiązkiem rodzicielskim. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14.11.1997, (...), Prok. i Pr.- wkł. 1998/9/28).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozstrzyganej sprawy, należy zauważyć, że w chwili konkretyzacji obowiązku alimentacyjnego powoda wobec pozwanego w sprawie o sygn. III RC 170/10 pozwany miał 23 lata i rozpoczął studia (...) – go stopnia na Politechnice (...) na Wydziale Architektura Krajobrazu na kierunku gospodarka przestrzenna. Nauka odbywała się w systemie dziennym i miała trwać 1,5 – 2 lata. Pozwany zamieszkiwał wówczas sam w mieszkaniu w S.. Powód B. D. (1) mieszkał wówczas i pracował w Holandii z wynagrodzeniem 1.618 euro miesięcznie.

Obecnie, jak wynika z zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego, pozwany w dniu 24 września 2013 r. ukończył studia (...)- go stopnia na Wydziale Architektury Politechniki (...) na kierunku gospodarka przestrzenna i otrzymał tytuł zawodowy magister inżynier. Ponadto od 01 listopada 2013 r. podjął zatrudnienie w (...) Sp. z o.o. z wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości 2.750 zł brutto.

Rozstrzygając niniejszą sprawę, Sąd zwrócił uwagę na dwie istotne kwestie. Po pierwsze na okoliczność, iż pozwany D. D. (1) ukończył już studia magisterskie w dniu 24 września 2013 r. i uzyskał tytuł zawodowy magister inżynier, a więc zdobył odpowiednie kwalifikacje do podjęcia zatrudnienia.

Po drugie na okoliczność, iż pozwany z dniem 01 listopada 2013 r. podjął pracę zarobkową jako specjalista ds. prawno – administracyjnych w (...) Sp. z o.o. . W ocenie Sądu, podjęcie pracy zarobkowej przez pozwanego jest przejawem woli samodzielnego utrzymywania się.

Odnośnie możliwości zarobkowych i majątkowych osoby zobowiązanej do świadczeń alimentacyjnych, Sąd porównał sytuację oraz możliwości zarobkowe powoda w dacie poprzedniego orzekanie przez Sąd Rejonowy w Strzelinie w dniu 30 marca 2011 r. w sprawie o sygn. III RC 170/10 i konkretyzacji świadczenia alimentacyjnego, ze stanem istniejącym w dacie orzekania w niniejszej sprawie .

W chwili konkretyzacji obowiązku alimentacyjnego w sprawie o sygn. IIII RC 170/10 powód mieszkał i pracował w Holandii. Powód pracował w szklarni jako pracownik fizyczny i osiągał dochód w wysokości 1.618 euro netto miesięcznie. Obecnie powód ma 49 lat i jest zatrudniony w przedsiębiorstwie (...). V. D.” z wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości około 1.674 euro. Miesięczne wydatki jakie obciążają powoda wynoszą około 1.573,75 euro. Wówczas pozwany D. D. (1) nie pracował i kontynuował naukę na studiach wyższych II –go stopnia. Obecnie pozwany ukończył już naukę i podjął zatrudnienie z miesięcznym wynagrodzeniem w kwocie 2.750,00 zł. brutto.

Podsumowując, na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego w przedmiotowej sprawie, Sąd doszedł do przekonania, iż powództwo o ustalanie uchylenia obowiązku alimentacyjnego powoda wobec pozwanego zasługuje na uwzględnienie. W ocenie Sądu, ukończenie studiów magisterskich a także podjęcie pracy zarobkowej przez pozwanego jest przejawem woli samodzielnego utrzymywania się, a ponadto niewątpliwie pozwany uzyskał możliwość samodzielnego utrzymywania się.

Dlatego też, Sąd ustalił, iż obowiązek alimentacyjny powoda wobec pozwanego ustanowiony wyrokiem zaocznym Sądu Rejonowego w Strzelinie III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 25 września 2002 r. w sprawie o sygn. III RC 161/02, zmieniony wyrokiem Sądu Rejonowego w Strzelinie z dnia 30 marca 2011 r. w sprawie o sygn. akt III RC 170/10 w kwocie po 800 zł miesięcznie wygasł z dniem 01 listopada 2013 roku. Jako datę początkową uchylenia obowiązku alimentacyjnego przyjęto początek miesiąca, w którym pozwany podjął zatrudnienie. W ocenie Sądu okres jednego miesiąca od dnia zakończenia przez pozwanego studiów wyższych do chwili podjęcia przez niego zatrudnienia – zgodnego z wykształceniem – należy przyjąć jako usprawiedliwiony okres na poszukiwanie pracy, zwłaszcza że jak zeznał pozwany już od lata 2013 r. zaczął poszukiwania pracy, jednak odpowiednią pracę znalazł dopiero od dnia 01.01.2013 r. w K., z czym dodatkowo wiąże się zmiana jego miejsca zamieszkania. Pozwany ukończył naukę w dniu 23.09.2013 r., a okres do dnia rozpoczęcia pracy przez pozwanego ( trwający nieco ponad miesiąc) należy potraktować jako konieczny na poszukiwanie pracy. W piśmiennictwie podkreśla się, że nie każda zmiana w zakresie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego uzasadnia zastosowanie art. 138 krio. Zastosowanie tego przepisu uzasadnia jedynie taka zmiana, która jest istotna i trwała. W uchwale z dnia 16 grudnia 1987 roku Sąd Najwyższy wyjaśnił, że przy ocenie przesłanek zastosowania art. 138 krio należy brać pod uwagę, czy istniejące warunki i okoliczności - na tle sytuacji ogólnej - mają charakter trwały, dotyczą okoliczności zasadniczych, ilościowo znacznych i wyczerpują te przesłanki, które w istotny sposób wpływają na zakres obowiązku alimentacyjnego (por. uzasadnienie tezy VII uchwały SN z dnia 16.12.1987 r.).

Mając na uwadze powyższe ustalenia i rozważania Sąd uznał, iż w przedmiotowej sprawie nastąpiła zmiana stosunków, relewantna z punktu widzenia art. 138 krio uzasadniająca orzeczenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego względem pozwanego z dniem 01.11.2013 r. Wobec powyższego na podstawie art. 138 k.ri.o w zw. z art. 133 k.r.i.o i w zw. z art. 135 k.r.i.o , orzeczono jak w punkcie I sentencji wyroku.

Orzeczenie o kosztach, zawarte w punkcie II wyroku, oparto na treści art. 102 k.p.c., zgodnie z którym w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej sprawę tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Z uwagi na stan majątkowy i obecną sytuację materialną pozwanego, Sąd uznał, iż zgodne z zasadami współżycia społecznego będzie nie obciążanie pozwanego kosztami procesu, mając na uwadze także charakter żądania pozwu oraz okoliczność, iż pozwany dopiero po ukończeniu studiów wyższych uzyskał możliwość samodzielnego utrzymywania się.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji orzeczenia.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE