Sygn. akt XI GC 1336/19
Pozwem z dnia 12 grudnia 2018 r. P. K. wniósł przeciwko D. W. (poprzednio O.) o zapłatę kwoty 15 421,95 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 23 lipca 2018 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.
W uzasadnieniu wskazał, że wykonał na zlecenie pozwanej przyłącza elektryczne, w ramach inwestycji prowadzonych przez pozwaną, po czym wystawił na jej rzecz faktury VAT na łączną kwotę 55 009,29 zł. Na skutek dokonanych częściowych wpłat, do zapłaty na rzecz powoda pozostała kwota 15 421,95 zł. Mimo upływu terminu płatności oraz skierowanych wezwań do zapłaty, pozwana nie spełniła roszczenia.
Nakazem zapłaty z dnia 31 stycznia 2019 r. Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.
W przepisanym terminie pozwana wniosła sprzeciw od ww. nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu, podnosząc zarzut przedawnienia roszczenia.
W toku postępowania strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Powoda P. K. i pozwaną D. W. (poprzednio O.) łączyły stosunki gospodarcze. Strony są przedsiębiorcami i w ramach prowadzonych działalności pozwana zlecała powodowi wykonywanie prac dotyczących wykonania przyłączy elektrycznych. Powód wykonał wszystkie prace prawidłowo, a po ich zakończeniu w obecności przedstawiciela pozwanej, sporządzano protokoły odbioru robót.
Pierwsze prace powód wykonał w lutym 2015r. i w związku z tym 22 lutego 2015r. sporządzono protokół techniczny końcowego odbioru robót w postaci przyłączy elektrycznych 0,4 KV, na inwestycji prowadzonej przez pozwaną. Zakres prac obejmował polecenia nr 126, 130, 249, 257, 258, 263, 266. Prawidłowość prac, potwierdził przedstawiciel pozwanej - A. O..
Dnia 27 lutego 2015 r. powód wystawił na rzecz pozwanej fakturę VAT nr (...) na łączną kwotę 33 430,17 zł brutto z terminem płatności do dnia 29 marca 2015 r.
Dowód:
- protokół z dnia 22 lutego 2015 r. k. 13.
- faktura VAT nr (...) k. 12.
Dnia 25 marca 2015 r. powód oddał kolejne prace, w związku z czym sporządzono protokół techniczny - końcowego odbioru robót w postaci przyłączy elektrycznych, wykonanych przez powoda na rzecz pozwanej. Zakres prac obejmował polecenia nr 115 i 181. Protokół ponownie potwierdził w imieniu inwestora A. O., zaś w imieniu wykonawcy P. K..
Dnia 25 marca 2015 r. powód wystawił na rzecz pozwanej fakturę VAT nr (...) na łączną kwotę 33 5988,87 zł brutto z terminem płatności do dnia 24 kwietnia 2015 r.
Dowód:
- protokół z dnia 25 marca 2015 r. k. 15;
- faktura VAT nr (...) k. 14.
Dnia 31 marca 2015 r. powód oddał prace związane ze zleceniami nr 150, 151, 143, sporządzając trzeci protokół techniczny- końcowego odbioru robót w postaci przyłączy elektrycznych wykonanych.
Dnia 31 marca 2015 r. powód wystawił na rzecz pozwanej fakturę VAT nr (...) na łączną kwotę 15 590,25 zł brutto z terminem płatności do dnia 30 kwietnia 2015 r.
Dowód:
- protokół z dnia 31 marca 2015 r. k. 11;
- faktura VAT nr (...) k. 10.
Pozwana dokonywała częściowych wpłat tytułem pokrycie powyższych zobowiązań na rzecz powoda. Dnia 13 maja 2016 r. pozwana uiściła 10000 zł, następnie 2 sierpnia 2016 r. kwotę 10 000 zł, 14 kwietnia 2017 r. kwotę 12 000 zł. Pozwana nie wskazywała na poczet, których zobowiązań dokonuje wpłat. Powód zaliczył je więc na poczet należności wynikającej z faktury VAT nr (...). Następnie dnia 3 listopada 2017 r. pozwana uiściła łączną kwotę 7400 zł, którą powód zaliczył na poczet faktury VAT nr (...).
Do zapłaty pozostała kwota 15 421,95 zł.
Dowód:
- wydruk salda k. 56;
- potwierdzenia wpłat k. 57-58.
Pismem z dnia 28 maja 2018 r. powód wezwał pozwaną do zapłaty pozostałej kwoty 15 421,95 zł w terminie 7 dni, pod rygorem zainicjowania postępowania sądowego.
Dowód:
- wezwanie do zapłaty z dnia 28 maja 2018 r. k. 21.
Pismem z dnia 23 lipca 2018 r. powód ponownie wezwał pozwaną do zapłaty pozostałej kwoty 15 421,95 zł w terminie 7 dni, pod rygorem zainicjowania postępowania sądowego.
Dowód:
- wezwanie do zapłaty z dnia 23 lipca 2018 r. k. 22;
Sąd zważył, co następuje.
Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.
Powód dochodził w niniejszej sprawie należności, wynikającej z umowy o dzieło uregulowanej na podstawie art. 627 kc przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.
W sprawie niesporna była prawidłowość wykonanych przez powoda prac oraz wysokość umówionego i dochodzonego wynagrodzenia. Pozwana podniosła zarzut przedawnienia roszczenia objętego pozwem, nie kwestionując jednak istnienia zobowiązania, a nawet jego dobrowolnej częściowej spłaty.
Zgodnie z art. 646 k.c. roszczenia wynikające z umowy o dzieło przedawniają się z upływem lat dwóch od dnia oddania dzieła, a jeżeli dzieło nie zostało oddane - od dnia, w którym zgodnie z treścią umowy miało być oddane.
Podniesiony przez pozwaną zarzut przedawnienia okazał się nieskuteczny. W ocenie Sądu, bez znaczenia w świetle rozpoznawanej sprawy jest treść przywołanego przez pozwanego przepisu art. 118 kc, nie tylko z uwagi na charakter łączącej strony umowy, lecz również z uwagi na przerywanie przez pozwaną biegu terminu przedawniania. Uznano więc, że do przedawnienia roszczenia w niniejszej sprawie nie doszło.
Pozwana dokonując częściowych wpłat na rzecz powoda, niewątpliwie uznawała swój dług, a tym samym przerywała bieg kolejnych rozpoczętych terminów przedawnienia. Zgodnie z art. 120 §1 k.c. bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie.
Natomiast zgodnie z art. 123§ 1 k.c. bieg przedawnienia przerywa się m.in. przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje.
Jak wynika z przedłożonych przez powoda dowodów wpłat oraz wydruku salda - sporządzonego przez uprawnioną księgową w przeznaczonym do tego informatycznym systemie księgowy - pozwana wpłacała na rzecz powoda, w różnych odstępach czasu, kolejne środki pieniężne. Zdaniem sądu takie zachowanie pozwanej bez wątpienia mogło prowadzić do przekonania powoda, że pozwana ostatecznie spełni roszczenie w całości.
Nie znalazł uzasadnienia w ocenie sądu podniesiony na rozprawie zarzut dotyczący nieprawdziwości wydruku salda, wobec nieopatrzenia ww. dokumentu podpisem. Podkreślić należy, że wydruk ten, stanowi odzwierciedlenie zapisów elektronicznych, generowanych przez specjalistyczny programu księgowego, wobec czego nie sposób oczekiwać, iż dla prawdziwości tego dokumentu wymagane jest opatrzenia go podpisem osoby sporządzającej wydruk czy też wprowadzającej dane do systemu. Co więcej dokument sporządzony i przedłożony w tej formie, stanowi wyłącznie potwierdzenie wcześniejszych wyartykułowanych już w pozwie, oświadczeń powoda, w zakresie aktualnej wysokości zadłużenia. Stanowi on jedynie wyjaśnienie przyczyn dla których obecnie powód dochodzi jedynie kwoty 15421,95 zł, mimo, że przedłożone przez niego faktury opiewają na znacznie wyższe kwoty.
Nadto pozwana nie zaprzeczyła dokonanym wpłatom, jak również nie podniosła aby posiadała w stosunku do powoda jakiekolwiek inne nieuregulowane zobowiązania, na poczet których mogłaby dokonywać poszczególnych wpłat. Trzeba przy tym zaznaczyć, że zgodnie z treścią art. 6 kc – jeśli pozwana twierdzi, że dokonywała wpłat na poczet innych zobowiązań lub, że w ogóle istniały inne zobowiązania wobec powoda – a twierdzenia takie wywołałyby korzystane dla niej skutki prawne, to winna te fakty udowodnić. Tymczasem pozwana nie tylko nie kwestionowała dokonanych wpłat, lecz również nie zaprzeczała, ani nie twierdziła, aby w rzeczywistości nie miały być one przeznaczane na zobowiązania wynikające z przedłożonych faktur vat. Również pełnomocnik pozwanej, oświadczył, że pozwana ma wiedzę o istniejącym długu.
Pozwana dokonując kolejny wpłat wskazywała wyłącznie ich przeznaczenie na „zalegle faktury”. Niewątpliwie więc powód, na podstawie art. 451 § 1 kc mógł zaliczyć wpłaty - jak to w rzeczywistości uczynił - na poczet długów najdawniej wymagalnych. Co więcej taki opis wpłat, w kontekście postawy procesowej pozwanej, jednoznacznie świadczy o uznaniu wszystkich zobowiązań dochodzonych pozwem, a wynikających z trzech przedłożonych do sprawy faktur. Zaliczenie ich przez powoda na wskazane zobowiązania, nie miało więc żadnego wpływu na uznanie długów z faktur, a tym samym na przerwanie biegu przedawnienia. Do jego przerwania doszło więc pierwszy raz 13 maja 2016 r. kiedy to pozwana uiściła na rzecz powoda kwotę 10000 zł, którą powód zaliczył na poczet najwcześniej wymagalnej faktury. Od tego dnia zaczął biec od nowa termin przedawnienie, który kolejny raz uległ przerwaniu przez kolejną wpłatę pozwanej z 2.08.2016r. – 10000 zł. Po tej wpłacie przedawnienie biegło aż do 14.04.2017r. kiedy to pozwana dokonała trzeciej wpłaty na zalegle faktury – 12000 zł – ponownie przerywając bieg przedawnienia. Następne przerwanie miało miejsce w listopada 2017r., a ostatecznie 12.12.2018r. kiedy to powód złożył pozew. W tym zakresie podzielono stanowisko ugruntowane w orzecznictwie sądów powszechnych jaki Sądu Najwyższe, w tym m.in. w wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 21 marca 2018 r. I ACa 1078/17, że „uznania roszczenia ze skutkiem w postaci przerwania biegu przedawnienia może dojść przez każde zachowanie się zobowiązanego, które - choćby nie wyrażało zamiaru wywołania tego skutku - dowodzi świadomości zobowiązanego istnienia roszczenia i tym samym uzasadnia przekonanie uprawnionego, że zobowiązany uczyni zadość roszczeniu (zob. wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 19 września 2002 r., II CKN 1312/00, OSNC 2003, Nr 12, poz. 168; 15 listopada 2007 r., II CSK 347/07; 25 marca 2010 r., I CSK 457/09; 16 lutego 2012 r., III CSK 208/11). Zapłata części długu, zapłata odsetek, udzielenie zabezpieczenia przez dłużnika - co do zasady - są traktowane jako okoliczności przerywające. Poza tym wskazuje się na wszelkie "prośby" skierowane do wierzyciela, czy to o rozłożenie na raty, czy to o odroczenie terminu płatności, czy to o zwolnienie z odsetek lub długu.” Podobnie uznano w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 2011 r. I CSK 703/10 „sens instytucji uznania roszczenia polega na tym, że dłużnik zapewnia wierzyciela o wykonaniu zobowiązania, w związku z czym wierzyciel nie musi obawiać się upływu przedawnienia roszczenia, gdyż uznanie powoduje przerwanie biegu przedawnienia (art. 123 § 1 pkt 2 k.c.), na skutek którego przedawnienie zaczyna biec na nowo (art. 124 § 1 k.c.). Uznanie jest więc przejawem lojalności dłużnika, w stosunku do wierzyciela i zapobiega wytaczaniu niepotrzebnych procesów. Uznanie niewłaściwe polega na tym, że dłużnik nie składa wprawdzie wyraźnego oświadczenia o uznaniu roszczenia, lecz na podstawie objawów jego zachowania kontrahent może zasadnie przyjmować, że dłużnik ma świadomość ciążącego na nim zobowiązania i ma zamiar dobrowolnego spełnienia świadczenia.” Podobnie Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 18 maja 2016 r. VI ACa 626/15 „zgodnie z art. 123 § 1 pkt 2 k.c. bieg terminu przedawnienia przerywa uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje, w tym również tzw. uznanie niewłaściwe, czyli zewnętrzne wyrażenie przez dłużnika, w sposób wyraźny lub dorozumiany, przeświadczenia o istnieniu roszczenia. Oświadczenie wiedzy dłużnika stanowiące uznanie niewłaściwe nie musi precyzować wysokości długu, ani jego podstawy prawnej.”
Trzeba także zaznaczyć, że instytucja przedawnienia, ma za jedno z głównych zadań, porządkowanie stosunków prawnych między podmiotami gospodarczymi, w tym zapobieganie nadmiernej niepewności obrotu. W żaden jednak sposób nie może chronić dłużników nieuczciwych i celowo zwodzących wierzycieli zapewnieniami, czy częściowymi wpłatami mającymi zwiastować ostateczną spłatę zobowiązania. Skoro więc powód w związku z taką postawą pozwanej, dążył do ugodowego i zgodnego z zasadami uczciwości kupieckiej uregulowania zobowiązania, niejako kredytował pozwaną, godząc się na częściowe wpłaty, to nie sposób obecnie zarzucać mu bierności w dochodzeniu roszczeń.
Mając powyższe na uwadze, wobec przerwania biegu przedawniania dzięki niewłaściwemu uznaniu długu przez pozwaną, zarzut przedawnienia okazał się nieskuteczny. W związku zaś z brakiem jakichkolwiek innych zarzutów względem powództwa, uznano je za niekwestionowane i wykazane przez powoda w całości.
O odsetkach od zasądzonego roszczenia orzeczono na podstawie art. 481 § 1 k.c., zgodnie nim jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia.
Rozstrzygnięcie o kosztach procesu znajduje podstawę prawną w art. 98 § 1 k.p.c.
1. (...)
2. (...)
3. (...)